Alþýðublaðið - 29.11.1942, Síða 3
Sunjiudagm- 29. jjóvembef 1942»
ALÞVÐIWUÐIÐ
Toulon:
Fröaskn hersbipin
"..... á
“SjómemiirDir dóasem hetjur“
LONDON í gærkveldi.
Q PKENGINGAIÍ iu-ðu öðru
■ hverju í allan dag í frönsku
sherskipúnum, sem liggja ger-
eyðilögð í höfninni í Toulon, og
er það nú ljóst, að nær öll her-
.skipin hafa verið eyðilögð. Þó
tilkynna Þjóðverjar, að þeim
hafi hl^jtpið um borðAÍ þau og
skipum á þann hátt, að hcriuenn
háfi hlaupi ðum þorð í þaú og
tekizt að fjárlægja sprengjur,
sem komið hafi vérið fyrir í
þeim.
Frá þvi hefir verið skýrt í
Washington, samkvæmt fregn-
um, sem ameríska flotanum bár-
ust, að mörg frönsku herskipin
haíi skotið hvert á annað til
þéss að flýta eyðileggingunni,
áður en þýzku hersvéitirnar
kæmu til hafnarinnar. Undan-
farna daga var mikill fjöldi
Gestapomanna sendur til flota-
hafnarinnar, en þeim muh ekki
hafa tekizt að komast að því,
að gerðár höfðu verið ráðstaf-
anir til þess að eyðileggja flot-
ann, Nokkrir franskir flotafor-
ingjar voru einnig nýkomnir til
■þorgarirjnar og reyndu þeir að
koma því til leiðar, að skipin
sigldu á.brott í trássi við Þjóð-
verja.
Alllengihafa Þjóðverjar safn
'að saman miklum fjöjda kaf-
’-báta . og flugvéla, sem höfðu
stöðugt gát á hreyfingum
íranska flotans. Staðhættir eru
þannig í Toulon, að hafnar-
mynnið er mjög mjótt og gætu
Þjóðverjar því auðveldlega
sökkt fyrsta skipinu, sem
reyndi að komast á brott, og
þaiinig loka allan flotann inni
í höfninni.
Alls er talið að 64 herskip
hafi verið- í Toulon, en undan
komust 2 kafbátar. Er annar
þeirra þegar kominn til Barce-
1 . lona á Spáni og verður senni-
lega kyrrsettur þar. Ekki er ó-
mögulegt. að einn tundurspill-
:ir hafi og komizt undan.
v Fregnirnar um örlög franska
.,. Jiotans hafa vakið geysilega at-
hygli um allán heim og kemur
mÖnnum saman um það í lönd-
' um Bándamanna, að frönsku
sjómennirnir afi dáið sem
o hetjur, er þeir sökktu skipum
sínum og létu fjöldamargir líf-
ið með þeim, til þess að Þjóð-
verjar hefðu þeirra engin not.
Brezkir kafbðtar
sðkkva 9 skipnm.
LONDON í gærkveldi.
BREZKIR KAFBÁTAR hafa
sökkt 9 skipum á sundinu
milli Sikileyjar og Tunis, segir
í tilkynningu frá flotamálaráðu
neytinu í dag. Þar að auki voru
3 skip löskuð og loks einn tund-
urspillir skenrmdur.
Öll þessi skip voru á leiðinni
til Norður-Afríku með birgðir
og hergögn til hersveita Mönd-
ulveldanna, sem nú eiga hvar-
vetna í vök að verjast. Meðal
- skipanna var tveggja reykháfa
. farþegaskip, sem sennilega hef-
ir haft herlið innan borðs. Enn-
fremur voru þarna olíuflutn-
ingaskip og skriðdrekaflutninga
* skip. ..
Washington. — Ameríkska
öldungadeildin hefir samþykkt
tillögu ’um að látin verði fara
fram athugun á fjármálum og
viðskiþtáitíalum Pueto Rico.
Flutningaskipi sökkt.
Það fer ekki mikig fyrir því í .fréttunum, þegar einu flutn-
ingaskiþi er sökkt, an þó er það all áhrifamikill viðburður
fyrir þá, sem sjá hann, eins og mynd þessi sýnir. Hún er
tekin gegnUm sjón,pípu kafbátsins, sem sökkti skipinu.
nanna
nálgast Tnnis og Btzerta.
■ -n;.......
Eisenbower ræðir við Brereton og Tedder.
LOfíDON í gærkveldi:
ERSVEITIR MÖNDULVELDANNA eru víðast hvár' í
vörn í Norður-Afríku, segir í tilkynningu frá aðal-
stöðvum bandámanna þar syðra. Fyrsti brezki herinn hefir
tekið járnbrautarstöðiha Mejez el Bab og bæinn Tabuna,
sem er aðeins 24 km. vestur af Tunis. Þjóðverjar gerðu í dag
gágnáhlaup við Tabuna, en því var hrundið og munu nú
hersveitir Öxulríkjanna hafa hörfað inn í varnarstöðvar
sjálfra borganna Tunis pg Bizerta.
Hersveitir Eisenhowers í*
frönsku Norður-Afríku og her-
sveitir Alexanders í ítölsku
Norður-Afríku háfa nú haft
fyrsta samband sín á milli. Tveir
hæst settu flugforingjar þanda-
marxna í Egyptalandi, Ameríku
maðurinn Brereton og Englend-
ingurinn Tedder, hafa flogið í
Fljúgandi virki yfir lönd þau,
sem en,n eru á valdi óvinanna og
farið til fundar við Eisenhower
í einni af bækistöðvum banda-
mannahersins í frönsku Norður
Afríku. Hafa þeir ræðzt við um
nokkurt skeið.
Tíðindalítið 'hefir verið í tvo
daga af áttuna hernum, og er
almennt búizt við, að Þjóðverjar
reyni að verjast í núverandi
stöðvum sínum. í lofti hefir lít-
ið verið á seyði. Þó hafa ame-
ríkskar flugvélar gert árás á
ítalsica flotastöð á Tylftareyjum.
Bretar hertaka
franska eyju.
BREZKAR og Suð.ur-Afrí-
kanskar hersveitir hafa
gengið á land á frönsku eynni
Reunion, sem er í Indlands-
hafi, skammt austur af Madaga-
skar. Var eyjan öll mótstöðu-
laust á valdi hersveitanna kl.
4,30 í morgun.
Washington. ~ Kona Shiang
Kai Sjeks er komin til Banda-
ríkjanna til þess að leita sér
lækninga. ■■'■• .'■■■■-..' ■■'S.
300 000 manna Býzkar taer
innikréaðnr við Stalingrad
Kletskaya á valdi Rússa?
-------»—. ■
LÖNDON í gærkveldi.
TUT OSKVAÚTVARPIÐ birti í kvöld aukatilkynnirigU fré
•*" rússnesku herstjórninni, þar sem sagt var frá því,
að rússneski herinn hefði fyrir þremur dögum byrjað sókn
á miðvígstöðvunum vestan við Moskva. Hafa hersveitimar
brotizt gegnum víglínur Þjóðverja á mörgum stöðum, tek-
ið mikið herfang og fellt um 10 000 þýzka hermenn. —
Þjóðverjar hafa undanfama daga getið um „vamarbar-
daga“ á þessum slóðum, en Rússar hafa ekki fyrr en í gær-
kvfeldi sagt frá þeim.
í aukatilkynningunni segir, að barizt sé á milli borg-
ánha Veliki luki og Rhzev, en sú fyrmefnda er aðeins 250
km. frá landamærum Lithauen. Víða hafa Rússamir brotizt
gbgnum víglínur Þjóðverja á allt að 30 km. svæði, rofið
járnbrautarlínur, tekið herfang og herstöðvar. Tilkynningin.
ségir frá því, að teknir hafi verið 500 fangar, 10 000 Þjóð-
verja felldir. 138 fallbyssur teknar, 110 sprengjukastarar,
590 vélbyssur, 3500 rifflar og þar að auki mikið af skotfær-
um og birgðum.
Loftðrðsir Banda-
manna ð Salomons-
eyjnm.
Washingtón, í gærkv. ■
AMERÍSK fljúgandi virki,
sem hafa bækistöð á
Henderson flugvellinum á Gua-
dalkanal á Salomonseyjum,
hafa gert miklar loftárásir á
stöðvar Japana norðar í .eyja-
klasanum. Hafa þær kastað
sprengjum bæði á stöðvar á
New Georgia eynnd og alilangt
norðar á Bougainville eyna, þar
sem Japanir munu hafa næsta
flugvöll sinn.
A báðum þessum stöðum
varð tjón mikið á mannvirkj-
um og herstöðvum. Andstaða
Japana var nær engin.
Berlín. — Japanir hafa birt
miklar sigiudilkynnmgar úr
síðustu sjóorrustunni við Salö-
monseyjar. Segjast iþeir hafa
sökkt fyrir Bandarílkjamönnum
2 orustuskipum, 11 beitiskipum,
4 tundurspillum og einu flutn-
ingaskipi. Enn fremr segjast
þeir hafa laskað mörg skip, þar
á meðal eitt orustuskip og 3
beitiskip.
Washington. — Hersveitir
Ástrailramanna og Anxeríku-
manna sækja fram á .Nýju
Guineu, enmæta nú harðri mót-
stöðu Japana.
í dag bárust þær fréttir frá *
vígstöðvunum 1000 km. simn-
ar, við Stalingrad, þar sem
Rússar eru enn í sókn, að
þeim hafi heppnast mikil
tangarsókn, og sé um 300 000
manna þýzkur her innikró-
jaður vestan við Stalingrad.
S^ttu hersveitir Timoshenkos
tij Don bæði norðan og sunn-
an við horgina, og herma
surnar fregnir, að þeir hafi
tekið Kletskaya við Don. Síð-
an sóttu báðir fylkingararm-
arnir saman eftir hökkum
hinnar frægu Don-bugðu og
hafa nú náð sáman, svo að
þýzki herinn við Stalingrad
er innikróáður. Ekki mun nú
eínn einasti þýzkur hermaður
yera á austurhökkum bugð-
unnar.
Rússar virðast gera sér ljóst,
að hersveitir þeirra, sem náð
hafa saman og innikróað þýzka
herinn, eru ekki sterkar, og á
hinn bóginn, að þýzki herinn
við Stalingrad sé afar sterkur
(sumir telja hann 250,000, aðrir
allt að 400,000). Gera þeir því
ráð fyrir, að Þjóðverjar muni
ryðja sér braut út úr hringn-
um, en þess ber að gæta, að það
geta þeir sennilega ekki án þess
að hörfa við Stalingrad og létta
umsátinni um borgina.
í norðurhverfum Stalingrad-
borgar hafa bardagar aukizt
nokkuð og eru það nú Rússar,
sem sækja á. Þeir ná á sitt vald
nokkrum húsum, einni og einni
götu, missa það svo ef til vill
aftur um stund, en sækja svo á
enn. Þannig gengur það dag
eftir dag. Aðalatriðið undan-
fama daga er, að Rússar hefja
áhlaupin, eiga frumkvæðið, en
ekki Þjóðverjar.
Litlar fregnir hafa borizt af
öðrum hlutum Rússlandsvíg-
stöðvanna, en þó virðist af frétt
um beggja aðila, að Rússar séu
frekar í sókn í Kaukasus, sér-
staklega við Tuapse, flotahöfn-
ina við Svartahaf. !
Darlan og Birand
sviftir frönsbum
borgararétti.
Vichystjórnin valdaians.
SVISS í gær.
T EPPSTJÓRN LAVAJLS í
L-J Viehy tilkynnti í dag, ,aS
þéir Jean Darlan, flotaforingi,
og Henri Giraud, herforingi,
hafi verið sviptir frönskum
borgararéttindum. Sem kunnugt
er starfa báðir þessir menn í
fullri samvinnu við bandamenn
í Norður-Afríku.
Það kemur engum á óvárt,
að Giraud hefir tekið höndum
saman við Bandamenn. Haön
var tekinn fastur í Frakklaridi
1940, en strauk síðan á ævin-
týralégan hátt frá Þýzkalandi
til Norður-Afríku. Hitt er ein-
kénnilegra með Darlan. Hann
var yfirflotaforingi franska flot
ans, þegar Frakkland gafst upp.
Þá gaf hann skipum sínum skip
un um að sigla til Bandamanna.
Gat hann þess, að þetta v^ri
síðasta skipunin, sem hann gæfí
sem frjáls ínaður. Síðan hefír
Darlan verið einn helzti aðstoð-
armaður Pétains í Vichy. Úm
gervallt Frakkland eru Þjóð-
verjar nú að afvopna franska
herinn, sem Vichystjórnin háfði
til umráða. Það er nú talið víst,
að Vichystjórnin sé algerlega
áhrifalaus. Er jafnvel búizt við
því, að allir ráðherrarnir Segi
af sér nema Laval.
Washington. — Ameríkxrmenji
byggðu 93 skip í september-
mánuði og búast við að smíða
100 í desember. Þeir eru á góðri
leið með að ná takmariki þvý
sem Roosevelt setti þeim fyrir
árið, en þáð vár 750-^800 skip.
'Þeir eru þegar koxnnir langt
yfir g00.
FRAMl VESTUR-ÍSLENDNGS
RUGBY, Norður-Dakota.
Lynn Grimson, sonur hin»
þekkta Vestur íslendings Guð-
mundar Grímssonar dómara,
hefir verið skipaður yfirmaður
gríðarstórs fótgönguliðsskóla í
Fort Benning í Georgíu.
Lyn stundaði nám við há-
skólann í Norður-Dákota og var
áður en stríðið brauzt út, að-
stoðarlögsækj andi í Norður-
Dakota. Bróðir Lynns, Keith,
lét nýléga af störfum sem skurð
iæknir í. Chicago til þess að
tafea við stöðu sem kennari í
skurðaæknirigmn við Dukehá-
skólann í Norður Carolmá'.