Alþýðublaðið - 30.11.1927, Side 2
B
ALfcÝÐUBL'AÐI Ð
Wm
*
:
.
, '»-V
ALÞÝBUBLAB19
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frA kl. 9 árd.
^ til kl. 7 síðd.
< Skrifstofa á sama stað opin kl.
1 9Vg — lOVs-árd. og kl. 8 — 9 síðd.
< Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
j (skrifstofan).
j Verðlag: Áskriftatverð kr. 1,50 á
j mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
j hver mm. eindálka.
\ Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
< (í sama húsi, sömu simar).
Thorkilliisjóðurinn.
7® þÚSVHldÍlV
Formaður Oddfellowregtuimar
hér, Klemenz Jónsson, skýrir frá
pví í „Tímanum" á iaiigardaginn
var, að Jiað, sem legið hafi jiví _
til grundvallar, að Magnús Guð-
mundsson endaði stjómarferil
sinn á peirri tilskipun, að Odd-
féllowar skyldu vera í meiri hluta
í stjórn Thorkilliisjóðsins, hafi
verið skilyrði, er sfjórn Oddfel-
lowanna hefði sett fyrir því, að
hún gæfi sjóðnum fé, sem verði
ásamt fé úr sjóðnum varið á jiann
hátt, sem hún kvað á, — til þess að
sjóðurinn reisi hæli fyrir Veikluð
hörn í Kjalarnesþingi. Þetta rétt-
lætir þó ekki aðgerðir Magnús-
ar Guðmundssonar, því að ó-
heppilegt væri að koma þeirri
venju á, að félögum eða einstak-
Jingum séu fengin í hendur yfir.
ráð aimenningssjóða, þótt þau
gefi fé tii þeirra; og auðvitað
jiarf mikla viðböt við gjafarféð
til þess að köma hælinu upp,
þótt 40 þúsund kr. séu góð gjöf,
ef engin skilyrði fylgja.
Nú bendir Ki. J. á, að þeú
tveir menn, sem sjóðstjórnina
skipa af hálfu Oddfellowa, hafi
hvor um sig stjóma.ð sjóðnum
lengi áður án þess að haíi verið
fundið. Að vali þessara manm
heíir heldur ekki verið fundið, eri
hins vegar er órétt að binda
stjórn slíkra sjóða ' við tilteluia
rnenn, sem sldpaðir séu æfilangt.
Aðalatriðið er þó, að tilskipunin
gildir ekki um þessa tvo menn
eina, ‘heidur ráða Oddfellowar
samkvæmt henni, hverjir verða
eftixmenn þeirra og þeirra eftix-
menn, svo lengi, sem bæði sjóð-
urinn er til og einhverjir Oddfei-
fowar finnast hér á landi. Og
hver geíur sagt, hvort t. d. eft-
ixmaðux Kl. J. í formannssæti
Oddfellowreglunnar reynist góður
stjórnandi sjóðsins, þótt ekki verði
gerðar athugasemdir við sjöð-
stjóm hans sjálfs ? — í þingræðis-
landi á þing eða ríkisstjóm að
velja forráöamenn almennra
sjóða, en ekki óviðkomandi félög.
Skýring KL J. réttlætir því ekki
rtðferö Magnúsar.
Afmæli.
Haxaldur Níelsson próíessor er
59 ára i dag.
I hvað fóru pær ?
,,Hvað varð af sjötíu þúsund-
unum, sem „teknar“ voru í hruna-
V
bótaféLaginu ?“
Þessa spurningu, sem heíir ver-
ið svo að siegja á hvers manris
vörum, hefir „Alþýðub!aðið“ flutt.
En „Morgunblaðiö" hefir ekki
annað svar við henni, svo sem
vænta mátti, en stóryrt fúkyrði
og talar í stað þess að svara um
„bjiánalegar aðdróttanir“, „asna-
legar getsakir“ og urn „bíaður út
í loftið“.
Þessar sjötiu þúsundir eru tap-
aðar landinu, og þær eru fram
undir það helmingur af fé því
sem það kostar að halda þing ár-
lega. En Jón Þorláksson, sem vill
draga sem rnest úr áhrifum kjós-
enda á stjórnmálin, notar kostnað-
inn sem átyllu til þess að fækka
þingum. Ætli íhaídsstjörninm
hefði ékki verið nær að setja
iriann í forstjórastöðuna í bruna-
bótafélaginu, sem gáði betur að
hvað var að gerast þar, þ. e.
mann, sem oftar vaf algáður. Og
piyndi ekki fjárdrátturinn nokkru
fyrr hafa komist upp, ef íhalds
stjórnin hefði ekki notað stöðuna
sem pólitískt bein handa einum,
fylgismanni sínum, sem hún-þurfti
að láta hafa eitthvað að borða?
Nei, herra Jón Þorláksson! Það
er ekki „blaður út í loftið", að
almenningur verði að fá fulla vit--
neskju um, hvað orðið hafi af
þessum 70 þúsunduni. Og sér-
staklega vill almenningur fá að
vita, hvort nokkuð af þessu fé
hafi farið til útgáfu íhaldsblaða.
En það er alveg gagnslaust að
reyna að leiða hjá sér þetta má!
með því að nota stóryrði urn rit-
stjóra þessa blaðs eða aðra Al
þýðufJokksmenn. Almenningur
mun ekki gera sig ánægðan með
neina utúrdúra, og því meira sem
„Mgbl.“ reynir að fara S kring um
máfið, því verra fyrir málstað í
haldsins.
Pað er nú Mlsannað, að íhald-
ið hefir setið að völdum síðústu
árin á fölsiíðum atkoœðmn. Það
er óskemtileg hugsun bæði fyrir
mótstöðumenn íhaldsins og fyrir
hinn stóra fjölda af óspiltum í-
haidskjósendum, sem ekki hafa
vitað annað en að þeir væru að
fylgja fyllilega ' . heiðarlegum
flokki, þegar þeir kusu ihalds-
megin.
En engu síður er það óskemti-
leg hugsun, ef jrað getur átt sér
stað, að menn, sem fara óráð-
vendnisJega með opinbert fé, noti
nokkuö af því, sem þeir „taka“, tii
þess að styrkja með því póli-
tídta starfsemi flokks þess, sem
að völdum situr. Og þegar grun-
ur leikur á um slíkt, verður manni
ósjálfrátt á að spyrja, hvort það
geti ekki haft áhrif í þá átt að
þagga niður málið.
En hvað sem því liður, þá þarf
Myndin hér að ofan sýnir far-
fuglahóp, þegar hann svifur frá
köldu löndunum til framandi og
sólskLnsnkra Ianda. Hópurinn er
að koma til vatnasvæðanna I.
Afríku, þar sem þeir dveijast
vetrarlangt.
álmenningur að fá skýringu á því,
hvers vegna íhaldi'ð með „Mgbl.“
eins og vant er í broddi fylkingar
vildi svæfa málið.
(Frh.)
í fyrri kaflanum mintist ég á
það, hvernig farið hefði verið að
því að gera götutroðninga. Þá
sömu aðferð í vegagerð er nú
’mrið aö taka upp aftur, alveg
edns að öðru leyti en því, að
þessir nýju troðningar hafa næga
breidd fyrir bifreiðar, enda er
þeim ætfað að fara þá, þegar að-
aivegurinn liggur undir snjó. Það
er kátbroslegt, að landsverikfræð-
ingurinn skuli opinbera svo at-
hugaleysi sitt um vegagerð, sem
hér er raim á orðin. Sjáið út-
skotshiingbrautina hjá Lögbergi,
og sjáið íyrirmyndar-útskotshiing-
brautina neðanhait í Hvenadöium!
Þessar brautir, sem bifreiöum er
ætlað að fara, þegar vegurinn er
undir fagður af snjó, — því eru
þær ekki fagðar svo sem hring-
brautin fyrir norðan Smiðjuiauí,
og þeir koflar vegarins niður
lagðir, sem með hringbrautunum
eru viðurkendir að vera ófærir
á vetrum vegna snjóþyngsla?
Væri ekki meiri hagsýni í því að
nota það fé, sean fer til viðhalds
þessum köflum, til þess að gera
akfærar hringbrautimar? Ég held
það. Það kastar þó ekki tólfunum
hjá vegamálastjóra fyrr en kemur
að Brúará, því að maður skyldi
haida, að vegir væru gerðir tif
þess að bæta úr samgöngum, en:
ekki til að loka fyrir ]iær. Við
ofanverða brúna á Brúará hjá
Spóastöðum tekur þjóðvegurinn á.
sig snögga beygju. Liggur hann
þaT þétt frarri með ánni og er
hJaðinn beint upp af árbakkanum,
svo að þedm inegin vegarins tek-
ur ekkert við nema áin, ef út af
ber veginum þeim megin, enda
hallar veginum til árinnail. Hin-:
um megin vegarins, rétt i beygj-
unni, er berg, og seitlar úr þvi
vatn jafnt og þétt yfir veginn.
Á vetrum, þegar frost eru, frýs
vatn þetta á v'eginum, eins og
lög gera ráð fyrir, og verður þat
fiughálku-svell, svo að jafnt bif-
reiÖum sem hestvögnum er sá
háski búinn að þair fáta ekki að
stjóm, heldur renna til, og veldur
þá bæði bugðan og halli vegarins,
að það' hlýtur að verða í áttina
tiJ árinnar, og má þá engu skedta,
að ekki hendist jafnt menn sem
íarartæki í óna. Þetta er ekki aö
eins hugsaður möguieiki, heldur
heíir einmitt legið við slíku slysi
oftar en einu sinni, og verði ekki
að þessu gert, er ékki annað
sýnna, en að annaðhvort leggist
niðotr ferðir jafnt með bifreiðum
sem hestvögnum upp i Tungur á
vetrum i frostum, eða þá lritt,
að fyrr eða siðar hijótist af stór-