Alþýðublaðið - 19.05.1943, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 19. maí 1943.
alþyðubladið
I
ISUMAR munu verða háð-
ar einhverjar hinar ægi-
legustu skriðdrekaorustur, sem
sögur fara af bæði í Rússlandi
og Vestur-Evrópu. Aðeins með
þvi að rannsaka þróun véla-
hernaðarins getum við gert
okkur í hugarlund, hvernig
væntanlegi vélahernaður muni
verða.
Þegar Þjóðvetjar hrutust i
gegn á ves lurvigstöðvunum
árið 1940 og ruddu úr vegi
vörn bandamanna i skjótri
svipan, var litið svo á, að þeir
ættu sigur sinn fyrst og fremst
að þakka yfirburðum vélalier-
sveita sinna yfir vélasveitir
bandamanna.
Að hve miklu leyti var þessi
skoðun rétt?
Réttarhöldin í Riom varpa
ofurlitlu Ijósi yfir þetta atriði.
í raun og veru höfðu Þjóð-
verjar talsverða yfirburði yfir
bandamenn á þessu sviði. Þeir
áttu tíu vélaherdeildir og gátu
sent fram 5,500 skriðdreka
gegn tæpuin 4,000 skriðdrek-
um bandamanna, en af þeim
voru 3,000 skriðdrekar fransk-
ir.
Þá er og gæðarmunur töiu-
vert þýðingarmikill. Léttu og
miðlungs-skriðdrekarnir
írönsku voru betur vopnaðir,
en þýzku skriðdrekarnir, en
þeir voru seinni í vöfum og
ekki eins langdregnir. Byssur
þeirra báru ekki nema 400 m.
en þýzku byysysurnar 800 til
1200 metra .Þá voru og vélar
þýzku skriðdrekanna mun kraft
meiri og þeir voru útbúnir tal-
tækjum.
N frönsku skriðdrekarnir
af ,.B“-tegund voru betri
en besta skriðdrekategund Þjóð
verja. En Frakkar áttu ekki
nema 300 af þeirri tegund.
Auk þess var almennt álitið,
að Frakkar hefðu ekki getað
neytt skriðdreka sinna svo sem
kostur var á. Sú hernaðarað-
ferð þeirra ,að nota skriðdreka
aðeins í samvinnu við fótgöngu
liðsaðgerðir, krafðist mikillar
nákvæmni.
Fjórum vélaherdeildum var
komið á laggirnar, rétt um það
leyti, sem orustur voru að hef j-
ast. í þeim voru alls 250 þung-
ir skriðdrekar og 300 skriðdrek
ar af meðalstairð. Og þegar til
orustu kom ,var aðeins hægt að
nota' þá í varnaraðstuðu og á
dreif.
Hvað sein öðru líður, þá voru
þeir og litlir og áhafnir þeirra
of illa æfðar til þess að geta
notið sín í orustunum, enda
þótt þeir skiluðu því hlutverki,
setn fyrir þá var lagt.
Þjóðverjar voru auðvitað
harðánægðir með sína skrið-
dreka. Þeir brugðu sér þvá yf- j
ir til Rússlands með þessa skrið
Markaður í London.
Þrátt fyrir styrjöldina og liinar miklu loftárásir, sem ó sínum tíma voru gerðar á London
héldu markaðirnir áfram i London með fullu fjöri. Myndin hér að ofan er frá markaði í
London nú í styrjöldinni.
Skrlðdrekaornstnrnar
■ar.
EFTIRFARANDI GREIN.i
sem er eftir E. W. $
Sheppard majór, fjallar umS
vélaherdeidirnar og hinn b
þýðingarmikla þátt skrið- ^
drekanna í nútímahernaði. s
S
dreka og dálítið fleiri árið
1941.
Um það leyti voru rússneskir
slcriðdrekar litlu betri en hinir
frönsku höfðu verið. Hinsveg-
ar áttu þeir miklu fleiri skrið-
dreka, hraðskreiðari og með
langdrægari byssum. En þeir
voru illa brynvarðir og höfðu
eldd nein taltæki.
Það kom þvi brátt 1 ljós, að
þeir áttu ekkert erindi fram á
Verkamenn
og trésmiðir.
Mæstn «3aga er 4skað eftlr að
ráða 300 reykviska verkamenn og
2® trésmiði til fastrar vlsamii, að
minmsta kosti til oktéberloka með
0 klst. daglegri vinnn.
Ráðrning fer fram dagleg&'fcl. 7-8
f. k.l í ábaldahásl^Mðlgaard &
Sehnfitz A/S við Snndhðlliiaa og
kl. 11-12 f. h. á skrifstofn fé-
lagslns Miðstrætl 12.
Mitavei tan.
vígvöllinn gegn þýzku skrið-
drekuniun. Ei að síður kom-
ust Rússar fljótlega upp á lag
með að liafa not af. skriðdrek-
um sínum í varnaraðstöðu,
ekki gegn vélahersveitunum,
heldur gegn liersveilunum, sem
sóttu fram á eftjr þeim. Þannig
náðu Rússar á sitt vald mörg-
um þýzkum skriðdrekum með
því að einangra þá frá lijálpar
sveitunum.
Þjóðyerjar urðu þvi brátt að
hætta að riota skriðdreka sína
til sjálfslæðrar sóknár, en urðu
að beita ]>eim í náinni samvinnu
við fótgöngulið, sem ekki gat
sótt fram öðru vísi en með
liægð.
17 ETURINN 1941 lét Rauði
® heri.nn fara fram algera
endurskipulagningu á vélaher-
deildum sínum og útbjó þær
öllum fullkonmustu nútima-
tækjum vétahernaðar. Sumar
hinna nýju skriðdrekategunda
voru útbúnar þrisvar til fjór-
um sinnum virkari vopnum en
gömlu tegundirnar og sama
var að segja mn annan hern-
aðarstvrkleika þeirra. Hraði
þeirra var jafnmikill eða meiri,
og i öllum skriðdrekunum voru
taltæki, en án þeiiTa er ógern-
ingur að stjóma hemaðarað-
gerðum beilla vélaherdeilda,
þar sem skriðdrekarnir verða
fyrst og fremst að hafa inn-
hyrðis samtök. svo og herdeild-
irnar sjálfar sín á íúilli.
Þessir ágætu skriðdi*ekar
voru miklu betri en bestu skrið
drekategundir Þjóðverja, unz
hinir síðarnefndu koimi með
risaskriðdreka sína. En í byrj-
un sóknarinnar 1942 höfðu
Rússar ekki nægOega mikið af
skriðdrekum, og þó að véla-
herdeildir þeirra tækju öflugan
þátt í sókn og vöm Ruuða liers-
irts árið 1942, gat hann ekki
náð örugguin yfirtökum á óvin
imum.
Og þegar riissnesku vélaher-
deildimar lögðu út i sjálfstæða
sóin langt á undan megihbð-
styrknum í byrjun yfirstand-
árs, biðu þær stórfellt tjón.
Það kom enn þá einu sinni i
ljós, að heppilegast er að nota
skriðdrekaherdeildir í náinni
samvinnu við aðrar deildir hers
íltó.
Af þessu hefir Rauði heriim
lært og um þessar mundir era
skriðdíekamir útbúnir hinuia
allra styrkustu og virkusttt
vopnum á kostnað léttleika og
liraða.
*
]VT Ú ORDÍIB virðist tireyf-
* anleiki og hraði ekki eins
nauðsynlegur og áður við út-
búnað skriðdreka. Hlutverk
skriðdreka likist ekki nú orðið
Iilutverki riddaraliðs áður fyrr,
heldur hlutverki stórskotahðs.
Vélaherdeildir eru ekki leng
ur sjáifstæður her innan hers-
ins, heldur er hann hluti af
hernum og vélaherdeildirnar
eru einunjis notaðar í sam-
vinnu við aðrar deildir lians,
hvort sem um er að ræða sókn
eða vörn, og sennilegt er, að
svo muni jafnan verða hér eftir
Ég efast um, að skriðdrekaher-
deildir eigi nokkra sinni eftir
að vinna annað eins hlutverk
og þær skiluðu á vesturvíg-i
stöðvunum árið 1940.
Öflugar vélaherdeildir munu
alltaf verða háspilið á liendi
sérhvers hershöfðingja. en að
miniii hyggju munu þær aldrei
verða trompásinn, sem vinnur
spilið, á sama hátt og þær
reyndust fyrir þrem árum sið-
an.
Nýi Sturtentagarótirinn
Mínningarherbergl
Ragnheiðar og Hann-
esar Hafstein.
jO ÖRN frú Ragnheiðar og
Hannesar Hafstein hafa
gefið kr. 10 000,00 til minning-
ar um foreldra sína. Verður
herbergið nefnt „Möðruvellir“,
en á Möðruvöllum í Hörgárdal
fæddist Hannes Hafsteip 4. des-
ember 1861.
Öryrkja svarað um örorkubætur. „Tóta“ skrifar um
hattaverzlunina og ung móðir um barnafatakaup. Svar-
að fyrirspurn um sumarleyfi, lögin um orlof og grunn-
kaupsákvæði.
Ö
RYItKI“ skrlfai- mér af
Landsspítalanum og spyr:
„Viltu vera svo góður og segja
mér, hvort hægt sé að svifta ör-
yrkja örorkubótum sínum, ef hann
verður að leggjast inn í sjúkrahús
í óákveðinn tíma. Mér hefir skil-
izt, að þessi styrkur ætti áð hjálpa
þeim, sem nýtur hans, til að fram-
fleyta sér og sínum. Mér finnst að
konan og börnin verði að fá þenn-
an styrk áfram, þó að maðurinn
sem nýtur styrksins, verði að
Ieggjast í sjúkrahús."
ÖRORKUBÆTUR eru að eins
veittar einstaklingnum, engum
öðrum, ekki heldur barni öryrkj-
ans eða konu hans, yfirleitt eng-
um nema honum sjálfum. Þess
vegna á enginn að njöta hans
nema hami sjálfur. Mér skilst að
hér sé um fjölskyldumann að
ræða. Hann nýtur örorkubóta
vegna þess að hann getur ekki
íramfleytt sér sjálfur. E£ hamn
getur það ekki, þá getur hann
heldur ekki framfleytt öðrum. E£
hann á konu og börn, verður hann
að leita framfærsluhjálpar fyrir
þau. Að sjálfsögðu er ekki hægt
að svifta fjölskylduna framfærslu-
hjálpinni þó að harm fari burt,
því að þau njóta iramfærsluhjólp-
arinnar, en ekki hann.
HINS VEGAR ER HÆGT, sam-
kvæmt lögum, að skerða örorku-
bætur þess manns, sem fer um
langan tíma í sjúkrahús, en þó
ekki hægt að taka þær alveg af
honum, vegna þess að hann þarf
fleira en- sjúkrahússvistina. Hann
þarf til dæmis að greiða húsa-
leigu þar sem hann á heima og
ýmislegt fleira. Mér er sagt, að
öryrkjar séu ekki sviftir bótun-
um, þó að þeir fari í sjúkrahús
i stuttan tíma. Hins vegar eru
þeir að sjálfsegðu á framfærslu
sjúkrasamlags meðan þeir dvelja
í sjúkrahúsi.
ÉG VONA að þetta svar nægi.
Spurningin gefur ekki. ástæðu til
annars svars, Vel getur verið að
viðkomandi hafi verið beittur ein-
hverjum órétti, en það er ekki
hægt að sjá nánar af fyrirspum
hans.
,,TÖTA“ skrifar mér: „Ilattasal-
arnir selja kvenhattana kollótta.
Þeir láta ekkert fylgja þeim, *vo
sem borða, fjaðrir og s'Iör. Br
þetta leyfilegt? Er verið að komast
fram hjá verðlagseftirlitinu? “
ÉG VEIT ÞAÐ EKKI, en truað
gæti ég að allt væri reynt. Hins
vegar held ég að hattarair séu
Fkti. á 6. E$$æ.
/