Alþýðublaðið - 11.10.1942, Blaðsíða 3

Sunnudagux 11. október 1942.
ALÞV’PliBtAQilO
Hann stjórnar árásunum ....
Myndin er af Dwight D. Eisenhower yfirhershöfðingja Banda-
ríkjamanna í Evrópu. í fyrra dag gerðu Bandaríkjani<
mestu loftárás á meginlandið, sem gerð efir verið að degi til.
London í gærkvöldi.
NÁNAitl skýringar hafa verið gefnar í London í dag út af ásök-
un Þjóðverja í garð Breta fyrir illa meðferð á þýzkum
föngum.
Bretar viðurkenna að hafa bundið hendur á 5 þýzkum föng-
um þegar þeir gerðu strandhöggið á Sark meðan þeir leiddu fang-
ana fram hjá þýzkum herbúðum á eynni. 4 fanganna gerðu til-
raunir til að strjúka og voru þeir skotnir á flóttanum.
Leifs Eiríkssonar-
dagurinn í gær.
LEIFS Eiríkssonar dagurinn
var haldinn hátíðlegur
víðs vegar um Bandaríkin • í
gær. Tveir þingmenn töluðu í
tilefni dagsins. Voru það þeir
Vsher L. Burdick frá Norður-
Dakota og Éenry Shipstead öld-
ungadeildarþingmaður frá Min-
neasota.
. Burdick sagði m. a.:
„Fyrir þúsund árum námu
víkingarnir land á austurströnd
okkar. Ævintýraþráin, sem bar
þá yfir ókunn höf á litlum skip-
mn, krafðist hugrekkis, sem á
engan sinn líka í sögu landnáms
i heiminum. Þetta hugrekki
varð eftir í Ameríku. í hinni
miklu baráttu, sem við heyjum
nú, mun það koma fram og
yinna bug á öllum erfiðleikum,
en verja frelsið og veita það
þeim aftur, sem eru nú bundnir
í; fjötra hinna óðu einvalda.“
Þessi þingmaður Norður-Da-
kota er þingmaður fyrir héruð-
in þar sem flestir Vestur-íslend-
ingamir búa.
Shipstead, öldungadeildar-
ínaður, sem var einn þeirra, er
tóku þátt i fjársöfnun til Leifs-
styttunnar, sem var gefin til fs-
lands 1930, sagði:
1 „Leifs Eiríkssonar dagurinn
í árásinni á Dieppe voru
einnig bundnar hendurnar á
nokkrum þýzkum föngum á
meðan á bardögunum stóð þar
til að koma í veg fyrir að iþeir
gætu eyðilagt skjöl, sem þeir
höfðu á sér. Síðan var gefin
skipun um að leysa iþá.
I tilkynningunni er vakin at-
hygli á því, að 'samkvæmt al-
þjóðalögum er leyfilegt að
binda hendur á föngum á bar-
dagasvæði, en strax og þeir. eru
komnir á öruggan stað, eru
gerðar fyllstu kröfur um mann-
úðlega meðferð.
Síðustu fréttir herma, að
byrjað sé að setja þýzka.fanga
í bond í Kanada.
ENGIR landbardagar áttu
sér stað á Afríku-vígstöðv-
unum í gær, en flugvélar Banda
manna gerðu velheppnaðar loft-
árásir á herstöðvar andstæðing-
anna.
14 flugvélar voru skotnar
niðúr fyrir möndulvelduhum.
veitir mér kærkomið tækifæri
að senda kveðju til íslendinga,
en þjóð þeirra er móðir þjóð-
þinganna. Á þessum degi er. rétt
að staldra við, ekki sízt í þess-
um heimi, sem berst fyrir lýð-
ræðislegu frelsi, og óska íslend-
ingum til hamingju raeð dag-
inn.“ ý ^íí ■
Mestir bardagar á stepp-
aoDn milli Dod oo Voídd.
ENN er barist xnkið í Stalin-*
gxad. Þjóðverjar hafa gert
nýjar tilraunir til að sækja
austur að Volgu en Rússar segj-
ast hafa hrundið þeim árásum.
Þjóðverjar segjast hafa srengt
í loft upp stórbyggingu í borg-
inni. En aðalbardagarnir eru nú
háðir norðvestur af Stalingrad,
þar sem herir Timoshenko þok-
nst stöðugt áfram þrátt fyrir
mikil gagnáhlaup Þjóðverja.
Það er nú skoðun brezkra her-
málasérfræðinga að orrusturn-
ar á steppunum milli Don og
Volgu geti haft meiri úrslita-
þýðingu en bardagarnir í Stalin
grad sjálfri, sem er að miklu
leyti í rústum eftir hinar ógur-
legu loftárásir Þjóðverja.
Engar nánari fréttix hafa bor-
ist af sókn Þjóðverja til Arstrak
an, sem getið var í fréttum í
gær.
Á Kákasusvígstöðvunum hafa
ekki gerst nein markverð tíð-
indi. Það er mikið barist en
Rússar hrinda flestum áhlaup-
um Þjóðverja. Þjóðverjar hafa '
unnið staðbundinn sigur við
Novorossisk, en beðið mikið
mannfall.
Leningrad.
Rússar tilkynna að 60 þús.
Þjóðverjar hafi fallið eða særst
og verið teknir til fanga á Sinja
vinovigstöðvunum s. 1. mánuð.
Þar eru bardagar milli ein-
stakra flokka ennþá, en Rússar
segjast halda þar öllum stöðv-
,um símirn.
Bretar og Baada-
ríkjamenn afíala sér
forréttlndnm sínnm
I Kína.
London í gærkveldi.
SJÁLFSTÆÐISDAGVR Kína
er í dag. í tilefni dagsins
hafa stjómir Bretlands og
Bandaríkjanna lýst þvi -yfir, að
þær afsöluðu sér öllum forrétt-
indum þegna sinna í Kína.
Bretar hafa í nærri heila öld
haft þau forréttindi í Kína, að
mál brezkra þegna hafa aðeins
mátt dæmast af brezkum dóm-
stólum auk þeirra verzlunar-
fríðinda, sem þeir hafa haft þar.
Þettá hefir vakið mikinn
fögnuð í Kína.
Afmælis Fridtjof
Nansen minnst í
Bandaríkjnnnm.
Washington, 10. okt.
í tilefni afmælisdags hixis
fræga norska landkönnuðar,
Fridtjov Nansen, gaf ameríkski
þingmaðurinn Henry M. Jack-
son út eftirfarandi yfirlýsingu:
„Ekki aðeins þeir okkar, sem
eru af norskum ættum, heldur
og allir Ameríkumenn heiðra
mikilmennið Fridtjov Nansen á
afmælisdegi hans. Nansen var
tákn þess, sem við berjumst fyr-
ir — góðrar meðferðar á öllum
í öllum löndum. Nansen eyddi
allri ævi sinni í að létta hörm-
urigar undirokaðra þjóðabrota.
Öll ævi hans var leit eftir sann-
leikanum, ekki aðeins í land-
fræðilegum skilningi í land-
konnúnum hans, heldur og í
andlegum skilningi í óskum
hans um algert jafnrétti og um-
hyggju öllum til handa.
Það kemur okkur ekki á ó-
vart að heyra, að sonur hans
hafi verið settur í fangelsi af
nazistum. Odd Nansen eyddi
ævi sinni í að hjálpa öðnxm eins
og faðir hans hafði gert. Á þess-
um aímælisdegi strengjum við
þess heit, að Odd Nansen og
hinir hugrökku félagar hans,
sem vinna gegn nazistum, megi
brátt lifa í frjálsum heimi.“
Gestapomenn
streyma tll
Danmerkur.
ESTAPOMENN frá
X Þýzkalandi eru ná
stöðugt sendir loftleiðis til
Danmerkur. Exxigar nýjar
fregnir hafa borizt af saxxm-
iugsumlcitunum Ðana og
Þjóðverja. Kaufmann sendi-
herra Dana í Washington hef
ir haldið ræðu og hvatt Dani,
að standa fast sarnan gegn
kröfum Þjóðverja til að Dan-
mörk hljóti ekki sömu örlög
og Tékkoslovakia, Bulgaria
og önnur lönd, sém Þjóðverj-
ar hafa gert að leppríkjum
sínum.
ROOSEVELT íorseti hefir
beðið ameríkska þingið að
setja lög um skipulag fyrir
þjónustu bæklaðra manna.
Munu þeir fá gagnleg störf að
vinna í iðnaðinum, en margir
þéixra verða menn, sem hafa
Barist í Kokoda-
sbarði.
ASTRALÍUMENN berjast
nú við framvarðasveitir
Japana í Kokodaskarði. Skarðið
er 6500 fet yfir sjávarmál. Ástr-
alíumönnum verður vel ágengt
en nánari fréttir liggja ekki fyr-
ir af bardögunum.
í Suðvestur-Kyirahafi hafa
flugvélar Bandamanna gert
miklar loftárásir á Japani. Stór-
kostlegar árásir voru gerðar á
Rabul, flotahöfn Japana á Nýja
Bretlandi. Fljúgandi virki og
Catalina flugbátar gerðu árás-
ina og vörpuðu niður um 60
sprengjum, og kömu upp niiklir
eldar, sem sáust allt úr 120 km.
fjarlægð. Erm fremur vpru
gerðar loftárásir á flugvelli
Japana í Nýju Guineu.
..... ' ■
særzt í þessu stríði.
Vegna hinna stórkostlegu
framfara í læknisvísindunum,
sagði forsetinn að lokum, munu
færri hermexan, sem verða fyrir
sárum, deyja, og því fleiri þurfa
slíkra vinnu með.
Eyrarsunds-ferjan
rekst á tundnrdufl.
London, 10. október.
Svíþjóðar, var renna á land í
DÁNSKRI ferju, sem geng-
xxr mill Ðanmerkur og
Danmörku í dag eftir að hún
hafði rekist á tundurdufl. Sex
fanþegar á ferjunni særðust við
sprengjuna. Fiskveiðar hafa
minnkað að mun Svíþjóðarmeg-
in við Eyrarsimd végna þess,
hve mikið héfir vetið lagt af
dufltim í sundið.
Hvað er að gerast
hjá Rússnm?
Hinir pólitískn fulltrúar kommúnista
flokksins reknir úr Rauða hernum.
ÞAÐ vekur athygli um allan heim að tilkytmt var í
Moskva í dag að fulltrúar Kommtmistaflokksins í
Rauða hemum, hinir svonefndu þólitfsku umsjónar-
menn hafa verið settir af og yrðu engir skipaðir í þeirra
stað til að gegna störfum þeirra áfram f hernum.
Þessi fxægn vekur því meiri eftirtekt, að fyrir nokkrum
dögum síðan lét Staiin af embætti landvamaxrmálaráðhexrr-
ans, en við því tók Sjaposnhikof formaður herforingjaráðs
Rússa.
Er þetta fyrsta ráðstöfun hins nýja iandvarnarmálaráð-
herra, að svipta pólitisku umboðsmeunina störfum, sem
kunn verður út tun heim. Þykir þessi frétt undir þeim kring-
xunstæðum, sem hún kemur benda til að einhver afvarlég á-
tök hafi átt sér stað eða eigi sér stað milli herforingjanna og
Stalins enda er það knnnugt að pólitisku fulltrúamir hafa
fyrst og fremst hafðir tíl þess að vaka yfir herrforingjum
fyrir einræðisherrann.