Alþýðublaðið - 19.12.1942, Blaðsíða 4
4
ALÞVÐUBLAfHP
Laugardagur 19. desember 1942
Útgefaadi: AlÞýSfflokkarinn.
Ritstjórl: Stefáa Pjetnrssan.
Ritstjórn og afgreiðsla i Al-
þýðdhúabau viö verfiagðtu.
Simar ritstjómar: 4901 og
4902.
afgreiðsiu: 4900 og
KÁ
Verð i lausasölu 40 aura.
_ .... ui
490e.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Stefán Jónsson:
Hvers virði ern þeir
fyrir verkalýðinn?
KOMMÚNISTAR eru
hræddir. Það er augljóst
af skrifum Þjóðviljans undan-
fama daga.
Þeir óttast dóm almennings
fyrir öll þau dæmalausu óheil-
indi, sem þeir hafa sýnt í við-
ræðunum um stjórnarmyndun.
Og þeir óttast óánægjuna í sín-
um eigin flokki yfir öllum svik
unum við kosningaloforðin, lof-
orðin um það, að beita sér fyrir
myndun vinstri stjórnar í land-
inu og ráðstöfunum, sem duga
til þess að vinna bug á dýrtíð-
inni.
Nú reyna þeir í Þjóðviljan-
um að stimpla þá flokksmenn
sína, sem vildu halda liosninga-
loforðin og taka á málunum
með ábyrgðartilfinningu, sem
heimskingja, sem séu of bráð-
látir og kunni ekki að bíða
þess, að notfæra sér kosninga-
sigrana, sem endilega vilji fá að
sjá fulltrúa sína í ráðherrastóli
strax. Þannig er dag eftir dag
deilt á vissa flokksmenn, meira
að segja vissa miðstjórnar-
menn í flokki kommúnista í
Þjóðviljanum fyrirþað, að þeir
vildu standa við eitthvað af
kosningaloforðunum. Með róg-
burði um þá í þeirra eigin
blaði á að reyna að gera þá ó-
skaðlega og bæla niður óá-
nægjuna í flokknum.
Allt er tínt til í Þjoðviijan-
um til þess að afsaka hina iá-
heyrðu framkomu kommún-
ista í sambandi við stjórnar-
myndunina. Þar á meðal spyr
blaðið flokksmenn sína og les-
endur: Vilduð þið aðeins færi
4yrir „Sósíalistaflokknum" og
farið hefir fyrir Alþýðuflokkn-
um? Með slíku heldur blaðið,
að það geti barið niður alla
gagnrýni innan flokks síns á
hinni ábyrgðarlausu neitun
hans, að vera með í myndun
vinstri stjórnar eða þó ekki
væri nema tímabundinnar
bráðabirgðastjórnar allra flokka
til þess að afstýra því, að em-
bættismannastjórn yrði skipuð
utan þings og án ábyrgðar fyrir
því, með öllum þeim alvarlegu
afleiðingum, sem slíkt fordæmi
getur haft fyrir þingræði og
lýðræði í landinu.
Það getur vel verið, að
Brynjólfi þyki fordæmi og fer-
iU Alþýðuflokksins ekki girni-
legt til eftirbreytni. En hvað
skyldu hugsandi verkamenn og
launamenn í landinu segja um
slíka afsökun hans á ábyrgðar-
leysi, aðgerðaleysi og svikum
kommúnista? Það er máske
ekki mikils virði í augum
Brynjólfs, að hafa barizt fyrir
og fengið framgengt samtaka-
rétti verkalýðsins, kosninga-
rétti fátækra jafnt sem ríkra,
sem náð hafa tuttugu og eins
árs aldri, afnámi sveitaflutn-
inga, lögtryggðri átta stunda
hvíld á sólarhring fyrir sjó-
mennina á togurunum, verka-
mannabústöðunum, alþýðu-
tryggingunum og öllu öðru, —
sem Alþýðuflokkurinn hefir á-
orkað síðan hann hóf baráttu
Vansmíði ð bifreiðafrumvarpinn ?
1149. ifcöluiblaði Tímans er
grein eftir Guðjón F. Teits-
son, skrifstofstjóra, tmeð iþessari
yfirskrift, þar sean því er haldið
iram, að „vansmiði“ sé á frurn-
varpi jþeirra Finns Jónssonar og
Sigurðar Þórðaxsonar, er nú
'liggur fyrir aiþingi, um einka-
sölu á toifreiðum, toifreiðahjól-
ibörðuim og um úthlutun bif-
reiða. Telur greinarhöfundur
„vansmiiðið“ felast í 8. gr. frum-
varpsins, en sú grein hljóðar
þannig.
„Bifreiðaeinkasölu ríkisins er
óheimilt að selja innanlands eða
afhenda á annan hátt bifreiðar
þær, er hún flytur inn, nema
samþykki úthlutunarnefndar
komi fci-l. Undanskildar eru þó
þessu ákvæði þær bifreiðar, er
einstakir menn kunna aö hafa,
fyrir gildistöku þessara laga
fest kaup á erlendis með sam-
þykki fyrrverandi Bifreiða-
einkasölu ríkisins og gj aldeyris-
og innflutningsnefndar.“
Greinarhöfundur ber fram þá
tillögu, að síðari hluti þessarar
greinar (undanþáguákæðið)
verði fellt niður úr frumvarp-
inu, en í þess stað verði verk-
svig hinnar þingkjörnu úthlut-
unamefndar, samkvæmt frum-
varpinu, látið ná einnig til
þeirra bifreiða, er innlendir
menn eiga nú geymdar í erlend
um höf num.
Með því að mál iþessi eru mér
að nokkru kunn, og að ég tel til-
lögu greinarhöifundar toyggða á
misskilningi, þá þykir mér rétt
að taka fram eftirfaæandi:
1. Þær toifreiðar, sem nú eru í
eigu innlendra xnanna og geymd-
air eru í erlendri höfn, haf a raun-
verulega verið afhentar við-
komandi aðila hér heima. Mun-
urinn er aðeins sá, að d stað
þess að fá afhentar 'bifreiðar,
•hafa þessir menn fengið af-
henitan réttinn til þess að kaupa
toifreiðar og flytja þær til lands-
ins, er ástæðir leyfðu. Þeir hafa
greitt hifreiðarnar, komið þeirn
í geymslu og tekið á sig vissa á-
htettu í sambandi við óvissuna
um flutning bifreiðanna yfir
hafið. Um eignarréttinn á þess-
um hifreiðum leikur iþví enginn
vafi, hvað sem segja má um út-
hlutun þeirra. Þingkjörin út-
hlutunamefnd getur því ekki
ráðstafað iþessum Ihifreiðum
nema því að eins að þær séu
fyrst iteknar eignarnámi og síð-
an afhentar nefndinni til ráð-
stöfunar. Ef slíkt vakir fyrir
greinarhöfundi, þá vaknar sú
spurning, hvers vegna slíkar
ráðstafanir ættu aðeins að ná til
þeirra bifreiða, sem enn eru í
erlendri höfn, en ekki til þeirra,
sem komnar eru til landsins,
máske aðeins fyrir fáum dögum
og keyptar hafa verið á sama
hátt og hinar.
2. Það er rétt hjá greinar-
höfundi, að gjaldeyris- og inn-
flutningsleyfi eru venjúlega að
forminu til látin falla úr gildi
um áramót, en þar nieð er ekki
sagt, að innflutningsrétturinn
falli endanlega niður um leið.
Það er ekki hægt aö leyfa að
kaupa og greiða vöru á erlend-
um markaði, en toanna að flytja
hana til landsins. Þess vegna er
það föst venja, að framjlengja
innflutningsleyfin eftir þörfum,
ef varan, samkvæmt leyfinu,
hefir verið keypt og greidd á
íþeim tíma, sem leyfið var í gildi.
Það er því á misskilningi byggt
hjá greinarhöfundi, áö réttur
eigendanna til hinna umræddu
toifreiða faUi niður um áramót-
■i i ii ' -
in, um leið og leyfin fyrir bif-
reiðunum þarfnast endurnýjun-
ar.
3. Greinarhöfundur virðist
vilja leggja að jöfnu eignarrétt-
inn á umræddum bifreiðum og
„loforð“ fyrrv. fjármálaráð
herra og fyrrv. Bifreiðaeinka-
sölu ríkisinis, sem flest munu ó-
formleg og ósannanleg. Vitan-
lega er þetta hinn mesti mis-
skilmingur, því að óformiieg og
ósanmamleg vilyrði eða „loforð“
takmarka á engan hátt starfs-
svið opinberar nefndar.
Ég vænfci að þetta nægi til
iþess að mönnum sé Ijóst, að
umrætt undanþáguákvæði í
nefndu friunvarpi er ekkert
„vansmíði“ heldur nauðsynlegt
ákvæði eins og málum er komið,
'þegar frumvarpið er lagt fram.
Það er með öllu tilgangslaust að
ætla kjörinni nefnd að bæta
fyrir gerðar misgerðir í þessu
efrá án þess um leið að skapa
henni aðstöðu til þess, en í þessu
efni yrði s'líkt erfitt eða með
'öllu óframkvæmanlegt, og það
jafnt iþótt nefndu frumvarpi, ef
að ilögum verður, yrði br'eytt
samkvæmt tillögu' gremarhöf-
undar.
Reykjavík, 16. des. 1942.
Stefán Jónsson.
Gunnarshólmi
TVEIR merkir fræðimenn og
rithöfundar hafa fyrir
skömmu ritað greinarkorn í
Morgunblaðið, þeir dr. Helgi
Péturss og prófessor Sigurður
Nordal. Tilefni greinanna eru
tvö orð í kvæði Jónasar Hall-
grímssonar, „Gunnar.shólma“,
iþessu sígilda -ljóði, þar sem
sagnfræðin og jarðfræðin hald-
ast í hendur til að gera þessa
perlu ógleymanlega.
Þetta kvæði er prentað á
fjölmörgumi stöðum og oftast á
'einn veg að þvi er hin umræddu
orð snertir: „Með hjáhninn
skygnda hvítri iíkan mjöll“ og
„En spegilskygnd í háu lofti
Ijóma hrafntinnuþökin yfir
svörtum sal.“ En ia. m. k. einu
sinni er þetta -prentað eins og
dr. Helgi telur að eigi að vera
og höfundur muni hafa ritað. í
Eestrarbók handa alþýðu á ís-
landi eftir Þórarin Böðvarsson,
sem prentuð er í Kaupmanna-
höfn 1874 og hefir meðal nokk-
urra — fárra — ættjarðarljóða,
Gunnarshólma inni að halda,
stendur: „Með hjálminn skygða
. .“ og: „en spegilskygð .
Þetta toendir á, að Jónas hafi
ritað þannig, jafnvel þótt í út-
gáfu Konráðs Gíslasonar sé
þetta orð á hinn veginn. Hugs-
anlegt er, að um misritun á
handriti sé að ræða og því hafi
villan ikomizt inn í kvæðið.
Hvort handrit Jónasar sjálfs-
eða frumrit er til, veit ég ekki.
Senilega er það glatað fyrir
löngu og því ekki hægt að kalla
það 'til vitnis.
Ég ætla ekki -að s-egja mleira
um þetta 'efni, enda fjarri því
að vera nokkur fræðimaður við-
víkjandi skáldskap eða máli. Ég
yiidi þó að eins toenda á, að þessi
bók séra Þórarins geymir þessi
umræddu orð á annan veg en
aðrar bækur, þar sem kvæðið
er prentað.
Einar Sigurfinnsson.
sína og starf. En hvers virði
heldur hann, að verkamönnum
og launamönnum landsins sé
að hafa tíu kommúnista á
þingi, sem engu koma fram og
bókstaflega ekkert gera annað
en auka vandræði þjóðarinnar,
þvælast fyrir störfum þingsins
og eyðileggja álit þess eins og
þeir hafa gert í viðræðunum
um stjórnarmyndun undanfam-
ar vikur?
Siðasti dagur,
sem við seljum furu-, birki-, greni og kristhom-greinar
í portinu við hliðina á Edinborg.
SELJUM TIL KL. 5.
FLÓRA
•^##4>#####»####»####################################################-
Hentugar fólag|afir:
Herrasloppar
Karlmannahanzkar
Karlmannabuxur, dökkar
Karlmannapeysur
Karlmannasokkar
Kvenhanzkar
Kvenhúfur
Ullartreflar, fjölbreitt úrval
Loðsútaðar gærur
Teppi, margskonar
Skíðabuxur
1 Skíðaskór
o. m. m. fl.
V erksmið juútsalan
Gef|sm — Sðunn
Aðalstræti
i4###############f#######################################f#«####M####J
Leikfangabazar
10 °0 afsláttur
„Það munar um minna“ en 10 % AFSLÁTT
af ÖLLUM BARNALEIKFÖNGUM — til
jóla.
Verzl. BJARMI Bergstaðastræti 22.
PELSAR
Hefi tekið upp margar tegudir af pelsum, í fleiri
litum, sem ég valdi sjálfur hjá stærsta pelsafirma í
London, er ég dvaldi þar í sumar. Innkaupin voru sér-
staklega hagkvæm og get ég því selt þá við mjög lágu
verði, eftir gæðum.
Verð frá 650.00, 750.00, 800.00, 900.00, o. s. frv.
Hér er hægt að gera sérstaklega hagkvæm kaup
fyrir jólin- — Pelsar þessir eru til sýnis og sölu, í Tjam-
argötu 3, miðhæð.
Kfart^n Milner
Sími 5893.
Sími 5893.
Rýkomið:
íjölbreytt úrval af:
Karlmanna- og drengjafataefnum.
Ennfremur lopi og band.
V erksmið juútsalan
Gefjun — Iðunn
Aðalstræti
Fyrstaflokks efni í
peysufatafrakka*
Jélagjafir i úrvali.
Verzlunin „GRÓTTA,“
Langavegi 10.
K10,