Alþýðublaðið - 05.12.1942, Side 2

" "'7 ' .'.v:
t t . , ' 1 Dansinn í Hruna.
Jón Aðils
sem Gottskálk í Bérghyl.
Alda Möller
í hlutverki Sólveigar.
4%,
Aðvðrun frá loftvarna*
nefnd og herst|órninnl
■ „ n .... ..«■---
Um ósprungnar sprengjur, sem kunna
að falla í loftárásum. .
LOFTVARNANEFND í
samráði við ameríksku
herstjórnina hefir gefið
lít uákvæmár leiðbeiningar
yn meðferð ósprunginna
sprengja.
Er iögð rík áhersla á að al-
menningur kynni sér nákvæm.
lega þessar reglur, og tilkynni
el það verður vart við t. d. hol-
ur í jörðunni, sem telja mætti
að gætu verið eftir slíkar
sprengjur. Hér er aðeins um
enn eir/a varúðarráðstöfunina
að ræða.
í tilkyrmingu loftvarnanefnd-
ar og herstjórnarmnar segir
meðal arunars:
,4 loftárásum er oft varpað
sprengjum á hús og maimvirki,
esr epringí- ekki um leið og þær
lenda. Fyrst í stað sjást oft ekki.
önnur verksummerki eftir slíka
sprengju en göt á hyggingu,
sem sprengjan hefir farið gegn_
«im, eða hola í jorðina, en hins
vegaar engin merki um spreng-
ingu.
) PrestskosfliRg í \
[Stokkseyrarpresta'l
I kalii ð
| Ses presíar í kjorf. ^
PRESTSKOSNINGAR
fura fram á morgun í
Stoldcseyrarprestakalli. Sex
p» estar keppa nm brauðið, og
er sagí, að mikill hiti sé í
kesnmgunum.
Prestakallið nær yfir Eyrar-
bakka, Stokkse.yii og Gaul-
verjab jarhrepp.
v’os, ' jendur um prestakall-
ið 't-ií fersir:
Jngö’fi r Ástmarsson, prestur
að Stað' í Ste. ngrímsfirðí, Aure-
Hus N'"1""on, prestur að Stað á
Rej^kj- n, Gunnar Árnason,
presfur i \ Æsustöðum í Húna-
þingi,. iaagnús Guðmundsson,
prestur ' Ólafsvík, Þorsteinn
Björnsso ’ o~estur 1 Á rnesi og
Þcrgr ' ur V. Sigurðsson, prest-
ur að v_re jacaestað. — Ölafur
Ólafsson, prestur að Evenna- |
brekku tók umsók" ?ína aftur. I
Tímasprengjan, sem lendir á
húsi, fer venjulega gegnuim
mörg loft og grefst niður í
grunn hússins þegar hún spring
ur. Getur hún valdið miMum
skemmdum á húsinu eða algerri
eyðileggingu.
Loftþrýstinguxinn af spreng-
ingunni getur skemmit eða eyði-
lagt hús í nágrenininu og fer
•tjónið eftir stærð sprengjujnnair,
en manntjón verður aðallega af
völdum 'loftþrýstings og braks,
i3em þeytist í allar áttir við
sprenginguna.
Til þess að forðast slys og
manmtjón, verður að gera eftir_
farandi ráðstafanir tafarlaust,
ef ósprungin sprengja finnst:
Koma tafarlaust hoðum til
næsta hverfisstjóra eða aðal-
stöðvar loftvarnanna f kjallara
OOddfellowhúsins.
Síðan mun aðaístöðin gena
eftirfarandi ráðstafanir:
1. Allt það fólk, sem býr í bygg
ingum innan 150 m. frá
sprengjustaðnum tmm flutt
'burt.
2. Engin umferð leyfð innan
150 m. fjarlægðar (Götum er
Lokag með strengdum köðL
um og settir verðir þar).
3. Allt það fólk, sem dvelur í
herbergjum sem vita í átt til
sprengjunnar og eru innan
250 m. fjarlægðar frá henni
mun flutt burt í önnur örugg
ari herbergi.
Dæmi: Ósprungin sprengja
finnst við vesturenda á turni
Landakotskirkjunnar í Reykja.
vík. .
a. Öllu fólki skal þá vísað burt
af Iþví svæði, sem er innan
, 150 m. f jarlægðar frá sprengj
unni. Svæði þetta takmark-
ast af britinni línu, sem hugs
ast regin frá miðri Marargötu
sttður til gatnamóta Hofs_
vallagctu og Sólvallagötu,
þaðan á mið ja Blómvaliagötu,
■þá að vesturenda Hólatorgs,
þá að gatnamótum Garða-
stræti að Túngötu, ‘þá í norð_
astur að gatnamótum Rán-
argctu og Öldugötu og loks
á miðjia Marargötu. Götum
skal ilokað mr ð strengdum
köðlum á 'ms&um, stcðum:
Marargötu o- Túngötu austan
Unnarstígs. TTávallagötu vest
an Hofsvallagötu, Hofsvalla-
götu norðan Sólvallagötu, Sói
vallagötu suðaustan Hofs-
vallagötu og vestan við Hóla
b'-*, Blómvalíggötu norf n
Frh. á 7. BÍðu'.

Alþingi i gær:

Strangar reglur um úthlutun blfrelða,
Greinargerð fyrir frumvarpinu
deilír hart á fjármálaráðherra.
FRUMVARP er komið fram á alþingi um endurreisn
Bifreiðaeinkasölu ríkisins. Flutningsmenn þess eru
Finnur Jónsson og Sigurður Þórðarson. Frumvarpið er í
tveimur liðum, sá fyrri um einkasölu á hifreiðum og hinn
síðari um úthlutun bifreiða. Bráðahirgðaákvæði fylgir
frumvarpinu og er það svo hljóðandi:
Fyrri kaflinn fjallar um það,
að einkasalan skuli selja bif-
reiðar, bifhjól, bifreiða- og bif-
hjólabarða, ásamt tilheyrandi
hjólbarðaslöngum. Vörurnar
skal einkasalan selja yi’irleitt
beint til notenda. Hún skal
greiða tolla af vörunum sam-
kvæmt landslögum, af ágóða af
rekstrinum skal leggja 15-—
20% í varasjóð, en hitt skal
renna í ríkissjóð.
Þá segir og í 4. grein:
„Af öllum ágóða hvers árs
greiðir ríkissjóður bæjar- og
sýslusjóðum 30%, þannig: 10%
renna til faæjarsjóðs þess kaup-
staðar, er einkasalan hefir að-
setur sitt í, en 20 % skiptast eft-
ir mannfjölda milli faæjarsjóða
annarra kaupstaða og sýslu-
sjóða. Skatt þennan greiðir rík-
issjóður bæjar- og sýslufélögum
1. marz ár hvert af ágóða næst-
liðins árs.“
Og í 5. grein segir:
„Bifreiðaeinkasölu ríkisins skal
heimilt að leyfa þeim mönnum,
er búsettir hafa verið erlendis
og átt. hafa þar skrásetta bifreið
eða bifhjól, kvaðalausan inn-
flutning . þessara farartækja,
enda leggi þeir fram fullnægj-
andi skilríki fyrir búsetu og
skrásetningu."
Reglnrnap nm úthlut-
nn bifireSdanna.
Reglumar um úthlutun bif-
reiða eru þannig:
„Kjósa skal í sameinuðu al-
þingi, með hlutfallskosningu, 3
menn í nefnd, til tveggja ára í
senn, og þrjá til vara, er hafi
með höndum, þegar ekki er
hægt að fullnægja eftirspurn
úthlutun allra bifreiða, sem
fluttar eru til landsins. Eigi
forstjóri Bifreiðaeinkasölu rík-
isins ekki sæti í úthlutunar-
nefndinni, skal úthlutunar-
nefndin leita tillagna hans um
úthiutuniha, svo og um aðrar
þær ákvarðanir, er nefndin
kann að taka.
Bifreiðaeinkasolu ríkisins er
óheimilt að selja innanlands
eða afhenda á annan hátt bif-
reiðar þær, er hún flytur inn,
nema. samþykki úthlutunar-
nefnáarinnar komi til. Undan-
skildai’ eru þó þessu ákvæði
þær bifreiðar, er einstakir menn .
kunna að hafa, fyrir gildistöku
bessara laga, fest kaup á er-
lendis með samþykki fyrrver-
andi bifrsiðaeinkasölu ríkisins
og gjaldcyris- og innflutnings-
nefndai
Uthlutuiarnefnd bifreiða
skal haga úthlutui bifreiða með
hliðsjón af þö 'f .lme'rings og
atvinnuveganne, endn skal
henni heimilt ai setj n þau akiL
yrði fyriir í-^hendingn bifreið-
•anna, sem a’ luðsynleg verða að
teljaac til bess að Iþeim tilgangi
vex \i 3 á:., par á meðal að nefnd
In fái „ ív it ” 'anarrétt á eldri
bifreiðum þeirra, er fá bifreiðar
sínar endumýjaðar, og for_
kaupsrétt á þeim bifreiðum,
sem úthlutað er, og fari verð
þeirra eftir mati, ef ekki veyður
samkomulag.
Úthíutunarefnciin skal gefa
Alþingi árlega skýrsiu um störf
sín. Hún skal og gefa Alþingi
skýrslu um úthlutun bifreiða á
árinu 1942 og þær umsóknir,
er synjað hefir verið.
H5rO gagnrýaii á fijár*
málaráðherra.
í greinargerðinni segir meðal
annars: Frumvarp þetta er fram
komið í tilefini af þeirri ráð-
stöfun fjármálaráðherra að
leggja niður Bifreiðaeinkasölu
ríkissins og ráðstafa sjálfur
þeim bifreiðum, er einkasalan
hafði til sölu, þótt síðasta AL
þingi hafi falið sérstakri nefnd
að annast úthlutun bifreiðanna
og jafnframt, bæði með iþeirri
ráðstöfun og á annan hátt, á-
kveðið, að einkasalan skyldi
halda áfram að starfa á svipuð-
um grundvelli og verig hafði.
Frumvarpinu, ef að lögum
verður, er ætlað að tryggja
endurreisn og áframhald starf-
®emi Bifreiðaenkasölu ríkisins
og jafnframt það fyrirkomulag
umJúthlutun innfluttra bifreiða,
er síðasta Adþingi ákvað.
Með því að vörur þær (nýjar
bifreiðar og hjólbarðar), sem
Bifeiðaeinkasala ríkisins ann_
aðist um kaup á, em nú með
öllu ófáanlegar á erlendum
markaði án þess að M8 opiru.
bera aninist m þau kaup, og
með tilvísun til ‘þeirrar gagn_
rýni, sem úthlutun ráðherrans
á bifreiðum hefir sætt, verður
að teljast mauðsynlegt að setja
lög um þessi atriði, er séu
þanni'pr úr garði gerð, að tryggt
sé, að sú meðferð þessara mála,
sem verið hefir nú um skeið,
endurtaki sig ekki.
Með lögum nr. 30 9. jan. 1935
var ríkisstjómmni veitt héim-
ild til þess að taka einkasölu
á eftirtöldum vöruflokkum:
Biffeiðum alls fconar og bifhjól
•um, bifreiða. og bifhjólahlut-
um, rafvélum og rafáhöldum,
svo og raflagningarefni.
Samjkvæmt þessum heimild.
arlögum var Bifreiðaeinikasalá
ríkisins sett á stofn og jafnframt
ákveðið, að hún ein skyldi hafa
rétt til þessi að flytja til lands-
ins bifreiðar, bifhjól og hjól-
b- rða ásamt tilheyrandi slöng-
lun.
Einkasalan ‘hóf starfsemi sína
1. maí 1935, samfcvæmt inefnd-
umi heimildarlöguim og reglu-
gerð útgefinni 26. apríl sama ár
og faefir starfað óslitið síðan,
eða þar til 25. aapt. 1942, að
reglugerðin vm starfsemi faenn-
ar .var úr giddi felld.
Frá 25. sept. 1942 tók skála-
Frfli. á 7. síðu.
tjðrn ern-
huga í íshúsinðliflu
fielduF fast tIA ffrrí
ðkvarðaBÍr sínar.
SÆNSKA FKYSTIHÚSIÐ '
og kaupin á því komu emii
til umaræðu á bæjarstjórnar-
fundinum , fyrradág.
Tillagain, sem samþykkt var
í bæjarráði urn að faalda fast
við forkaupsrétt bæjarinfi á
frystifaúsinu kom nú til at-
kvæðagreiðslu í bæjarstjórn og
var samþykkt þar með sam-
faljóða atkvæðum:
Siprðor Rordai talar
Dih Breiðfjðrðog Bðln
Hjálmar I Tjaraarbið
Q IGUFÐUR NORDAL pró.
Kjf fessor flytur erindl á
morgun kl. 1.15 í Tjarnarbíó
um Sigurð Breiðfjörð og Bólu.
Hjálmar.
Fyrirlesturinn er fluttur á
vegum fræðslunefndar Verka.
mannafélagsins Dagsbrúnar og
eru aðgö'ngumiðar að fyrirlestr.
inum sc ldir í dag og kosta 1
krónu. Er í ráði að fluttir
verði míofckrir fyrirlestrar á
vetrinum fyrix Dagsbrúnar-
menn. :l A
Rarðar ieilnr om
í
Skemmtilesar nmræðar m
iiíið efai.
A LLMIKIL senna varð á
bæjarstjórnarfundinum
í fyrrakvöld út af ekki ómerk-
ara máli en py !suvögnununi í
Kolasundi.
1 fundargerð bæjarráðs frá
20. nóv. var skýrt frá því, að
Erlingur Pálsson yfirlögreglu-
þjónn heföi akrifað bréf og
lagt til, aö börnuð yrði mat-
vselasala pylsu vagn anna í
Kolasundi. Bayerráð vildi ekki
samþykkja þessa til.lögu, en
skoraði hins vegar á lögregluna
— cg þá '.íkast til ekki hvað
sízt á yfirlögregluþjónmn, c.ð
herða á eftirliti með þrifnað-
inum i bctíium.
Þegar kom að þessu máli á
dagskrá bæjarstjcrnar, stóð
app Sigjús Suturhjartarson og
vitnaði, enda er hann presf-
lærður irsður.
Hann by j.aði - r/ö því að lýsa
yfir ’'ví, að b„.}, r þetta mál
hefði veri i á lagskrá bæjar-
ráðs, þá hefði hann ekkert lagt
til þess, litlr skoðun haft á þvL
„En s\ o sr. ði einn maður við
mig,“ £*'• Sigfús, „að ég
skyldi athuga ástandið og það
j hef t ; riú gert. Eg hef all-
1 Frh. ó 7. síðu.