Alþýðublaðið - 11.10.1942, Blaðsíða 6

6
Að hverju
Frh. af 2. síðu.
ve$ og horfurnar fyrir heilbrigt
atvinnulíf í framtíðinni fara sl-
þvertandi, því lengur sem þessi
brunadans er stiginn.
Urn leið og verkalýðsfélogin
hafa fellt niður smáskæruhern-
aðinn, samningar eru á komnir
og vinnufriðurinn þar með er
^^’ður í stað öngþveitisins,
Sem gerðardómslögin skópu,
er nýrri verðhækkunarskriðu
hleypt af stað með hækkun
kjöts og annarra landbúnaða-
nfurða.
Með þessu er stefnt að því að
vekja glundroðann aftur upp,
skapa nýtt öngþveiti, nýjar
kröfur úr öðrum áttum.
KJororðið verðnr:
„Mlt er betra en
ðngl»veitið!“
Öttinn við algert hrun magn-
ast. Krafan um stöðvun óreið-
unnar, hvað sem það kostar,
með einhverjum ráðum, verður
ríkari og ríkari hjá sívaxandi
hluta fólksins. ^
Samtímis því er sú viilukenn-
ing útbásúnuð, að það sé kaupið,
sem sé undirrót dýríðar og allr-
ar óreiðu. Það er unnið skipu-
lega að tvennu í senn: Annars
vegar að magna óreiðuna, hins
vegar að kynda upp í hugum
fólksins óttann vil hið yfirvof-
andi hrun.
Með þessu er verið að reyna
að skapa grundvöll undir
kröfuna um það, að tíl ein-
hverra ráða verði gripið til
þess að stöðva þessa óreiðu,
hversu bölvuð og ógeðfelld
sem þau ráð kynnu að véra.
Þegar þessi krafa er orðin
nægiléga sterk, óttinn nógu
magnaður, þá er það ætluu
forráðamanna Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðis-
flokksins, að ganga oplnber-
lega fram fyrir hinn ráðvillta
lýð og bjóðast til þess að
bjarga föðurlanðinu með því
að ganga sarnan og mynda
„sterka stjóm með öflugum
þingmeirihluta** í traust þess
að almenningúr sætti sig við
slíka stjórn út frá þeim for-
er stefní?
sendum, að alit, jafnvel síík
stjórn, sé minna bölvuð en á-
framhald glundroðans. f stað
þess að segja: „Allt er betra
en íhaldið“, verður þá sagt:
„Allt er betra en öngþveitið.“
Að þessu hefir verið og er
stefnt af foringjum beggja
flokkanna með ráðnum huga,
allt frá því að hin opinbera
samvinna þeirra slitnaði vegna
frumvarps Alþýðuflokksins um
kjördæmahreytinguna (fleygur-
inn), samtímds því sem hinir
smærri spámenn og óbreyttu
liðsmenn flokkanna hafa verið
látnir halda uppi íburðarmikilli
orrahríð og sífelldum skömmum
hver um annan fyrir svik og ó-
heilindi, til þess að villa al-
menningi sýn. í»ess vegna er
Hermanni nú leyft að boða
vinstri samvinnu, þótt hver
maður viti, að undir hans for-
ustu varð samvinnan við íhald-
ið í þjóðstjórninni æ nánari og
nánari, og afturhaldsöflin í
báðum þessum flokkum uppi-
vöðslusamari og uppivöðslu-
samari, unz hámarkinu vár náð
með setningu gerðardómslag-
anna,
Samspil Jónasar frá
HrifIss og Ólafs Tbors
Hias vegar er það hert af
greinum Jónasar Jónssénar í
Thnanm, að hann telur, að
tímabært sé að kveða upp úr
með það, að þessir tveir flokk
ar, íhald og Framsókn, verði
eftir kosningar að taka saman
höndum og hefja opinbert
samstarf að nýju á þeim
grundvelli, sem samkomulag
var orðið um og byggt var á,
þegar gerðardómslögin voru
sett. Það ágæta og þjóðnauð-
synlega samstarf, sem þá var
hafið með þessum tveimur
flokkum, hafi illu heilli rofn-
að vegna þess, að einfaldit
Sjálfstæðismenn hafi, gégn
vilja. forwanns. síns,. Ólafs
Thor, látið ginnast og gleypt
við „steiktu gæsunum“, þ. e.
frumvarpinu um kjördæma-
skipunina, sem vondir Al-
þýðuflokksmenn hömpuðu
framan í_þá.
alþvourlaðið
Þessí skoðun. Jónasar er mjög
greinilega staðfest af Ólafi
Thors, sem margsinnis lýsti því
yfir oþinberlega, að ef 'Fram-
sókn aðeins fengist til þess, að
láta kosningarnar niður . falla,
þá væri hann og Sjáiftæðis-
flokkurinn reiðubúinn til þess
að leggja kjördæmamálið á
hilluna fyrst um sinn — og þá
að sjálfsögðu einnig „helgasta
mál þjóðarirmar”, sjálfstæðis-
málíð.
Nú er „fleygurinn“ úr sög-
unni, kjördæmamálið afgreitt
að fullu, ágreiningsmálið út-
kljáð og því eðlileg og rökrétt
afleiðing, að Framsóknar og
Sjálfstæðisflokkurinn taki þegar
að kosningum afstöðnum aftur
UPP opinbert samstarf.
En vegna þess, hve mjög
þeir hafa ausið hvor annan
auri og svívirðingum, og þó
öllu fremur vegna þess magn-
aða ógeðs og ýmigusts, sem
meirihluti þjóðarinnar hefir á
slíku samstarfi, er engin leið
að réttlæta það, afsaka það í
augum fólksins, nema hægt
sé að telja almenningi trú um,
að þjóðamauðsyn . krefjist
slíks samstarfs. Þess vegna
ríður einmitt á því, að gera
ástandið nógu illt, glundroð-
ann sem stórkostlegastan, ó-
reiðuna sem taumlausasta, til
þess að óttinn við algert hrun
verði allri skynsemi yfir-
sterkari, unz krafan um
breytingar á stjórnarformi
er orðin svo rík og almenn,
að þjóðin sætti sig við hvaða
breytingu, sem er, út frá
þeirra forsendu:
Að allt sé hetra en öng-
þveitið, jafnvel stjóm Jónas-
ar Jónssonar og Ólafs Thors.
Þegar svo er komið þá er
kominn tími til að stöðva hækk-
un kjötverðsins, þá en ekki
fyrr. En þá er líka kominn
tími til, hugsa þeir forráðamenn
Framsóknar og Íhalds, að koma
aftur á gerðardömslögum og
framkvæma þau, með nauðsyn-
legum viðaukum. Og þá er lika
kominn tíini til að taka upp úr
salti höggormsfrumvarp Jónas-
Jónssonar, sem Alþýðuflokkur-
(Frh. á 7. aíðtt.)
HANNESA HORNINU
(Frh. af 5. síðu.;
kompa kostar ein.ii einstakling'
jafn mikið og 1. fl. 2—3 herbergja
íbúð kostar heila fjölskyldu".
„HVERNIG SEM á þetta mál er
litið verður eigi um það deilt, að
hér er um stórkostlegt ósamræmi
og misrétti að ræða á báða bóga,
sem stjórnarvöldunum ber skylda
til að lagfæra, og það nú þegar“.
„Óánægður" skrifar: „Eg ferð-
ast dálítið með strætisvögnunum.
Eg hefi alloft rekið mig á all mik-
inn ósið sem þar ríkir meðal far-
þega .Það kemur þráfaldlega fyrir
að maður rekur sig' á, í troðfullum
vögunm, að fullorðið fólk, jafnvel
gamalmenni þurfa að standa, með-
an ki'akkar sitja hinir rólegustu,
án þess að láta sér detta í hug að
bjóða þeim fullorðnu sæti. Úr
þessu má auðveldlega bæta, með
því að innræta hjá börnunum þá
sjálfsögðu kurteisi að víkja úr sæti
fyrir þeim fullorðnu! Annars er
það með æsku þessa lands að mjög
skortir á kurteisi og siðfágun. Eigi
óalgengt fyrirbrigði er það, að sjá
og heyra götustráká hafa í frammi
herfilega ósiðsemi og ruddaskap
við vegfarendur, háðsglósur og
jafnvel klæmni við kvenfólk.“
„UM ANNAÐ MÁLEFNI lang-
aði mig til áð skrifa þér: Útvarp-
ið. Mikið hefir verið um það rit-
að, af óánægðum hlustendum, en
aldrei hafa kvartanir fólks verið
teknar til greina. Hvaða rétt hef-
ir útvarpsráð á því að skammta
hlustendum, það sem allir lands-
menn eru óánægðir með. Svoköll-
uð æðri tónlist hefir þrautpýnt út-
varpshlustendur í mörg ár. Óþol-
andi synifoníiir og sónötur eru spil
aðár kvöld eftir kvöld. Ef dag-
skrá sú sem íslenzka ríkisútvarp-
ið híður hlustendum sínum upp á,
er borin saman við það sem út-
varpsstöðvar annarra þjóða bjóða
sínum hlustendum má sjá hinn
geysiiega rhismun. Öft kemur það
fyrir að hætta verður flutningi á
skemmtilegum og fróðlegum fyrir-
lestrum, í miðju kafi vegna þess
að nauðsynlegt þykir að hlustend-
ur megi ekki fara á mis við hinn
daglega skammt áf hinm „þrosk-:
uðu“ æðri tónlist.
Hánnes á heminu.
HVAÍ) SEGJA HIN BLÖÐIN?
' Frh. á 4. síðu.
kreppum og atvinnuleysinu með
umbótastarfi innan auðvaldsþjóð-
félagsins. Á þessum meínsemdum
verður ekki ráðin bót nema með
Sœnaanudag'ur 11. okióbcir 1#42.
LESTRARBÓ.KIN
Framh. af 4. síða.
þann tíma, t. d. Jón Helgason,
sem ekki gaf út ljóðabók fyrr en
1939, og flest allt í þessum við-
auka hefir ekki sézt á preastti
fyrr en löngu eftir 1930, þótt
höfundarnir hafi áður vesrið
kunnir að meira eða minna
leyti.
Nú er það fjarri mér að and-
mæla því, að okkar ágætu rit-
höfundar séu teknir upp í þessa
skólabók. En hvers vegna er þá
miðað við árið 1930, fyrst ekki
er farið eftir því? Á það að skilj-
ast sem gagnrýni Sigurðar Nor-
dal, að gengið er fram hjá Guð-
mundi Böðvárssyni og Jón
Helgason tekinn í staðinn? (svo
eitthvert dæmi sé nefnt). Og
meðal annarra orða, hvers vegna
er ekki Jóhann Jónsson með í
þessari bók? Er það einnig gagn-
rýni prófessorsins, sem veldur
því? Það er heldur ekki úr vegi
að benda Sigurði Nordal á einn
íslenzkan smásagnahöfund, sem
heitir Halldór Stefánsson, ef
vera kynni að þess sæust ein-
| hver merki, þegar f jórða útgáfa
Íslenzíkrar lestrarbókar kemur
á markaðinn.
Ég veit, að það er bæði erfitt
verk og vanþakklátt, að taka
saman bók eins og þessa, en það
er samt sem áður mjög leiðin-
legt, ef í því starfi þarf að felast
einhver neikvæð íhaldssemi eða
fj ölskyldus jónarmið.
Um yrti frágang bókarinnar
er það að segja, að hann er lítt
sæmilegur, pappír og bamd ljótt
og lélegt, auk þess virðist próf-
arkalesturinn hafa farið í
handaskolum.
Steinn Steinar.
því að uppræta orsokina, sjálft
hagkérfi auðvaldsins.“ ' 1
Já, þetta hafa nú „kratarnir41
nokkuð oft sagt. En hvað hafa
kommúnistar sagt þá? Hvað
sagði fröken Katrín Thoroddsen
í sumár? Sjáið þið til, sagði
hún. „Kratamir vilja bara
„kák“! Kjósið ekki „kratana“
og „kák“ þeirra! En nú koma
kommúnistar og segja: Við vilj-
um líka „kákið“! Kjósið okkur!
Engin núll!
HLUTAVELTA
Engin nilll!
Af ölln |ivi, sem þar
er í boði, má nefna
er verða aflientar á
HLDTAVELTUNNI
Knattspyrnafélagsins Fram verður haldin i Í.R.-'húsinn I dag kl. Z
: 1500 kr. í peflingum, par af 1000 kr. i einnm drætíi
f BÚÐ, 1 herbergi og eldhús, leigufrítt til 14. maí 1943vieinum drætti,fyrir aðeins 50 au. (ekki happdr.)
f ðlUBIFREIÐ, 2 tonna, fyrir að eins 50 auræ ef heppnin er með. Hver hlýtur bifreiðina?
Hlutaveltan hefst kl. 2.
Issngangnr 50 anra,
Hráttnrínn 50 anra.
Hver hefír efni á að iáta sig vanta
á bestn hlHtaveltu ársins?
Skíðasieði Málverk 400 kr. virði
Ljósm. frá Ól. Magnússyni 500 kg. kol i einum drætti
1 skrokkur dilkakjöt Matarsteil 12 manna
Herrafrakki Góifteppi
Ferðatöskui* : Kaffístell
Búsáh^d Svefnpokar
Skófatáaður Ötvarpatæfci
flUóðfærasláttur allt kvðidifl
Hlé klukkan 7 til 8
XuttspTrnBfélagið Fraio.