Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 29.03.1936, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLABIÐ
3
Bókavörður.
Eftir Vilhelm Moberg.
P* FTIRMAÐUR Molins, eig-
andi blómabúðarinnar í
Allmanninge situr á kvöldin
sem bókavörður við útlánsborð
Alþýðubókasafnsins. Bókasafn-
iöu hefir verið komið fyrir í lít-
illi kytru við hliðina á borðstofu
^ýju matsölunnar — einfald-
®sta og ódýrasta matsölustað-
ð'rins í bænum. Staðan við út-
lánsborðið er ekki mjög eftir-
aótt; hún er ólaunuð. Blómasal-
•on hefir boðist til að hafa hana
a hendi og setið hér trúlega tvö
kvöld í viku í mörg ár. Hann
hefir ekki krafist neins endur-
gjalds fyrir starf sitt; honum er
þannig farið, að hann fær aldrei
skilið á hvern hátt hann gæti
ííert vinnu sína arðbæra. Hérna
Verður hann að sitja bæði skift-
111 í vikunni, sem lánað er út, og
anda að sér alt annari angan
®n meðal blómanna í búðinni.
Herbergið lyktar af matarþef,
tóbaksreyk og muggulegu lofti,
°S það kemur fyrir að óvarkár-
**“ gestir skilja eftir hrákakless-
^ á gólfinu. Herbergið er lítið
loftillt; húsnæði bókasafns-
er regluleg kytra. En sjálf-
hoða-bókavörðurinn situr hér,
þess að kvarta, ár eftir ár.
Bókaforðinn er geymdur í
^veimur skápum, sem hann
^pnar með fjálgleik, bæði skift-
1111 í vikunni. Lánþegi kemur inn,
Skoðar bókahilluna, flettir ein-
Staka bók — en flestar fara
aftur í hilluna. Hér eru
h^argar bækur, sem enginn í
■áUmánninge hefir enn þá fengið
lánaðar. Flestar þeirra hefir
Elómasalinn keypt á eigin á-
Kaffibætir.
Það er.vandi
að gera kaffi
vinum til
hæfis, svo að
hinn r é 11 i
kaffikeimur
haldi sér.
Þetta hefir
G. S. kaffi-
bætir tekist.
Munið að
biðja næst
uni G. S.
kaffibætt
Hann svíkur
engan.
Reynið sjálf.
Reynslan er
ólýgnust.
byrgð. I fyrstu, var hann látinn
hé um bil einráður um að á-
kveða, hvaða bækur voru keypt-
ar. En svo kom það í Ijós, að
hann hafði ekkert vit á bókum.
Að minsta kosti ekki eftir þeim
■ kröfum, sem fólkið þar í bænum
gerði til bóka. Hann útvegaði h.
u. b. undantekningarlaust bæk-
ur, sem enginn vildi taka að
láni. Menn, sem vit höfðu á,
voru neyddir til að takast á
hendur bókainnkaupin og eftir
það urðu útlánin örari.
Eftirmaður Molins — hann
heitir vissulega sínu eigin nafni,
en fólkið er búið að gleyma þvi,
svo að nú verður hann að bera
nafn fyrirrennara síns með dá-
lítilli viðbót — kemur almenn-
ingi fyrir sjónir sem fáskiftinn,
hugsandi maður. Hann er kaup-
maður, en hefir engan áhuga á
verzlun. Hann á að selja blóm,
en situr oftast hugsandi á
tröppunum fyrir utan búðina
sína. Og Öllum kemur saman
um það, að blómaverzlunin gæti
blómgazt vel, ef eigandinn gerði
minna að því að sitja hugsandi
á tröppunum, en hugsaði þeim
mun meira um búðina fyrir inn-
an. Eftirmaður Molins hefir
meiri áhuga á gamalli heimspeki
en góðri verzlunarafkomu.
Hann er bókhneigður og þess
vegna situr hann sem sjálfboða-
liði í lánsbókasafninu. Hann vill
þjóna bókunum. Sem kaup-
maður færir hann auðvitað
verzlunarbækur, en hann opnar
þó oftar aðrar bækur, knúinn.
af lönguninni að fá að vitav
hvaða tilgangur er eiginlega..
með tilverunni. Hann veit það "
ekki enn þá, þrátt fyrir alt sem”
hann hefir lesið, en hann hefirr
það á tilfinningunni, að það>
sem maður getur unnið í þess-'
um heimi, eigi maður að berjast
fyrir með sjálfum sér. Og í bar-
áttu sinni hefir hann, í bókun-
um, fengið hjálp hugsana, sem
hugsaðar voru á löngu liðnum
tímum. Hjálp hinna fögru orða
Montaignes um einveruna, —
um afvikna herbergið, þar sem
hægt er að njóta hins sanna
mannlega frelsis. Og um dauð-
ann: „Má dauðinn sækja mig,
meðan ég rækta kálið mitt á-
hyggjulaus um komu hans, en
enn þá áhyggjulausari um hina
ófullræktuðu landskák mína.“
Eftirmaður Molins á enga
fjölskyldu. Líf hans er ein-
manalegt, fátækt og kyrlátt.
Fólk veit varla, hvað hami heit-
ir. En tilvera hans er þolanleg,
næstum hamingjusamleg. —
Hversu vel hefir hann ekki grip-
ið þessi sannindi: Hve lítið sem
maður kvíðir, þá kvíðir maður
of mikið. Hvers vegna ætti mað-
ur að flýta sér, vera stjórnsam-
ur og athafnasamur? Það er
svo fátt, þegar öllu er á botninn
hvolft, sem manni kemur við.
Maður á að stunda vinnu sína,
en svo óverulega, sem hægt er
að komast af með.
ÞANNIG hugsar bókavörð-
urinn í litlu dimmu bóka-
safnskytrunni, meðan hann,
kvöld eftir kvöld, lánar út bæk-
ur, án þess að fá hin minnstu
laun fyrir erfiði sitt. Maður, sem
kann ekki að gera vinnu sína
arðberandi.
Eftirmaður Molins er búinn
að opna skápinn og útlánabók-
ina. Á þessu kvöldi lánar hann
út innan klukkustundar tíu
bindi eftir báða mestu rithöf-
unda sænsku þjóðarinnar, Runa
og Leonard Strömberg. Árang-
ur kvöldsins er hér um bil í með-
allagi. En hann virðist þó ekki
fullkomlega ánægður. Það fær
enginn lánaðar bækurnar, sem
hann hefir keypt á eigin ábyrgð.
En aftur á móti verða bækum-
ar, sem aðrir hafa keypt æ slitn-
ari og rytjulegri. Og það er eins
og honum sé á móti skapi að
lána út vissar bækur. Er það
vegna þess, að honum sjálfum
líkar ekki þessar bækur? Það
rnætti halda. Hann er dugandi
og trúr bókavörður, en maður
efast stundum um, að hann sé
bókavinur. Bókavinur má vitan-
legan ekki aðeins unna nokkrum
bókum, eigi bókamentaþrá hans
að vera hrein.
En nú léttir yfir bókaverðin-
um við að sjá ungan mann með
sporthúfu í blárri skyrtu og
snjáðum fötum. Það er Axel
Ljungkvist, húsgagnasmiður að
iðn, en atvinnulaus. Hann hefir
ótakmarkaðar tómstundir, og
hann er farinn að fá lánaðar
bækur til að stytta sér stundir,
mjög til þess hvattur af bóka-
verðinum. Síðast, valdi hann
sjálfur bók handa unga verka-
manninum. Bókin var „Ritgerð-
ir“ Montaignes, og nú ætlar
Ljungkvist að skila henni aftur.
Eftirmaður Molins er órólegur
og eftirvæntingarfullur. Það er
til sérstök saga um þessa bók.
Hann hefir keypt „Ritgerðir“
fyrir sína eigin peninga og gef-
ið safninu bókina. Hún hefir
orðið honum hjartfólgnari en
nokkur önnur bók og þess vegna
vildi hann, að hún yrði einnig
aðgengileg fyrir aðra. Hann
fór að mæla með henni við sér-
hvern, sem kom. Fólk leit í bók-
ina til að sjá, um hvað hún væri
— las nokkrar línur á víð og
dreif, en afþakkaði síðan — vin-
gjarnlega, hneykslað eða með
fyrirlitningu. Enginn vildi fá
hana lánaða. I mörg ár hafði
hann setið hér og mælt með bók-
inni, þegar færi gafst, en þó með
æ meiri vonleysishreim í rödd-
inni. — Það er hann sjálfur,
hans eiginn kjami, sem hann
hefir boðið bæjarbúum — og
sem almenningur hefir afþakk-
að.
Þangað til honum hepnaðist
síðast, þegar lánað var út að
láta unga atvinnulausa hús-
gagnasmiðinn taka hana með
sér. Hann hlýtur\að hafa teyg-
að hana í sig fyrst hann kemur
strax með hana aftur. Rödd
bókavarðarins titrar af gleði.
— Jæja, Ljungkvist! Þér er-
uð víst ánægður með hana?
Ungi maðurinn í snjáðu föt-
unum mætir honum með efa-
blöndnu augnaráði.
-— O, ekkert sérstaklega, seg-
ir hann og fer að athuga bóka-
kili í skápnum.
— Líkaði yður hún ekki?
Hreimurinn 1 röddinni lýsir
svo átakanlega vonbrigðunum,
að ungi maðurinn iðrast. Það
er óvingjamlegt gagnvart
gamla manninum að skila bók á
þennan hátt, þegar hann sjálfur
hefir valið hana. Hann hefir að-
eins lesið lítið eitt framan af
henni; hann komst mjög fljótt
að raun um, að hann hefði ekk-
ert með þesskonar bókmentir að
gera. Bókin kæmi honum ekki
að neinu gagni; hún hjálpaði
honum ekki í gegnum neinn af
þeim örðugleikum, sem hann
(Frh. á 7. síðu.)‘
Alþýðubrauðgerðin,
Laugavegi 61. Sími 1606.
Seljuin okkar vi&urkendu
brauð og kökur meö samja
lága verðinu:
Rúgbrauð á 40 aura.
Normalbrauð á 40 aura.
Franskbrauð heil á 40 au.
— hálf á 20 au.
Súrbrauð heil á 30 aura.
— hálf á 15 aura.
Vínarbrauð á 10 aura.
Kökur alls konar, rjómi og
ís. Sendum um allan bæ.
Pantíð i síma 1606.
Brauðgerðarhús:
Reykjavík, Hafnar-
firði, Keflavík.