Alþýðublaðið - 03.12.1942, Síða 6
Bridgekeppnin.
Síðari helmingur 3. - umferðar
fer fram í kvöld í Vonarstræti 4
og hefst kl. 8. Keppa þá þeir flokk
ar, sem unnu í 1. og 2. umferð.
Flokkur Sigurhjartár Péturssonar
keppir við flokk Þorsteins Þor-
steinssonar, flokkur Gunngeirs
Péturssonar við flokk Brynjólfs
Stefánssonar og flokkur Gunnars
Viðprs við flokk Ársæls Jálíus-
1 sonar.
Fitíúntutlag'ur'liesembei- IS-I2'
Myndin sýnir kvikmynda
stjörnuna Alexis Smith í nýrri
peysu. Undirlitur peysunnar er
hvítur en randirnar eru með
'hinum hláa lit sjóliðsins.
' ____
hneigðir fyrir að halda, að
Bandaríkj amenn geri of mikið
af slíkum störfum. Og þannig,
sem ekki er óeðlilegt, hugsa
margir Suður-Ameríkumenh.
75 ára I dap:
VilhjálKnr Bjana-
son sjómaðnr, Loka-
stío 28.
17 ILHJÁLMUR BJARNA-
® SON sjómaður, Lokastíg
28, er 75 ára í dag.
Vilhjálmur er einn þeirra
öldruðu manna, sem í sannleika
má kalla eina af „hetjurn hafs-
ins“. Hann hefir stundað sjó
svo að segja frá blautu barns-
beini og á flestum ef ekki. öllum
tegundum skipa. Ög hanh hefir
aldrei dregið af sér. Hann gerð-
ist fljótt háseti á togara, er þeir
komu hingað, og stundaði það
starf í fjölda ára. Vinnan var
oft hörð, en þrekið og karl-
mennskan líka mikil — og,
bjartsýnin og léttlyndið hefir
ætíð fylgt honum og öllum
störfum hans. l
Hann sá mjög snemma, og á
undan mörgum öðrum, nauðsyn ;
samtaka meðal sjómanna. Gerð-
ist hann því einn af stofnendum
Hásetafélags Reykjavíkur 1915,
er síðar varð Sjómannafélag
Reykjavíkur. Varð hann þar
mjög brátt einn af nýtustu fé-
lögunum, enda naut félagið
hans oft og tíðum. Er hann nú
heiðursfélagi I Sjómannafélag-
inu.
Að sjálfsögðu er Vilhjálmur
Bjarnason hættur að stunda
sjóinn — og nú þegar aldurinn
færist yfir er ekki mikið fyrir
hendi til að bera uppi kostnað
elliáranna. Hann hefir þó til
skamms tíma reynt að vinna,
grípa til hendinni þar sem verk
var fyrir.
í dag óska vinir og kunningj-
ar Vilhjálms honum hjartan-
lega til hamingju með afmælið.
Sn|ókeð|nr
«1 sðlu 900x18 í búðinni
Anstnrstræti 1.
(Qeagið ixui frá Aðalstræti).
| Hollywood tízka.
er alger nýjnng
fyrir onga og ganla
Þeir, sérstaklega unglingar, sem
bjrrja að spila pað una við pað alluni
stundum. — Ship hall kúlnspllið er
rétta gjðfin handa strákum. —
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu.
ekki muni tímabært að athuga,
hvort ekki mætti koma betra fyr-
irkomulagi á rekstur Rafmagns-
veitunnar, hvort ekki muni vera
jþar of mikil eyðsla á ýmsum svið-
um og hvort ekki sé óþarft allt
þetta innheimtumannalið, sem mér
finnst að ætti að hverfa og allir
greiddu sína reikinga í skrifstof-
unrii, eins og t. d. síminn lætur við-
skiþtamenn sína gera og sem virð-
ist ganga ljómandi vel og liðlega.“
„ALLIR SJÁ hvílíkur feikna
spamaður slíkt mundi verða fyrir
Stafmagnsveituna, svo jafnvel það
eitt myndi nægja til þess að ekki
hefði þurft á hækkun rafmagnsins
að halda. Annars er ég þess full-
viss, að margt fleira mætti til að
draga úr óþarfa kostnaði Raf-
magnsveitunnar, ef til vill athuga
ég það betur seinna. Hugsum okk-
ur ef Hitaveitan kemur einhvern
tíma, ef hún tæki líka upp þetta
feikna rukkaralið eins og Raf-
magnsveitan. Það verður ekki
leiðinleg hjörð allt saman til við-
bótkr öllum hinum verzlunar-
rukkurunum.“
„HALLUR HREPP STJ ÓRI“,
aem segist vera staddur í Reykja-
vík, skrifar mér eftirfarandi um
stúdentana og blað þeirra: „Stúd-
entar gangast fyrir hátíðahöldum
31. des., einn liður hjá þeim að „af-
klæða daginn hversdagsleikanum",
avo notuð sé líking eins af ræðu-
mönnum Stúdentafélags Reykja-
víkur í útvarpinu á kvöldvöku fé-
lagsins í kvöld, er meðal annars
gefið út blað, Stúdentablaðið.“
„ÉG HEFI nú um mörg ár út-
vegað mér þetta 1. desember blað
stúdentanna og lesið það með
gaurtigæfni og athyglisgáfu hins
aanna sveitamanns „hæls og
hnairka á milli“, en þvl miður
fundizt þar tiltölulega mjög lítið
aýtiiegt, miðað við aðstandendur.
Mest hefít efnið verið rislaust og
ganglaust „japl, jaml og fuður“ um
allt og ekkert.“
finnst það um margt vera einna
þróttmest, einkum finnst mér þó
bera af grein Gylfa Þ. Gíslasonar
dósents „Forheimskun og her-
vernd“. Sú grein er mjög eftirtekt-
arverð, vel rituð og ákveðin, sann-
kölluð „orð í tíma töluð“ og sá
boðskapur, sem hún hefir að flytja,
á erindi til allra íslendinga."
Hannes á horninu.
HVAD SEGJA HIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðai.
sjái þetta. Þeir verða einnig að
lifa samkvæmt þessu.
Það er ekki nóg að heimta allt.
af öðrinn. Það vejrði^r að gera
sömu kröfu til sín og annarra.
Þegar Sjálfstæðismenn haía
slegið af kröfum sínum í skatta-
málunum og innflutningsmálun-
um og innflutningsmálunum, vrrð
ur kannske hægt að fara að taka
þá alvarlega í þessum efnum, en
fyrr ekki.“
Það væri að minnsta kosti
viðkunnanlegra, að fá einhvem
tínaa að lesa það í íhaldsblöð-
unum, hvaða lausn vandamáL
anna iþað væri, sem þau tala
svo mikið um, að allir flokkar
eigi að sameinast um.
Er islenzka þjóðln
sannmennntud?
Frh. af 4. síðu.>
lega voði á ferðum, og það vill
svo vel itil, að hver einasti ein_
staklingur hefir möguleika á að
leggja fram krafta sína tií þess
ag afstýra þeím voða. Það, sem
hver maður þarf að gera, er
fyrst og fremst það, aö hætta
að benda á bresti annarra sem
áfsökun fyrir sínum eigin á_
virðingum. Enginn má samt
hlífast við að henda á það, sem
miður fer, en auðvitað af sann-
girni og án allra * hleypidóma.
Hver maður verður að læra að
meta rétt þær dyggðir, seíh hvér
sá verður að hafa tií að bera,
sem heita vill sannmentaður
mjaður, og ekki nóg með það:
Menn verða að háetta að Hta á
þær dyggðir sem einkaeign ein_
hverra útvaldra, heldur á hverj-
um einum að vera það ljóst, að
hægt sé að tileinka sé þær, að-
eins ef einbeittur og góður vilji
er fyrir hendi.
Látum þann dag, sem helgað-
ur er minmingu sjálfstæðisvið-
urkenningar íslenzku þjóðarinn-
ar, verða upphafsdag að haráttu
I hvers og eins af oss til útrým-
! ingar öillu því í fari vor siálfra,
sem kann að valda því, að vér
gotuíml eikki með iréttu taliizt
„sannmenntaðir" menn. Það er
enginn vafi á því, að ef vér
höfum nógu einbeittan vilja til
þess að ná því marki, þá munu
þeir sigrar, sem forvígismenn
sjálfstæðisbaráttunnar unnu
okkur til handa, bera þann á-
vöxt í hverjum okkar, að vér
eigum skilið að njóta þeirra
sigra, sem sannmenntaðir menn
í sjálfstæðu landi.
Gunnar Vagnsson.
Lady Hamilton,
„CM ÞETTA siðasta blað finnst
mér þó gegna öðru máli, mér
Frh. af ð. síðu.
Til þess síðastnefnda er oft
vitnað af Perubúum. Peru er
hið Sígilda dæmi í Suður-Amer-
íku um það, sem kallað hefir
verið „nýlenduhagfræði1'. Inn-
lent fjármagn ræður yfir
nokkru af sykri landsins, ullar-
og baðmullarframleiðslu, og á
hinum dýrmæta tilbúna áburði
hefir ríkið einkarétt. En næst-
um allur stærri iðnaður er í
höndum útlendinga.
Bandaríkskir hagsmunir ráða
yfir um 80 af hundraði af olíu-
framleiðslu Peru og næstum
öllum kopar þess, silfri og vana-
dium. Bretar ráða að mestu yfir
járnbrautunum. ítalskt félag
veitir Lima og hafnarborg
hennar, Callao, rafmagn, Ijós og
afl. Italski þjóðbankinn hefir
um helming allra bankavið-
skipta í landinu. ítalir hafa
einnig veruleg áhrif á póstrnál-
in. Þjóðverjar og Japanar eiga
mikið af sykur- og bómullar-
ekrum. Japanskt félag er stærst
af einstökum bómullarframleið-
endum í landinu.
Það eru um 3000 Þjóðverjar
í Peru og 7000 ítalir, sem hvor-
ir tveggja hafa mikil áhrif á
fjármál og iðnað. Líkleg tala
Japana er 32 000. Þeir þyi'past
saman í hafnarborgunum, t. d.
í Chimbote, sem er góð-hofn og
gæti einn góðan yeðurdag orð-
ið flotabækistöð. Japanskir
bændur eiga eignir — það er
vessulega einkennilégt! ná_
lægt flugstöðvum á ýmsum
stöðum í Peru, einkum Lima.
Og þeir eru iðulega þjónar í
herforingjaklúbbum og herbúð-
um. Japanat-nir eru vel skipu-
lagðir undir forystu sendiherra
síns og ræðismanns. Sagt er,
að þeir hafi sagt einum fyrrver-
andi forseta, að þeir gætu lagt
honum til 5000 vopnaða menn
til þess að hjálpa honum til að
bæla niður sérhverja „kommún-
ista“-uppreisn.
Peru hefir stigið áhrifamikil
skref gegn fimmtu herdeildar
mönnum. í apríl 1941 bannaði
stjórnin starísemi Transocean,
þýzku fréttastofunnar, tekur
diplomatisk bféf úr póstsend-
ingum til öxulríkjánna og hefir
afnumið einkaleyfi þýzka Luft-
hansa félagsins og gert flugvél-
at þess upptækar.
Bandaríkin hafa mikilla hags-
muna að gæta í Peru. Hin geysi-
miklu olíusvæði við Talara eru
innan við þúsund mílur frá
Panamaskurðinum. Svo er og
um sex flugvelli í norðanverðu
landinu. Óvinaflugvélar gætu
gert óvænta árás á Panama-
skurðinn frá þessum flugvöll-
um.
Fyrir nokkrum árum stjórn-
uðu Italir flugher Peru. í stað
þeirra hafa nú komið sendi-
menn frá sjóflugliði Bandaríkj-
anna, sem stjómað er af Colon-
el James T. Moore, sem var til-
nefndur yfirmaður flughers
Peru með þarlendri tign og
fullkomnu umboði. Sjóher Peru
hefir verið þjálfaður af Banda-
ríkjamönnum síðan 1922 og
nýlega var William M. Quigley
skipaður yfirmaður hans. Þann-
ig er bæði flugher og sjóliði
Peru stjórnað af bandaríkskum
yfirmönnum.
Perubúar taka vel land- og
sjóhernaðarlegum ráðlegging-
um. En þeir kalla hina menn-
ingarlegu og bókmenntalegu
sendimenn, sem Bandaríkin
senda til Suður-Ameríku,
„sjöttu herdeildina“. Þeir eru