Alþýðublaðið - 28.11.1942, Blaðsíða 5

; Latagardagur 28. uóvember 1942
AlÞYÐUBlAOrP
NIJ eru teiknimyndir Walt
Disney notaðar í þágu
styrjaldarinnar. Þær eru notað-
aðar í áróðursskyni fyrir flot-
ann, láns- og leigu-lögin og til
þess að sýna birgðir Banda-
ríkjamanna, sem þeir senda
Bretum. Þær eru einnig notaðar
við flugkennslu og ýmislegt
fleira.
Listin er Disney dýrmæt.
Hann lætur sér ekki nægja
orðið, heldur vill láta skrifa
orðið list með stórum staf. Þeg-
ar enski skáldsagnahöfundur-
inn Aldous Huxley hrósaði
heimspekinni og vizkunni í
Mickey Mouse-myndunum og
spurði, hvernig hann gæti lagt
í þær hina dýpri þýðingu, svar-
aði Walt Disney hógværlega: —
O, við bara búum til myndir til
skemmtunar, en svo segja pró-
fessorarnir okkur, hvað við eig-
«m við með þeim.
Þetta var einmitt það, sem
prófessorarnir gerðu árið 1938,
þegar Harvard, Yale og háskól-
inn í Suður-Kaliforniu gerðu
Disney að heiðursprófessor.
Maðurinn, sem bjó til þessa
frsegu teiknimynd, fæddist í
CMcago árið 1901. Hann á þrjá
bra.'ður og eina systur. Elzti
bróðirinn, Roy, er fjármálaleg-
ur framkvæmdastjóri hans,
annar bróðirinn er ráðsmaður
. yfir starfsfólkinu í vinnustofum
hans. Faðir hans, írskur Kana-
<iamaður, áleit bezt að ala
drengina upp við harðneskju og
aga. Walt byrjaði því á því níu
ára gamall að bera út blöð.
Þetta skeði í Kansasborg, en þar
lauk hann námi í undirbúnings-
skóia. Því næst fór hann í fram-
haldsskóla í Chicago. Eina nám
hans í list þeirri, er hann síðar
lagði stund á, hlaut hann á
stuttu námskeiði í lLstaháskól-
anum í Chieago.
Þegar hann var fimmtán árá
gamall fékk hann atvinnu sem
blaða- og sælgætissölupiltur á
hraðlestinni milli Chicago og
Kansas City og um skeið var
baim bréfberi. Þegar hann sótti
um það starf þótti hann of ung-
- ur, svo að hann rriálaði á sig
rúnir og lét á sig gerviskegg.
Disney hóf starf sitt í list-
grein sinni í sambandi við aug-
lýsingafyrirtæki í Kansas City.
Fyrir fimmtíu dollara á mánuði
teiknaði hann hænur, sem urpu
haugum af ’eggjum eftir að þær
höfðu etið tiltekið hænsnafóð-
ur. Aldirei höfðu verið teiknaðir
jafn glæsilegir hestar, jafn sæl-
legar kýr, jafn yndisleg lömb og
jain þrifalegir grísir, því að þar
gat Disney tengt saman listgáfu
sína og minningar sínar frá
bemskuárunum, þegar hann
dvaldist á sumrin á búgarði
skaannt frá Kansas City.
Sextán ára gamall reyndi
hann að komast í stríðið. En
hann var unglegri að útliti en
hann var og er það jafnvel enn,
en þó tókst honum að komast
til Frakklands sem sjúkrabíls-
ekill. Hann teiknaði hinar
furðulegustu myndir á sjúkra-
fcílitin og sannfærðí Frakkana
þannig um,i að hann væri geng-
inn af göflunum.
Að lokinni styrjöld fór Dis-
ney aftur heim til Kansas City,
þar sem hann keypti sér raynda-
tökuvél og fór að fcúa til smá-
myndir. Fyrsta vinnustofan
hans var bDskúr og fyrsta Dis-
ney-félagið iór á hausinn. Þeg-
at foreldrar hans fóru til
Brezkt beitiskip.
Myndin er af brezku fceitiskipi af Fiji-gerðinni og er það í fylgd með skipalest einhversstað-
ar á höfunum.
Walf Disney —
Höfundur Mickey Mouse.
A I«LIR kannast við teikni
myndimar, sem sýnd-
ar eru hér í kvikmyndahús-
unum og bæði börn og full-
orðnir fcafa gamaa af, Eftir-
farandi grein eftij- J. P. Mc
Evoy er uœ höfund þessara
íeiknimynda, Ameríkumann
irui walt Disney.
Kyrrahafsstrandarinnar og
skildu hann einan eftir, ferðað-
ist hann milli heimila og tók
myndir af börnum. Honum
græddist á þessu nægilegt fé til
þess að borga fargjald sitt til
Kaliforniu. Þegar þangað kom
átti hann ekkert annað en ofur-
lítið af teikniáhöldum.
Þegar til Hollywood kom,
byrjaði Walt á ný að gera
teikíiikvikmyndir. Árum saman
var hann að velta þessari hug-
mynd fyrir sér og reyndi ,að
láta lifandi stúlku leika aðal-
. hlutverkið, en hafa teiknimynd-
ir í baksýn. Einu sinni ætlaði
Mary Pickford að leika hjá
honum Lísu í Undralar.di, en úr
því varð þó ekki.
Loks byrjaði hann og Roy
bróðir hans á mynd, sem þeir
kölíuðu Valda kanínu. í þessu
fyrirtæki hafði hann félaga,
sem áleit, að Valdi kanína væri
góð hugmynd, náðí starfsfólk-
inu frá Disney og byrjaði á
eigin spýtur. Einu sinni séinna
gerði annar maður hið sama,
náði til sín starfsfólkinu og
fcyrjaði á eigin hönd með hug-
mynd Disneys.
Nú var hann einn eftir ásamt
Ungling
vmtar tlfi að im ii £r:pýAwMjA«
IP ttt ka«|Mffiiiða viP Biwff
V TaMB wtl tttgrelli«íteira, *iéhI 4M9.
*****

bróður sínum og stúlku, sem
vann auðveldustu störfin.
Stuttu seinna ákváðu þau að
ráða aðra stúiku. Fyrri stúlkan
átti vinstúlku frá Idaho og
sagði við hana: — Ég skal koma
þér í kynni við ixann, ef þú læt-
ur hann í friði. Ég hefi nefni-
lega augastað á honum sjálf.
Af því að þau unnu öll á
nóttunni, ók Walt stúlkunum
heim í gömlum Fordbíl, sem
hann átti. — En hann ók hinni
heim fyrst, svo að hann gæti
talað við mig, segir frú Lillian
Disney, stúlkan frá Idaho. —
Við urðum að sitja úti fyrir
húsi mínu, því að Walt átti eng-
in almennileg föt og vildi ekki
koma inn. Loks eitt kvöldið
sagði hann: — Fæ ég að koma
inn, ef ég get útvegað mér ný
föt? Daginn eftir fór hann og
Roy að leita að fötum og fengu
ágæt föt, sem fóru prýðilega.
Walt, sern aldrei hafði séð fjöl-
skyldu mína fyrr, stanzaði í
dyrunum og sagði: — Jæja,
hvernig lízt þér á nýju fötin
mín?
Ári seinna voru Walt og
Lillian gefin.saman. Frú Disney
hætti að vinna og Walt fór til
New York til þess að gera þar
samning, sem hann byggði allar
framtíðarvonir sínar á. Samn-
ingarnir fóru út um þúfur, en
allt og sumt, sem Lillian frétti
um það, var símskeyti, sem
hann sendi henni og sagði, að
allt værý í ágætu lagi og hann
væri á heimleið. — Við Roy fór-
um til þess að taka á móti hcn-
um og áttum von á góðum frétt-
um, en aLt og sumt, sem hann
kom mea frá New York, var
hugmynd — um mús.
Ekki höfðu þau hugmynd
um, hversu stórfengieg' hug-
mynd þetta yar. Músin var
fyrst kölluð Mortimer, en frú
Disney fannst nafnið ekki
heppilegt og stakk upp á nafn-
inu Miekey. Bæði þekktu þau
mýs vel, því að þær voru aíltaf
að snuðra kringmn vinnustof-
urnar.
Tvær fyrstu Mickey Mouse
myndimar voru búnar til áður
ten tónxnyndimar komu til sög-
unnar. En þriðja myndin var
tónmynd. Hún varð mjög sögu-
Jeg, sýnd fyrst 1 júlímánuði
?W29 og vakti ge jyiiega athygli.
Arið eftir X iancy (griðar-
stórt hús, sem hann notaði fyrir
vinnustofur. Árið 1933 komu
Þrír litlir grísir á markaðinn og
gerðu hann frægan um allan
heim og fyrir hana fékk hann
verðlaun. Upp frá því hefir
hann fengið verðlaun á hverju
ári og tvenn verðlaun árið
1939 og sérstök verðlaun fyrir
Mjallhvít. Þangað til Á hverf-
anda hveli kom, hafði Mjallhvít
verið mesta gróðafyrirtækið í
iðninni. Fyrir ágóðann keyptí
Walt 50 ekrur lands í San Fem-
ando dalnum, fáeinar mílur frá
Hollywood og byggði þar stór-
hýsi samkvæmt draumi, sem
hann dreymdi eftir að hann.
hafði lesið Shape of Things to
Come, eftir H. G. Wells.
Disney gengur um þessa
draumahöll sína í poloskyrtu og
hefir eftirlit með starfsrnonnura.
sínum. Flestir þeirra eru frá
litlum borgum og hafa lært hjá
Disney og allir kalla þeir hann
Walt.
Walt hefir unnið hug og
hjarta fleiri barna en nokkur
annar maöur, en hann segist i
ekki hafa hugmynd um barna-
sálarfræði. Hann segist búa til
myndirnar til þess að skemmta
sjálfum sér. Þegar hann var
spurður, hvort hann hefði búizt
við því, að Mjallhvít yrði svo
vinsæl sem raun varð, svaraði
hann: — Alltaf, þegar við byrj-
um á mynd, álítum við, að hún
verði stórfræg, en þegar við
höfum lokið henni, finnst okkur
hún hræðileg. Svo bíðum við
skjálfandi eftir því, hvernig
fólki geðjast að henni.
Þegar nýja húsið var fullgert,
fór Walt með föður sinn um
alla bygginguna eg sýndi hon-
um hana. Gamli maðurinn lét
sér fátt um finnast og spurði:
— Og til hvers er svo allt þetta
pírumpár?
Þessu gat Walt ekki svarað
þá. En nú myndi hann geta
svarað því, því að vinnustofur
hans eru nærri því að öllu leytí
notaðar til hernaðarþarfa. Og
einhver ætti að segja gamla
manninum frá því, hversu ham-
ingjusamir Ameríkumenn séu
yfir því að hafa fengið Walt til
þessa starfa.
Fylgist með því, sem er að gerast í 8 rnanna nefndinni.
Hiín verður að gefa út opinbera yfirlýsingu að loknum
stöxfum. — Dr. Gunníaugur Claessen skrifar um bál-
stofu. — Vinnufatagerðin talar uin bláu samfestingana
i
AÐ er stjónxmálaöngþveiti.
Fulltrúarnir, sem þjóðin
l|íí'ir kosið geta enn ekki komið
sér saman, hvað sem síðar kann
að verða. Og ef svo fer áð ekki
takist að mynda t. d. virstri stjórn
— þá er ekki annað sýnilegt, en
að það verði kommúnistum að
keima. Skilyrði þeirra um að einn
flokkur geti rofið þing er ekki
hægt að ganga að í lýðræðisþjóð-
Jélagi.
EG HVEJ? VKKUR lesendur
mínir til að fylgjast af mikilli at-
hygli með því, sem nú er að ger-
ast. Það er beinlínis. glæpsamlegt
af ykkur, ef þið gerið það ekld.
Þess verð ir að krefjast að 8
manna nefndin gefi ut mjög
skýra opinbera yfirlýsingu um
störf sín, þegar þeim er lokið. Og
öll nefndin verðixr að gera það,
ekki aðeins sú stjórn, sem hún
kann að geta myndað.
NÚ ERD örlagarík timamót í
sögu okkar. Það er allt I uppxausn,
við berumst á fleygiferð niður að
fossbrúninni, eins og stjórnlaust
fley. Ef ékki tekst að snúa bátn-
i:m, er voðinn vís. Fylgist með og
skapið ykkxir álit um það,' sem er
að gerast.
2>R. íJDNNE. CLAES8EN rit-
ar: „Margt ber á góma í pistlum
yðar, og nýlega sendi „Ó. J.“
nokkur skynsamlega rituð orö um
líkbvenaslu. Höfundurírm hugleið-
ir, hvort menn muni vera and-
yígir líkbrennslu af trúarskoðun-
um. Það er erfitt að reikna slíkt
út fyrir fram. Hér mun vera —
sem annars staðar — hópur af
fólki, sem amast vi5 þeirri með-
ferð framliðinna, út af einliverj-
um trúarhugleiðingum. Kirkjan.
er yfirleitt lixaidsscm stofnun og
seintekin til nýjunga, og hefi ég
lítið við það að athuga. Flestir eru
íhaldssinnaðir x eðli sínu, þó að
þeir séu í „rauðum“ flokkum. Eg
veit um einn norrænan prest, sem
vann að því, að líkbrennsla væri
upp tekin. Það var síra John
Hansson í Lulea í Svíþjóð. í Bret-
landi hafa klerkar miklu frekar
hneigst að bálförcim en á Norður-
löndum. En prestarnir mega éiga
það, að þeir hafa lítið amast við
bálstöfum og syngja þar yfir, eins
og í kirkju,m.“
„EG HYGG að' hér muni fara
um þennan rýja útfararhátt eins
og annars statíar á Norðurlöndxun.
Bálfarirnar vínna þar fítfellt á,
enkum í borgxmx, þar sem btejar-
völdin hafa allar útfarir meö
höndum, eins ætti að vera í Rvík.
Útfarir eru ckki einkamál safnað-
aima, en bæjaríöldin eiga að hafa
þau mál undir sér. Þau eiga að
vera „kommimal.“ í Stokkhólmi
og Kaupmannahöfn er meira en
þriöjungur bmmdir af þeim, sem
falla Crárf
■ SA. 4 4.
V