Alþýðublaðið - 08.10.1942, Blaðsíða 5

Fimmtudagnr 8. október 1942.
ALÞYÐUBLAÐI9
5
svo háa, að þeir fái sama verð
fyrir útflutta kjötið og hteiLd-
söluverðið á kjöti er hésr innan-
lands.
Nú er heildsöluverðið 6,40
fyrir kíló. Ég hygg, að fyrir
kjöt, sem flutt yrði til Eng-
lands nú, myndu bændur fá
nálægt hálfri annarri krónu.
Segjura að verðmunurinn sé
5,00 á kíló. Segjiun a5 út
þurfi a8 flytja 2000 tonn, en
3000 kaupi landsmenn. Ríkis-
sjóður þarf þá að greiða 10
millj. kióna til þess að við ís-
lendingar fáum ekki að eta
kjötið, greiða það sem með-
gjöf með kjöti, sem Bretar
borða.
Ef til vill hefir ríkissjóður
efm á iþessu, en þótt svo sé, er
ekkert vit í slíku. Að flytja út
úr landinu góðan mat, sem viö
vildum fegnir borða, gefa með
honum 10 millj. kxóna, binda
skip til að flytja kjotið út og
anrian ltriegri mat inn.
Ég kann ekkert orð yfir slíkt
háttalag annað en brjálæði.
Segjum að ríkissjóður hafi
Framhald af 4 síðu:
HKœðQ MaraMs HnðBnnndssonar
eíni á að greiða þessa upp-
hæð. Væri þá ekki nær að
lækka kjötið í verði, svo að
við getum sjáííir, íslending-
ar, keypt það og borðað, og
þyrftum eldti að hafa áhyggj-
ur af þeiro skipakosti? Með
því að nota penmgana á þann
há.tt, roætti lækka heildsölu-
verðið niður í 5 kr. kíló.
. . Jg hver veit, hve mikið þarf
að flyija lit? Hváð kaupir fólk
mikið af kjöti, þegar verðið er
oröið svona hátt? Geta það ekki
orðið 3000 tonn, sem þarf að
flytja út? Þá þarf ríkissjóður
að borga 15 millj., sem aftur
svarar til 3 kr. lækkunar á kjöt-
inu öllu, ef það væri selt innan-
lands. Það er ljóst, að slíkt
brjálæði sem þetta blýtur að
hafa geigvænlegir afleiðingar,
koma aí stað nýjum kröfum, ef
ekki cr spyrnt við í tíma, nú
þegax.
Tillögur Alþýðuflokksins um
lausn vandamáianna.
En nú þarf meiri átök en
þurfti 1940. Skriðan er marg-
falt þyngri nú. En hættan er
líka enn meiri.
Hvað á að gera? Alþýðuflokk-
urinn hefir þegar birt tillögur
sínar um aðgerðir og ráöstafan-
ir, sem gera þurfi, verði að gera:
Efni þeirra er í höfuðdráttum
þetta:
1. að girða fyrir stríðsgróða og
auðsöfnun einstakra manna
og fyrirtækja, en verja aukn-
ingu þjóðarteknanna til
kjarajöfnunar og á ' annan
hátt til almenningsþarfa. Sá
stríðsgróði, sem þegar hefir
runnið til einstaklinga og
fyrirtækja sé skattlagður með
sérstökum eignaskatti í sama
slcyni.
2. Það þarf að koma á heildar-
samningum milli launþega
og atvinnurekenda til langs
tíme og helzt fyrir allt landið
í einu. —En samtímis verður
3. að ákveða fast, sanngjarnt
hlutfall milli afurðaverðs og
kaupgjalds. þannig, að verka-
mömum, f jómönnum, bænd-
um og launþegum sé tryggð
eðlileg hlutdei! i í aukningu
þjóðarteknanna síðan ófrið-
urinn hófst, og enn fremur
þarf:
4. að tryggja nauðsynlega fram-
leiðslu í landinu, aðkallandi
framkvæmdir, hyggingar til
eða kona óskast til hreingern
inga 2 tíma að kvöldi.
Baðhús Reykjavíkur..
Einnig stúlku til hádegis á
sama stað.
úrbótar húsnæðismálunum,
í aamvinnu við ve kalýðs-
samtökin og aðra aðila.
5. að tryggja aðflutninga og
birgðasöfnun nauðsynja, en
láta óþurfann sítja á hakan-
um,
6. að gera verðlagseftirlitið
starfhæít með því að fela það
eimun ábyrgum framkvæmd-
arsijóra, en nefndir séu að-
eins ráðgefandi.
Sé þetta gert með festu og
röggsemi er hægt að stöðva
verðbóiguna og þar með gengi
íslenzku krónunnar, endur-
vekja trú fólksins á gildi pen-
inganna og þar með hvötina til
að safna þeim í stað þess að
eyða þeim jafnharðan.
Til þess að girða fyrir stríðs-
g"óða og auðssöfnun einstakra
manna og fýrirtækja er engan
veginn nóg að leggja skatt á
gróðann löngu eftir á, jafnvel
þótt þeir verði hækkaðir. Á
skal að ósi stemma. Það verður
að taka stríðsgróðann við upp-
tökin. Af útflutningsvörunum,
svo sem ísfiski togara, verður
að taka hana með útflutnings-
gjeldi um leið og sala fer fram.
Utanríkisverzlunina
onrfir opiksbera síprM
Margt bendir til þess, að
gróði útgerðarinnar, að togur-
u.num undanskildum, sé nú orð
inn miklu þýðingarminni hluti
striðsgróðans en áður var og
sumstaðar á þrotum, vegna vaxt
ar dýrtíðarinriar, en gróðinn
af verzluninni, iðn- og iðjufyr-
irtækjum og allskonar innlend-
um viðskiptum sé nú orðinn
langtum stærri hluti. Meðal
annars vegna þess, hve verð-
lagseftirlitið er gagnslítið.
Vegna þessa og til þess að
tryggja það, að, nauðsynjar séu
fluttar til landsins en skipin
eigi fyllt með óþarfa og óhófs-
vörum, er það ljóst að
eina ráðstöfunin, sem að haldi
kemur til að taka stríðsgróð-
anrt og um leið að gera verð-
iagseftirlitið ann .ð og meira
en gagnslííið kák, er að taka
alla uíanríkisverzlunina und-
ir ema oumbera stjórn og á-
kveða útsöluverð á hverri
vörutegund urn Ieið og hún
er afhent kaupmönnunum
eða kaupfélögunum, þeim,
sem dreifinguna annast. Þetta
var gert að nokkru í síðusta
stvrjöíd og gafst vel, meðan
stríðið stóð.
Hver feikna gróði lielir runn
ið til verzlananna má nokkuð
marka af því, hversu gífurlega
verzlunúm hefir fjölgað og þá
íýrst og fremst hpildsölum.
Alla utanríkisverzlun undir
eina opinbera stjórn. ásamt öfi-
ugu verðlagseftirliti í höndum
eins manns með fullri ábyrgö
og valdi, en nefndir séu aðeins
ráðgefandi er eins og rui stend-
ur lang áhrifarík:.sta ráðstöfun-
in til þess að girða fyrir stríðs-
gróða og auðsöfnun og til að
stöðva dýrtíðina, sú eina sem
er líkleg til að bera árangur.
Samhliða þessu verður svo
jafnframt að taka verulegan
hiuta þess stríðsgróða, sem þeg-
ar hefir safnazt, og nota hann
til þess að undivbúa nýskipun
atvinnuháttanna að stríðinu
loknu, tií tryggingar sem mest-
lun jöfnuði í lífskjörum almenn-
ings,- öryggi gegn atvinnuleysi
og yfirleiít réttlátara þjóðskipu-
lagi í öllura greinum.
Stríðsgróðinn á að vera al-
menningseign, enginn einstak-
. ur hefir rétt til hans öðruxn
fremur. *
Þeíía cr álit Alþýðuflokksins.
4
Kosnmgarnar.
Góðir Alpýðuflokksmenn og
Alþýðuflokkskonur hér í
Reykjavík og úti í kaupstöðum,
þorpum og sveitum, og ekki sízt
þið, sem á sjónum eruð!
Við ykkur vil ég segja þetta:
Kosningabaráttan er hafin.
Heyið hana með einbeitni,
dugnaði og fullum drengskap.
Látið andstæðingunum eftir að
nota r.íð 'og róg að vopni. Boðið
kenningar jafnaðarstefnunnar,
flytjið mál Alþýðuflokl. rins
hvar sem því .verður við komið,
í heimahúsuVn, vinnustöðvum,
við vini, kunningja og venzla-
fólk, hvar sem maöur hittir
mann. Alþýðuflokkurinn hefhr
lagt fram tillögur sínar um,
hversu sigrast skuli á erfiðleik-
um líðandi stundar og afstýra
yfirvoíandi hættum. Þessar til-
lögur leggur hann undir dóm
þjóðarinnar við kosningarnar
þ. 18. og 19. október. Eg heiti á
ykkur öll, konur og menn að
, gera alít, allt, sem í ykkar valdi
stendur til þess að auka svo
fylgi flokksins, að þeim verði
komið í framkvæmd. Sýnið
fram á, að þær eru skynsamleg-
asta leiðin, líklegasta leiðin,
eina leiðin til þess að stöðva
dýrtíðina. Síðustu , kosningar
voru ekki Alþýðuflokknum hag
stæðar. Ekki tjáir að fást um
það. Nú þarf að láta hendur
standa íram ur ermum. Úrslit
kosninganna, atlcvæðamagn Al-
þýðuflokksins er undir ykkur
komið. Mætið öll á kjördegi,
kjósið. Sjáið um að allir þeir,
sem hlynntir eni málstað Al-
þýðuflokksins og aðhyllast til-
lögur hans komi einnig og kjósi,
kjósi frambjóðendur Alþýðu-
flokksins og lista Alþýðuflokks-
ins, þar sem hann ekki hefir
menn í kjöri. Og þið sem utan
kjörstaðar dveljið, kjósið strax.
nú þegar, og sendið atkvæðin.
Háttvirtir kjósendur! Kosn-
ingaréttur er dýrmætur réttur.
En honum samfara eru skyldur,
ríkar skyldur. Fyrst sú, að
mynda sár sjálfur skoðun um
málefni og stefnur. Meta sjálf-
ur og dæma um, hvað er rétt
og hv.að rangt, hvað stefnir til
heilla og hvað til óheilla. Síðan
er það skylda hvers drengs,
konu og manns, að styðja það,
sem til rétts vegar horfir, en
berjast gegn hinu sem stefnir í
óheilla átt. Alþýðuflokkurinn
biður engan um atkvæði, en
hann hefir tröllatrú á skynsemi
fólksins. Kynnið ykkur alla
málavexti. Látið svo dómgreind
ykkar ráða. Ykkar eigin dóm-
greind, ekkert annað á að ráða
því hvernig þið greiðið at-
kvæði. Mnnið, að í lýðfrjálsu
landi, bera kjósendur allir og
hver og einn ábyrgð á stjórnar-
fari landsins. Líka sá, sem
heima situr. Úrslitin geta oltið
á einu atkvæði, atkvæði hans.
Mætio því öll og kjósið. Kjósið
samkvæmt ykkar eigin dóm-
greind og sanníæringu.
Frjálst ?ólk i frjálsn
landi.
Kjósendur!
Síðasta alþingi afgreiddi sjálf-
stæöismálið þannig, að eitt þing
getur nú ákveðið að stofna skuli
lýðveldi og slíta að fullu form-
legum Itíófum sambandsins við
Dani.
Allir vonum við, íslendingar,
að aiþingi því, sem kosið verður
18. og 19. október, auðnist að
stíga þetta lokaskref í sjálf-
stæðisbaráttu þjóðarinnar strax
nú í liaust, svo að þjóðarat-
kvæðagreiðsla geti fram farið á
næsta ári og forsetakjör, svo
fljótt, að óháð, frjálst íslenzkt
lýðveldi verði formlega stofnað
eigi síðar en vorið 1944.
Vissulega er oss sjáKstæðið
milcils virði, ómetanlegur feng-
ur, ef rétt er á haldið..
En eigi sjólfstæðið og frelsið
að verða meira en fögur orð
fyrir þégn:. þjóðarinnar, verður
fólkið í landinu að vera frjálst,
andlega frjálst, stjórnarfarslega
frjálst og efnalega frjálst og
sjálfstætt. Þá verður að bægja
frá þeirri hættu, að dýrtíðin
haldi enn áfram að magnast, að
hún haldi áfram að gera þá
snauðu snauðari og þá ríku rík-
ari, unz öil helztu verðmæti
þjóðarinnar, framleiðslutæki,
lóðir og iendur, eru komin í
hendur nokkurra fárra stríðs-
gróðamanna og fólkið, sem vinn*
ur, er orðið eignalaus þjónustu-
lýður þeirra — eins konar út-
lagar í sínu eigin föðurlandi.
Slíkt má ekki ske, má aldrei
ske.
>
S
S
S
s
s
s
s
s
S
V
s
s
s
s
s
s
s
k
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
}
s
s

Stjérnmáíakvðlri Alþýðuflokksins.
Almenmr kjéseidafmðar
verður haidinn í Iðnó í kvöld, finimtn-
daginn 8. október, kl. 8 '|2 e. h.
RÆÐUMENN:
Stefán Jóh. Stefónsson, form. Alþýðuílokksins.
Ágúsi Pétursson, form. Félags ungra jafnaðarmanna.
Sigurjón Á. Ólafsson, forseti Alþýðusambandsins.
María Knudsen, frú.
Ólafur Friðriksson, riíhöfundur.
Sigurður Einarsson, dórent.
Haraldur Guðmimdsson, alþingismaður.
FJÖLMENNIÐ Á FUNDINN.
MÆTIÐ STUNDVÍSLEGA.
A-Iistinn.