Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 19.04.1936, Blaðsíða 4

3
AbÞfBBRLAÐIÐ
Eftir Jónas Jónss. frá Brekknakoti
SUNNUDAGSMORGUN kl.
nærri 9, er ég vakna! —
„Svona er að fara seint að
hátt“, tauta ég og snara mér
fram á. Kl. var „ekkert“ í gær-
kveldi, er ég settist að, þ. e.
milli 24 og 1! Ég — eins og
aðrir — hafði danzað þjóðdanza
við glaðar daladrósir — „dal-
kullor“, unz svitinn draup og
röddin var rám, því í þjóðdöns-
unum fáum við bæði að hoppa
hratt og syngja hátt. Og til
þess að barmafylla gleðibikar-
inn leyfði skólastjórinn okkur
að danza einn skottis (schottis)
og einn gamla-vals! Og nýnæm-
ið þykir okkur alt af svo mikið
varið í — jafnvel gamalt ný-
næmi í — Ltokasöngurinn:
„Mandom, mod ock morske
mán“ — eða: „Táp og fjör og
frískir menn“ hljómaði — þrátt
fyrir alt — næstum því sann-
færandi frá hundrað ungum
brjóstum, áður en við buðum
góða nótt með kveðjuhandtaki
og yfirgáfum okkar gamla,
góða leikfimisal. — Jón frá
Mora slæst í fylgd með mér —
við göngum fram á þjóðveginn
og söfnum hreinu lofti í lung-
un — nýjum lífsmætti handa
hverri frumu líkamans. Mora-
Jón er alt af glaður, alt af fús
til áfloga, grúskar mikið í
gamlar skræður, en hefir einnig
skrifað lofsamleg ummæli um
ísl. alþýðuskóla í Dala-Demo-
kraten. — Hann er góður félagi
og skrafhreifur vel. Hann hefir
gengið í lýðháskólann í Mora
----við tölum um lýðháskóla
og starfshætti þeirra — bæði
hér og heima á íslandi. Við sitj-
um inni í herbergi minu. Eina
hressingin, sem ég hefi að bjóða
er kalt vatn, en það er líka sá
drykkur, sem okkur er nauðsyn-
legastur, við manna böm get-
um sízt an verið, og við erum
því ánægðir með þetta. Nokkru
eftir býður hann góða nótt og
fer. — Og nú er runninn nýr
dagur, heiður og fagur, kyrt og
bara ein 5 stig frost. Fyrir
tveim dögum var hér hálfgerð
stórhríð og því er nú hvítt yfir
alla akra og vegi. En skógur-
inn á ásum og fellum — í öll-
um attum — stendur dimmur
og dularfullur — í blárri móðu
héðan að sjá — jafnvel í aðeins
tveggja km. fjarlægð. Loftið er
ekki svo hreint og tært hér sem
upp milli f jalla íslands. Dalálven
líður fram — þungt og hátíð-
lega — állinn í miðju árinnar
þrengist með hverjum degi, til
gleði fyrir unglingana, sem hafa
fengið skauta og bandy — slag-
tré í jólagjöf. Endur og svanir
sjást ekki oftar hér á þessum
slóðum, en fuglinn Fönix — svo
einnig þeirra vegna má ísþiljan
leggjast yfir græna hylji ár-
innar. —
IDAG fer fram kappganga
á skíðum við „Holmen-
kollen“ í Borlánge, um 6 km.
héðan. Keppendur eru allir héð-
an úr dölunum, 130 talsins. —
Helmingur skólafólksins hér
fór þangaö snemma í morgun,
til að missa ekki af neinu.
Skíðaíþróttin er að verðleikum
mikils metin hér í Dölunum, og
án skíða er ekki svo létt að vera
þegar augljóst er, hve mikla.
ánægju og heilnæma hressingu
allir hafa af skíðunum sínum.
Og þegar ég óvænt fekk 20 kr.
fyrir erindi, sem ég flutti hér
á jólasamkomu skólans, gat ég
ekki stilt mig um að kaupa mér
skíði. Eg þóttist gera mjög góð
kaup, er ég fekk fyrsta flokks
birkiskíði, björk er almennasta
skíðaefnið í Svíþjóð nú, vand-
aða bindinga og stafi, alt fyrir
kr. 17,50! Ég hefi reynt þau
nokkrum sinnum og er næstum
því ánægðari með þau en fyrstu
skíðin mín, sem ég keypti
snemma á 20. öldinni af einum
skólabróður mínum vestur í
Aðaldal! Og á þeim skíð-
um komst ég þó að minsta kosti
í sjöunda himin!
Kl. er yfir 10, þegar ég stíg
á skíði mín og legg af stað til
„Holmenkollen" í fylgd með
Mora-Jóni og kand. S., einum
kennara skólans. Hann er
fæddur Smálendingur og upp-
alinn í Stokkhólmi ogþessvegna
óvanur skíðaförum. En hann
hefir verið ágætur leikfimis-
maður, með í úrvalsliði Svía sem
bandy-spilari — eins og sjá má
á húfunni hans — og bara 29
ára gamall, svo að nú verður
honum ekki óglatt af öllu, og
stendur sig vel á skíðunum,
hnellinn og bústinn eins og sel-
kópur! — Jón gengur fyrstur,
drjúgur vel — eins og aðrir
Mora-karlar, með heimaofið net
um hálsinn og í treyju af ein-
hverri skólasystur sinni. Hann
fekk treyjuna að láni í flýtin-
um, er við fórum af stað. —
og hún fer honum bara vel á
bakið! Föt pilta og stúlkna eru
nú á tímum oft svo svipuð, að
þetta vekur enga athygli. Mínir
íslenzku vettlingar þykja mikið
athugaverðari, sérstaklega fyrir
hina tvo þumla! Ég reyni að
fullvissa vantrúaðar sálir um
að þetta sé sú bezta gerð af
vetlingum, sem um er að gera
í okkar heimi------en árang-
urlaust! Jafnvel mín eigin sál
efast — þegar ég er hér — en
ég man og veit, hve góðir þeir
eru í íslenzkri stórhríð! Nú eru
þeir óþarflega hlýir. — Sólin
skm og snjórinn er svo hvítur
°g mjúkur, að það lítur út fyrir
að vera nærri því eins gott að
falla í hann og liggja kyr, eins
°g að þjóta yfir. Það heldur
kand. S. a. m. k., sem nú er
orðinn vel sveittur og merki-
lega fölur á vangann! En það
er enginn ,miskun hjá Magnúsi*
eða Mora-Jóni, áfram, áfram
hrópar hver hans ákveðna,
snögga hreyfing með hönd eða
fæti. Og bráðlega erum við
komnir til ,,Holmenkollen“, þar
sem alt morar af fólki___fólki
af öllum stærðum, öllum hátt-
um og litum, öllu sniði, þ. e. a.
s„ ef „fötin skapa manninn"!
T7EGALENGDIN, sem skíða-
¥ garpamir keppa á hér í
dag er tæplega 16 km„ yfír
hæðir og lægðir, fell og ása,
gegnum þéttan skóg og yfír
akra, skurði og girðingar. Kepp-
endur lögðu af stað tveir og
tveir í einu og ein mínúta í
milli hverra tveggja. Þegar við
komum hefir sá fyrsti komið
að marki, nr. 17, Matsbo, kall-
aður eftir bemskuheimili sínu.
Hann hefir farið vegalengdina
á 1 klst. 18 mín. og 46 sek. og
er það vel gert — enda er
Matsbo Svíþjóðarmeistari á
þessari vegalengd og á að leggja
af stað út í heiminn í næstu
viku til æfinga og keppni í þess-
ari íþróttagrein við Olympiu-
leikana. — Hann lagði af stað
8 min. eftir þeim tveim fyrstu
og enn sést enginn annar koma,"
svo að ,,jumbo“, sá síðasti, verð-
ur þá Matsbo ekki í dag, held-
ur. En nú kveður við hróp uppi
í hlíðinni, þar sem fólkið stend-
ur í röðum og myndar þröngan
gang um slóðina — þar sem
stórkrónur skógarins hvelfast
yfir, hér og þar. Nú bruna kapp-
arnir niður ganginn, einn og
tveir o. s. frv., og virðast alveg
óhræddir við brattann og
þrengslin, enda er þetta ekki
versta brekkan á leðinni, og
þeir skeyta því engu, þótt staf-
ir þeirra sláist um fætur fólks-
ins til beggja hliða. Og á slíkri
stundu gætir fólkið þess ekki
heldur, slíkt eru smá-sakir nú.
Allir keppendurnir eiga ein-
hverja kunningja eða ættingja
meðal áhorfenda og til hvers og
eins, sem kemur og hverfur
fram hjá í einu flugkasti, eru
hrópuð hvatningarorð og eggj-
anir: „Heja Stig! Skynda pá
Olle! Heja, heja Sven!“ Og
þegar nr. 91 kemur fast á hæla
nr. 35 hrópa allir: „WickzelL
Wickzell, heja, heja!“ Hann er
gamall og vinsæll sigurvegari-
Hann gengur létt og fallega síð-
asta spölinn að marki, þótt
hvítu fötin hans séu gegnblaut
af svita og blóð seitli úr skrámu
á bólgnu nefinu. Það er víst
engum fært að fara svo geyst
sem hann í „bröttubrekku“, án
þess að stingast á hausinn eða
verða einhverju sinni of seinn
að sveigja fram hjá eða beygja
sig undir allar þær hvanngrænu
trjágreinar, sem hlaðnar þung-
um byrðum af silfri vetrarins
hanga lágt yfir slóðinni. En þótt
nr. 91 hlypi fram hjá mörgum
keppinautum sínum, hefir hann
samt verið 3 mín. lengur en
Matsbo.
NÝIR og nýir koma — hróp-
in kveða við — ganga sem
öldur fram með röðunum, með
sama hraða og skíðamaðurinn
fer móti markinu! Sé hraðinn
mikill láta hrópin hærra. Jafn-
vel ég hefi byrjað að hrópa —
og horfi með athygli móti hverj-
um nýjum, sem kemur, eins og
ég hefði von um þá og þegar
að sjá Snorra á Geitafelli eða
einhvern annan góðkunningja
þjóta fram, kannske stíliaust á
gömlum, íslenzkum skíðum, en
þó með íslenzka þrautseigju og
krafta í kögglum. En ég horfi
árangurlaust. — En nr. 111
vekur athygli mína og annara.
‘Ég heyri talað um hann. Hann
verður nú skæður keppinautur
fyrir þá tvo fyrstu! Iiorfið á
hann! Órakaður, mikið hár, í
bláum verkamannabuxum —
eins og ekkert sé um að vera.
En sjáið festuna í svipnum,
Frh. á 8. síðu.