Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 10.05.1936, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
S
og ljómaði á andliti henmar milli
dökku flekkjanna uindir augunum.
Hún talaði dræmt, með saman-
bitnum tönnum, eins og henni
kæmi þetta ekkert við.
Við þessi orð Döschu var Gljeb
öllum lokið. Hann varð bljúgux
og mótstöðulaus; það sem hann
hafði xieynt að halda leyndu í
næturskuggunum vissi Dascha.
Hún þekti hann betur en hann
hana. Hún sá inn í sálarfylgsni
hans, án þess að snerta við hon-
um. Það dró úr honum alt þrek
og gerði hann að máttvana ræfli.
Hermaðuiinn varð óstyrkur og
viðkvæmur.
Hann náði sér þó, bældi niður
tilfinningar sínar og brosti með
grátkökk í hálsinum.
— Það er bezt að ég segi þér
allan sannleikan. Það var svo
margt, sem kom fyrir á víg-
stöðvunum .... þar sem dauð-
inn er daglegur förunautur . . .
þar sem alt löðrar í blóði. Kon-
umar hafa annað hlutverk . . .
önnur . . . örlög . . . aðrar á-
hyggjur.
Dascha afklæddi sig, en lagð-
ist ekki fyrir heldur hallaði sér
upp að veggnum án þess að
blygðast sín hið minsta. Undir
skyrtunni bunguðu fjaður-
mögnuð brjóstin við andar-
dráttinn. Hún leit til hliðar á
Gljeb, skörpu sársaukafullu
augnaráði og sagði kæruleysis-
lega með samanbitnum vörum.
Hvaða bull er þetta, að kona
hafi aðrar áhyggjur . . . önnur
örlög . . . Að vera viljalaus
þræll . . . ekki forustuhestur,
heldur taglhnýtingur. I hvaða
tossakveri hefir þú lært komm-
únismann, félagi Gljeb.
Tæplega hafði Dascha slept
orðunum þegar Gljeb steig blóð-
ið heiftarlega til höfuðs, þessi
ágiskun hlaut að vera eitthvað
meira en eintómur heilaspuni.
Dascha, konan hans . . . Hverj-
ir hafa notið blíðu hennar á næt-
urnar. Hún hefir svalað ástar-
þorsta sínum með öðrum mönn-
um.
Hann gekk um, þungum þján-
ingarfullum skrefum, í áttina
til hennar. Með dökku, hörðu og
dýrslegu augnaráði horfði hann
í andlit Döschu rólegt og bros-
andi.
— Engar vífilengjur, segðu
afdráttarlaust sannleikann.
Hann skalf frá hvirfli til ilja,
og það fór krampakendur titr-,
ingur um vöðva hans.
Hún, Dascha, konan hans.
Pyrir utan gluggann var alt
kyrt, stjörnumar blikuðu, engi-
spretturnar suðuðu og kvöld-
klukkurnar hringdu. Bak við
verksmiðjuna var hafið glóandi
af maurildum. Niður þess líktist
rafvélasuði . . . en sarnt virt-
ist það ekki vera hafið, sem sló
sína hljómdjúpu strengi, heldur
loftið, fjallið og verksmiðju-
reykháfamir.
— Segðu mér hverjir það
em, sem hafa flækt þig í netið?
Hverjir hafa hvílt í faðmi þín-
um á nætumar?
— Ekki er ég að spyrja þig
hverjar hafi verið frillur þínar
á vígstöðvunum. Hvað varðar
mig um þær? Farðu frá mér og
háttaðu þig.
— Dascha, þú mátt vera viss
um að ég kemst fyrir það hvem-
ig framferði þitt hefir .verið
Eg mun grafast eftir leyndar-
málum þínum . . . mundu það.
Hún færði sig fjær veggnum.
Augu hennar skutu eldingum
undir hrukkuðu brúnunum.
— Þér þýðir ekkert að stara
svona á mig Gljeb. Ég get brett
augnabrýrnar engu síður en þú.
Parðu og legstu fyrir á þínum
stað, og vertu ekki að ógna mér.
Tveir fjendur. Hún — með
tindrandi augu, hann — hraust-
ur og beinaber. Kjálkar hans
voru svo fast klemdir saman, að
vottaði fyrir bollum í kinnun-
um.
Er þetta Dascha, sem stendur
þarna og horfir á hann, reið og
ósigrandi. Hefir hann ekki áður
þekkt sál hennar í raun og vem,
sál hennar, sem er orðin ein-
þykk og ósveigjanleg á undan-
förnum þrem árum.
Hvaðan hefir Dascha fengið
þennan mátt?
Ekki í stríðinu, ekki við að
bera malpoka á bakinu, ekki við
húsmóðustörfin heima. Pélags-
andinn hefir vakið þennan mátt
og þanið hann eins og stilta
strengi. Hann hafði vaxið við
þrautir byltingaráranna, við
erfiðar tilraunir að gefa kon-
unni það frelsi, sem ofvaxið er
kröftum hennar. Hún hafði bug-
að hann með viljakrafti sínum.
. . . Hann, hermaðurinn, stóð
frammi fyrir henni feiminn og
ráðalaus.
Ósjálfrátt greip hann hana,
og faðmaði hana svo fast að
sér, að brakaði í bakinu á henni.
— Nú er um tvent að velja
líf eða dauða.
— Sleptu mér. Þú tekur mig
ekki með ofbeldi . . . Gættu að
þér maður.
Það mótaði fyrir förum í
vöðvum hennar undan átökum
hans. Með örvæntingarafli bjó
hún sig til varnar.
— Segðu mér, hvar hefir þú
glatað ást þinni í fjarveru
minni? Talaðu manneskja,
segðu, mér frá því.
— Gljeb, nú bið ég þig í síð-
asta sinn, að láta mig í friði. . .
annars lem ég þig . . . ég slæ
þig, Gljeb.
Tryltur af ástríðmn bar hann
hana að rúminu, kastaði sér
yfir hana, og reif skyrtuna
sundur, og faðmaði hana tryll-
ingslega að sér. Hún beit á jaxl-
inn og án þess að gefa nokkurt
hljóð frá sér reif hún sig lausa
hvað eftir annað. Við átök hans
kastaðist nakinn líkami hennar
til og frá, án þess að hún blygð-
aðist sín hið minsta. Alt í einu
gat hún sparkað honum fram
á gólfið, og nú stökk hún fram
að dyrunum eins og köttur.
Hún dró þungt andan og lag-
færði skyrtuna, án þess að líta
á hann.
— Láttu ekki svona, Gljeb,
annars hlýst verra af. Ég hefi
lært að sjá fótum mínum for-
ráð. Legstu nú útaf og jafn-
aðu þig . . . Gljeb, þú tekur
mig ekki með valdi. Þú ert dug-
legur hermaður, en þó hefir þú
ekki einu sinni vald yfir sjálf-
um þér.
Gljeb var alveg utan við sig.
Sársaukinn, sem nísti sál hans
var sterkari en niðurlægingin.
Hér mátti hann ekki berja,
þó það væri leyfilegt í hernum.
Hér átti það ekki við. Hvers
vegna lætur hún svona . . .
hvers vegna er hún svona óvið-
ráðanleg.
Hann sat á gólfinu og hallað-
ist upp að rúminu og beit sam-
an tönnunum, til að sefa sárs-
aukann í höfðinu. Dascha
hnyklaði brýrnar, og gekk að
fleti sínu í horninu.
— Slöktu ljósið, Gljeb, og
legðu þið útaf. Þú verður að
hvíla þig. Þú ert orðinn brjál-
aður af ofþreytu.
— Dascha . . . elskan mín,
hvað er orðið af ást okkar? Er
hið sífelda starf búið að breyta
þér í nom, ertu ekki lengur
kona?
— Legstu fyrir og jafnaðu
þig. Ég er orðin þreytt. Á morg-
un verð ég að fara til þorpsins
og skipuleggja kvennadeildina.
Ræningjaflokkar em hér á
hverju strái. Við erum aldrei
örugg um líf okkar, vertu þess
vegna ekki með neina heimsku.
Hún gekk að borðinu og
slökti á lampanum, lagðist síð-
an fyrir þegjandi og bylti sér
í rúminu dálitla stund. Svo varð
alt hljótt. Gljeb heyrði ekki
einu sinni andardrátt hennar.
Hann sat í myrkrinu og beið.
Sársauki og smán. Nú var
Daseha svo nálæg . . . en þó
svo langt í burtu.
Hann beið eftir að heyra
rödd hennar. Dascha mundi
koma til hans eins og áður,
þrýsta höfðinu að brjósti hans
og hvísla hljótt að honum eins
og vina eða móðir.
Þarna var hún ókunn. Hon-
um var ómögulegt að skiJja
hana. En hann var aleinn með
sársauka sinn og þrár sínar.
Hann gekk hljóðlega til henn-
ar, settist hjá henni og studdi
hendinni á herðar henni.
— Dascha, kystu mig eins og
fyr. Ég hefi vaðið eld og brenni-
stein, og það er svo langt síðan
ég hef fundið til ástar.
Hún tók hönd hans og þrýsti
að brjósti sér.
— Þú ert svo heimskur . . .
svo sterkur og heimskur . . .
Ekki Gljeb . . . ekki núna. Eg
hefi enga krafta aflögu til ást-
aratlota, en vertu rólegur,
stundin sem þú þráir kemur
bráðum .... fyrir mig ....
fyrir þig. Hjarta mitt er lokað
fyrir ástinni. Þú ert svo ákafur,
ég hefi ekkert að segja þér,
farðu nú að sofa.
Hann horfði einmana út um
dökkan gluggan. Himininn var
uppljómaður af stjörnum, en
einhvers staðar, líklega í f jall-
inu, heyrðist bergmál af þrumu
eins og úr dýpstu undirdjúpum
jarðarinnar. Austlægur norðan-
vindurinn söng í skóginum uppi
í dalverpinu. Hann stóð á fætur,
krefti hnefann og fleygði sér
upp í rúmið.
— Varaðu þig. Ég skal kom-
ast að raun um hver hefir rænt
ást þinni. . . Þetta gengur ekki
. . . ég hefi aldrei látið undan.
Mundu það.
— Dascha þagði, köld, ná-
læg, en þó svo langt, langt
burtu.
Snillingurinn og
fiðlan.
Fiðlusnillingurinn Marœl Masc,
einn af frægustu fiðlusnillingum
Ungvierja, dó fyrir nokkrum vik-
um. Um mörg ár hafði hann töfr-
að áheyrendur með tónum sín-
um og hann brást því ekki held-
ur á dauðastundinni. Hann dó á
hljómleik, þar sem hann var að
lieika á fiðlu sína. Þegar átti að
ná fiölunni úr höndum hans, hélt
hann svo fast um hana, að hún
náðist ekki. Var hann því látinn
hafa fiðluna sína með sér í gröf-
ina.
— Afsakið, ungfrú, ég mætti
líkliega ekki spyrja, hvar þér eig-
ið heima; ég ætla nefnilega sömu
lieið.