Alþýðublaðið - 29.09.1942, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjadagur 29. september 1842:
Útgefanái: AI][jý3«iflokkurinn.
Eitstjóri: Stefán Pjetnrsson.
Ritstjóm og afgreiðsla í Al- |
þýðuhúsinu við Hverftssötu. J
Símar ritstjómari 4991 og
4902.
Sírnar afgreiðslu: 4900 og
4908.
Verð í lausasölu 30 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
,Flokkir alira stétta‘
j\y|DRGUNBLAÐIÐ íann upp
á því snjallræði á sunnu-
daginn var, að skýra út íyrir
fávísum lesendum eðli og
stefnu tveggja stjórnmála-
flokka hér á landi, Alþýðu-
flokksins og Kcmmúnista-
flokksins. Voru þessir tveir
flokkar afgreiddir í forystu-
grein, sem náði yfir einn dálk.
Morgunblaðið er ekki í vand-
ræðum með að skýra það, hvers
vegna Alþýðuflokkurinn sé
ekki orðimi ciílugasti og fjöl-
mennasti flokkurinn á íslandi.
„Hann hefir frá öndverðu bor-
ið í sér sitt dauðamein,“ segir
blaðið. „Hann var bygður upp
eftir erlendum fyrirmyndum
sem einhli'ða stéttaflokkur. —
Slík stefna er fjarskyld íslenzk-
um hugsunarhætti."
Alþýðuílokkurinn er stétta-
flokkur, það er alveg rétt.
Hann er baráttutæki alþýðu-
stéttanna, hins vinnandi og
snauða fjölda í landinu. Hann
hefir aldrei reynt að leyna því,
og aldrei reynt að haga stefnu
sinni þannig, að líklegt væri til
fylgisauka hjá auðmanna- og
sérréttindastéttinni. Uess vegna
er hann ekki annað en aiþýðu-
flokkur og mun aldrei verða
annað, og þess vegna á hann
eftir að verða stærsti og íjöl-
mennasti flokkur landsins, þótt
nú hafi gefið á bátinn um skeið.
Rökvísin hefir gruggazt eitt-
hvað í kolli Morgunblaðsrit-
stjóranna. Það er annar stjóm-
málaflokkur hér, sem bef í sér
dauðamein sitt, einmitt vegna
flónslegrar afstöðu sinnar til
stéttabaráttunnar. Sá ílokkur
hefir rembzt við það eins og
rjúpa við staur undanfarin ár
að sanna, að hann sé „flokkur
allra stétta“. Allir þeir, sem
reynt hafa að setja sig inn í
þjóðfélagsmál, vita að stjórn-
málabarótta vorra tíma orsak-
ast af mismunandi afstöðu
stéttanna til skiptingar auðsins.
Þetta er þjóðfélagslögmál, sem
ekki verður gengið á snið við
meðan auðvaldsþjóðskipulagið
ríkir.
En íhaldið reynir að dylja
þetta, vegna þess, að það veit
hve hagsmunir auðstéttarinnar
eru óþarfir hagsmunum fjöld-
ans. Þess vegna hefir Sjálístæð-
isflokkurinn gert sér tæpitungu
við allar stéttir, meira að segja
reynt að telja verkamönnum
trú um verkalýðshollustu sína.
Með þessum víðtæku atkvæða-
veiðum hefir flokksforystunni
tekizt að vekja svo mikla óá-
nægju í flokknum og milli
hinna ósamstæðu deilda hans
Lúðvík Kristjánsson:
„ÆsiBflaskrif", sem ekki máttl birta.
IJÚLÍHEFTI „ÆGIS“ birt-
ist grein eftir mig, er fjall
ar um notkim „Aquacide“ við
síldarvinnslu. Grein þessi virð-
ist hafa komið Jóni Gunnars-
syni, forstjóra Ríkisverksmiðj-
anna, eitthvað úr skorðum, ef
dæma má eítir mnmælum hans
í grein, er hann ritar í Vísi 12.
sept. síðastl. Þar stimplar J. G.
grern. mína sem æsingaskrif og
telur hættulegt, að hún skuli
birtast í opinberu tímariti. Til
þess að réttsýnir menn og óvil-
hallir megi um það dæma, hve
sterkar stoðir renna undir dóm
J. G. birtist grein mín hér í
heilu líki og einnig ummæli
hans um hana:
„Síðla sumars 1940 barst
hingað til landsins efni, er heit-
ir „Aquacide“, en það hafa Am-
eríkumenn notað við síldar-
vinnslu með góðiun árangri.
Ingi Bjamason efnafræðingur
kynntist notkun efnis þessa, er
hann var í Ameríku, og hafði
hann lítilega af því með sér, er
hann kom heim síðla sumars
1940.Skömmu eftir heimkom-
vma gerði hann, í samráði við
stjcrn síldarverksmiðja ríkisins
tilraun með „Aquacide“ í einni
verksmiðjunni. Tilraun sú
leiddi í Ijós, að með því að
blanda efni þessu saman við
síldina, má auka afköst verk-
smiðjanna á lítt vinnsluhæfri
síld í allt að 100%. Sumarið
1941 var efni þetta lítilega not-
að og staðfesti reynsla sú ár-
angur þann, er áöur hafði feng-
izt. Auk þess, sem „Aquacide“
greiðir fyrir vinnslu á gamalli
eða lítt vinnsluhæfri síld, dreg-
ur það einnig nokkuð úr fitu-
magni mjöLsdns.
í sumar hafa nokkrar verk-
smiðjur-notað ,,Aquacide“, og
þeirra á meðal er Hjalteyrar-
verksmiðjan. Hef ég spurzt fyr-
ir um það hjá Kjartani Thors
framkvæmdarstjóra, hvernig
það hafi reynzt. Féllu ummæli
hans á þessa ledð:
„Við höfum notað efni þetta
í allt sumar frá því síldarvertíð
hófst, og hefir það uppfyllt þær
beztii vonir, sem við höfðum
gert okkur í sambandi við notk
un þess. Vinnslan hefir alltaf
verið eðlileg, hvað sem liðið
hefir fdtumagni síldarinnar, og
er „Aquacidinu“ þakkað það.
Afköst verksmiðjunnar hafa að
jafnaði verið allt upp að 100%.
Þá hefir notkun efnisins
dregið úr fitumagni mjölsins og
er svo að segja í öllu mjölinu
undir 10%. í mjölframleiðslu
örfárra vakta hefir fitumagnið
snert 10%. Hja!teyrarverk-
smiðjan hefir í sumar brætt að
jafnaði 6 200 mál á sólarhring
og hafa í það magn verið notuð
tvö föt af „Aquacide“.
Reynslan í Hjalteyrarverk-
smiðjunni hefir því fullkomlega
staðfest þann árangur, er áður
hafði fengizt við tilraunir á
þessu efnd hér á landi. i
Ég þykist hafa nokkum veg-
inn fullar sönnur fyrir því, að
ríkisverksmiðjumar hafi ekki
notað „Aquacide“ við síldar-
vinnsluna í sumar. Og hvernig
stendur á því, að þær hafa
ekki notað það, þar sem það
var einmitt upphaflega reynt í
þeim og það í samvinnu við
stjórn verksmiðjanna?
Heyrzt hefir, að síldveiðam-
ar í sumar haíi verið með mjög
svipuðu móti og sumarið 1940,
bæði hvað magn snertir, svo
og fituinnihald síldarinnar.
Talið er, að sumarið, 1940 hafi
meðalafköst verksmiðjanna
yfirleitt ekki verið nema %,
miðað við full afköst. Nú skal
ekkert um það fullyrt, hver
meðal afköst verksmiðjanna
hafa verið í sumar, en séu þau
svipuð 1940, þá vaknar sú
spurning, hve miklu meira af
síld ríkisverksmiðjurnax hefðu
getað tekið á móti til vinnslu,
ef ,,Aquacide“ heíði verið not-
að við vinnsluna og þá jafn-
framt, hve mikil áhrif það hefði
getað haft til að draga úr lönd-
unarstöðvun sildveiðiflotans.
Hér skal ekki út í það farið að
reikna, hvað mörgum málum
meira síldarverksmiðjur ríkis-
ins hefðu getað uimið úx á sól-
arhring, ef þær hefði notað
„Aquacide“, en sé reiknað með,
að meðalafköstin séu svipúð og
1940 og sama hefði orðið uppi
á teningnum já ríkisverksmiðj-
unum og Hjalteyrarvenksmiðj-
unni með notkun þessa efnis,
þá geta menn skjótlega glöggv-
að sig á, hvað ríkisverksmiðj
urnar hefðu getað tekið á móti
mörgum málum fleira á sólar-
hring, þegar full heildarafköst
þeirra ríkisverksmiðja, sem
starfa, eru 16 400 mál pr. sólar-
hring.
Hér skal ekkert fullyrt um
það, hvaða fitumagn er í síld-
armjöli því, sem ríkisverk-
og hagsmunahópa, að fylgið
hrynur af honum og hann
klofnar, og er þar skemmst að
minnast brottfarar Áma frá
Múla og fylgismanna hans úr
Sjálfstæðisflokknum. Flokkur-
inn er ekkert annað en flokkur
stóreignastéttarinnar, en hefir
reynt að leyna því, þess vegna
ber hann í sér dauðameinið.
Alþýðuflokkurinn er íslenzk-
ur jafnaðarmannaflokkur. —
Hann styðst að sjálfsögðu við
grundvallarhugsjónir jafnaðar-
stefnunnar, sem eru þær sömu
í öllum löndum. En hann sníð-
ur starfsaðferðir sínar eftir ís-
lenzkurn staoháttum og hefir
aldrei legið hundflatUr fyrir
neinum erlendum hagsmunum
né dansað eftir línu, sem fundin
er upp úti í löndum. Hann fylg-
ist með áhuga og samúð með
starfi bræðraflokkanna á Norð-
urlöndum og annars staðar, en
hann er þeim algerlega óháður.
Alþýðuflokkurinn er stétta-
flokkur íslenzkrar alþýðu og
sækist ekki eftir fylgi annarra
stétta. Það er það, sem mun
tryggja honum framtíðina.
smiðjuxnar hafa framleitt í
sumar, en nálgist það 10% á
Hjalteyxi, er það trauðla mirma
hjá ríkirverksmiðjunum, ef
„Aquccide“ á að draga úr fitu-
innihaldi miölsins. Þess skal
getið hér, að söluverð það á
síldarmjöli, sem um var samið,
' var miðað við það, að mjölið
hefði ekki meira en 10% fitu-
magn.
. Það ætla ég ölluxn Ijóst af því,
sem þegar hefir verið sagt, að
séu meðalafköst ríkisverksmiðj
anna í sumar eigi nema um 70%
miðað við full afköst, þá hafa
tekjur sjómanna, útgerðar-
manna og ríkisverksmiðjanna
sjálfra verið íýrðar allnokkuð
við það, að ekki hefir verið not-
að „Aquacide“ við vinnsluna,
ef miðað er við reynslu þá, sem
fengizt hefir á Hjalteyri.
Hver á sök á því, ef tekjur
þessara aðila hafa verið rýrðar?
Hver á sök á því, að „Aquacide“
hefir ekki verið notað við síld-
arvinnsluna í ríkisverksmiðjun-
um í sumar? Er það forstjóri
ríkisverksmiðjanna, eða stjórn
þeirra, eða hvort tveggja, eða
emhverjir aðrir aðilar? Sjó-
menn og ú.tgerðarmenn eiga
kröfu á, að um það fáist full
vitneskja.“
Fara, svo hér á eftir ummæli
J. G. í Vísi um þessa grein mína:
Vísi:
„Gott dæmi um þessi æsinga-
j Stálka
ýgetur fengið atvinnu við að
S standsetja stúdenfaíbúðir í
• Háslrólanum. Góður formið-'
\ dagstími, og laun eftii* sam-(
S komulagi. UppJ. gefnar í'
wMötureyti stúdenta.
r
\

E.s. Dettifoss
^fer vestur og norður á mið-|
^vikudag á hádegi (30. sept.). V
} Pantaðir farseðlár óskast |
» >•
^sóttir fyrir hádegi í dag„ S
Sverða annars seldir öðrum. J
s >
^ Njlc&mið:
V
s
s
s
'i
s
s
s
s
ódýrt, skozkt kjólaefni.
\
Sérstaklega hentugt í
skólakjóla.
U n n ú r
Grettisgötu 64
(horni Barónsstígs ogt
Grettisgötu).
jskrif ejH grein eftir ritsrtjóra
)rÆgis“ í júlíhefti blaðsins, þar
sem hann spyr í fyrirsögn í
forsíöugrein blaðsins: „Hverj-
(Frh. á 6. síðu.)
UNDANFARIN ár hefii- í-
haldið styrlcí kommúnista,
svo sem því var unnt, í
skemmdarverkum þeirra innan
alþýðusamtakanna. Þessir tveir
flokkar hafa getað sameinazt
um það, að reyna að eyðileggja
Alþýðuflokkinn og störf hans í
þágu íslenzkrar alþýðu. Eitt-
hvað virðist íhaldið þó vera
farið að átta sig á því, að hjálp
þess við kommúnista sé orðin
heldur meiri en því sjálfu er
hollt. Morgunblaðið segir:
„Kommúnistar þykjast vera
mestu Sjálfstæðishetjur. En allir
muna hvernig sjá’fstæði þeirra
hefir verið undanfarin ár. Kjós-
endur eru ekki búnir að gleyma
hinum fullkomna undirlægjuhætti
þeirra gagnvart húsbændum þeirra
í Moskva. Ekki eru liðin 3 missiri
sfðan þeir hóldu að Stalin væri
hliðholiur Hitler. — Meðan þeir
héldu að þessi allsráðandi ein-
valdsheira yíir stefnu, starfi, vilja
og áformum hinna íslenzku komm
únista óskaðl eftir sigri nazism-
ans, reyndu forsprakkar kommún-
ista að gera setuliðinu hér alla
þá bölvun sem þeir gátu. Svo her-
stjórnin táldi sig neydda til að
taka fram fyrír hendur þeirra.
En þegar sambúð og viðureign
einvaldsherranna fór öðruvisi en
hln íslenzku Rússapeð bjuggust
við, snéru þeir við blaðlnu, og láta
nú sem valdboð herstjórna eigi
hér að vera lög.
Pólitík kommúnista mr ekkí og
verður aldrei miðuð við íslenzka
iiagsmuni. Hún er rótarungi af
stórveldapólitík einvaldsherra, sem.
fjarskyld er með óllu íslenzkri
hagsrnunabaráttu, íslenzku sjálf-
stæði.“
Það vai* ekki þessi tónninn,
sem hafður vár uppi, þegar
Sjálfstæðismenn voru að
hjálpa kommúnistum til að
kljúfa verkalýðsfélögin og
níða niður starfsemi Alþýðu-
flokksmanna þar og í bæjar-
st j órnarmálef num.
Enn segir Morgunblaðið:
„Þeir Brynjólfur Bjarnason, Ein-
ar, Sigfús og Co. vilja draga or-
ustuna um Stalingrad inn í hina
íslenzku kosningahríö. Ef Rússar
verða ekki búnir að missa Stalin-
grad íyrir kosninganrar 18. okt.„
þá ætlast þeir til að íslenzkir
kjósendur taki þann viðnámsþrótt
rússnesku hermannanna til marka
um það, hve kommúnisminn sé ó-
missandi fyrir velferð íslenzku
þjóðarmnar. SVo langt geta komm
únistar einir leiðst út £ vitleys-
una.“
Jafnvel Morgunblaðið finnur
það, að kommúnistar blanda ó-
skyldum málum inn í íslenzka
pólitík. Aí því að allir lýðræð-
issinnar óska þess, að nazism-
hrn verði að velli lagður, reyna
þeir að telja fólkinu trú um
að vöm rauða hersins og róga
iðja þeirra hér sé eitt og
hið sama.