Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 17.05.1936, Blaðsíða 8

s
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
SKIP Guðlaugs í Hallgeirsey
hét Trú, oftast kölluð Gamla
trú. Framan á bitainum á öllum
skipunum í Landeyjum var fjöl,
nefnd „bitafjöl“. Á fjöl þesaa var
skorin vísa, iog nafn skipsins pá
æfinlega haft í vísunni.
Á bitafjölinni á Gömlu trú var
þessi vísa, ort eg skorin af Ein-
ari á Bryggjum:10)
Hlunnadýrið heitir Trú
hafs er treður móa;
veri hún í vernd Jesú
log virðar á sem róa.
Einar á Bryggjum var imesti
greindarmaður, söngmaður góð-
ur og listaskrifari. Bræður hans
voru Símon i Miðey,17) Sigurður
á Fagurhól18) og Einar í Vörum19)
í Garði, nafnkendur maður á sinni
tíð.
Helztu formenn í Lanri-
eyjum fyrir 50 árum.
Ð endingu vil ég geta stutt-
, lega helztu f ormanna í Land-
eyjum á þessum tíma. Auk bænd-
lanna í Hallgeirsey, sem áður er
getið, voru þessir hielztir: Sigurð-
|ur Þorbjörnsson í Kirkjulandshjá-
leigu, mikill dugnaðar- og áhuga-
maður. Mig minnir að hann fær-
ist með hásetum sínum við Land-
eyjasand.20) Þá má nefna bænd-
(uma í Krosshjáleigu, Pétur21) og
Jóhann.22) Pétur var mesti greind-
armaður, átti töluvert bókasafn,
en slíkt var ekki alment þá. Ekki
hafði hann kvongast, en bjó með
móður sinni og systrum. Móðir
hans var Guðrún, dóttir Páls
16) Einar Sigurðsson var kvæntur
Margréti Finnbogadóttur. Hann var
hálfbróðir Símonar og þeirra bræðra.
17) Símon Einarsson var fyrsti
maður Sesselju Hreinsdóttur í Mið-
ey, en hún var þrígift. Sonur Simon-
ar og Sesselju er Sigurður Símonar-
son, kunnur maður í Reykjavík, og
dóttir Kristín kona Sigmundar
Sveinssonar, dyravarðar í Miðbæjar-
bamaskólanum í Reykjavik. Dóttir
Sesselju er Elín Egilsdóttir, veitinga-
kona í Þrastalundi.
18) Sigurður Einarsson var kvænt-
ur Helgu Einarsdóttur. Meðal bama
þeirra er Steinn kennari í Hafnar-
firði og Einar faðir séra Sigurðar
Einarssonar, alþingismanns.
19) Einar Sigurðsson mun ekki
hafa látið eftir sig böm. Hann fiutt-
ist á elliárum til Isafjarðar og dó
þar.
20) Sjá áður.
21) Pétur Pétursson drukknaði í
lendingu við Landeyjasand, að því
er mælt er, veturinn 1893, einn sinna
manna. Hefir því orðið skamt á milli
margra þeirra, er hér getur.
22) Jóhann Jónsson var kvæntur
Þorgerði Jónsdóttur. Þau voru fóst-
urforeldrar Kristinar Guðmundsdótt-
ur, konu Hallbjarnar Halldórssonar,
prentara, en Kristín er systurdóttir
Jóns yngra á Bakka. (Sbr. 25).
skálda.23) Var hún talin góð ljós-
móðir og mörgum tók hún blóð,
en slíkt var algeng lækningatil-
íraun í þá diaga. Það kom oft fyr-
ir, að torf var flutt til Vest-
maninaeyja, því að engin torfrista
var þar. Skip Péturs hét María.
Þótti það fremur lélegt, einkum
að því leyti, að það Lak mikið.
Einu sinni er Pétur var búinn að
hlaða Maríu með torfi, er fara
átti til Eyja, hafði einhver >orð á
því, að þetta væri hættuLegur
farmur á svona leku skipi. Þá
sagði Pétur:
„O, sei, sei, nei, torfið beldur
að að ininan, en sjórinn að utan,
svo er það eins og járnskip."
Oddur Pétursson á Knossi-4)
þótti góður formaður. Ég var með
honum eina vetrarvertíð í Vest-
mannaeyjum. Margs mætti minn-
ast frá þeim tímia. Þá má nefna
Jón yngri frá Bakkö.25) Um hann
var þessi formannsvísa ort:
Með hlaupgóðan mastm hund
mætir engum skakka,
ötull vel um ufsa grund
yngri Jón á Bakka.
FLeiri imenn en hér er getið
fengust við formensku, þó að
þeirra sé ekki minst, og verður
hér að láta staðar numið að sinni.
Pétur Sifftfrdsson.
BARNAHEIMILI
Frh. af 5. síðu.
fyrir þessar umkvartanir, og
Gljeb hafði aldrei heyrt hana jafn
harðorða og nú.
— Vertu ekki að kvarta, félagi.
Þið skuluð gera eins og þið get-
ið, en hætta þessum sífeldu um-
kvörtunum . . . þær hafa ekkert
að þýða.
— Þú hefir rétt fyrir þér, fó-
lagi Tschumalowa. Gott er að
vinna með þér.
Gljeb heit á jaxlinn.
Dascha gekk um alt húsið og
leit meö óþolinmæði í hvern
krók iog kima, hún mam staðar í
herbergi starfsfólksins.
— Hvað er þetta, hvers vegna
eru stólarnir, hægindastólarnir og
23) Dætur Guðrúnar Pálsdóttur, cr
með henni dvöldust. voru þær Sól-
veig og Sigriður rnóðir Pála stúdents
Auðunssonar, Jónssonar i Múla. Páll
dó, er hann var á háskólanv.m í
Kaupmannahöfn. Hann var afburða
námsmaður.
24) Oddur Pétursson var kvæntur
Sigríði Ámadóttur. Sigurður sonur
þeirra er formaður í Vestmannaeyj-
um.
25) Jón Jónsson, Oddssonar, var
kvæntur Guðnýju Þorbjömsdóttur.
Þau bjuggu síðan á Seljalandi undir
Eyjafjöllum. Áttu 5 dætur. Ein
þeirra var Jónína kona Jóns Vil-
hjálmssonar, sltósmiðs í Reykjavik.
sófarnir hérna inni? Hér eru líka
myndirn,ar . . . og margt annað.
. . . Ég hefi þó skipað svo fyrir,
að ekki megi bera nokkurn hlut
úr herbergjum bamainna. Haldið
þið að börnum þyki óþægiLegt, að
hafia mjúka sóffa eða ábreiður til
að veltai sér á? . . . Börnum þyk-
ir líka gaman að myindum . . .
þietta má ekki koma oftar fyrir.
— Þetta er rétt hjá þér, félagi
Tschumalowa, . . . ien framkvæmd
uppeldismálanna á raunhæfum og
óraunhæfum sviðum . . . þvílikur
heilaspuni . . . skapar aðems Leti
. . . ryk og sýkingarhættu.
Augu forstöðukionuinnar urðu
hvöss, en Dascha hélt áfram að
tala, án þiess að veita því minstu
eftirfcekt, rödd hennar var hörð,
og það komu rauðir fLekkir í and-
lit hennar af ákafa.
— Ég legg lítið upp úr þessari
framkvæmd ykkiar. Bömin hafia
fram á þieninan dag lifað eins og
svin í stíu. Gefið þeim myndir,
ljós og mjúk húsgögn. Alt, sem
okkur er mögulegt, verðum við
að láta þeim í té. Við þiufum að
skreyta og fegra samkiomusalinn,
gera hanm vistlegan, börnin eiga
að borða og Leika sér úti í nátt-
úrunmi. Ekkert handa okkur, alt
handa þieim, og þó við yrðum að
dieyja . . . þá verðum við að gefa
þieim alt. . . . En svo starfsfólkið
verði ekki hirðulaust, þá getur
það búið í þessum leiðinlegu
hreysum. V-ertu ekki að reyna að
þyria ryki í aúgun á mér, félagi,
ég skil sumt, sem ber fyrir mig
. . . eininig starf yðar.
Litla forstöðukonan brosti ynd-
isliega, og það glampaði á gull-
tennurnar. Augu hennar voru kvik
og stingandi.
— Hver efast um það, félagi
Tschumalowa, þú ert einstök
kona, aðgætin og tilfinninganæm.
Undir þinni stjórn gengur alt vel.
Áður en Dascha fór, faðmaði
hún Njúrku að sér, og bönnin
þyrptust aftur utan um hana og
blómin, myndastytturnar og
kvökuðu með sinni veiku röddú.
Njúrka horfði aftur athugandi
á Gljeb.
— Viltu koma heim, Njúrka
litla, og Leika þér eins og áður
hjá pabba og mömmu?
— Hvert heim? . . . Rúmið mitt
ier hérna. Við vorum að drekka
nýmjólk, og á eftir göngum við
fylktu liði með söng og hljóð-
færaslætti.
Hún tók um háls lians þýtt og
blíðLega, og í atugunum, sem voru
eins og augu móður hennar, var
glampi, eins og af óleystri spurn-
ingu.
Dascha gekk þögul frá barna-
heimilinu út á götuna. I augum
hennar speglaðist viðkvæmni, sem
ennþá var ekki kulnuð. Þegar þau
komu út á götuna, sagði hún
eins og hún væri að tala við
sjálfa sig, en ekki við Gljeb:
— Kvennadeildin hefir mikið
starf að Leysa af hendi, og ekki
einuingis við uppeldi bamanna.
. . . Við þurfum að aga þess-
ar bölvaðar kerlingar.
Ef við hefðum ekki vakandi augiff
á þeim, mundu þær sfcela gersam-
Lega öllu. . . . Sjálfar eru þær
eins og þrælar. . . . Alls staðar
eigum við óvini . . . þessar xneð
gullbenjnurnar, þeim verður ekki
við bjaigað . . . en okkar eigin
menn . . . þeir, sem fylgja okk-
ur að málum . . . Gljeb, þeir eru
þrælar. . . . Hvernig lízt þér á
bamaheimilið ?
Hvolpar -— rándýr.
Fiskimaður einn í Mulvika á
Vestfjold kom fyrir nokkru
auga á tvö fallega dádýr sem
löbbuðu út á ís. Alt í einu
komu 6 hvolpar þjótandi út úr
skóginum og réðust að dádýr-
unum, eins og úlfar. Hvolparnir
eltu dádýrin og hættu ekki fyr
en þeir höfðu gengið af þeim
dauðum. Annað dýrið tættu
þeir í sundur, en hitt eltu þeir
út af ísskörinni. Lét dýrið þar
líf sitt eftir að hafa gert ítrek-
aðar tilraunir til þess að bjarga
sér upp úr ísköldu vatninu, því
að hvolpamir vörðu því upp-
göngu. Fiskimaðurinn vissi ekki
að i slíkum tilfellum var leyfi-
legt að skjóta hvolpana, að
öðrum kosti mundi hann vafa-
laust hafa gert það.
Franska og enska.
Meðan stóð á Þjóðabanda-
lagsfundinum í London fyrir
skömmu bar svo við ,að formað-
ur verkamannaflokksins Attlee,
kom inn á gang í St. James
höllinni, þar sem Eden og
franski utanríkisráðherran
Flandin, voru að tala saman í
mesta ákafa. Þegar Attlee kom
auga á þá varð honum að orði.
— Það er gaman, að maður
skuli að lokum rekast á fransk-
an og enskan utanríkismálaráð-
herra, sem eru jafn háir vexti.
Nú þarf hvorugur þeirra að líta
niður á hinn. Daginn eftir kom
röðm að Flandin með að segja
brandara. Attlee spurði hann
hvort hann sem Frakki kynni
ekki illa við þann sið í enskum
borgum að víkja til vinstri.
— Nei, sagði Flandin rólega,
ég er því svo vanur hér í Lon-
don að alt víki til vinstri
nema verkamannaflokkurinn.
RTTSTJÖRI:
F. R. VALDEMARSSOR_
STIINBðRSPRENT H.F.