Alþýðublaðið - 24.12.1942, Blaðsíða 18

18
J6.la.blaS
Guðmiindur G. Hagalín:
:|5|; • • / ' " . ' ■ ■
Og par með var draumurinn buinn
AIJSTIÐ var óvenju-gott. Það snjóaði svolítið
JI.J fyrstu dagana í október, en svo leysti aftur, og
hélzt alauð jörð fram yfir veturnætur, enda var vind-
ur af vestri og suðvestri, stundum þurr þeyvindur, og
sólskin nokkuð af deginum.
— Eg held við ættum að beita sem mest vesturhlíð-
arnar, sagði Þorkatla við Steinmóð. — Þá eigum við
það, sem nær er bænum, lítið nagað, ef hnjótum kynni
eitthvað að skjóta upp, eftir að vetur er lagztur að. Já,
hvernig lízt þér á þetta, Steinmóður minn?
— Jú, það geta víst ekki verið tvær meiningarnar
um það. Og Steinmóður kíkti upp í baðstofurjáfur,
eins og hann hafði séð íhugula og hyggna bændur
gera, þegar þeir miðluðu af sínu búviti, enda er svo
sagt, að allt .gott komi ofan að.
— Þær náttúrlega lenda eitthvað saman við Foss-
hólsféð, en ég held maður geti ekki séð í það, þó að
það náttúrlega kosti feikna umsýslu. Þú mundir þurfa
að ganga að kindunum annan hvern dag, og líklega á
hverjum degi, ef útlit eitthvað breyttist — yrði þó ekki
væri nema tvísýnna. Ganga, sagði ég. Hlíðin er nú
greiðfær, og ég er að halda, að hann Dreyri sé ekki
svo ofþjakaður af sumarbrúkuninni, að þér væri ekki
óhætt að sitja á honum, enda er leiðin yfirleitt greið-
fær.
Svo varð það þá þannig, að annan hvern dag reið
Steinmóður vestur á hlíðar. Þetta var tveggja til
þriggja tíma ganga, og’ Steinmóður var álíka lengi á
hesti, því að hann þurfti að fara króka og stanza og
athuga um féð. Þeir voru þarna þrír á ferli, maður,
hundur og hestur. í mildu haustveðri fóru þeir um gul-
bleika jörð, sem andaði ilmi sölnunar út í geiminn og
beið og beið eftir hinu hvíta náttlíni hvíldar og friðar.
Á einum slíkum degi kom Steinmóður ríðandi eftir
slóða, sem lá yfir grjóthrygg, nokkuð vestan við landa-
mÖrk Hvítabjarnarvíkur. Hann fór löturhægt, því að
slóðinn var staksteinóttur og lá í krókum milli
dreifðra Grettistaka, sem voru vaxin gráleitri skóf og
gulbrúnum mosa og störðu smáum kristallssjónum á
vegfarendur. Við og við sá Steinmóður kindur, hvítar og
lagðsíðar. Þær kroppuðu toppa, sem gægðust fram á
milli steinanna, en litu upp, þegar þær heyrðu hofa-
takið og störðu fráneygar á þá, ferðafélagana. Síðan
stöppuðu þær niður fæti, kvikuðu eyrum, fnæstu og
þutu af stað, svo að hinir hrokknu, hvítu lagðar hent-
ust og hrukku til, sumar vestur, aðrar austur, því að
þær voru orðnar vanar því, að við þeim væri stuggað
í áttina til sinna heimkynna.
Allt í einu stanzaði Dreyri, og Steinmóður, sem hafði
KafSi úr nýrri skáldsögu.
ESSIR kaflar eru úr langri óprentaðri sögu
eftir Guðmund Gíslason Hagalín. Sagan
gerist bæði í sveit og kaupstað á árunum 1913—
1941. Kaflarnir eru hér tölusetfir 1., 2. og 3., en
þeir eru ekki upphaf sögunnar — og milli 2. og
3. kafla eru nokkrir kaflar felldir úr.
Steinmóður Jósúason hefir komið nýfermdur
til ekkjunnar Þorkötlu Jakobsdóttur í Hvítabjarn-
arvík, en Þorkatla er miðaldra kona, að mörgu
sérleg og kölluð KVENHETJAN, hálfvegis í skopi,
en hálfvegis í alvöru. Steinmóður er alinn upp við
ill kjör og óvirðingu hjá Bríetu gömlu í Leiru,
fornlegri kerlingu og nánös, og bónda hennar
Vigfúsi, sem var lítill fyrir sér. En Þorkatla gerir
hið bezta við Steinmóð, lætur hann í öllu finna,
að hún meti hann mikils, kallar hann ráðsmann
og vekur hjá honum þá tilfinningu, að hann sé í
rauninni fullorðinn maður — eða að minnsta
kosti igildi fullorðins manns. Hún venur hann á
að taka í nefið, og þó hefir hún sjálf ekki slíkt
um hönd, og fyrir hennar tilstilli tekur hann upp
á því að raka sig. Eftir atburðina, sem lýst er í
1. og 2. kafla, dreymir hann sæla drauma og sker
vísuna, sem hann orti um Ósk, á tréspjald og
grefur í mold, því að hann hefir heyrt, að sá
maður, sem yrki lofvísu um konu, er hann unni,
skeri vísuna í tré og grafi síðan í mgld, haldi
ástum hennar meðan spjaldið sé ófúið. Þorkatla •»
skil'ur, hvað Steinmóði líður, og með lagi kemur
hún þannig málunum, að Steinmóður- telur sér
trú um, að hann hafi gleymt Ósk, enda hún eins
og hvert annað barn — á við hann — með alla
þá ábyrgð, sem á honum hvílir sem forsjón heim-
ilisins í Hvítabjarnarvík, og hann grefur upp
og brennir spjaldið með vísunni. Ári eftir að fund-
um þeirra Óskar ber saman, svo sem frá segir í
1. og 2. kafla, fréttir hann, að hún sé flutt í Tanga-
kaupstað. ...
verið að horfa á eftir kind, er þeyttist vestur eftir, leit
á götuna fram undan sér. Þar stóð ung stúlka og
og starði á hann, og mórauður hundur með hvíta
bringu stökk upp á stein og gelti. Stúlkan var lág vexti
og grönn, ljóshærð og hörundshvít, en með freknur á
nefi. Hún hafði stór, björt og undrandi augu.