Alþýðublaðið - 06.10.1942, Side 2

MRJodaeur S. okiiUwr XM2.
iíi u,n ii,ii,ifj, W.Í.
ALÞYÐUBLAOIO
Urasn sjilfstæðismáls-
ins var frestað fyrir til-
mæíi Bandaríkjanna.
.........———
i En þau eru samþykk sambands*
slitum og lýðveldisstofnun 1944.
Upplýslngar Ólafs Tbers i út-
varpsumræðani&iii I gsrkveldi
0LAFU8 THOES forsœtisráðherra staðfesti í útvarpsum-
ræðunum f gærkveldi, þær upplýsingar, sem fram
komu í ræðu eins þingmanns við umræðurnar um sjálfstæðis
máiið í lok sumarþingsins, að það hefði verið bein tilmæli
eða íhlutun Bandaríkjastjórnar, að hætt var við fullnaðaraf-
greiðsiu sjálfstæðismálsins í ár.
Las forsætisráðherrann þessu til staðfestingar upp þau
bréf, sem farið hefðu milli íslenzku stjómarinnar og Banda-
ríkjastjómar út af þessu máli.
En að þvi loknu tilkynnti hann, að full vissa væri nú
fengin fyrir því, að Bandaríkin myndu ekkert telja því til
fyrirstöðu af þeirra hálfu að endanleg sambandsslit færu fram
milli íslands og Danmerkur, og lýðveldi yrði stofnað hér
á landi undir eins og sambandslagasamningurinn milli ís-
lands og Danmerkur væri útrunninn, í árslok 1943. Gæti því
lýðveldisstofnunin farið fram hvenær sem æskilegast þætti
á árinu 1944.
Deilan um setuliðstaxtann:
Kommúnistar skríða ð bak við
tilaf Thors og Jónas frá flrifln.
Reyna að afsaka undirlægjuhátt sinn
með samningi þeirra við setuliðið!
EINS OG DRUKKNÁNDI MAÐUR í hálmstrá, hafa’
kommúnistar nú gripið í samning þann milli ríkis
stjórparinnar og setuliðsins frá fyrsta maí í vor, sem Fram-
sóknarblaðið Tíminn birti fyrir helgina og Þjóðviljinn
prentaði því næst upp úr því. Reynir kommúnistablaðið nú
að bera þennan samning fyrir sig til afsökunar því, hvemig
kommúnistaforsprakkamir svínbeygðu sig fyrir valdboði
setuliðsins um kaup og kjör verkamanna í setuliðsvinnuimi,
hvemig þeir féllust á það valdboð og fómuðu þar með helg-
asta rétti verkalýðsins í viðskiptimum við hinn erlenda at-
vinnurekenda.
lfélbátnr með 5
monnum ferst.
Vélbáfar og flngvélar
leituðn bans lengi.
VÉLBÁTURINN „GAND-
UR“ frá Norðfirði hefir
farist og með honum 5 menn,
allir komungir, nema einn
maður, sem mim hafa verið
um sextugt. Vélbátsins hefir
verið leitað mjög mikið, og
hafa bæði vélbátar frá Norð-
firði og flugvélar, tekið þátt
I leitinni. Ekkert hefir hins
vegar fundist úr bátnum
nema lóð hans á Iíkum stað
og talið var að hann hefði
lagt hana.
Frh. á 7. síðu.
* En það er þýðingarlaust fyr-
I ir kommúnistaforsprakkana að
ætla að þvo hendur sínax með
þessum samningi, því að í hon-
um er engin átylla fyrir setu-
liðið til þess að brjóta samnings
réttinn á verkalýðnum og gefa
út valdboð um kaup og kjör
hans í setuliðsvinnunni.
Hins vegar stendur það
ómótmælt, sem Alþýðublaðið
skýrði frá fyrir nokkru, að
sterkur orðrómur gengi um
meðal vevkamanna í vinnu-
stöðvunum, að kommúnistar
hefðu ekki að eins fallizt á
valdboð setuliðsins, heldur
hreint og beint veitt aðstoð
sína við undirbúning þess og
skuldbundið sig fyrirfram til
þess að sjá svo um, að engin
barátta yrði hafin gegn vald-
boðinu af hálfu Dagsbrúnar-
stjóma -innar.
(Frb. á 7. síðuJ
n i.i—ra.i.i .
Skllanefnd Jakobs neitar að afgreiða
biia, er úthlutunarnefnd hefir rððstafaðf
Þeir, sem áttu að fá bifreið*
arnar, leita til dómstólanna.
MIKIL MÁLAFERLI virðast nú vera að rísa út af út-
hlutun vörubifreiða. Allmargir menn, sem fengið
hafa tilkynningar um að þeim hafi verið úthlutað bifreiðum,
en hefir verið neitað um afhendingu á þeim, hafa snúið sér
til lögfræðinga og munu um 5 mál þegar vera komin af stað.
Meirihluti úthlutimarnefndar bifreiða kom saman á
fund, eins og áður hefir verið sagt, fyrir helgina og ákvað
þá að úthluta bifreiðum, eins og alþingi hafði fábð nefnd-
inni. Úthlutaði hún 25—30 vörubifreiðiun og tií%nnti við-
komandi umsækjendum það þá þegar með orðsendingu i
pósti. Um leið tilkynnti nefndin skilanefnd einkasölunnar
ákvörðun sína og óskaði eftir því að hún afgreiddi bifreið-
amar.
Þegar viðkomandi menn fóru hins vegar með leyfisveitingu
úthlutunarnefndarinnar til skilanefndarinnar neitaði hún að af-
greiða bifreiðarnar til annarra en þeirra, sem stæðu á lista Jakobs
Möllers, fjármálaráðherra. Mun hér vera um sama lista að ræða,
sem ráðherrann krafðist, að úthlutunarnefndin færi eftir, rétt
eftir að hún tók til starfa, en á honum voru fleiri nöfn en bif-
reiðarnar voru til.
í samtali, sem meirihluti út-
hlutunarnefndar hefir átt við
skilanefndina mun skilanefndin
hafa lýst yfix, að hún starfaði
aðeins samkvæmt fyrirlagi ráð-
herra — og á hans ábyrgð.
Þegar mennirnir fengu neit-
un hjá úthlutunamefndinni
sneru þeir sér þegar til lög-
fræðings til að leita réttar síns,
og munu þeir ekki skilja við
mál sín, fyr en úr þeim verður
skorið.
í þessum málum mun það
fyrst og fremst koma til úr-
skurðar, hvort úthlutunarnefnd
in hefir rétt til að úthluta bif-
reiðunum, þrátt fyrir ákvörðun
ráðherra inn að leggja niður
bifreiðaeinkasöluna.
Frá sjónarmiði almennings
virðist enginn vafi geta á þessu
leikið. Nefndin var kosin af al-
þingi til þess að úthluta öllum
bflum ,sem væru í eígti einka
sölunnar eða hún ’kynni að
kaupa á næstunni. Enginn ann-
ar hafði leyfi til þessarar út-
hlutunar. Þó að einkasalan hafi
verið lögð niður á hún samt
miklar eignir og þar á meðal
bifreiðar. Skilanefnd hefir nú
hins vegar verið falið af Jakob
Möller að sjá um ráðstöfun
þessara eigna, en augljóst virð-
ist þó að hún geti ekki ráðstaf-
að þeim eignum, sem alþingi
hefir þegar ákveðið hvemig
ráðstafa skuli.
Hins vegar er ekki nema
líklegt, að Jakob Möfler reyni
í lengstu lög að knýja fram
vilja sinn í málinu, en hann er
að eins sá að geta látið sína
eigin gasðinga fá þær bifreiðar,
sem einkasalan á. Hann reyndi
þegar í upphafi að ónýta starf
n-efndarinncir og fá hana til að
fara aðeins eftir hans vilja með
úthlutunina. Það var því aðeins
til að knýja fram þennan vilja
sinn að hann ákvað að afnema
einkasöluna þvert ofan í þing-
vilja.
Þessi stjóimarráðstöfun er
hið mesta endemi, enda mun
hún vera einsdæmi í sinni röð.
Mun almenningur sannarlega
vilja fylgjaat vel með því,
hvernig þeim mönnum, sem nú
hafa neyðst til að leita laganna
til að ná rétti sínum, reiðir af.
Verða úrslit mála þeirra góður
prófsteinn á réttarfarið í land-
inu.
fitvarpsnmræðarn-
ar böfnst f gær-
hveldi.
flaraldor GaðmnBdsson tal-
aði fyrir Aiþýðnfiokkiiui.
FYRSTA uxnræðukvöldið I
ÚAgarpinu, í tilefni a£
kosningtávum 18. og 19. októbe*1
var í gæj&völdi og var aðeins
ein umf«Kt
Fyrstuf ,|dU|i Haraldur Guð-
momdsson, fyrr hönd Alþýðu-
flokksins, og flutti hann þriggja
stundarfjórðtmga snjalla ræðu,
sem birt mun verða hér í blað-
inu á morgun.
Því næst töluðu af hálfu
Kommúnistaflokksins Bryn-
jólfur Bjamason og Gunnar
Benediktsson, af hálfu Sjálf-
stæðisflokksns Ólafur Thors, og
af hálfu Framsóknar: Hermann
Jónasson og Eysteinn Jónsson.
Ú tvarpsumræðumar halda
áfram næstkomandi mánudagS
kvöld.
Sjómaimafélag Reykjavikur
heldur fund í Alþýðuhúsinu vi®
l£/erfisgötu annað kvöld kl. 8.30.
Á dagskrá eru félagsmál, fulltrúa-
kosning á Sambandsþing o. fl.
Hallgrímskirkja í Satrrbæ:
Áheit frá J. Þ. kr. 15.00.
Kærar þakkir.
Ásm. GestssoB-
Skemmtifnndnr Alpýðnflokksíél-
agsins var fjolsóttnr og tókst vel.
■■ .—» ■■ ■ ——■
Þriðji maður A-listans, Sigurjón A.
Ólafsson, hylltur af fundarmonnum.
/
ALÞÝÐUFLOKKSFÉLAG Reykjavíkur hélt fyrsta
fræðslu- og skemmtifund sinn síðastliðið laugardags-
kvöld. Húsfyllir var í sölum Alþýðuhússins, enda var
skemmtiskráin.. afar fjölbreytt og samkomugestir ánægðir og-
ákveðnir í því að standa fast saman um Alþýðuflokkinn og
gera kosningasigur hans sem mestan.
Arngrímur Kristjánsson rit- ingur allur skýr og röggsamleg-
ari Alþýðuflokksfélagsins setti ur eins og vant er hjá Sigurði.
samkomuna með stuttu ávarpi Theódór Friðriksson rithöf-
og hvatti flokksmenn til ör- undur las upp kafla úr sjálfs-
uggrar framgöngu í kosninga- ævisögu sinni „í verum“ og
baráttunni. j var upplestri hans vel tekið.
Sigurður Einarsson flutti er- I Haraldur Guðmundsson flutti
indi sitt: „Erfum vér landið eða síðan ræðu. Hann talaði um
töpum vér því?“ sem hann hef- stéttarsamtök íslenzkrar al-
ir flutt víða um Austur- og þýðu, Alþýðusamband íslands.
Norðurland að undanfömu og Minntist sérstaklega sjómanna-
flutti enn í Hafnarfirði í gær. stéttarinnar. Lýsti hann hinu
Var því vel tekið, enda er er- I nána samstarfi, sem jafnan
indið hið skörulegasta og flutn- * Framhald á 7. síðu.