Alþýðublaðið - 24.12.1942, Blaðsíða 4

4
Jólablað
Hátíð hinna fljúgandi dansara.
Indíánar, sem dansa á 25
metra háu mastri, og svífa
svo í reipum til jarðar.
Eftlr Aage Krarup Nielsen
MEÐAL INDÍÁNA í afskekktum héruðum í Mexico
er enn til ævagömul trúarhátíð, sem kölluð er
el volodor eða hátíð hinna fljúgandi dansara. Um hana
var fyrst getið í ritum spánska munksins Juan de Tor-
quemata, en hann sá athöfn þessa í Mexicoborg árið
1609. Farast honum orð á þessa leið:
„Meðal annarra hátíða, sem þekktust meðal þessarra
Indíána og þeir notúðu til dýrkana á guðum sínum, var
eins konar flug. Þeir svifu hátt í lofti í reipum, sem
bundin voru við geysihátt mastur.“ Torquemata endar
lýsingu sína með þessum orðum: „Að minni hyggju er
þessi hátíð fundin upp af djöflinum sjálfum til þess
að dýrkun hans og tilbeiðsla mætti halda áfram. Há-
tíðin var tákn um 52 ára samning Indíánanna við djöf-
ulinn og að þeim tíma loknum kveiktu þeir eld og
endurnýjuðu samninginn um að þjóna honum jafn
mörg ár fram í tírnann."
Torquemata hafði að því leyti rétt fyrir sér, að vola-
dor hátíðin er gömul og stafar af guðadýrkunum Indí-
ánanna. Á gömlum aztekahandritum hafa fundizt
myndir af þessari hátíð og stóð hún þá í sambandi við
mannfómir. Var venjulega fórnað stríðsföngum. Þegar
kaþólsku kirkjunnar fór að gæta í Mexieo, hvarf vola-
dor hátíðin úr sögunni, nema á einstaka afviknum stað,
þar sem hún helzt enn þann dag í dag.
Það voru mér ekki lítil gleðitíðindi, er ég frétti, að
halda ætti volador hátíð í bænum Pahuatlán, sem er í
norðurhluta ríkisins Pueble norður af höfuðborginni.
Við fórum í járnbrautarlest eins langt og hægt var, en
brautin endar í smástöð, sem kölluð er Honey (hun-
ang). Sá staður hefir það til síns ágætis, að þar rignir
300 daga á ári. Þaðan er haldið á múldýrum yfir fjalla-
hrygg einn og blasir þá við dalur mikill og skógi vax-
inn. Einhvers staðar niðri í honum er hinn fyrirheitni
staður — Pahuatlán.
Loftið varð heitara og heitara og rakara og rakara
eftir því, sem neðar dró í dalinn og gróðurinn varð æ
líkari hitabeltisgróðri. Stór, hvít casajuata-blóm, marg-
litar orkideur og ljósrauðar, villtar begoniur voru í
stórum breiðum á milli trjánna í hlíðunum. Við sjáum
enn furuklæddan fjallshrygginn að baki okkar, en brátt
sveipast hann þokuslæðu.
Við höfðum riðið í fimm klukkustundir niður eftir
AGE KRARUP NIELSEN er danskur læknir,
sem víðfrægur er fyrir ferðasögur sínar, sem
eru prýddar ágætum myndum, sem hann hefir
sjálfur tekið. Fyrir mörgum árum fékk Krarup
hættulegan sjúkdóm í augun og sagði augnlæknir
hans honum, að hann mundi sennílega missa sjón-
ina innan skamms. Krarup ákvað þá að reyna að
sjá eins mikið af heiminum og hann gæti, meðan
sjónin entist. Lagði hann land undir fót, og hefir
síðan fercíast úm flest lönd heims. Hann hefir enn
svo að segja fulla sjón, en notar þó gleraugu.
Kaflinn, sem hér birtist, er lauslega þýddur úr
bók Nielsens „Sol over Mexico“ og fjallar hann
um ævagamla trúarhátíð, „hátíð hinna fljúgandi
dansara“, sem enn tíðkast meðal Indíána í af-
skekktum héruðum landsins.
hlíðunum, en enn sáum við ekki dalsbotninn og bæinn,
sem við ætluðum til. Eftirvæntingin var að ná há~
marki, þegar við fórum fyrir skarpa bugðu á veginum
og Pahuatlán birtist skyndilega langt niðri í dalnum.
Kirkjan og hvítkölkuð húsin með rauðum tígulsteina-
þökunum stungu í stúf við skóggrænt umhverfið. Eftir
nokkra stund hljórnaði hófadynur á aðalgötu bæjar-
ins, þegar við riðum eftir henni. Við fórum til eina
gistihússins í bænum og komum okkur þar vel fyrir í
stórum, auðum herbergjum. Meðan fylgdarmaður okkar
tók farangurinn af múldýrunum, vorum við roknir af
stað út á torgið, þar sem hátíðin átti að fara fram.
Hátt uppi í hlíðinni höfðum við séð uolador-mastrið
gnæfa yfir þökum bæjarms.
Mastrið er um það bil 25 metrar á hæð og stendur á
miðju stóru og rúmgóðu torginu. Indíánarnir höfðu
vandlega leitað í furuskógunum hátt uppi í fjallinu og
valið sterkasta og beinasta stofninn. Tréð var fellt,
greinar og börkur tekin af því, og loks tókst yfir 100
Indíánum með miklum erfiðismunum að koma stofn-
inum marga kílómetra niður hlíðina eftir þröngum
fjallastígum. Stofninn var dreginn yfir djúpar gjár og
loks var hann reistur á torginu með hinum frumstæðu
verkfærum Indíánanna. Áður en stofninn er reistur á
torginu fara fram alls konár leyndardómsfullar at-
hafnir, sem eru leifar frá fornu fari, er volador var
heiðin helgiathöfn. Til þess að afstýra slysum og vernda
mastrið gegn illum öndum voru kalkúnhani, vaxkertí,
tóbak, kókó og ýmsir aðrir hlutir látnir undir endann
á því, áður en það var reist upp.
Indíánarnir, sem eiga að taka þátt í sjálfum volador
dansinum eru frá þorpi einu, sem er nokkurra tíma
gang frá Pahuatlán. Er það úrvalslið og njóta þeir
hinna mestu mannvirðinga. Er það draumur hvers