Alþýðublaðið - 29.11.1942, Blaðsíða 2

ALÞvmwunm
Svuwiidagúx 29. nóvember 1942.
Frú Roosevelf talar f
útvarp tll íslands á
fnllveldisdaginn !
---------------- *
FRÚ ELEANOR ROOSEVELT, kona Bcmdaríkjaforset-
ans, mun halda eina af aðálræðunum í sérstakri út-
i
varpssendingu til íslands þann 1. desember, sem fram fer
til heiðurs fullveldisdegi íslands.
Fyrir utan ræðu frú Roosevelt, mun einnig verða út-
varpað ræðum Thor Thors sendiherra íslands í Bandaríkj-
unum, Vilhjálms Stefánssonar, hins heimsfræga landkönn-
uðar og rithöfundar og Elbert Thomas, öldungadeildarþing-
manns frá Utah.
Dagskránni verður útvarpað á stuttbylgjum frá -WBOS
stöðinni Boston kl. 19 gmt eða kl. 6 eftir Reykjavíkurtíma.
Reynt verður að endurvarpa dagskránni gegnum Útvarp
Reykjavík.
Reykjavíkurbær leudir í lálaíerl-
n ðt aí sæiska
Deilt um það, hvort hægt sé að
gera forkaupsréttinn giidandl.
....— ♦ ......
Hvorir eiga frystihúsið, hinir sænsku eíg-
endur eða hlutafélagið Frosti?
Q VO VIRÐIST, sem all-
hörð deila muni rísa út
af Sœnska frystihúsinu og
solu þess. Bæjarráð, eða
aweiríhluti bæjarráðs (Helgi
Hermann er eins og kunnugt
er á móti því, að bærinn
Verðar Arctic, skip
selt ?
FISKIMÁLANEFND hefir
auglýst skip sitt, „Arctic“,
til sölu. Skip Iþetta var upphaf-
iega keypt til þess að annast
flutninga á frystum fiski, sem
Fiskimálanefnd hefir séð um út-
flutning á fyrir frystihúsin, en
nú mun nefndin telja, að skipið
tiafi Jokið lilutverki sínu, vél
skipsins nægi ekki til þess að
iþað geti annast þessi störf. —
Aðrir sjá nú um flutninga á
Ærystum fiski á erlenda markaði.
Aretic er seglskip með lítilli
hjálparvél.
Nýr sendiherra Breta
i íslandi, l. H. 6.
Sheplerd.
ÞAB hefir verið tilkynnt, að
Edward Henry Gerhard
iShepherd hafi y erið skipaður
sendiherra Breta á fslandi.
Mr. Shepherd hefir lengi ver-
áð í brezku utanríkisþjónustunn i
o : hefir starfað í Ameríku,
írakklandi, Liberíu og Lithau-
en, og í Danzig var hann rétt
fyrír stríðið. í Amsterdam var
hann frá því að sitríðið braust
út, þár til Holland fédl.
Sendrherrann er 56 Tára' gam-
aiL '■ '
kaupi frystihúsið) samþykkti
á fundi sínum í fyrrakvöld,
eins og skýrt var frá lauslega
í blaðinu í gær, að skora á
bæjarstjórn og hafnarstjóm
að halda til streitu rétti sín-
um til að kaupa fystihúsið.
Má því telja alveg víst,
einnig vegna fyrri samþykkta
bæjarstjórnar og hafnar-
stjómar, að þetta verði gert.
Á bæjarráðsfundinum lagði
Bjarni Benediktsson borgar-
stjóri fram símskeyti sem hann
hafði sent ,,eigendum“ frysti-
hússins í Gautaborg og svar-
skeyti þeirra. Var ekki hægt að
skilja annað af svarskeyti hinna
sænsku „eigenda“ frystihússins
en að h.f. Frosti hefði umboð
fyrir þá, enda skilja menn yfir-
leitt þetta mál þannig, að kaup
Frosta á frystihúsinu hafi verið
látin „ganga til baka“ af „prakt
iskum” ástæðum. Skal þó ekk-
ert fullyrt um það efni að þessu
sinni.
Reykjavíkurbær mun verða
annar aðili í málaferlunum en
hvort hinir sænsku „eigendur"
eða h. f. Frosti verður hinn að-
ilinn er enn ekki hægt að sjá
með vissu.
Með þessum yfirvofandi mála
rekstri verður skorið úr um
það, hvort hafnarsjóður hafi
forkaupsrétt að frystihúsinu
og hvort hægt sé að gera hann
gildandi nú, eftir að h.f. Frosti
hefir lýst yfir því að hann hafi
keypt frystihúsið -— og síðan
gefið yfirlýsingu um að kaupin
hafi „gengið til baka“.
Reykvíkingar munu hafa mik
inn áhuga fyrir þessum málá*
rekstri. Hér er um mikið hags-
munamál bæjarfélagsins að
ræða, enda liafa verið lögð ým."
„plön“ um rekstur frystihúss-
ins og ýms íyrirtæki í sam-
bandi við það. Gera má ráð fyr-
ir að forráðamenn Reykjavík-
urbæjar haldi fram málstað
bæjarins og bæjarbúa af full-
kominni festu. Hér er um mál
að ræSa sem allir flokkar í bæj-
arst; :>m r á segja að séu sam-
mála um, þó að einn eða tveir
menn hafi skorizt úr leik.
Listamannaþingið heimtar
fullt frelsi fyrir listirnar.
Vill gerbreyta skipnn menntamálaráðs.
A ÐALUMRÆÐUFUNDUR listamaimaþingsins var hald-
inn í gær. Voru þá ræddar stefnuályktanir listamann-
anna, en aðalhlutverk listasmannaþingsins var frá upphafi
það, að marka stefnu íslenzkra listamanna, skýra aðstöðu
þeirra fyrir þjóðinni og láta í ljós álit þeirra á þeim deilum,
sem uppi hafa verið undanfama mánuði.
Eireing og mikill áhugi hefir ríkt á þinginu, og munu, að
loknum umræðum á fundinum í gær, hafa verið samþykktar ýms 1
ar mikils varðandi ályktanir, en ákveðið var, að gefa þær ekki
út til birtingar fyrr en á þriðjudagsmorgun.
Ályktsnir þessar munu hafa verið um gerbreytingar
á skipun menntamálaráðs, þannig, að ekki sé hægt að beita
þessari menningarstöfnun sem kúgunartæki gegn frjálsri
list, enda mun listamannaþingið hafa gert ályktun, sem
felur í sér skýlatisa kröfu um það, að listirnar og listamenn-
imir njóti fullkomins frelsis, og að þjóðfélagið geri ekkert
til þess að hefta fullkomið andlegt frelsi. Þá mun þingið
einnig hafa lýst yfir samúð sinni með öllum þeim þjóðum,
sem berjast fyrir andlegu frelsi og lýðræði í heiminum.
Aðrar samþykktir þingsins í
gær munu hafa snert aillar list-
greinarnar: myndlist, bókmennt
ir, leiklist, tónlist og sönglist.
Allar ályktanimar munu 'hafa
verið samiþykktar einróma.
Umræðurnar voru mjög fjör-
ugar, og tóku margir þátt í þeim.
Meðal ræðumanna á fundinum
voru: Guðmundur Gíslason
Hagalín, Halldór Kiljan Lax-
ness, Magnús Ásgeirsson, Jón
Þorleifsson, Jóhannes Sveins-
son Kjarval, Freymóður Jó-
hannesson, Þórunn Magnús-
dóttir, Helgi Hjörvar, Theódór
Friðriksson, Friðrik Ásmunds-
son Brekkan og 'fleiri.
í dag verður enginn fundur á
þinginu. Á morgun, mánudag,
verður því silitig með samsæti
að Hótel Borg, og hefir það þá
staðið í 8 daga. Mun þessa fyrsta
listamannaþings hér á landi
verða lengi minnzt.
Það hefir vakið nokkra at-
hygli, að ríkisstjórnin hefir sýnt
íslenzkum iistamönnum og
þingi þeirra litla virðingu.
Menntamálaráðherra lét að vísu
sjá sig við setningu þingsins,
en aðrir ráðherrar ekki. Hvað
veldur slókri framkomu? Það
hefði mátt ætila, að rfkisstjórnin
hefði talig sér skylt að sýna það
á einhvem hátt í verki, að hún
kynni að rneta það merkilegá
menningarstarf, sem hafið er
með þinghaldi listamannanna.
En það hefir 'hún ekki sýnt á
nokkurn hátt
Sæmnndnr ðlafsson
kosinn gjaldberi Al-
pýðasambandsiDS.
STJÓRN Alþýðusambands
íslands hélt fyrsta fund
sinn eftir sambandsþingið fyrir
nokkrum dögum.
Var þar rætt lun ýms mál,
sérmál verkalýðsfélaga og fleira-
A fundintun /ar Sæmundu/
ÓG/ssoai kosinn gjaldkeri sam-
bandsins.
Skemmton Alpýðo-
flokksfélaganna
I. desember.
Alþýðuflokksfélög-
IN í Reykjavík efna til
fuilveldisfagnaðar fyrsta des-
ember klukkan hálf níu í Iðnó.
Verður vandað mjög vel til
þessarar skemmtunar. Haraldur
Guðmundss. alþm. setur skemmt
unina, Kling Klang kvintettinn
syngur, Einar Magnússon
menntaskólakennari heldur
ræðu og Guðmundur Gíslason
Hagalín rithöfundur skemmtir.
Þess er fastlega vænzt, að fé-
lagar fjölmenni á skemmtunina.
Kvikmpdin nm æskn
K
VIKMYNDIN, Æska Edi-
sons, sem nú er sýnd í
Gamla Bíó er athyglisverð frá-
sögn af æsku hins kunna hug-
vitsmanns, sem valdið hefir
meiri tæknibreytingu en nokk-
ur maður annar. Þó að frásögn-
in sé „frjáls“ er í meginatríð-
um stuðst við hina raunveru-
legu . æsku hugvitsmannsins,
baráttu hans fyrir hugðarmál-
um sínum og andstöðuna, sem
mætti hinum sérstæða mis-
skilda dreng.
Þó að margir þekld sögu Edi-
sons í aðalatriðum, mun þessi
kvikmynd seint gleymast — og
foreldrar ættu ekki að neita
drengnum sínum um aðgöngu-
eyri — í þetta skifti.
' Mickey Rooney leikur aðal-
hlutverkið og verður að álíta
að þar hafi réttur leikari orðið
fyrir valinu. Myndín er vel tek-
in og atburðirnir hraðir og
skýrir.
Tr' ’.ofun,
1 ■ij'lega hafa opinberað trúlofun
sínr. ungfrú Guðrún Halldórsdótt-
ir hárgreiðslumær og Gísli Þ.
Stefánsson veitingaþjónn.
Málverkasýning
hinnar ungu, fjölhæfu listakonu,
Nínu Tr-’ggvadóttur, er opin dag-
lega kl. 1 til 10 e. h. í Garðastræti
17. — Sýnir hún þar fjölda mál-
verka nýrra, hvert öðru fegurra.
Leikfélarið
hefir 1 kvöld frumsýningu
Danýimim í Hruna eftir Iodriða
Einarsson.
ListamannahófiS.
Þátttakendur I hófi Bandalags
íslenzkra listamanna að Hótel
Borg annað kvöld eru beðnir að
ó vitja a.ðgöngumiðanna að þvi í
Od : 'eilowhúsinu uppi, á málverka
sýtú iftinni, milli kl. 1 pg 6 1 dag.
Stúlkan, sem befir
nð fengið hejrrnina
Þessi mynd er af ungfrú Elsu
Michelsen, tvítugu stúlukunni,
sem tapaði heyrninni tveggja
ára gömul, en hefir nú fengið
hana aftur með hjálp furðulegs
heyrnartækis, sem félagíð
„Heyrnarhjálp“ hefir útvegað.
Enginn, nema sá sem reynir,
getur skilið hve stórkostleguru
umskiftum slíkt getur valdið.
Um stirfsemi Biindra
viiafélagsins.
Sfcýrsla félagsstjóniaF á
aifnndi ÍMagsins
að-
AÖALFUNDUR BlindravinA
félags fslands var haldinn
í Kaupþingssalnum föstudagin»
27. þ. m. Varaformaður féíags-
ins, Helgi Elíasson, setti fundintt
vegna forfalla Þorsteins Bjarna
sonar, formanns og fram-
kvæmdastjóra félagsins.
Samkvæmt lagabreytingu,
sem samþykkt var á aðalfundi
félagsins á síðastliðnum vetri,
miðast reikingsár félagsins nú
við 1. sept. Skýrsla stjórriarinn-
ar og reikingar félagsins náðu
því að þessu sinni frá 1. jan-
úar til 31. ágúst þ. á.
Starfstilhögun var öll mjög
svipuð og á síðastliðnu ári.
Blindraiðn starfar sem verzlun-
ar- og iðnfyrirtæki. Á vegum
vinnustofunnar í Ingólfsstræti
16 unnu 9 blindir menn. Þenn-
an tíma voru þessum mönnum
greiddar rúml. kr. 7000,00 i
vinnulaun. Þá hefir félagið lát-
ið 4 blinda menn utan Rvíkur
fá efni til þess að vinna úr.
Eitt 10 ára barn nýtur nú
kennsln í lestri og skrift blindra
leturs og öðrum greinum. Fjór-
ir neroendur hafa notið tilsagn-
ar í orgelleik með mjög góðum
árangri. Auk þess fer alltaf
fram verkleg kennsla í vinnu-
stofum félagsins. '■ nv'-:
í bókas .fni féiagsins eru nú
rúmlega Sd bindi með blindra’*
letri. Paj pírsekia hefir tafið
aukningu bókanna, en nú verð-
ur inn'ui skamms hægt að bæta
úr því.
fWi. á 7. slðu.