Alþýðublaðið - 14.10.1942, Blaðsíða 2

Miðvikudagur 14. október 1942.
—-t ■■■: : r.‘ 'M' J
i
fitaf MýrBm?
Var horfið, Þeoar birti i
oarmoroHn.
M klukkan 7 á mánu-
dagskvöld var Slysa-
vamaféiaginu gert aðvart frá
Straumnesi á Mýrum, að
þaðan sæist úti í skerjagarð-
inum, á líkum slóðum og þar,
sem „Pourquois pas?“ fórst,
Ijós á skipi, sem að líkindum
væri í hættu statt.
Strax var „Sæbjörg“ send
vestur, björgunarsveitum á
Mýrum gert að vart og annar
undirbúningur hafinn til þess
að hjálpa, ef skip væri þama í
sjávarháska.
En í gærmorgun þegar birti
sást ekki til neins skips frá
Straumnesi og er talið að skip-
inu hafi tekizt að komast hjálp-
arlaust út úr hættusvæðinu.
AlpíðnflokkDrim berst fyrir fnlin
békn
i
«o
Hanii wlll stofna 16 manna monntamálaráH,
starfi í nmboði alþingis að peim málum.
er
A-listum
er listi Alþýðuflokksins.
A-listann.
Kjósið
Svar Alþýðuflokksins til Banda
lags islenzkra listamanna.
"D ANDALAG ÍSLENZKRA LISTAMANNA sendi for-
manni Alþýðuflokksins bréf nýlega, og munu samhljóða
bréf hafa verið send formönnum annarra stjómmálafiokka.
í bréfinu eru nokkrar fyrirspurnir, sem óskað er eftir svari
við. Miðstjóm Alþýðuflokksins hélt fund í gær, og var þar
meðal annars tekið til umræðu bréf listamannanna og því
svarað.
Bréf listamanna er svohljóðandi:
„Bandalag íslenzkra iistamanna leyfir sér hér með að senda
yður sem formanni Alþýðuflokksins eftirfarandi fyrirspurnir
Verða þær einnig lagðar fyrir formenn hinna sjórnmálaflokk-
anna, er ganga til aiþingiskosninga nú í haust, og væntir Banda-
lagið þess, að flokkastjórnirnár svari þeim fyrir kosningar.
Kjðtokrararnir ðttast áhrifln af
erindi Jóhanns Sæmundssonar.
Því að það sýndi, hverjir raunverulega
eiga sokina á dýrtiðinni í landinu.
HIÐ STÓRMERKILEGA útvarpserindi Jóhanns Sæ-
mundssonar yfirlæknis um mat og matarverð, sem
einnig birtist hér í Alþýðublaðinu á laugardaginn, hefir
farið óþægilega í taugamar á þeím, sem staðið hafa að hinum
ábyrgðarlausu verðhækkunum á innlendum landbúnaðar-
afurðum. Enda hefir sjaldan verið sýnt með jafn óhrekj-
andi rökum eins og í þessu hávísindalega, hlutlausa erindi
yfirlæknisins, út í hvert brjálæði hér er komið.
Blöð Sjálfstðisflokksins hafa að visu ekki þorað að minnast
á erindi yfirlæknisins einu einasta orði. Þau vita skömmina upp
á miðstjórn Sjálfstæðisfokksins; því að það var hún, sem ákvað
síðustu kjöthækkunina, í von um það, að geta með því veitt nokkur
lbændaatkvæði við kosningarnar 18. október. En Morgunblaðið
og Vísir vita, að slík ráðstöfun muni ekki vera jafn vel til kjör-
fyigis fallin í Reykjavík og bæjunum. Þess vegna þegja þáu um
hana, og þess vegna þegja þau líka um erindi Jóhanns Sæmunds-
sonar.
En Tíminn getur ekki á sér
setið. Þar hafa Framsóknar-
höfðingjarnir sent Bjama Ás-
geirsson fram á vígvöllinn til
þess að reyna að draga úr þeim
áhrifum sem erindi yfirlæknis-
ins hefir haft. Bjami neyðist
þó til þess að viðurkenna að
það hafi verið „flutt á hlutlaus-
an vísindalegan hátt, sem út af
fyrir sig var ekkert út á að
setja“, eins og hann kemst að
orði. En hann óttast þær álykt-
anir, sem hver einasti húgsandi
maður hlýtur að draga af nið-
urstöðum læknisins, og meðal
annars voru dregnar hér í Al-
þýðublaðinu sama daginn og er
índi hans var birt.
Það er af þessari ástæðu, sem
Bjarni Ásgeirsson þykist þurfa
að „gefa nokkrar bendingar“ í
sambandi við hugleiðingar Al-yf
þýðublaðsins um erindið, svb
og pm erindið sjálft, „ef það á
ekki að verða villandi í stað
þess að vera upplýsandi!“
Og hvaða bendingar eru það
þá, sem Bjarni Ásgeirsson vill
gefa í sambandi idð erindi Jó-
hanns Sæmundssonar? Það er
þetta:
„Það sannar ekki“, segir
hann, „að okrað sé á landbún-
aðarvörum, þótt það komi í
ljós, að þær hafi hækkað meira
síðan fyrir stríð heldur en út-
lendu vörurnar. Vinnulaun eru
vitanlega einn af aðalkostnað-
arliðunum við framleiðslu mat-
vörunnar . . .“
En þá vill Alþýðublaðið
spyrja Bjarna Ásgeirsson:
Sýndi ekki Jóhann Sæ-
mundsson yfiriæknir einmitt
fram á þaft í erindi sínu, að
innlendar iandbúnaðarafurð-
ir hafa ekki einungis verið
hækkaðar iangt umfram er-
lendar nauðsynjar, heldur og
einnig iangt umfram kaup-
Frii. á 7. síðu
1. Viðurkennir flokkur yðar
að fullt andlegt frelsi rithöf-
unda og listamanna sé eitt
meginskilyrði þess, að bók-
menntir og listir fái blómgazt
og þá jafnframt, að takmark-
anir á frjálsri bókaútgáfu og
hvers konar listastarfsemi sam-
rýmisf ekki fullu andlegu
frelsi?
2. Viðurkennir flokkur yðar,
að til þess að tryggja að and-
legt frelsi fái notið sín til. fulls
verði rithöfundar og lista-
menn að eiga við öryggi um af-
komu að búa og eins og hér
hagar til beri því ríkinu að
tryggja þeim slikt öryggi, enda
séu opinbér laun og styrkir til
slíkra manna eingöngu miðuð
við afrek þeirra í bókmenntum
og listum, hvað sem líður skoð-
unum þeirra á stjórnmálum og
öðru, sem ekki varðar verk
þeirra og vinnubrögð á þva
sviði?
3. Telur flokkur yðar nauð-
synlegt að haga opinberum af-
skiptum af málum rithöfunda
og lístamanna betur en nú er
að- þessu leyti?
4. Ef svo er, vill þá flokkur
yðai* stuðla að því að næsta Al-
þingi taki mál þessi til með-
ferðar í því skyni, að um verði
bætt?
f. h. Bandalags íslenzkra lista-
manna
Jóhann Briem, formaður
Tómas Guðmundsson, ritari
Til
formanns Alþýðuflokksins.
Miðstjóm Alþýðuflokksins
svaraði með eftirfarandi bréfi,
sem stjórn Bandalags íslenzkra
listamanna var sent í gær:
„Út af fyrirspurnum Banda-
lags ísl. listamanna, -í bréfi
dags. 3. þ. m., hefir miðstjórn
Alþýðuflokksins á. fundi í dag,
samþykkt í einu hljóði að svara
fyrirspurnunum á þessa leið:
Við 1. Flokkurinn er fylgj-
andi fullu andlegu frelsi, jafnt
í málefnum bókmennta og lista,
eins og í stjómmálum, en er al-
gerlega andstæður skipulagi ein
ræðisríkjanna, er binda útgáfu
bóka og rita við hagsmuni og
áróður þess eina stjómmála-
flokks, er leyfi hefir til að
stefnu flokksins.
Við 2.—4. Sem svar við þess-
um spurningum, vísar mið-
stjórnin til 27. liðs í tillögum
flokksins um lausn vandamál-
anna, og sendir hér með eitt ein
tak af tillögum þessum. Að sjálf
sögðu er flokkurinn því fylgj-
andi að á næsta Alþingi verði
mál þetta tekið til meðferðar og
afgreitt í samræmi við yfirlýsta
stenfu flokksins.
Virðingarfyllst.
F. h. miðstjórnarinnar.
Stefán Jóh. Stefánsson.
Til
Bandalags íslenzkra listamanna
27. liðurinn í tillögum Al-
þýðuflokksins til lausnar á
vandamálunum, sem vitnað er
til í bréfi Alþýðuflokksins, er
svohljóðandi:
„Sikpið sé 15 manna mennta
málaráð, er annist í umboði al-
þingis úthlutun styrkja til rit-
höfunda, listamanna og náms-
manna. Pváðið starfi samkvæmt
reglugerð, er það setur sér og
ráðherra staðfestir. Rithöfunda-
og listamannastyrkir séu veitt-
ir eftir föstum reglum, og
mætti flokka þá í þrennt, eftir
því hvort um er að ræða upp-
örvandi styrki til byrjenda,
styrki til rithöfunda og lista-
manna, sem þykja efnilegir, en
hafa ekki náð fullri viðurkenn-
ingu, og loks styrki til viður-
Hafa ffleaa tekið
eftir Dví?
HÁFA MENN tekið eftir
því, að Þjóðviljinn þeg-
ir eins og múlbundinn rakkí
um kjöthækkun Sjálfstæðís-
flokksins og Framsóknar-
flokksins?
Hvað halda menn að komi
til?
Kommúnistar ætla að
reyna að veiða nokkur
bændaatkvæði við kosning-
arnar. Þeir eru kómnir með í
kapphlaupið um bændafylg-
Ið. Þess vegna þégja þeir nm
kjötverðið!
kenndra rithöfunda og listá-
manna, er ákveðin væru föst
árslaun til jafiis við fasta opin-
bera starfsmetin. Ráðið komi
saman í heild a. m. k. einu sinni
á ári, úthluti aðalstyrkjum til
rithöfunda og listamanna og
geri samþykktir um starfsemi
næsta árs, er sérstökum mennta
málastjóra sé falið að fram-
kvæma með aðstoð sérfróðra
ráðunauta í ýmsum greinum
(listaverkakaup). Menntamála-
stjóri geri og tillögur um allar
styrkveitingar til rithöfunda og
listamanna. Hann vinni og að
því, að verk listamanna og starf
semi nái sem bezt til alls al-
mennings (listsýningar, alþýðu
hljómleikar, leiksýningar o. s.
frv.)“.
Bílstuldur.
í fyrradag var stolið bifreiðinni
R 424 fyrir framan Hótel Bjömitm
í Hafnarfirði, Bifreiðin fannst aft-
ur í fyrrakvöld óskemmd úti á Sel-
tjarnarnesi. Var hún mannlaus,
þegar hún fannst, og er þjófurinn.
ófundinn.
Mf loflárás á fslenzk-'
an sveltabæ i gær.
-----4----
Tweiasmr sprengjam warpað, en
báðar anissfa enarks.
i
GÆR var tvisvar sinn-
um gefið loftvarnar-
merki hér í Rejkjavík. í
bæði skiptin stóð, hættan yfir
í um 30 mínútur. Ennfremur
voru gefin hættumerki í
Hafnarfirði, á Akureyri, á
Sauðárkróki og ef til vill víð-
ar. Þýzkrar sprengjuflugvél-
ar mun hafa orðið vart í ná-
lægð allra þessara staða.
Fréttaxitari Alþýðublaðsins á
Sauðárkróki símaði blaðinu í
gærkveldi á þessa leið: í
„í dag fyrir hádegið heyrðist
mikill flugvéladynur í lofti hér
yfir Sauðárkróki og nágrenni.
Þeir, sem voru úti við, sáu stóra
sprengjuflugvél allhátt í lofti,
en ýmsir iþóttust jafnvel hafa
séð tvær sprengjuflugvélar.
Eg hef haft tal af bóndanum
í Skarði í, Gönguskörðum, en
hann var staddur úti, þegar
hann sá stóra sprengjuflugvél
yfir fjallgarði skammt frá. —
Þegar hún kom j’fir bæinn
Tvmgu, sem er þama nálægt,
lækkaði hún skyndilega flugið
— og bóndinn sá, að hún kastaði
tveimux sprengjum í áttina að
bænum. Komu báðar sprengj-
urnar niður í mela neðan vert
við Hryggjarfjall. Gaus við
það upp mold og reykur.
Heimamönnum frá Skarði sýnd
ust hafa myndazt tveir stórir
gígir í melnum, og voru þeir
með stuttu millibili.
Enn hefir ekki tekizt að
ná tali af heimilisfóLki frá
Tungu.
Menn, sem voru á báti úti
á flóanum, skammt undan
ströndinni, sáu er flugvélin kast
aði sprengjunum. En dynkirnir
af sprengingunum heyrðust
hingað til Sauðárkróks og víðar
um nágrennið.
Er flugvélin hafði kastað
sprengjunum, hækkaði hún aft
ur flugið og hvarf í skýja-
þykkni.