Alþýðublaðið - 24.11.1942, Page 2
:.í>\
ALÞTÐUBUntÐ
l ; 1<Í>i nfny&r, röv i^i'l
Þriðjudajfui- 24. nóvémber 1942»
lauk störfum i nétt
Atkvæðagreiðslum og stjórnarkosn-
ingu var ekki lokið pegar blaðið fór
í pressuna. ,
ALÞÝÐUFLOKKSÞINGIÐ hélt áfram störfum sínum á
sunnudaginn og í gær. Var á sunnudaginn lokið um-
ræðum um skýrslu flokksstjórnarinnar, og tók fjöldi full-
trúa pátt í þeim, en í gær skiliLðu nefndir álitum og stóðu
umræður og atkvæðagreiðslur urn þær fram á nótt.
Þegar blaðið fór í pressuna var þingstörfum enn ekki ?
lokxð, en ákveðið hafði verið að Ijúka þeim, kjósa flokks-
stjóm og slíta þinginu í nótt. Mun blaðið skýra frá kosn-
ingu flokksstjómar og samþ-ykktum þingsins á morgun.
Kosning nefnda i samein-
uðn aipinsi oo deildom.
* \ '• i ' . \
♦ ...
Kosningarnar fóru loksins fram í gær
eftir að þingið hafði setið í meira en viku
EFNDARKOSNINGAR
' fóru loks fram á þing-
fundum í gær, enda var, nú
Páll Hermannsson kominn
til þings. — Alþýðuflokkur-
inn og Sósíalistaflokkurinn
höfðu sameiginlega lista um
uppstillingu í allar nefndir,
en Framsókn og Sjálfstæðis-
flokkur sinn listann hvort.
Nefndarkosningar í samein-
uðu alþingi fóru sem hér segir:
Fjárveitinganefnd: Af A-
lista: Lúðvík Jósefsson, Finnur
Jónsson og Þóroddur Guð-
mundsson. Af B-lista: Eysteinn
Jónsson, Jónas Jónsson og
Helgi Jónasson. Af C-lista: Pét-
ur Ottesen, Þorsteinn Þorsteins
son og Sigurður E. Hlíðar.
Utanríkismálanefnd: Af A-
lista: Einar Olgeirsson og Stef-
án Jóh. Stefánsson. Af B-lista:
Bjami Ásgeirsson og Hermann
Jónasson. Af C-lista: Ólafur
Thors, Magnús Jónsson og Jó-
haan Þ. Jósefsson.
Allsherjarupfnd: Af A-lista:
Sigfús Sigurhjartarson og Ás-
geir Ásgeirsson. Af B-lista: Páll
Zóphóníasson og Sigurður Þórð
arson. Af C-lista: Garðar Þor-
steinsson, Bjarni Benediktsson
og Gunnar Thoroddsen.
Kosningar í Neðri deild fóru
sem hér segir:
Fjárhagsnefnd: Af A-lista:
Einar Olgeirsson og Ásgeir Ás-
geirsson. Af B-lista: Skúli Guð-
mundsson. Af C-lista: Jón
Pálmason og Ingólfur Jónsson.
Samgöngumálanefnd: Af A-
lista: Þóroddur Guðmundsson
og Barði Guðmundsson. Af B-
lista: Sveinbjörn Högnason. Af
C-lista: Gísli Sveinsson og Sig-
urður Bjarnason.
Landbúnaðarnefnd: Af A-
lista: Sigurður Guðnason og
Emil Jónsson. Af B-lista: Bjarni
Ásgeirsson. Af C.-lista: Jón Sig-
urðsson og Jón Pálmason.
Sjávarútvegsnefnd: Af A-
lista: Lúðvík Jósefsson og Finn-
ur Jónsson. Af B-lista: Gísli
Guðmundsson. Af C-lista: Sig-
urður Kristjánsson og Sigurður
Bjarnason.
Iðnaðarnefnd: Af A-lista: Sig
urður Thoroddsen og Emil Jóns
son. Af B-lista: Sigu ður Þórð-
arsoh. Af C-lista: Sigurður Hlíð
ar og Ingólfur Jónsson.
Menntamálnefnd: Af A-lista:
Sigfús Sigurhjartarson og Barði
Guðmundsson. Af B-lista: Páll
Þorsteinsson. Af C-lista: Gísli
Sveinsson og Jón Sigurðsson.
Allsherjamefnd: Af A-lista:
Áki Jakobsson og Stefán Jóh.
Stefánsson. Af B-lista: Jörund-
ur Brynjólfsson. Af C-lista:
Garðar Þorsteinsson og Gunnar
Thoroddsen.
Samtímis fóru fram kosning-
ar í efri deild. Hingað til hafa
nefndir efri deildar verið skip-
aðar þremur mönnum, en heim-
ilt er að fjölga um tvo í sumum
þeirra, ef ástæða þykir til.
Nú kom fram tillaga frá Pétri
Magnússyni um að í þeim þrem
ur nefndum, sem mest mæddi
á, fjárhagsnefnd, landbúnaðar-
nefnd og allsherjarnefnd, yrði
fjölgað upp í fimm. Enginn and
mælti, og var þessi tillaga sam-
þykkt með 16 samhljóða at-
kvæðum.
Frih. á 7. síðu.
Eizti styrhtarsjóðnr-
inn ð afmæii í dag
r 1
Síyrktar- og sjúkrasjóður
VerzUmarmanna f Reykjavíh
; I:_
hpíiVí'; ■
Lista m a nn aþingið:
Hátíðieg og viröuleg ping-
ó
STYRKTAR- og sjúkrasjóð-
ur verzlunarmanna er 75
ára í dag. Af því tilefni hefir
verið gefið út mikið rit og
myndarlegt um sjóðinn, en það
er jafnframt sögulegt yfirlit um
verzlunina hér í bænum. Ritið
hefir tekið saman Vilhjálmur
Þ. Gíslason, skólastjóri. í því
eru fjölda margar myndir.
Sjóður þessi hefir verið mikil
lyftistöng fyrir marga verzlun-
afmenn og einnig fyrir félag j
þeirra. Stjórn sjóðsins skipa nú: !
Helgi Helgason, Guðmundur
Þórðarson, Sigurjón Jónsson,
Helgi Bergs og Sigurður Guð-
mundsson.
Sjóður þessi hefir verið starf-
ræktur sem sjúkrasjóður, at-
vinnuleysissjóður og ellistyrkt-
arsjóður. Mun sjóður þessi vera
elzta slík hjálparstofnun sem
hér hefir starfað. Sjóðurinn er
nú á þriðja hundrað þúsund kr.
og alls hafa verið veittar úr
honum um 155 þús. krónur.
Gunnar Gunnarsson forseti þingsins
og Tómas Guðmundsson ritari.
FYRSTA ÞING Bandalags íslenzkra listamanna var
sett kl. 114 e. h. í hátíðasal háskólans á sunnudaginn
var. Þar var fjölmenni mikið, listamenn, innlendir og er-
lendir boðsgestir þeirra og fulltrúar blaða.
Páll ísólfsson setti þingið og
lýsti undirbúningi þess og til-
drögxun og gat þess, að Sveinn
Bjömsson, ríkisstjóri, hefði
gerzt vemdari þess, en forseti
þingsins hafi verið kjörinn
Gunnar Gunnarsson, rithöfund-
ur. í fjarveru hans og forföllmn
gegnir Páll ísólfsson forseta-
störfiun. Þingið sendi skeyti til
Guðmundar skálds Friðjónsson-
ar á Sandi, sem ekki gat mætt á
þinginu vegna sjúkleika.
I upphafi þingsetningarinnar
voru leikin hátíðaljóð efth-
Emil Thoroddsen við kvæði
eftár Jóhannes úr Kötluim. Þá
flutti Sveinn Björnsson ríkis-
stjóri ávarp sitt til þingsins,
sem ibirtist hér á öðrum stað í
blaðinu. Þegar ríkisstjóri hafði
flutt ávarp sitt, tók til máls
Sigurður Nordal prófessor og
flutti erindi um listir, og var
erindi hans afburða snjallt. Um
þetta f yrsta þing íslenzkra lista-
manna sagði Nordal m. a, að
'það væri það valdalausasta þing,
sem nokkurn tíma hefði verið
háð hér á landi. Hann kvað það
eðli listamanna, að fara sínar
eigin ledðir í skoðunum, og það
væri ófrávíkjanlegt skilyrði til
þess, að fagrar listir gætu dafn-
að, að listamennirnir væru
frjálsir gerða sinna, en stjórn-
málamenn eða aðrir segðu þeim
ekki fyrir verkum, því að slíkt
g-æti aldrei orðið til annars en áð
drepa niður alla frjóa nýsköp-
un í list, og flestir listamenn
mundu heldur kjósa sér, að lifa
við þröngan fcost, heldur en að
lifa undir slíku fangi.
Þegar prófessorinn hafði lok-
ið erihdi sínu, lék hljómsveit
og blándaður kór íslenzka þjóð-
sönginn. '■
Þingsetningin fór í öllu hið
virðulegasta fram og var ís-
lenzkum listanaönnum til mik-
ils sóma.
Þá var opnuð í Oddfellow-
húsinu málverkasýning, og tek-
ur þátt í henni fjöldi íslenzkra
máíara. Ríkisstjóri opnaði mál-
verkasýninguna um leið og
hann flutti ávarp sitt í hátíða-
sal háskólans, en vegna lítilla
húsakynna gat sá atburður ekki
farið framá sjálfri málverka-
sýningunni.
Rl. 2 á sunnudaginn fóru
fram hátíðahljómleikar í GamLa
Bíó af tilefni listamarmaþings-
ins, og lék Hljómsveit Reykja-
íkur undir stjóm dr. Urbantsch-
itsoh lög eftir ýms íslenzk tón-
skáld.
Um kvöldið töluðu nokkrir
helztu rithöfundar og skáld
þióðarinnar í útvarpið um „höf-
undinn og verk hans“ og voru
ræður þeirra hinar athyglis-
verðustu.
Þriðja kwðldvaka
blaðamanna á yetr-
iaiua er í kvöid.
ÞRIÐJA kvöldvaka blaða-
manna á þessiun vetri
verður haldin í Oddfellowhús-
inu í kvöld og hefst kl. 9.
Þessar kvöldvökur hafa verið
vinsælar, og menn hafa keppzt
um að ná í rniða að þeim, enda
hefir alltaf iverið vel til
skemmtiskrárinnar vandað.
Kvöldvakan í kvöld mun sízt
standa hinum fyrri að baki. —
Þulur kvöldvöfcunnar verður
Sverrir Kristjánsson, segnfræð-
ingur. Þá flytur Guðbrandur
Jónsson prófessor erindi um
daginn og veginn. Kristmann
Guðmundsson rithöfundur og
Kjartan Gíslason skáld frá
Mosfelli lesa upp. Skúli Skúla-
son ritstjóri segir norskar gam-
ansögur, Þorvaldur Stein-
grímsson fiðluleikari leikur
einleik á fiðlu, ÓLafur Remteins-
son og Sveinbjöm Þorsteinsson
frá Hurðarbaki syngja tvísöng
með undirleik guitars og Mar-
íus Sölvason syngur einsöng.
Að iokum verður stiginn dans.
Ráðlegast mun fyrir fóik að
tryggja sér aðgang að þessari
ágætu skemmtun í tíma. — Að-
ÍÉ'
ar ð snnnadag.
Tóknst ágætlega og vorn
om 6 gðsoodir manoa við-
staádir.
Eldsprengjuæfing-
ARNAR á sunnudagiim
tókust mjög vel, og er áætl*
að, að um 6 þúsundir manna
hafi verið viðstaddar æfing-
arnar.
Æfingamar hófust með á-
varpi, er lögreglustjóri, for-
maður loftvarnanefndar, flutti,
.En síðan sýndu fulltrúar ame-
ríkska setuliðsins meðferð eld-
sprengnanna.
Fyrst var brýnt fyrir fólki,
að hættulegt væri að gera til-
raun til að eyðileggja eld-
sprengjur fyrr en 5 mín. eða
rúmi. það væru liðnar frá þvf
að þær féllu. Stáfar þetta af
því, að Þjóðverjar eru teknir
upp á því að kasta niður svo-
kölluðum , ,MoIotov-kokteil,“
sem frægur er úr styrjöld
Rússa gegn Finnum 1939, en
það eru körfur, sem bæði eru
með venjulegum eldsprengjum
og eins eldsprengjum, sem eru
með tundri og springa eftir 3
mínútur eða svo.
Þá var sýnt hvemig eld-
sprengjur verka. Var það m. a.
sýnt með Jæim hætti, að eld-
sprengja var látin falla í fötu
hálfa af vatni og fór hún al-
veg gegnum botninn. Var æf-
ing þessi mjög lærdómsrík og
nauðsynlegt fyrir allan almenn
ing að kynna sér allt, sem að
þessum málum lýtur.
Þó að við vonum, að ekki
komi til þess, getur það komið
fyrir, að hellt verði nokkrum
„Molotov-kokteilum" yfir okk-
ur Reykvíkinga úr. flugvélum
þýzkra nazista og því minna
tjón verður af þeim, því betur
sem við kunnum að eyðileggja
þá^______________________
göngumiðar verða seldir hjá
Eymundson og í afgreiðslu
Morgunblaðsins og Fálkans.
Svíar fá litið af kjðti ®g
fiski, en nðgar kartðfior.
En Norðmenn fá helmingi færri fæðu-
einingar er hverjum manni er Lauðsyn
£E
m’L
Viðtal vlð ungírú Bannveigu Kristjánsdóttnr.
40 ára
er í dag Sigurður Benediktsson
verkstjóri, Vesturgötu 33 B.
Háskólafyrirlestur.
Símon Ágústsson flytur í dag kl.
6,15 fyrirlestur í fyrstu kennslu-
stofu Háskólans. Efni: Sálarlif
kvenna. Öllum heimill aðgangur.
NÝLEGA er komin hingað til lands ungfrú Rannveig
Kristjánsdóttir, sem dvalizt hefir við nám í Svíþjóð
fjögur undanfarin ár. Hún tekur nú við kennslu við Hús-
mæðraskóla Reykjavíkur. Ungfrú Rannveig er ættuð af
Akureyri og stúdent frá Menntaskólanum þar.
Tíðindamaður frá Alþýðu-
blaðinu átti tal við ungfrú
Rannveigu í gær og spurði hana
tíðinda frá Svíþjóð.
Blaðamaðurinn spurði ung-
frú Rannveigu fyrst að því,
hvernig henni virtist afstaða
Svía yfirleitt vera til stríðsaðil-
anna.
Hún taldi t. d. skrif sænskra
blaða um stríðið allmjög hafa
breytzt síðastliðið ár, þannig,
að vinátta við Banáamenn komi
nú miklu berar fram en áður.
' 1 fyrstu voru það einkum tvö
blöð í Svíþjóð, sem létu það
ótvírætt í ljós, að þau væru
vinveitt bandamönnum. Það
Göteborgs Handels och Sjö-
fartstidning í Gautaborg og
„Trods Allt“, í Stokkhólmi, en
ristjórni þess er Tuire Nerman.
Voru þessi blöð hvað eftir ann-
að gerð upptæk, vegna þess, að
stjórnarvöldunum þótti þau
fara full ógætilega. Nú er þetta
orðið miklu sjaldgæfara og
skrifa nú sænsk blöð yfirleitt
svipað og þessi tvö blöð gerðu
áður, en hin fyrri afstaða blað-
anna orsakaðist eingöngu af var
færni.
Öll sænsk blðð tala nú miklu
meira en áður um ástandið í
Noregi, og fara mjög hörðum
orðum um framkomu Þjóðverja
þar, enda eru sögurnar ljótar,
sem þau flytja frá Noregi.
— Hvemig virðist mönnum
Fi4l á 7. síSu.