Alþýðublaðið - 03.10.1942, Blaðsíða 4

4
T
AHÞYÐUBUÐIÐ
Laugardagur 3. ofctóber 1942,
ÚtifefaLdi: AlþýSsflokkuriun.
Kiístjóri: Stefán Pjetnrsson. |
Ritstjórn og aígreiðsla £ Al- j
þýðufeúaiíiu við Hverfisgíitu. •
Símar rifeÆjómar: 4901 og
4í>02.
Símar aígreiðalu: 4009 og
4906.
Verð í lausasölu 30 aura.
Alþýðuprentsraiðjan h.£.
FYTUH kosningarnaT 5. júlí í
smnar hugkvæmdist koxnm
únistum í málefnaíátækt sinni,
að það gæti orðið flokki þeirra
til framdráttar við kosningam-
ar, að vekja upp í blaöi sínu,
Þjóðviljanum, gamla lygasggu
um Alþýðuflokkinn og forysfu-
menn hans, sem Iléðinn Valdi-
marsson hafði sett í gang í
gremju sinni, eftir að honum var
vikið úr Alþýðuflokknum og
nokkru síðar hafði verið dæmd
dauð og ómerk af dómstólun-
um, af því að ekkert var hægt að
færa fram henni til stuðnings..
Þétta var lygasagan um það, að
forystumenn Alþýðuflolcksins
hefðu „stolið“ eða „rænt“ ýms-
um eignum verl::alýðsfélaganna,
fyrst og fremst Aiþýðuhúsinu
Iðnó og Alþýðuhrauðgerðinni.
Þessi óhróður var síðustu dag-
ana fyrir kosningarnar í sumar
aðalinntak Þjóðviljans, og fóru
fyrirsagnir á honum því meir
stækkandi, sem nær dró kosn-
ingunum, þannig, að einn síð-
ásta daginn má segja, að hálfri
forsíðu Þjóðviljans hafi verið
eytt í upphrópanir í því skyni
að breiða út þessa kosningalygi.
Það skal ósagt látið, hvert
gagn kommúnistum hefir orðið
að svo heiðarlegrx bardagaað-
ferð. Hitt er vxst, að þessi lyga-
saga hvarf á augabragði úr dálk-
um Þjóðviljans undir eins og
kosningarnar voru um garð
gengnar og hefir ekki sézt þar
síðan, fyrr en nú aUra síðustu
dagana, að hún er byrjuð að
skjóta þar upp kollinum á ný
— síðast í leiðara Þjóðviljans í
gær, þar sem ráðizt er með
þessum óhróðri á Alþýðuflokk
inn og Alþýðubrauðgerðina í
sambandi vð hið nýafstaðna
bakaraverkfall.
Mönnnm verður á að spyrja:
Hvað kemur til, að kommúnist-
ar skuli láta evo alvarlega á-
sökun liggja í þagnargildi mán-
uðxun samaxi, ef þeir skyldu
virkilega trúa henni sjálfir,
þrátt fyrir þann dóm, sem Iléð-
inn Valdimarsson fékk fyrir ill-
mælgina? Og hvernig stendur á
því, að hún skuli einmitt nú
koma á ný upp í dálkum Þjóð-
viljans?
Jú, kosningar eru nú aftur í
aðsigi. Og málefnafátæktin er
sízt mixini en í sumar. Þess
vegna er nú aftur gripið til
hinnar gömlu lygasögu ivon um
að einhverjir séu svo andlegá
volaðir, að þeir láti girmast af
henni til þess að gefa lygurun-
um atkvæði sín.
Ef svo væri, þá eru kommún-
istar að sjálfsögðu vel að slíkum
laraMnr Gnðnmndssoii Stefna Alþýðuflokksins:
Stðim dýrtlðarlinar og trjgglag
pelrra kjarabóta, sen mizt bifa.
SMÁSKÆRUHERNABIN-
IJM er lokið. Verkalýðs-
félögin hafa aftur fengið við-
urkennd réttindi sín full og
óskert. Þau gera nú hvert af
öðru samninga xim hækkað
íkaujp ogj bætt kjör meðlima
sinna, samninga, sem gilda á-
kveðinn tíma og segja ber upp
með tilskildum fyrirvara.
Sjömannafélagið hefir samið
fyrir farmenn og fisidmenn á
'togaraflotanum. Dagsbrxín,
Verkakvennafélagið Framsókn,
Iðja, Prentarafélagið, Bakara-
sveinafélagið o. fl. o. fl. hafa
samið hvort fyrir sína meðlimi.
Saxrmiixgiir og viðræður um á-
greiningsmál milli verkamanna
og atvinnurekenda færast aftur
í rétta og eðlilega farvegi.
Smáskæruhernaðurinn svo-
nefndi var bein og óhjákvæmi-
leg afleiðing gerðardómslag-
anna. Með þeirn var verkalýðs-
félögum bannað, að viðlögðum
stórum vítum, að vinna að bætt
um kjörum meðlima sinna. Þau
voru svift réttinum til að ákveða
vinnustöðvun og beita verk-
föllum ,rétti sem er helgaður af
viðteknum venjum og ský-
lausum ákvæðum iaga um
stéttarfélög og vinnudeilur.
Þegaæ verkalýðsfélögin
þannig höfðu verið gerð rétt-
laxxs og meginþátturinn í starfi
þeirra bundinn með lögum sem
refsivert aihæfi, sáu verka-
menn að nú varð að beita
nýjum starfsaðferðum. Þá var
gripið til smáskæruhemaðarins
Harm var neyðarvöm verka-
lýðsins, sem brátt lærði að beita
honum með tilætluðum árangri.
Smærri og stærri hópar verka-
rnanna tilkyntu atvinnurekend
um, að þeir myndu nú þegar
hverfa brott og leita annarrar
atvinnu, ef kaup þeirra yrði
eigi hækkað og kjörin bætt.
Engir samningar náðu til þeirra.
fylgismönnum komnir. Hitt er
annað mal, hvort velferð verka-
lýðsins, sem kommúnistar þykj-
ast vera að berjast fyrir, eða
þjóðskipulag sósíalismans, verð-
ur txyggt með slíkum bardaga-
aðferðum og af slíkum óþjóða-
lýð. Eöa hver getur jí alvöru
látið sér detta í hug, að róg-
burðuxúnn og lygin sé leiðin til
að siðhæta mannfélagið? Máske
þeir Einar og Sigfús haldi það?
*
Um innihald þeirrar kosninga
j lygi, sem hér hefir verið gerð
að xxmtalsefni, ætti ekM að
þurfa að eyöa mörgum orðum.
Hún hefir þegar svo oft verið
hrakin hér í blaðinu, auk þess,
sem hún hefir verið dæmd
bæði dauð og ómerk af dóm-
stólunum.
Alþýðubrauðgerðin og Al-
þýðuhúsið Iðnó eru nákvæm-
lega sömu verkalýðsfyrirtækin
nú og þau hafa alltaf verið, þó
að breyta yrði í nokkru skipu
lagi þeirra við það, að formleg-
Virmustöðvun gat skollið á án
nokkurs fyrrrvara. Hættan var
mest fyrir þau fyxirtæM og þær
atvinnugreinar, sem þýðingar-
mestar eru og sxzt máttu stöðv-
ast, því að þar var mótstaðan
veikust. Sáttasemjari gat ekk-
ert að gert. Samningsaðilar
urðu því fleiri, sem hóparnir
urðu smærri. Gerðardómslögin
bundu hendur verkalýðsfélag-
anna, þau gátu því engin af-
skipti hafa af deilunum án þess
að eiga á hættu að vera dæmd
til stórra refsinga.
Það er ölluím l,jóat, að ef
slíkt ástand hefði staðið til
lengdar og færst í aukana, hefði
það hlotið að leiða til fullkom-
ins stjórnleysis í atvinnu og
fjárhagsmálum og verið mesti
háski fyrir þjóðina í heild. EkM
síst þegar þess er gætt, hversu
högum þjóðarinnar nú er hátt-
að. Óskipulegar vinnudeilur
og vinnustöðvanir voru dagleg-
ir viðburðir.Af því leiddi full-
komið öryggisleysi um að unt
yrði að halda áfram allra nauð-
synlegustu starfrækslu með
þjóðinni, svo sem flutningum á
sjó og landi, afgreiðslu skipa á
höfnum, nauðsynlegura bygg-
ingafiramkvæmdum, og síðast
en ekki sízt framleiðslu, er
tryggir landsmönnum nauðsyn-
legasta viðurværi.
Nú er smáskæruhernaðinum
af létt. Með því að fella harm
niður og ganga til heilda.rsamn
inga hafa verkajýð'samtökin
sýnt og sannað, að þeim er full-
komlega Ijóst, hver hætta hlaut
að leiða af þeirri upplausn og
ringulreið, er ríkti í vinnumál-
um, og að þau gera sér glögga
gnein fyrir hauðsyn þess að
skapa festu og öryggi í atvinnu-
málum og fjárhagsmálum.
Sjónaxnnið þeirra er hið sama
og Alþýðuflokksins,
að aSaláherzluna beri a5
ur aðsMlnaður var gerður milli
Alþýðuflokksins og Alþýðusam-
bandsins. Enda eru öll stærstu
verkalýðsfélögin í Reykjavík,
sem undanfam ár hafa verið í
Alþýðusambandinu, aðalhlut-
hafar í þeim. Hér skulu aðeins
nokkur þeirra nefnd: Sjómanna-
félag Reykjavíkur, Verka-
kvennafelagið Framsókn, Hið
íslenzka prentarafélag, Félag
jáxmiðnaðarmanna, Bakara-
sveinafélag Islands, Bókbands-
sveinafélag Reykjavíkur, Stýri-
mannafélag íslands, svo og sjálft
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna
í Reykjavík.
Þetta eru aðalhluthafamir í
þeim fyrirtækjum, sem hinir
kommúnistisku rógberar segja,
að forystumenn Alþýðuflokks-
ins hafi „rænt“ eða „stolið“ af
verkalýðsfélögunum! Með slík-
um rógsögum á að hafa áhrif á
úrslit kosninga hér á landi! Og
slíkir rógberar þykjast vera til
þess kailaðir að byggja hér npp
nýtt og betra þjóðfélag!
leggja á það að stöðva dýr-
tíðina, tryggja það, sem á j
hefir unnizt, og koma skipu- I
lagi á atvinnu og fjárhags- .
mál til þess að koma i veg
fyrir hrim og aívinnuleysi
síðar.
Flestum mun nú orðið Ijóst,
að ekki aðeins verkalýðnxxm
heldur engu síður þjóðarheild-
inni er það hin mesta nauðsyn,
að stéttarfélögin séu styrk og
starfhæf, og að það er hinn
mesti hásM ef þau eru sett út
íyrir lög og rétt, cg þeim bann-
að að rækja hlutvek sitt. Hver
maður hlýtxxr að játa, hversu
mikilsvert það er fyrir þjcðina
alla, að þurfa eigi lengur að
óttast að siglingar og aðflutn-
ingxxr nauðsynja íil landsins
stöðvist vegna fyrirvaralausrar
vinnustöðvunar á skipum eða
hér við höfnina, eða að erlend
ríki telji sig neydd til að hlut-
ast til um innanlandsmál okk-
ar. Samningar verkalýðsfélag-
anna hafa bægt þessmn ótta
frá í bili að minnsta kosti.
En getur eigi líka hættu aítur
borið að höndum? Það er uxxdir
því komið hvort samskonar eða
hliðstæðar ráðstafanir eru
einnig gerðar á öðrum sviðum.
HVAÐ eru þeir að bnxgga?
spyr Árni írá Múla í Þjóð
ólfi. Og hann þykist finna lykt-
ina af sullinu í dalli þeixrra Ól-
afs Thors og Jónasar frá Hriflu,
og fussar við, því að ekki mun
það a'llt saman vera „kláravín,“
sem þar flýtur. Stjórnmálaá-
standinu yfirleitt lýsir Árni á
þessa leið:
„Því fer fjarri að nokkur þori
að prédika einræði hér á landi.
En þó mætti það fyrir- auxiun kall-
ast, ef íslenzka þjóðin gæti ekki
áttað sig á þeim einrséðiseinkenn-
um ,sem hér eru á ferð, svo aug-
ljós sem þau eru. Einstakir ís-
lenzkir stjórnmálamenn hafa gert
sig bera að því árum saman, að
meta menn eftir því einu, hvers
pólitísks stuðnings af þeim megi
vænta. Ungir menn eru greindir,
áður en þeir' fara í andstæðan
stjórnmálaflokk. Eftir það eru
þeim heimskingjar. Sauðtryggulr
leirhnoðari er stórskáld, ef Iiann
er flokksbróðir. Stórskáldið yrkír
„illa rímaðar blaðagreinar," ef
hann er ekki réttrar skoðunar. —
Organleikarinn „kann ekki að
spila,“ ef hann hefir skráð nafxx
sitt á vanþóknanlegt plagg. Málar-
inn býr ekkert til nema „klessu-
verk“ og „ljótleik," ef hann
hneigist til rangrar trúar. Rithöf-
undurirm fær hæstu heiðurslaun,
meðan von er um atfylgi. Ef hann
bregzt, er hann sviptur styrknum
og mannorðinu með. Gamall mað-
ur er sviptur lltilfjörlegum skáld-
styrk, af því sonur hans hefir
gengið af trúnni."
Svo kemur Árni að Jónasi £rá
Dýrtíðin, öryggisleysið,
gluncroðinn og öngþveitið sem
að framan hefír verið lýst,
allt er þetta bein afleiðing
þeirrar stefnu, sem ríkjandi
hefir verið í fjárhags og dýrtíð-
armálxxrn undanfarið. Einkenni
hennar eru framar öllu þau, að
síðan það varð Ijóst, að ísí. þjóð
inni mundi vegna legu lands-
ins og stööu í ófriðnum, falla
í skaut gífurlegur stríðsgróði,
hafa þeir, sexn stefnuxim liafa
ráðið, miðað aðgerðir sínar
og aðgarðaleysi — við það
að beina gróðanum iil þeirra
Umbjóðenda, sem ríkust áttu
ítökin í stjórn landsins, án til-
lits til þess, hver áhrif stríðs-
gróoaflóðið hefði á atvinnu og
fjármálalíf þjóðarinnar í heild.
Þess. vegrsa var látið farast
fyrir að gera nokkrar ráðstaf-
anir, er að haldi mættu koma,
íil að steðva í tíxna þá verð-
bólgu, er hlaut að leiða af því,
að peningar flæddu í tugum
milljóna inn í landið, án þess
að unnt væri að auka innflutn
ing verðmæta aö sama skapi.
Þess vfegna var ekM sint nein-
um róttækum tillögum er fram
voru bornar um lausn dýrtíðar-
málanna-Þessvegna fékkst ekki
einu sinni gerð tilraun til að
framkvæma dýrtíðarlöggjöfina,
er alþingi þó setti seint og
síðar meir þ. e. sumarið 1941.
/Hámaxki sínu náði þessi stefna
am síð'Ustu 'áxamót, jxegar |£
óðagoti og ráðaleysi var hrapað
að hinni ranglátu og vanhugs-
Hriflu cg valdabarátíu hans. —
Hann t 'ur sennilegt, að Jónas
muni vilja mynda stjóm með í-
haldinu, en Alþýðuflokkurinn
og kommúnistar muni standa
utan við. Aftur á móti muni
Hermanni verða bægt frá
völdunum:
„Um leið og Ilermann er dæmd-
ur úr leiknum er Jónas sjálfkjör-
inn af hálfu Framsóknar. Hann
mundi hiklaust ganga í stjórn
me-5 Ólafi, þó báðum yfði haldið
utan við. Ef Jónasi og Ólafi tekst
að halda flokkum sínum óklofnum
geta þeir myndað sterka meiri-
hlutastjóm, svo þingræöinu heitt-
elskaða yrði fullnægt.
Það er nauðsynlegt að kjósendur
geri sér, eftir föngum grein fyrir
því sem fram undan er. Eg fyrir
mitt leyti trúi því fastlega, að það
sé ekki einungis hugsanlegur
möguleiki, heldur full líkindi til
þess að Ólafur og Jónas rói að
því öllum árum að ná höndum
saman mn völdin eftir kosningarn-
ar.“
Það má vel vera, að Ámi frá
Múla sé svo lyktnæmur, að
hann geti greint þefinn af leyni
bruggi Ólafs og Jónasar á-
lengaar. Hann ætti lika að
hafa haft aðstöðu til að vita
jafnlangt nefi sínu í þessum
efnum, því að skammt er síðan
harrn var háttsettur í Sjálf-
stæðisflokknum. Og margt
bendir til þess, að Ámi muni
verða sannspár.
uðn gerðardómslöggjöf, sem
Fífe. á 6. síðu.