Alþýðublaðið - 28.11.1942, Blaðsíða 6

ALPYÐUBLAÐIP
La.ugardagur 28. nóvember lf42
Myndin sýnir fjögurra hreyfla herflutningaflugvél af Douglas-geröinni í smíðum í flugvéla-
verksmiðju á vesturströnd Ameríku. Slíkar flugvélar eru nú farnar að flytja Bandríkjaher-
menn til vígstöðvanna úti um heim. Þeim verður ekki grandað af neinum kafbátum.
Herflutningaflugvél í smíðum.
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. siðu.
„VANINN ER RÍKUR. Menn
eru svo vanir því að horfa á eftir
framliðnum ofan í gröfina, að fæst
ir gera sér grein fyrir þeirri eymd,
sem bíður líkamans í moldinni. En
bálfarir komast líka í vana, sbr.
samtal tveggja drengja, sem
heyrðist á götu í Rvík. Það var á
þessa leið: „Er það ekki agalegt,
maður, að láta brenna sig, þegar
maður er dáinn?“ Hinn svarar: „O,
skoílinn. Þetta kemst upp í vana!“
var notað, sem oss hefir loksins
tekizt að útvega. Að verð sam-
festinganna í búðum sé 44—56 kr.
stk. hlýtur að vera misskilning-
ur, því að útsöluverð á að vera
sama hér í Rvik og ef til vill eitt-
hvað hærra úti á landi vegna
flutningskostnaðar, og þætti oss
vænt um, ef S. Sv. vildi benqa oss
á hvar samfestingar, sem eiga að
kosta um 44.00 kostuðu 56.00.“
Hannes á horninu.'
„BREFRITARINN „Ó. J.“ lýsir'
eftir byggingunni og þykir hljótt
um bálstofumálið. Þetta er rétt-
mæt og kærkomin athugasemd,
En með því að ég hefi verið við
riðinn þetta mál frá upphafi, leyfi
ég mér að greina nokkuð frá
málavöxtum.“
Ljóð lifsi
Sven Moren: Vorregn.
Skáldsaga. Þýtt hefir
Helgi Valtýsson.
„BÁUFARAFELAG ÍSLANBS
á um lOp þús. kr. í byggiiigar-
sjóði. Stjórn 'félagsins sótti til við-
skiptamálaráðherrans á s.l. vori
um heimild til kaupa á bygging-
arefni, og vonaði, að fé mundi safn
ast til viðbótar, ef. farið væri á
stað. Málaleitun vorri var synj-
að. Má vera, að byggingarfyrir-
tækið hefði strandað í miðju kafi,
þó að hafizt hefði verið handa.
Eitt er líka athugandi, að nú er
ekki hægt að fá rafmagnsofn frá
útlöndum. Bálfarafélagið hefir
leitað fyrir sér hjá þeim firmum
í Bretlandi, er hafa búið þá tíl,
en' fengið þau svör, að stjórnar-
völdin hafi bannað þá framleiðslu
meðan á ófriðnum stendur. í Ame
ríkú er engin reynsia arn 'sm-íði
líkófna fyrir rafmagn.“
„MÁLIÐ stendur þannig, að
stjórn Bálfarafélagsins sér ekki
leið til að koma upp stofnuninni
meðan ófriðurinn stendur, en öll
ástæða er til að vona, að bálstofa
komizt upp fljótlega að honum
loknum.“
VINNUFATAGERÐ ÍSLANDS
hefir sent mér svohljóðandi at-
hugasemd út af bréfi S. Sv. um
bláu samfestingana: „Vegna kvört
unar, sem birtist í dálki yðar 22.
þ. m. um að bláir samfestingar,
sem vér framleiðum láti lit, viljum
vér taka fram, að oss hefir ekki
borizt fyrr kvörtun um þetta, og
var oss því ókunnugt um að þetta
ætti sér stað, héldur þvert á móti,
þá 'hafa viðskiptamenn vorir ósk-
að frekar eftir þéssu efni, þar
sem það væri ásjálegra eri það sem
áður var notað.“
„ÖSS ÞYKIR mjög leitt, að
þessi galli skuli vera á lituninni,
en, nú á þessum tímum er ekki
hægt að hafna eða veljá við efnis-
kaup, heldur verður að taka það
sem býðst. Bráðlega koma .á mark
aðinn samfestingar, sem fram- .
leicldir erq úr. líku efni og áður
ÞAÐ er hygginna lesenda
háttur, að líta um öxl með
an elfur tímans streymir fram
hjá og gá að verðmætum lið-
inna stunda" eigi síður en líð-
andi stunda. Eins og venja er
til, er nú að hefjast einskonar
stórskotahríð af bókum fyrir
jólin. Á hverju kvöldi er útvarp
ið barmafult af bóka-auglýsing-
um, jafnvel um hádegið líka, og
þó eru svo óteljandi mörg rit að
auki, sem ekki eru þar nefnd á
nafn. Hverjum meðalmanni
ætti þó ekki að vera ofvaxið að
átta sig í hagladrífunni og
sleppa mörgum kornum fram
hjá, en horfa um leið til geng-
inna ára og þeirya andlegu verð
mæta, sem þau hafa fært í bók-
arformi.
Eitt af beztu ritum undanfar-
inna ára er skáldsagan Vorreqn
' eftir norska sveitalífsskáldið
Sven Moren, þýtt hefir Helgi
Valtýsson. Sögur Morens eru
einhverjar mest heillandi lýs-
ingar af norsku alþýðulífi Þar
er ferskur andblær fjalla og
skóga, og selta hinna sólstöfuðu
nor ðurlandsfj arða.
Vorreqn er saga um ástir og
ævintýri í Norður-Noregi. Þar
mætast Eden hinna blíðu til-
finninga og eyðimörk hins
kalda hugarfars; sveitir og borg
ir stíga fram, sem á mynda-
tjaldi. Þar má skyggnast inn í
vetrarríki mannlegra sálna' og
þó geysar þar einnig flaumur
vorsins. En alveg eins og í sög-
unni Stórviðri eftir sama höf-
und, sem áður hefir komið út á
íslenzku, eru það harmtónar
brostinna strengja, seni dýpst
snerta hljómgrunninn í sál' les-
andans. ■ .
Siqurður Draumland. v I
Stórmpdarlegt stnd-
entablað.
Kemur út á fallveldisdaginn
1. desember.
P YRSTA DESEMBER-
*• BLAÐ stúdenta er kom-
ið út og veður selt á götunum
á fullveldisdaginn. Þetta blað
er eitt allra myndarlegasta
stúdentablað, sem út hefir
komið og mjög til sóma þeim
stúdentum, sem séð hafa um
ritstjórn þess, en það eru þeir
Gunnlaugur Þórðarson,
Kristján Eldjárn, Eggert
Kristjánsson, Valgarður
Kristjánsson og Sigurður
Guðmundsson.
Blaðið er prentað. á ágætan
pappír og prýtt fjölda mynda.
Efni þess er vel valið og mjög
smekklega fyrir komið.
Efni blaðsins er í aðalatriðum
þetta: Endurminningar frá
Kaupmannahöfn, eftir Jón
Hjaltalín Sigurðsson, rektör
Háskólans, Forheimskun og her-
vernd, eftir Gylfa Þ. Gíslason,
dósent, Eftirmæli, kvæði eftir
Andrés Björnsson, stud. mag.,
Confratres studosi, eftir de
Fontenay, sendiherra Dana,
Bernkuvinur — stríðsgróðamáð-
urinn kvæði eftir Eirík Hrein,
stud. med., Hvað er framund-
an? eftir Ásgeir Blöndal Magn-
ússon, stud. mag., Samstarf er
þjóðarnauðsyn, / eftir Magnús
Jónsson, stud. jur., Verkefnin
eru næg, eftir Ólaf Jóhannes-
son, lögfræðing, Akademiskt
frelsi, eftir Einar Ágústsson,
stud. jur., Viðhorfið, eftir Ás-
berg Sigurðsson, formann stú-
dentaráðsins, Trúarhugð, trúar-
innihald, eftir Sigurð Einarsson,
dósent, Er íslenzka þjóðin sann-
menntuð? eftir Gunnar Vagns-
son stud oec. Borgin kvæði eftir
Theodor Storm, þýtt af Eiríki
Hrein, Þarf kreppa að koma að
styrjöld lokinni? eftir Hauk
Helgason, formann Stúdentafé-
lags ísafjarðar, Verkfræðinám
við Háskólann, eftir Finnboga
R. Þorvaldsson, verkfræðing,
Tjarnarbíó, eftir Rétur Sigurðs-
son, háskólaritara, Minni íslands
eftir Jóhann Jóhannsson, cánd.
theol. Auk alls þessa erú marg-
ar smágreinar til skemmtunar og
fróðleiks, og er blaðið í fáum
orðum sagt hið læsilegasta.
heyrnardaefD fólhi.
Félagið Heyrnarhjálp gengst fyrir auk-
inni útbreiðslu þess.
T-x AÐ hlýtur að verða mörgum fagnaðarfregn, að nú erú
komin hingað th lands tæki, sem hjálpa heymardaufu
og heymarlausu fólki til að heyra svipað og þeir, sem háfa
heila heym. Félagið Heymarhjálp boðaði fulltrúa útvarps
og blaða á fund sinn í gær og sýndi þeirn þetta tseki. Þáma
var líka stödd ung stúlka, sem verið hefir heymarlaus frá
bamæsku, en hefir nú öðlazt heym með hjálp þessa undra-
tækis.
Tæki þetta er fengið frá
Ameríku og eru þegar til 30—
40 hér á landi og þykir gefast
vel. Það er lítið, borið á brjóst-
inu, en þræðir liggja upp að eyr
unum. Sé sjálft eyrað skemmt,
er spenna sett yfir um hnakk-
ann og smátæki þau, sem eru á
endum þráðanna, sett á beinið
aftan við eyrað, en að öðrum
kosti eru þau sett í eyrun. Raf-
geymir fylgir, og er hann
geymdur innanklæða, eins og
tækið sjálft. Annars fer afar lít-
ið fyrir því.
Heyrnardaufa súlkan, sem
þarna var stödd, Elsa Michel-
sen, er um tvítugt, og varð
heyrnarlaus með öllu þegar hún
var tveggja ára gömul. Hún hef
ir verið á Málleysingjaskólan-
um hjá frú M. Rasmus, sem
kénndi henni lestur og varamál.
Frú Rasmus var þarna með
ungu stúlkunni. Fyrir nokkrum
vikum fékk Elsa tæki það, sem
hún var með, og er auðséð- og
heyrt, að það hefir komið henni
að miklum notum, Hún heyrir
nú það, sém talað er, þótt’margt
sé, sem hún ekki skilur enn
vegna óvanans, enda hljóta við-
brigðin að vera gífurleg. Elsa
talaði bæði við blaðamennina
og kennslukonu sína, hún sýndi
okkur líka, hvernig á að setja
þetta tæki á sig og var auðséð,
að henni þykir vænt um verk-
færið. í ■
Pétur Gunnlaugsson, formað-
ur Heyrnarhjálpar, skýrði
blaðamönnum frá tæki þessu
og starfsemi Heyrnarhjálpar,
méð ræðu.
Félagið er nú fimm ára gam-
alt, stofnað 14. nóvember 1937.
Félagsmenn eru nú 246. Það
hefir beitt sér fyrir hjálp til
handa heyrardaufu fólki. Einn
stofnendánna, Helgi Tryggva-
son, kennari, kynnti sér þessi
mál í Englandi fyrir stríðið, en
stríðið gérði félaginu örðugra
fyrir, eins og svo mörgum öðr-
um. Þó hefir nú tekizt að afla
nokkurra slíkra tækja, sem hér
um ræðir. En þörf er fyrir
miklu fleiri, og eru nú um 40
í pöntun. Kostar 500 krónur
hvert tæki. Auðvitað kaupa
þeir tækin, sem það geta, en
svo eru aðrir af hinu heyrnar-
daufa fólki, sem ekki geta stað-
ið straum af þessum kaupum
og vill þá félagið greiða fyrir
þeim eftir fremstu getu og heit-
ir á allt gott fólk að aðstoða sig
við þetta mannúðarstarf.
Félagið hefir leitað samvinnu
við presta landsins um að safna
upplýsingum um heyrnardauft
fólk, og það hve margir þurfi
tækjanna við. Hafa prestunum
verið send bréf þessu viðvíkj-
andi. 35 prestar áf 94 hafa svar-
að, og gáfu þessir 35 upp 124
heyrnardaufa menn í sóknum
sínum. Af þeim tölum er auð-
séð, að betur má éf duga skal.
Þeir sem kyhrit hafa" sér uni
rætt heyrnartæki og árangur af
því, gera sér góðar vonir um að
það geti orðið mörgum til bless--
unar, ef til þess riæst. Talið er
að um 95% af heyrnardaufu
fólki í Ameríku hafi fengið
heyrnina með hjalp þessa tæk-
is. Það er í aðaiatriðum svipað
viðtæki, enda eru framfarir í
þessum efnum mjog samstiga
þróun útvarpsins.
Fullveldis Islands
minnzt I Imerífen
ÉRSTÖK HÁTÉÐAHÖLD
munu fara fram bæði í
New York og Washington í til-
efrii af fullveldisdegi íslehdinga
1. desember.
í höfuðborginhi verður hald-
ið mikið hóf til heiðurs frélsi
íslendinga, í glæsilegasta veit-
ingahúsi borgarinnar, „The
Mayflower“. Háttsettum emh-
ættismönnum, fulltruum err
lendra ríkja og íslendingum og
vinum þeirra hefir verið boðið.:
íslendingafélagið í New Yörk
mun halda veizlu mikla laugar-'
dagskvöldið 28. rióvémber tií1
héiðurs fullveldisdégi íslands.:
Hinn nýkjörni forseti félagsÍRS,
Grettir Eggertsson, hefir stjórn
undirbúningsins á heridi. Sendi-
herra íslands í Bandaríkjunum,
Thor Thors, mun koma til New
York frá Washington til þess að
tala um hina nýafstöðnu ferð
hans til íslands.
Jólakveðjur frá
Danmörku.
KALUNDBORGARÚT VARP
IÐ sagði frá því í gær-
kveldi, að jólakveðjum frá Ís-
lendingum, búsettum í Dan-
mörku, yrði útvarpað frá stöð-
inni í Kalundborg 11. des. kl.
22,05 eftir dönskum tíma, en
það er kl. 20,05 eftir íslenzkum
Bazar
Sálapannsékn&irfélags tslands heldur baz-
ar og happdrætti til ágóða fyrir húsbyggingarsjóð
félagsins í Varðarhúsinu á morgun þann 29. þ. ni.
kL 3 eftir hádegi. Margir þarflegir og fallégir munir
Bazarnefndin.