Alþýðublaðið - 09.12.1942, Blaðsíða 2
i
13
2
ALÞYDUBLASiÐ
..í.,:.’-':':' ^iiípiöBslíi
Mj?5 vikndagur 9. desembe? iW36,
Stjér n a rmyndnnin
rrr
agan um emDœnismanna-
órn kom frá kammúnistum!
Þeir vildu fá átta manna nefndlna
til að biðja rikisstjára að skipa hana
Var meiningin að víkja
sér undan viðræðum um
3ja flokka vinstristjórn?
Skómtnn á eplom
er nanðsjrnleg.
Aunars fara binar litlu birgð
ir til fárra einstaklinga.
E
INS og áður heíir verið
skýrt frá hér í blaðinu er
aðeins nokkux hiuti af þeim
eplum, sem væntanleg voru
hingað fyrir jól, kominn. Hiit
er ekki væntanlegt fyrr en í
fyrsta lagi milli jóla og nýjárs.
Þetta veldur því, að mjög
títið verður til af eplum og alLs
ekki nægiilegt til að hægt sé að
fullnægja etftirspurninni. Til
dæmis eru að eins 63 smálestir
ætlaðar neytendum í Beykjavík
og Hafnarfirðd.
Á fundi matvörukaupmanna
síðast liðinn sunnudag var þetta
mál notkkuð ræfct, og <kom í ljós,
kaupmenn fcalja að erfiðlega
niuni ganga að gera öEum við-
sSdpfamönnum úriausn.
Hætta er á iþví, að ýmsir
iwerni reyni að hamstna epili, og
Frh. á 7. síðu.
v
1
Broöalegt brunaslys hér
bænam f gærmorgnn.
Kona skaðbrendist, er hún var að
kveikja upp i miðstöð sinni.
LJ ROÐAX.EGT SLYS af völdum brana varð hér í bæn-
* * um í gærmorgun klukkan xxm 10. Ein kona brenndist
: svo mjög, að henni var vart hugað Mf í gærkveldi, er Al-
fjýðublaðið frétti síðast, en önnur kona brenndist minna og
et ekki talin i lífshæÚn.
Atburður þessi varð, eftir því
6ém næst verður komizt, með
fiessum hætti:
Um klukkan 10 í gærmorgun
, i6r Hólmfríður Eyjólfsdóttir,
sem bjó í kjallara hússins
Fálkagata 26, inn í miðstöðvar-
herbergi til þess að kveikja upp.
Cpia hefir verið notuð við upp-
, kveikju í miðstöðinni, enda var
þama fimm lítra brúsi sem næst
fullur af olíu. Hólmfríður mun
h'afa skvett olíu í miðstöðvar-
g|dstóna, en sennilega hefir
leytizt glóð í öskunni, því að
þama varð sprenging og hefir
eldsloginn staðið fram úr mið-
StÓðinni og kviknað samstundis
í fotum konunnar.
. Hólmfríður hljóp óðara út og
kom þá henni til hjálpar kona,
sem líka býr þama í húsinu,
Sólrún Elín Rögnvaldsdóttir að
náfni, en hún var að þvo þvott
í skúr, sem stendur þaroa á lóð-,
inni. Heyrði hún hljóðin í
HSlmfríði og mætti henni í
kjallaradyrunum, og loguðu þá
á.henni öU fötin. Sólrún reyndi
að stöðva Hóhnfríði, því að hún
vissi af sæng, sem verið var að
viðra og hékk þar á grindverki.
Ætlaði hún að vefja sænginni
utan um Hólmfríði, en réði ekki
yið konuna og yarð að sleppa
þynni. En við það að taka utan
upa hana brenndist Sólrún á
fcáðum höodum, éhiicúm þo á
acEnarri.
ÞAÐ er nú upplýst, að það voru kommúnistar, sem komu
frain með þá furðulegu tillögu — í átta manna nefnd-
inni — að bætt yrði í bili að minnsta kosti við tilraunir
til þess að mynda þingræðisstjóm og ríkisstjóri í þess stað
beðinn að skipa embættismannastjóm til bráðabirgða, ó-
ábyrga fyrir alþingi og starfandi aðeins á hans ábyrgð.
Þessi tillaga konunúnista var felld í átta manna nefndinni
af fulltrúum Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins, sem lýstu
sig algerlega mótfallna þvi, að alþingi afsalaði sér þazmig rétti
sínum og sklydum til stjórnáirmyndunar. Fulltrúi Framsóknar-
flokksins tóku hins vegar undir tillögu kommúnista, og féll hún
því raunverulega með jðfnum atkvæðum.
Þetta er upplýst af sjáilfu iblaði kotmimíimista, Þjóðviljanum,
í aðaMfcstjórjiargrein hans í gser!
_____________________________ # „Sósíaiistaflokkurinn,*1 segir
Þjóðviljinn, „gerði tilraún til
þess að fá einhvern jákvæðan
árangur út úr samningum
flokkanna, tilraun til þess að
sameina kraftana um þau fáu
verkefni, sem líkur benda til að
eining gæti verið um. ... Sós-
íalistaflokkurinn lagði því til,
að flokkamir tækju nú þegar
upp samstarf um að koma fram
í þinginu þeim málum, sem þeir
reyndust vera sammála um,
en legðu til við ríkisstjóra, að
sett væri upp framkvæmda-
stjóm tíl bráðabirgða, skipuð
aaSuun, sem eigi væru
tengdir einum flokki, eins og
nú er, unz hægt væri að
mynda þingræðislega rfkis-
stjórn."
Þannig farast Þjóðviljanum
orð um þessa tillögu kommún-
ista. Það vantar svo sem ekki,
að fyrir þeim vekti allt -hið
bezta með því að leggja til að
þingflokkarnir lýstu því allir
sameiginlega yfir, að . þeir
treystu sér ekkijtil að mynda
neina þingræðisstjóm að svo
stöddu og beinlínis bæðu ríkis-
-stjóra að taka í sínar hendur
það vald, sem alþingi er ætlað,
með því að skipa embættis-
mannastjóm eða „framkvæmda
stjóm“, — eins og þeir vildu
heldur orða það, — utan þings
og ábyrgðarlausa gagnvart því!
Það var allt gert til þess „að
sameina kraftana“, eins og það
er svo fallega túlkað á máli
kommúmstablaðsins. Og hvað
er þá verið að tala um þingræði
og lýðræði, þegar svo göfugur
ásetningur er annars vegar?
Eða er slíkt stjórnarfyrirkomu-
lag máske hið „fullkomna lýð-
ræði“, sem kommúnistar hafa
hingað til talað svo mikið um
og talið sig stefna að?
En meðal annarra orða:
Hvaða nauðsyn rak til þess
fyrir kommúnista, að koma
.með tillögu um það, að átta
manna nefndin bæði ríkis-
stjóra að skipa embættis.
mannastjóm, óháða þingihn,
áðhr en nókkuð hafði verið
reynt tíl þes« að mynda þing-
WAl á 7. flflH.
Maður Sólrúnar, Ólafur Stef-
ánsson, heyrði hljóðin í konu
sinni og hljóp út. Sagði hún
honum þá hvers kyns var. Hann
greip strax sængina og fór á
eftir Hólmfríði og kom að
henni, þegar hann komst fyrir
húshomið, Voru þá brunnin af
henni öll föt, en líkami hennar
var allur skaðbrenndur. Sveip-
aði Ólafur sænginni utan um
hana.
Meðan á þessu stóð hafði fólk,
sem var þarna í grennd, hringt
til þess að reyna að ná í lækni,
en það reyndist ekki mögulegt.
Ólafur hringdi þá á slökkvistöð-
ina og lögreglustöðina. Annar
maður þarna í húsinu bar
Hólmfríði inn, en í þeim svlfum
kom sjúkravagninn og var hún
samstundis flutt í Landsspítal-
ann. Var hún þá með meðvit-
und. Sólrún var flutt í Landa-
kotsspítala og hafði hún lítið
brennzt nema á höndum. Hólm-
fríður er 50 ára gömul. Hún bjó
þarna í kjallaranum ásamt f jór-
um börhum sínum, sem eru á
aldrinum 6—16 ára. .
í fréttom ,
frá ÍA.Í. um starfrækslu sund-
laugarinnar í Keflavfk höfðu tölur
misritast, á að vera: AIIs höfðu
6200 manns sótt latJgina. Reksturs-
kostnaður varð um kr, 10 000,00.
Þetóá óekaat teiSrétt.
Sektir fyrir
hlýðoi við nm-
ferðareglnrnar.
Frá pgi á morgno.
"17 EGNA mjög mikilla erf-
* iðleika á því að kenna
vegf arendum umf erðaregl-
urnar, þrátt fyrir ítrekaðar
tilraimir lögreglunnar og
greinar um málið í blöðum,
hefir sú ákvörðun verið tek-
in, að frá og með 10. þessa
mánaðar verði þeir vegfar-
endur sektaðir, sem bersýni-
legt er að af ásettu ráði hlýða
ekki bendingum lögreglunn-
ar
Munu þessir vegafarendur
verða færðir í lögreglustöðina
strax og dæmdir þar í sektina.
Eftir því sem Alþýðublaðinu
hefir verið skýrt frá, tíðkast
það mjög erlendis, að ekki að-
eins stjómendur ökutækja,
sem ekki hlýða umferðareglum
heldur og vegfarendur, sem ger-
ast brotlegir, séu sektaðir.
Og fyrst ekki er hægt að
kenna fólki umferðareglur með
öðrum hætti, er ekki nema eðli-
legt að til þessa sé gripið.
Innbrot I Grænmetis-
klallarani.
IFYRRINÓTT var brotizt inn
í Grænmetiskjallarann við
Sölvhólsgötu. Hafði verið farið
inn um glugga á bakhlið húss-
ins og inn í geymslu Grænmet-
isverzlunarinnar. Þremur köss-
um af appelsínum hafði verið
stolið.
lefnrpt].». Glsla-
son bfotið Iðgin nm
útgðfu fornrita?
ímsir álita Dsð, en sjálfnr er
bann alls ebki á þeirri skoðm
Stntt samtal við ritkðfudlnn
Fyrirskipar ríkis-
STJÓRNIN málsböfSun
á hendur Vilhjábni Þ. Gísla-
syni skólastjóra og ísafoldar-
prentsmiðju h/f. fyrir útgáfu
bókarinnar „Snorri Stnrtu-
son og goðafræðin“? Þmmig
spjrja nú margir.
Astæðan er sú, að bér «r
um að ræða útgáfu á
sem full vissa er fyrir að rit-
að er fyrÍT 1400, en eins *g
kunnugt er, er bannað með
lögum að gefa slík rit út með
annarri stafsetnihgu en hmni
samræmdu fornrita stafsetn-
ingu, eða breytt að öðru leytL
Hefir til dæmis nýlega veriö
kveðinn upp dómur yfir þrem-
ur mönnum út af útgáfu á
Hrafnkels sögu Freysgoða,
kvæmt þessum lögum.
Við útgáfu bókarinnar
Snórra Sturluson og goðafræð-
ina hefir Vilhjálmur Þ. Gíslaso®
skólastjóri breytt stafsetning-
unni nokkuð og telja ýmsir þvf
að hann hafi brotið lÖgin um
fomritin, ekki síður en HaUdór
Kiljan Laxness og aðrir útgef-
endur Hrafnkels sögu Freys-
goða. -i
Verður því að telja ekki ólik-
legt, að ríkisstjómin fyrirskipi
málshöfðun gegn Vilhjlmi, sve
að rétturinn nái jafnt til aHra?
Alþýðublaðið hafði í gær
stutt samtal við Vilhjálm uss
þetta:
— Álítið þér að þér hafi®
brotið lögin um útgáfu fomrita,
með útgáfu bókarinnar wm
Snorra og goðafræðina?
„Nei, það álít ég ekki. Þe*fe
er ekki útgáfa á fornriti, heWhsf
hefi ég sjálfur samið þessa bók,
Hins vegar hefi ég tekið upp i
bók mína kafla úr Snorra-EddtJ,
Gylfaghmingu. Þér sjáið þvl
sjálfur, að hér er ekki um sjáll-
stæða útgáfu á fomrití
ræða.“ .
— Gylfaginning er birt í bék
yðar með breyttri stafsetningú?
„Já.“
— Fenguð þér leyfi fynr úé-
Frh. á 7. Ma.
Athyglisverður dómur:
Verkamaðurinn tapaði mállnu
af þvi að hann var ekki með-
litnur i verkamannafélaginu.
N
ÝLEGA hefir verið kveðinn upp dómur í undirrétfci,
sem nauðsynlegt er að verkamenn og aðrir, sem vhwu!
stunda, sem greitt er fyrir samkvæmt samningum eða kaup-
töxtum verkalýðsfélaga, kynni sér vel — og þó sérstaklega
þeir, sem ekki eru í verkalýðsfélagi.
Mál þetta er um siysabótaskyldu atvinnurekenda félí
dómurinn gegn verkamanninum, aðeins vegna þess að hann var
ekki í verkalýðsfélaginu og naut því ekki þeirra réttiiida, Sem
það hafði fengið til handa verkamönnum með samninguno vii
atvinnurckendur. u’ '
S. I. sumar höfðaði Guðmund
ur Syeinbjörnsson verkamaður
mál gegn Guðjóni Sigurðssyni,
múrarameistara hér í bænum,
vegna slyss er Guðmundur varð
fyrir við vinnu hjá Guðjóni.
Tildrög málsins voru þessi,
samkvæmt útskrift úr Dóma-
bók Reykjavíkur:
„Stefnandi máls þessa stua&
aði vinnu hér í bærnun og ni*
grenni hans frá jólum 1941
fram á sumar 1942. Vann haws
þá nokkurn tíma hjá stefn<hn»
við sfceypuvinuu í nnkkurna
Fth. á 7. ~ '