Alþýðublaðið - 28.11.1942, Blaðsíða 2

ALPVÐUBLAntP
Laugardágtu- 28. november 1M£
Fondani 8 maona
aefndarinnarírcst-
að til Jiriðjndags.
Húb sat á fundl I fimm
sfnndir sarafleytt i oær.
F
UNDUM átta manna
nefBdarinnar hef ir verið
frestað fram á þriðjudag í
næstu viku.
Þetta var ákveðið eftir að
raefndin hafði setið í fimm
Unkkustundir á fundi síðdegis
f gær, og ætla fulltrúar flokk-
imn» í nefndinni að nota frest-
inn til þess að ráðgast við flokka
sfna — miðstjórair þeirra og
þingmenn.
Ekkert var látið opinberlega
wppi um það í gærkveldi, hvern-
ig horfði um stj ómarmyndun,
en nefndin hefir haldið fundi
mo að segja daglega í þessari
viku.
nm stofnnn ábnrðarveiks
Athyglisverðar tillögnr Ásgeirs Þorstelnssonar
verkfrætitngs fyrlr bæjarráösfundl f gær.
F
t kvplrli var lairf liríf frá Aswiri ánrsteinssvní vprlf- '1 Alþ jrðnf lok hsf élög-
in efna til fnllveld
isfagnaðar.
YRIR BÆJARRAÐSFUND, sem haldinn var í gær-
kveldi, var !agt bréf frá Asgeiri Þorsteinssyni verk-
fræðingi, sem hefir iimi að halda athyglisverðar tillögur
um samvinnu milli Reykjavíkurbæjar og ríkisins um stofn-
un áburðarverksmiðju.
Leggur verkfræðingurinn höfuðáherzlu á, að nú þegar sé
hafinn undirbúningur í þessa átt, svo aö honum verði að fullu
lokið, þegar styrjöldinni lýkur og vélar og annað efni verður
fáanlegt.
Áður hefir verið rætt um stofnun áburðarverksmiðju, og
landsmönnum er kunnugt um, að hér er um mjög mjkið fram-
faramál að ræða.
Hafði Alþýðublaðið stutt
samtal við Asgeir Þorsteinsson
í gærkveldi um málið og sagði
hann meðal annars:
Bób nm firðnlegnstn fyrirbærin,
sem gerzt hafa í Reykjafík.
—..........
Þórbergur Þórðarson ritar um Indriða
Indriðason miðil.
IGÆR kom á bókamarkaðinn ný bók, sem líkleg er til
að verða meira keypt og meira um töluð en nokkur
önnur bók á þessu ári. Ástæðan er sú, að hún fjallar um
dularfull efni, sem talið er að gerzt hafi hér í Reykjavík á
árunum 1905—1910 og flestir Reykvíkingar hafa heyrt sagt
nokkuð frá, en fáir þekkja nákvæmlega, Þetta er sagan af
furðumanninum Indriða Indriðasyni, sveitapiltinum vestan
af Skarðsströnd, sem var prentari hér í bænum, en gerðist
brátt svo mikilvirkur miðill, að spíritistar telja hann ein-
hvem bezta miðil, sem uppi hefir verið.
Söguritarinn er Þórbergur
Þórðarson, og geta menn því
vænzt þess, að frásögnin sé
skemmtUeg og hnyttin, enda fer
Þórhergur hér áreiðanlega með
efoi, sem hann hefir unun af.
Brynjólfur Þorláksson organisti
hefir sagt Þórhergi söguna, en
auk þess hefir rithöfundurinn
rannsakað fundargerðahækur
hins svo kallaða „Tilraunafé-
lags“, en það félag var stofnað
um Indriða miðil. Hefir hann
talað við ýmsa mojnn, sem
þekktu þessa starfsemi og tóku
þátt í henni, og til viðbótar
stuðzt við samtíma heimildir,
Bæjarráð
bæriBM nejt! rétt-
ar síbs til kaopa i
Í!
A
BÆJARRÁÐSFUNDI
gærkveldi var samþykkt f
eftirfarandi ályktun: Meirihluti
bæjarráðs leggur til að hafnar-
stjórn og bæjarstjóm ákveði að
halda fram rétti sínum til að
kaupa Sænsk-íslenzka frystihús
ið, vegna sölu á eignunum í
júní mánuði síðastiiðnum og að
ákveðið verði að nota þennan
rétt.
blaðagreinar, ritlinga og bækur,
sem f jölluðu um málið.
Indriði Indriðason varð ekki
langlífur. Hann lézt um þrítugs
aldur árið 1912. Þórbergur Þórð
arson tók upp sögur Brynjólfs
Þorlákssonar veturinn 1939, en
hann vann aðallega að bókinni
í fyrra.
í inngangsorðum fyrir bók-
inni segir rithöíundurinn með-
al annars:
„Fyrir mér hefir þetta ævin-
týri u myfirburdði Indriða ævin
lega hljómað, sem fremur léleg-
ur barnaskapur. Indriði var að
sönnu gleðimaður, gáskafullur
á köflum, var gefin sú gáfa að
geta stælt raddir ýmissa maima
og átti það til á unglingsárum
sínum að bregða fyrir sig mein-
lausum brellum. En þurfti hann
þess vegna að vera blygðunar-
laus svikari?
Barnaskapur í dómum þessa
fólks uan Indriða miðil felst í
því að gera sér ekki grein fyrir
takmörkunum milli þe:
irbæra, sem. ef til vill er hugsan
legt að hefði mátt koma á kring
með brögðum, og hinna íyrir-
bæranna, sem hverjum inann-
legum mætti er ofvaxið að
framkvæma með slíkum lodd-
arakúnstum. Látum það heita
svo, að raddirnar, sem töluðu
gegnum Indriða og x loftinu fyr
ir utan hann, stundum fleiri en
ein samtímis, hafi verið eftir-
hermur og búktal(!), jafnvel
þegar hann sýndist vera í svo
djúpum transi að hann virtist
ekki kenna neins minnsta sárs-
auka, þó að hann væri stunginn
nálaroddi. Látum það einnig
FWh. á 7. síðu.
„1936 var fenginn hingað er-
lendur maður til að athuga
möguleika fyrir stofnun áburð-
arverksmiðju. Ég byggi tillögur
mínar að nokkni leyti á athug-
unum hans.
Ég hef lagt til að Reykjavík-
urbær hefji samvinnu við ríkið
um þetta nauðsynjamál. Ég
legg til að Reykjavíkurbær
stofnsetji, að rannsókn og und-
irbúningi loknum, verksmiðju,
sem framleiði vatns- og súrefni
og selja áburðarverksmiðju rík-
isins, en þessi efni eru nauðsyn-
legust við framleiðslu ammoni-
aks sem er grúnnefni tilbúins á-
burðar. Ég legg til að báðar
verksmiðjurnar standi saman
og vinni saman. Ég bendi á að
Reykjavíkurbær gæti á þennan
hátt notað „afgangsrafmagn“
sitt eftir að Sogsstöðin stækk-
ar. Ég veit að hér er ekki um
mál að ræða, sem hægt er að
leysa nú, en nákvæmur undir-
búningur er nauðsynlegur. Það
þarf að fá unga efnilega menn
til að kynna sér þessi fræði og
ég vil að öllum undirbúningn-
um verði lokið og sérfræðing-
arnir til, þegar tækifærið kem-
ur að styrjöldinni lokinni“.
Þannig sagðist Ásgeiri Þor-
steinssyni frá.
Borgarstjóra var á bsgjarráðs
fundi falið að kynna sér þetta
mál nánar.
Og verður vonandi úr fram-
kvæmdum þessa nauðsynja-
máls.
AIp$ðaflokks(inoið
mótmælir bilaðraski
Jakobs Hðilers.
N
Á himi nýatfstaðna þingi
Alþýðuflokksins var eft-
irfarandi ályktun sam-
þykkt í einu hljóði:
ÚVERANDI fjárxnálá-
ráðherra hefir tekið sér
einræðisvald um útívuíun
bifreiða, haft yfirlýstan vilja
alþingis að engu og lagt nið-
ur Bifreiðaeinkasölu ríkisins.
Jafnframt hefir úthlutun-
inni verið hagað svo, að hún
virðist bera vott um ósann-
girni og hlutdrægni.
Þingið móímælir því liarð-
Iega þessum aðgerðum ráð-
herrans og telur, að með
þessu sé skapað mjög hættu-
k£:t fordæmi. Jafnframt fel-
ur það miðstjórn og þing-
mönnum flokksins að beita
sér fyrir Iöggjöf, er komi í
veg fyrir slíkar aðgerðir.“
I
Alþýduflokksfé-
LÖGIN í bænum gang-
ast fyrir dagskrárskemmtun
f Iðnó 1. des. n. k. Verður til-
högun nánar auglýst hér í
blaðinu á morgun.
Undanfarin ár hefir jafnan
verið minnzt fullveldisafmæl-
isins á vegum flokksfélag-
anna, eins eða fleiri, en aldrei
hefir verð vandað til hennar
jafnvel og nú.
Kreljnr tii íslend-
iaga frá LoBdon n.b.
mánndagskvðid.
PÉTUR RENEDIKTSSON,
sendiherra íslands í Lon-
don, talar mánudaginn 30. nóv.
í íslenzka útvarpstímanum.
Sendiherrann flytur ávarp í
tilefni af fuUveldisdeginum, 1.
desember. Hann mun einnig
fiytja kveðjur til íslands.
Inn ein árás á
varnariansa konn.
Hermaðurínn lá fyrir henni
i iejrni og réörnst, á hana
i rayrkrinn.
Q EINT á fimmtudagskvöld
O réðist ameríkskur her-
maður á konu inni í Höfða-
hverfi. Tókst henni að slá
hermanninn með regnhlíf
^inni, en hún féll í götuna og
meiddist lítils háttar.
Konan var á leið heim til sínr
er hún vissi ekki fyrr af, en
ameríkskur hermaður reis upp
við veginn og réðist að henni
aítan frá. Reyndi hann að grípa
fyrir munn henni og draga hana
þannig út á tún, sem er þarna
við veginn. En konunni tókst
að slá hermafininn með regnhlif
sinni, svo að hann missti tairsins
og æpti hún þá á hj álp, en her-
maðurinn sá sitt óvænna og
flýði.
Þegar íslenzkir og ameríkskir
lögregluþj ónar komu á vettvang
fundu iþeir konuna, en hermað-
urinh var flúinn.
Þessar árásir eru ískyggilega
tíðar, og ættu konur ekki að fara
einar um fáfamar leiðir eftir að
myrkur er komið, því að svo
virðist, sem allt af megi búast
við árás siðlausra fanta á varn-
arlausar konur.
Þá réðust hermenn á íslend-
ing í Haf narfirði sama kvöld og
ibörðu hann. Tókst lögregluxini
að hafa hendur í hári þeirra.
Hjónaband.
í dag verða gefin saman í hjóna-
band frk. Steimmn Jónsdóttir.
Öldugötu 7, og Bragi Agnarsson
stýrimaður, Hávallagötu 5. HeimiR
ungu hjónanna verður Öldugata 6.
Tveogja ára málarekstur ðt
af tveggia króna spýta!
Sekur í undirrétti en saklausí hæstarétti
F
URÐULEGUM mála-
rekstri en nýlegyi lokið
með sýknudómi í hæstarétti,
og mun hann vera næsta eins
dæmi, svo lítilfjörlegt var
tilefni hans. Maður missti
spýtukubb, sem talinn er að
hafa verið tveggja kr. virði.
Kenndi hann öðrum manni
um, að hafa stolið spýtunni,
en sá vildi ekki „bekjenna“
og stefndi þá hinn hinum
grunaða með þeim afleiðing-
um, að engar sættir urðu, og
málið var dæmt bæði í und-
irrétti og í hæstarétti.
í undirrétti var sá „grunaSi“
sekur fundmn og dæmdur í 100
króna sekt, en hann þoldi ekki
þessi málalok og vísaði málinu
til hæstaréttar með þeim úrslit-
um, að hann fékk sig sýknaðan.
Voru mikil málsskjöl í þessu
harða máli og margt skrifað á
Annars eru málsatvikin
þessi: Aðalpersónurnar eru
tveir Húsvíkingar, og að líkind-
um ekki perluvirdr. Árni nokk-
ur Stefónsson og Kristján nokk
ur Júlíusson. Það var Áxni sem
missti spýtuna, en Krstjáni var
kennt um hvarfið. Gerðist
þessi atburður sama ár og styrj-
öldin braust út, 1939.
1 forsendum hæstaréttar segir
svo:
„Ákæfði hefir ekki gengizt
við því fyrir dómi, að hann hafi
tekið spýtu þá, er í málinu get-
ur og líklegt er að hafi verið
nálægt 2 króna virði. Ekki hef-
ir heldur spýta þessi fundizt í
vörzlum ákærða svo öruggt sé.
Hreppsnefndarmenn hafa að
vísu skilið umraæli hans á
hreppsnefndarfundi svo sem £
þeim fælist játning um töku
hans á spýtunni, en með því að
ekki er í ljós eitt, hvernig orð
féllu, þá þykir ekki öruggt, að
þessi skilningur hreppsnefnd-
armannanna hafi verið réttur.
báða bóga. Sækjandi og verj- j og verður því þegur af þeirri
andi voru ekki valdir af verri j fstæi!u, f-ið sannað að á-
, l kærói hafi slegið eign sinnx á
endanum. Sotti Magnus Thor- spýtuna Ber þvf að s^kna hann
lacíus málið, en Jón Ásbjörns- | af ákæru réttvísinnar í máli
son .var verjandi, og lögðu þeir
báðir fram alla sína slægvizku
og lagakróka í errustunni um
uxýtuna og mannorð hins grun-
f iða.
þessu og leggja allan kpstnað
sakarinnar á ríkissjóð, þar með
talin laun skipaðs talsmanns á-
kærða í héraði, kr. 30,00, og
laun sækjanda og verjaxuia ryr-
Frh. á 7. sl 1