Alþýðublaðið - 03.11.1942, Blaðsíða 5

3h*i%ffl<daííur 3. nóvember 1942.
ALÞVÐUBLAÐiÐ
s
SAMEINAÐAR aðgerðir
landhers og flota, sem
oftast eru nefndar lendingar-
aðgerðir á hernaðarmáli —
voru á liðnum árum ekki tald-
ar ýkja þýðingarmiklar, hvorki
af hernaðarsérfræðingum né
öðrum. Þær höfðu fyrr meir
tekizt mjög illa, e:,nkum í Dar-
danellasundi. Það varð að yfir-
stíga œikla örðugleika. Og
mönnunum, sem þurfa að inna
þetta verk af höndum h'zt ekki
á þessa erfíðleika. Fótgöngu-
liðsmennirnir og falibyssumenn
imir, sem settir eru á land, —
þurfa stundum að klifra upp
brattar strendur, og á meðan er
skc'ið á þá. Og þeir geta ekki
skiiið það, að skipin, með hin-
um stóru fallbyssum, skuli
ekki geta hjálpað þeim með
stórskotahríð. En þau þurfa að
sigla í hringi, til þess forðast
skothríð frá ósýnilegum virkj-
um á landi og skjóta svo af
handahófi. Ennframur þurfa
þau að bíða eftir mönnunum,
sem settir voru á land, og þau
gseta þess að snúa ekki hlið-
irrni að landi.
Það er mjög skiljanlegt, að
yfirmennirnir hafi orðið varir
við þessa erfiðleika. Margra
vikna samvistir skapa ekki
Jkyimingu milli yíirmanna og
undirgefinna ,en slík áreynsla,
sem sú, er þarf til lendingarað-
.gerða, sliapar kynningu.
í þessu sambandi þarf að
taka rnargt til atbugunar. Það
<er mjög þýðingarmikið að
lcoma óvinunum á óvart, enn-
fremur verður að halda undir-
búningnum leyndum, og loks
veiður að gera ráð fyrir kaf-
bátum og flugvélum.
*
En þó hefir árangurinn af
lendingaraðgerðum, eða land-
setningu liðs, orðið jákvæður í
þessari styrjöld, þrátt fyrir allt
og kolivarpað fyrri skoðunum
manna á þessu máli. Allar land
setningar liðs í þessari styrj-
öld, enda þótt þa:r væru fram-
kvæmdar við hin erfiðustu
skíiyrði, hafa heppnazt vonum
frarnar. Fyrsti. og mesti árang-
urinn r.áðist, þegar Þjóðverjar
réðust inn í Noreg. Hernaðar-
aðferð Hitlers kollvarnaði ger-
samlega öllum kenningum, sem
menn höfðu búið til um land-
setningu liðs. Hann hafði ekki
yfirráðin á sjónum, og hann
sendi tiltölulega lítið lið í þessa
herferð og það var fyrirsjáan-
legt, að erfitt yrði að koma
birgðum til þessa hers. Hins
Lítill sjúkravagn.
Þessi sjúkravagn með tveimur St. Bernhardshundum fyrir, stjórnað af litlum strákhnokka,
var hafður til sýnis á samkomu í Idaho í Bandaríkjunum, sem haldin var í fjársöfnunar-
skyni fyrir Rauðakrossinn.
Þegar lið er sett á land.
Eftirfarandi grein,
sem byggð er á ritgerð
eftir Ændré Fournier, birtist
nýlega í tímaritinu La France
Libre í London. Gerir hún
grein fjurir þýðingu landsetn-
ingar liös í heruaði og ýmsum
aðferðum í sambandi við þær
hernaðaraðgerðir.
vegar myndi Bretum reynast
mjög auðvelt að koma liði til
síns hers. Allir hernaðarsér-
fræðingar bandamanna lýstu
því yfir, að Þjóðverjar hefðu
gert stórkostlega skyssu. En
því er aðeins til að svara, að
hersveitir Þjóðverja eru ennþá
í Noregi.
- Það er leiðmlegt að telja hér
upp allar þær landsetningar
liðs, sem heppnazt hafa í þess-
ari síyrjöld. Hefir mikið verið
rætt um sumar landsetningarn-
ar, svo sem á Krít og rúss-
nesku eyjarnar við baltisku
löndin. Sumar aðgerðirnar
voru mlðaðar einungis við það,
að eyðileggja einhverja hern-
aðarlega þýðingarmikla staði,
Vátryggingaskrifstofa
Slgfúsar Sigbfatssoaar
liðekjapff Hftu 10.
og því næst var landsetningar-
liðið tekið um borð aftur, svo
sem var við Castellorizo, Lofot-
en og víðar á norsku strönd-
inni. Aðrar aðgerðir voru bein-
línis nauðsynlegar, svo sem
landsetning Rússa á Krím og
Japan á Filippseyjar, Guam,
Wake, Malayja og indverska
eyjaklasanum. Landsetningar
liðs eru orðnar svo tíðar, að
þær þykja ekki fréttir lengur
og þær eru svo að segja einu
hernaðaraðgerðirnar, sem vit-
að er um fyrirfram að muni
heppnast.
*
Hvernig stendur á þessari
breytingu? í fyrsta lagi ber að
geta þess, að tækninni hefir
fleygt fram. Flugvélarnar eru
mjög þýðingarmiklar og þær
valda því, að ekki er hægt að
hafa yfirráð á sjónum ein-
göngu með flota. Ennfremur
eru_ reyksprengjur mjög þýð-
ingarmiklar, því að meðan
reykurinn* svífur yfir er hægt
að setja fyrstu liðssveitirnar á
land. Það er þýzki herinn, sem
hefir fundið upp í'eyksprengj-
urnar og voru þær fyrst not-
aðar í Rússlandi í fyrri heims-
styrjöldinni í sambandi við
liösfiutninga yfir ár. Þessi að-
ferð heppnaðist alltaf.
Hvernig er hægt að koma
vörnum við, þegar reykur frá
slíkum sprengjum hylur stór
j svæði, og varðmenn sjá ekki
neitt. Varnai'liðjð verður að
skjóta út í loftiö, eða þá í
blindni á þá staði, þar sem
sennilegast er, að liðið vevði
sett á lánd. En liðið er ekki
ætíð sett þar á land. Og enn-
fremur verður að gera ráð fyr-
ir, að byssur hitni við mikla
notkun og nauðsynlegt sé að
ka:la þær. Og loks verður að
tí- .a p.ið með í reikninginn, að
seunileg. er, að málamyndatil-
raunir verði gerðar á ýmsum
stöðum, meðan verið er að
setja liðið á land á þeim atað,
sem ólíklegastur er. Það er
enginn vandi að flytja birgðir
af reyksprengjum með flutn-
ingaskipum, sem eru í fylgd
með herskipunum. Oft eru
landgöngurnar framkvæmdar í
vindi, og þá dreifir vindurinn
reyknum yfir stór svæði. Þá er
sprengjunum varpað þannig, að
vindurinn beri reykinn þarigað,
sem landgangan er fyrirhuguð.
Með þessu móti er hægt aS
spara skotfæri að mjög mikl-
um mun.
*
Það ber vott um hirðuleysi
manna um þessi mál, að fram
til ársins 1940 var enginn und-
irbúningur hafður til landsetn
ingar liðs. En nú er tæknin,
sem til þess þarf, komin á mjög
hátt stig. Það voru Þjóðverjar
sem í upphafi notuðu þessa að-
ferð, því næst Rússar og loks
Japanir, og svo virðist, sem
þeir hafi fullkomnað hana. —
Helztu vandkvæðin era auðvit
að í sambandi við landsetningu
fyrstu liðssveitanna, en þegar
búið er að ná undir sig dá-
litlu svæði, er hægt að flytja
liðið til lands á hvers konar
flutningaskipum sem er.
Landsetningarlið ætti að
vera útbúið vélbyssum, til þess
að buga þá, sem skjóta beint
á landsetningarstaðinn. Her-
mennirnir verða að vera vel
brynjaðir og hafa vagna rneð-
ferðis, sem þeir geta þotið strax
inn í landið, til þess að losna
við stórskotahríðina. Enn frem
ur er nauðsynlegt að hafa
hraðskreiða báta til þess að
flytja lið úr skipunum til lands.
Loks ber að athuga það, að oft
eru gildrur við lendingarstað-
ina, sem ber að forðast.
*
Ekki þarf minni aðgæzlu við
Frh. á 6. síðu.
Bréf frá presti og nokkur orð um það.»— M. G. skriíar
um Hallgrímskirkjn og ber mikia umhyggju fyrir henni.
Kcnnur prestur — Off vin-
sæll skrifar mér og finnnr
að því með allþungum orínm, að
ég skuli leyfa mönnum, hér í pistl-
um nxínum, að skrifa um mál, sem
hann telur til forheimskunnar og
fullyrðir að ég telji 5íka til for-
heimskunnar. Eg þakka prestin-
um bréfið. Eg veit að hann er einn
af .víðsýmistu. og . fr.jálslyndustn
prestum landsins og því furðar
mig á því að hann skuli hvetja
mig til að henda í bréfakörfuna
bréfum, sem fjalla um efni, sem
ég, til dæmis, er ekki sammála.
EN ÉG REK MIG Á þetta á
hverjum degi — og það er eitt af
því allra leiðasta, sem ég rek mig
á. Ég skal gera játningu! Ég fyr-
iriít af ölh: hjarta og hverri taug
ofstæki, þröngsýni og tilraunir
sem gerðar eru til þess að útiloka
ákveðnar skoðanir. Ég reyni hér í
þistlum mínum að geía sem flest-
um orðið um hvað sem er. Eina
krafan sem ég geri er að bréfin
séu kurteislega skriíuð og fjalli
um málefnið. Ég birti mikimi
fjölda bréfa, sem ég er alls ekki
sammála, en það kemur mál'nu
ekkert við. Þessir pistlar eiga að
vera víðsjá um skoðanir fólksins,
umræðuefni þess, áhugamál og
Viðfangsefni — og ég hygg að mér
hafi tekist að gera þá þannig.
ÞÓ VEIT ÉG að þeií eru ekki
fullkomnir hvað þetta snertir, en
út í það fer ég ekki að Jxessu sirmi,
Ég vil spyrja prestinn, sem ég hef
grun um að geri h/orttveggja í
senn. að elska fólkið og fyriiflita
það: Hvert getur fjöldinn snúið
sér til að láta skoðanir sínar í ljós
nokkurnveginn óhindraður ef ekki
til mín? Fær hann orðið ef prédik-
unarstólnum? Fær harm orðið á "
fundum hinna pólitízku fíbkka?
Getur hann farið til Tímans, eða
Morgunblaðsins, eða Þjóðviljans?
Fær hann inni hjá adventistum eða
hvífasunnusöfnuðinum eða í út-
varpinu?
. \
KOÞSVASTASTA svívirðingin,
sem fram hefir komið í opinberu
þjóðlífi okkar íslendinga upp á
síokastið er bannið á erindi Jó-
hanns Sæmundssonar, Skilur
prestui'inn það? Hefír hann minnzt
á það í prédikunarstólnum símtm
eða í greinuni í blöðum, og tíma-
ritum? Ég segi:' Burt með allar
„forsjónir". Burt með alla, sem
vilja „skamWta11 fólkinu, hugsa
fyrir það, og „gefa því“ „l£nu“.
Látum það sjálfrátt! Það villizt
síundum af réttri leið í leit sinni
að hir.u réttasta, sérstaklega þeg-
ar bað óttast um afkomu sína, en
það dæmír betur þegar lýkur —
en hinir útvöldu!
OG SVO af því að nú á að birja
á Hallgrímskirkju er hér bréf frá'
M. G.: „Hallgrímssöfnuður á mikið
og vandasamt verki fyrir höndum,
það er að reisa hina fyrirhuguðu
Hallgrímskirkju í Rvk, sem söfn-
uðurinn bíður með eftirvæntingu,
þar sem hann er ennþá kirkjulaus.
En það er ekki eingöngu Hall-
gí'ímssöfnuður’ sem hefir óhuga
Frh. á 6. Biðiv