Alþýðublaðið - 09.12.1942, Blaðsíða 3
JptiMfcudagur 9. deseapber 1942.
ALÞYDUBLAÐIÐ
I
fiaQdaniefla bruda gagnSrásnm,
«fið TebonrSia.
Fíugvélar Bandamanna halda
áfram íoftárásum sinum.
: !; ; LONDON í gærkveldi.
HERSVEITIR BANDAMANNA í Norður-Afríku hafa
hrundið árásuin þeim, sem Þjóðverjar hófu á sunnu-
dag við Teboubra. Þjóðverjum tókst að brjótast í gegn um
fremstu víghnu bandamanna í gær, en í dag tókst banda-
mönnum að bæta aðstöðu sína og hrekja Þjóðverja til baka.
Aðrar fréttir frá Norður-Af-
ríku eru aðallega af loftárásum
Bandamanna á stöðvar Þjóð-
verja. Flugvélar Bandamanna
hafa gert enn eina árás á Bi-
zerta. Þá hafa flugvélar Banda-
manna hæft skip fyrir utan
borgina Sfax.
Hernaðarsérfræðingur einn,
sem gert hefir bardagana í Tu-
nis að umtalsefni segir, að enn
sem komið er, eru styrkleika-
hlutföllin á milli herjanna þann
ig, að Þjóðverjar hafa verið
sums staðar sterkari en Banda-
menn á öðrum stöðum, en þetta
á eflaust eftir að breytast, eftir
því sem á líður, og Bandamenn
koma meira liði til fremstu
vígstöðva.
Flugvélar Bandamanna hafa
gert árásir á Sikiley. I bardög-
um yfir Tunis hafa verið skotn-
ar niður á möndulveldá flug-
vélar.
Brantryðjandi ís-
lenzkit lándnemanna
- 'W ■
\
NKW YORK
IFHEGN frá Winnipeg er til-
kynnt, að 28. nóv. hafi
Sigtryggúr Jónasson skipstjóri,
90 ára að aldri, látizt. Hann var
JktUMiur stem brautryðjandi ís.
lenzkra innflytjenda í Kanada.
Sigtryggur Jónasson var
fæddur á bóndabæ í Eyjafirði
8. febrúar 1852. Tvítugur fór
bann frá íslandi og kom til Que-
beck 12, september 1872. Hann
var yfirleitt álitinn fyrsti ís-
lendingur, sem stigið hafi á
kanadiska grund síðan á dögum
Leifs Eiríkssonar.
í tvö ár vann hinn ungi inn-
flytjandi í ýmsum hlutum On-
tariofylkis og vegnaði vel. Árið
1874, þegar nokkur hundruð ís-
• 'léhdingar komu til Canada, bað
Stjornin í Ontario hann um að
vera túlk ög ráðgjafa þeirra.
Fyrstu innflytjendurnir settust
áð nálægt Kingmount í Ontario,
en voru ekki ánaegðir þar. Sig-
trýggur Jónasson gerðist þá for-
ingi fyrir fámennum flokki og
Winnipég 1875 til þess að
völ’jhr; betri husstæði þar sem
ldtidrými væri nóg.
'Þtelrkusu áð' setjast að á vest-
UrfetrÖríd'Winnipegvatns. Með
fFábaáruih dugnaði sínum
bý|gði Sigtryggur Jónasson þar
Uþp hýlendu. Svæðið vár þá ó-
skipulagt. Sveitarstjórn, sem
sttáSih Vár 'éftir stjórn Ontario-
fylkfe^vár koniið á fót, og var
hann kosinn sýslumaður. Skólar
vsbhísbýggðir og var Sigtryggur
bæði 'forráðaniaður og kennari
við þá. Hann setti á stofn og var
ritstjóri vikublaðsins „Fram-
fari“ fólkinu til uppfræðslu.
Sögunarmylla var byggð, svo að
hægt væri að hagnýta sér hið
góða timbur. Gufuskip var
keypt til að flýta fyrir flutning-
um til markaðanna í Selkirk og
Wínnipeg. Sigtryggur varð síð-
an skipstjóri á kaupfari á Winni
pegyatni.
í. Arið 1895 fór hann til Winni-
peg, þar sem hann gerðist rit-
stjóri íslenzka vikublaðsins Lög
berg, og hafði hann það starf á
hendi í sex ár. Árið 1890 varð
hann fyrstur íslendinga með-
limur í löggjafarþingi fylkisins.
Járnfaraútin frá Winnipeg til
Selkirk var lögð til íslenzku ný-
lendurmar, aðallega fyrir hans
tilstiíli.
Blaðið ,Winnipeg Free Press‘
ritaði eftir lát hans eftirfarandi:
,„I víðstoðulausri baráttu, sem
stóð í hálfa öld, eða frá 1872 til
1926, dró stundum úr kjarki
Sigtryggs Jónassonar. Á yngri
árum varð fólkið, sem honum
þiStiY'svb víént um. áð berjast
gé^i'5<si'uk'döj«íúfn,' fátækt óg"
MMStn veðráttu í nýju landí. En
,hóátóíS' 'gáfst áidrei upþ - Þegaf ;
hörfði; lét-haiöi hiig fiinn
ymtm-ttáámúi
Við landamæri Libyu og Tri
politaninu hefir aðallega verið
um viðureignir framvarða-
sveita, að ræða, 4 flugvélar
hafa verið skotnar niður fyrir
möndulveldunum.
Flugvélar Bandamanna við
austanvert Miðjarðarhafa hafa
farið til árása á stöðvar Þjóð-
verja í Tunis.
Montgomery hershöfðingi 8.
hersins hefir látið svo ummælt,
að framundan séu mjög hörð
átök, en þau muni ekki enda
nema á einn veg með sigri
Bandamanna.
Þessi ummæli Montgomery’s
eru álitin benda til þess, að
ekki sé langt þangað til 8. her
inn lætur til skarar skríða við
E1 Agheila.
Bandamenn Ið af-
not af Vestnr-Afríku
LONDON í gærkveldi.
EISENHOWER, hershöfðingi
bandamanna í Norður-
Afríku, hefir tilkynnt, að sam-
komulag hafi náðst við stjórn-
arvöld Frakka í Vestur-Afríku
mn, að bandamenn fengju afnot
af flugvöllum í Vestur-Afríku
og eins af höfninni í Dakar.
Haldið verðux áfram umræð-
UDi um það, hvort franski flot-
inn. seani iliggur í Dakar, gangi í
lið með bandamörmum, og verð-
ur gert út um þetta mál, þegar
nefnd frá Bandaríkjunum kem-
ur til Dakar, sem á að hafa
framíkvæimd þessa samjnings
með ’höndium .
sem hann mundi eftir frá því
hann var unglingur heima á ís-
landi. Hann fann uppörvun f ís-
lendingasögunum og kveðskap
19. áldárinnar. Hann var aldurs-
forseti brautryðjendanna. Allir,
sem komu til Nýja íslands,
: komu við á heimili hans í Ar-
1 borg. Það var sem hið Krtikk-
ótta enni hans væri öllum
Ihváthing. " "?
Flugvéiáfmöðúrskip í orustu.
Myndin er tekin af ameríkska flugvélamóðurskipinu Wasp eftir að japönsk herskip höfðu
hæft það þremur tundurskeytum í suðvestur Kyrrahafinu. Flugvélamóðurskipið reynir að
hylja sig í reyk.
\
V
S
-Á
'1
:í
' \
S
V
• 'S
1
í
¥
Ú
vl
V,
V
\
*
s
S
■y
s-
Si
y
s
S
V
s
I
s
Austurvigstöðvarnar:
ÞJéðverjar verjast vel,
en bíða míkið manntjðn
— ♦— ----
Barist nálægt járnbrautinni milli Kiev
og Velikie Lukie
^ LONDON í gærkveldi.
TLT ERSTJÓRNARTILKYNNING Rússa í dag skýrir frá
. því, að hörðum gagnáhlaupum Þjóðverja norðvestur
og suður af Stalingrad hafi verið hrundið. Þjóðverjar hafa
flutt mikið varalið frá Rostov og Vorosilovgrad. Mikið
fannfergi er nú á Don-vígstöðvunum, og eru bæði Rússar
og Þjóðverjar farnir að beita mjög fyrir sig skíðahersveit-
úm. Þá hafa Rússar tekið í notkun fallhyssur, sem dregnar
eru á skíðasleðum. Á Rshev vígstöðvunum hafa Þjóðverjar
flutt á vettvang mikið varalið til að reyna að hindra fram-
sókn Rússa á milli Rshev og Vyasma, en Rússar segjast
hafa hrundið öllum áhlaupum þeirra.
1 Stalingrad segjast Rússar*
stöðugt vinna á og hrekj a Þj óð-
verja úr nýjum stöðvum. Að-
eins í gær voru Þjóðverjar
hraktir úr 49 vígstöðvum.
Milli Don og Volgu eru víða
háðir harðir bardagar og verj-
ast Þjóðverjar vasklega. Rúss-
ar tilkynna, að þeir hafi undan-
farna daga afmáð 400 hópa af
þýzkum hermönnum á þessum
slóðum og sótt nokkuð fram
Suðvestur af Stalingrad hafa
Rússar fellt 800 Þjóðverja og
eyðilagt 49 skriðdreka og tekið
nokkur þorp.
Rússar segja, að manntjón
Þjóðverja sé mjög mikið á degi
hverjum á Stalingradvígstöðv-
unum, en þeir verjist vasklega.
MIÐVÍGSTÖÐV ARNAR.
Milli Vyasma og Rzhev segj-
ast Rússar hafa fellt 400 Þjóð-
verja og þrátt fyrir þáð, að
þeir hafi sent þangað mikið
varalið, Rússar hafa enn tekið á
þessum slóðum 2 þorp. „ ."
Á Velikie Luke-svæðinu. segj-
ast Rússar hafa hréinsáð mörg
umkringd svæði og áé núsbárízt
mjög nærri járnbrautinni milli
Kiey o|f Velikie Luki,. sem sé
HfinonM íyrtr, ÞJÖS
Noregnr og smá-
ttjóðirnar fyrir |og
eftlr stríðið.
D'
R. CARL HAMBRO, forseti
norska þjóðþingsms, hefir
undanfarið verið á ferð í Banda-
ríkjunum, og hefir hann víðá
haldið fyrirlestra un efnið:
„Noregur og smáþjóðimar fyrir
og eftir friðinn“.
„Það verða ek>ki 'hinar land-
ílótta stjórnir, sem ihafa síðasta
orðið, á ráðstefnu friðarins eftir
stríðið, heldur verðá iþað þjóð..
irnar sjálfar í hemumidu lönd-
unum, sem ráða úrslitunum,“
sagði Hamibro. ,;Það verða ekki
stjómmiáJjamennirnir í WaShing-
ton og London, sem ákveða
friðarskrkniálana. Þetta er
styrjöld fólksins, og það verður
fólkið sjálft, sem ákveðuir frið-
inn. Allar mótsagnir milli stétta
í Noregi hafa þxirrkazt út, og
þáð gildir hið sama um aðrar
hernximdár þjóðir.“
ííámbho iofáði inljöé framihi.
minnast Pearl
Harbonr.
WASHINTON, 8. des. ;
BANDARÍKIN héldu hátíð-
legt afmæli árásarinnár á
Pearl Harbor með því að hléypa
af stokkimum stærsta orrusta-
skipi, sem, nokkru sinni hefir
verið smíðað, stóru flugvéla-
móðurskipi og 10 öðrum hei^
skipum.
Orrustuskipið er U.S.S. New
Jersey, sem er yfir 50 000 smi.
'lestir. Það er 268 metra langt
og er 33 'msetra hreiit. Haldið ier
leyndu, hversu öflugar byssur
skipsins eru, en einnig er vitáð,
að það hefir nokkrar' flugvélar
tneðferðis. ‘'. '.f .-r- fM'ir:.' J
Flugvélamóðursklpið er U-S-
S. Biinker Híll.' Þettá öfluga
skip er yfir 25 0.00 smiálestir Qg
hefir milli 80 og 100 flugvélar.
og yfir 2000 manna áhöfn. |
Ekki hefir yerið sagt nánar
frá hinum herskipunum 10.
Til viðbótar við þessi herskjp
var einnig hleypt af stokkunuin
strandferðaskipi og stóru flutn-
ingaskipi. , . . . . -
Emory Land aðmiráll. sem er
yfirnnaður stríðssiglinganna,
hefir skýrt frá því, að 60 skipa-
smíðastöðvar með 300 skipa-
stæðum hafi síðan 7. desemberí
fyrra lokið við meira en 600
kaupskip.
London í gærkveldi.
FRANCO, einræðisherra ,tt
Spáni hélt ræðu í daqá3.
ráðstefnu Falanqista.
Franco lofsöng í ræðu sinni
byltingu fasistanna á ítalíu og
byltingu nazista í ÞýzkalanÆ.
Hann kvað býltingu þá, sem
hann stóð fyrir á Spáni vera
gerða í sama anda neriia hvá5'
þar hafi sérstaklega verið teh-
ið tillit til spánskra kringú'm-
staéðná eins og i <d. hinnar k»-
Iþólskú truár, > sém Spánverjar
aðhylltuSt: - • ' v j -itód ; .
; norsku 'ítön'úaýfátM'sjhÍmngr
hiruia norsíku §jóúiánlia í þesitá
stríði. “; .Éöáim. ,';kúáð'','Nckðmeirr4'
hafo nú méifa^én" ÍÖO hersldp-á,
DU SMUU, ■ ,
■þjonú