Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 04.10.1936, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Svejk ræðir við sérfræðinga.
ÞEGAR Svejk var leiddur inn,
bauö rannsóknardómarinn
honum vingjamle,ga sæti og
sagði:
— Jæja; j>ér eruð þá hen'a
Svejk?
— Sá er víst maðurinn,
svaraði Svejk, — því að faðir
xninn hét Svejk og móðir mín
hét frú Svejk. Ég hefi ekki viljað
gera þeim það til skammar að
skifta um nafn.
Vingjamlegu brosi brá fyrir á
andliti rannsóknardómarans.
— Þér hafið heldur en ekki
verið úti að keyra. Það er ekk-
ert smáræði, sem þér hafið á
samvizkunni.
— Ég hefi alt af haft afarmikið
á samvizkunni. Það vantaði nú
bara, sagði Svejk og horfði bros-
andi framan í ránnsóknardómar-
ánn. — Það er ekki ómögulegt
meira að segja, að ég hafi meira
á samvizkunni en þér, yðar fróm-
heit.
— Það má nú sjá það í lög-
reglubókunum og þér hafið sett
siafn yðar undar það, sagði rann-
sóknardómarinn mjög vingjarn-
lega. — Hafa þeir ekki þröngvað
yður, þarna á lögregluvarðstrf-
unni?
— Hvað dettur yður í hug, yð-
ax frömheit. Ég spurði þá sjálf-
Ur, hvort ég ætti ekki að skrifa
undir, og þegar þeir sögðu, að
ég ætti að skrifa undir, þá skrif-
aði ég undir. Ég vildi ekki vera
að gera þeim erfiðara fyrir með
því að neita að skrifa undir; það
gat ég ekki fengið af mér; agi
verður að vera.
— Emð þér vel friskur, herra
Svejk?
— Ja, frískur og frískur ekki,
yðar frómheit. Ég hefi, gigt og
þarf þess vegna að núa mig meö
opodelok, herra dómari.
Hinn aldraði rannsóknardómari
brosti vingjamlega.
— Hefðuð þér nokkuð á móti
jþvi, að réttarlæknamir athuguðu
yður ofurlítið.
Ég held að það sé ekki svo
alvarlegt, að þeir þurfi að eyða
sínum dýrmæta tíma til þess að
skoða mig. Það var læknir, sem
skoðaði mig á lögregluvarðstof-
ttnni, til þess að vita, hvort ég
hefði ekki hjarðsveinasjúkdóm.
— Vitið þér hvað, herra Svejk.
Við ætlum nú samt að láta rétt-
arlæknana rannsaka yður. Við
fitjósnra nefnd sérfræðinga. Á
¥ SÍÐASTA tölublaði Sunnudagsblaðs Alþýðublaðsins var
birtur kafli úr bókinni Ævintýri góða dátans Svejks í
heimsstyrjöldinni, eftir Jaroslav Hasek. Hér birtist næsti kafli
á eftir og segir hann frá því, er Svejk er dreginn fyrir sér-
fræðinganefnd réttarlækna og úrskurðaður flfl í annað sinn.
meðan verðið þér í gæzluvarð-
haldi, og þar getið þér hvílt yður.
Ég ætla bara að leggja fyrir yður
eina spurningu. Samkvæmt lög-
reglubókunum eigið þér að hafa
spáð stríði.
— Já, afsakið, herra dómari,
það verður stríð hið allra fyrsta.
— Fáið þér ekki stundum köst.
— Nei, yðar frómheit. En einu
sinni, það em mörg ár síðan,
var ég nærri því orðinn undir^
bíl á Karlstorginu.
Þar með var yfirheyrslunni
lokið. Svejk rétti dómaranum
höndina, og þegar hann var kom-
inn inn í klefann aftur sagði
hann við fangana:
— Nú eiga réttarlæknamir að
athuga mig út af morðinu á Fer- 1
dinand erkihertoga.
— Réttarlæknarnir skoðuðumig'
líka einu sinni, sagði ungur mað- y
ur. — Ég lenti þá í klandri við
lögregluna út af fáeinum gólf-
teppum. Þeir feldu þann dóm
yfir mér ,að ég væri hálfbjáni.
Nú hefi ég gert bródelíur í verk-
smiðju, og þeir geta ekkert gert
mér. Lögfræðingur minn sagði
við mig i gær, að þegar einu
sinni væri búið að fella þann úr-
skurð yfir mér, að ég væri hálf-
bjáni, þá gæti ég haft (gagn af
því alla mína æfi.
— Ég hefi nú takmarkaða tiú
á þessum réttarlæknum, sagði
maður með . gáfulegan svip. —
Einu sinni falsaði ég víxil og fór
rétt á eftir á fyrirlestur hjá dr.
Heveroch. Þegar ég var tekinn
lézt ég fá flog og líagaði mér
alveg eins <bg doktorinn hafði
lýst fyrirbrigðinu. Ég beit einn
réttarlækninn í fótinn, drakk úr
blekbyttunni, og með leyfi að
segja, leysti ofan. um mig í einui
hominu, að öllum læknunum á-
6jáandi. En. af þvi að ég hafði
bitið einn lækninn í fótinn, feldu
þeir þann úrskurð, að ég væri
alheilbrigður, og þar sat ég.
— Ég er hvergi smeykur við
rannsókn þessara herramanna,
sagði Svejk. — Þegar ég var í
herþjónustunni var ég einu sinni
skoðaður af dýralækni og það
gekk ágætlega.
— Réttarlæknarnir eru bölvaðir
skíthælar, sagði lágvaxið mann-
kerti. — Nýlega var af tilviljun
grafin upp beinagrind’ í /minni
landareign. Réttarlæknarnir full-
yrtu, að maðurinn hefði verið
myrtur með höfuðhöggi fyrir 40
ámm. Ég er 38 ára og ég er tek-
inn fastur, enda þótt ég hafi
skímarvottorð og útskrift úr
kirkjubókinni.
— Ég held, sagði Svejk, — að
við eigum að leggja alt tít á
bezta veg. öllum getur yfirsést
og hlýtur að yfirsjást, því meira
sem menn hugsa um málin. Rétt-
arlæknarnir eru bara menn, og
menn hafa sína galla. Eins og
einu sinni kom fyrir í Nusle, rétt
hjá brúnni yfir Botic. Ég var á
heimleið og þá kemur maður til
I mín og slær mig með kylfu ofan
'í hausinn .Meðan ég lá þama á
Jjörðunni lýsti maðurinn á mig
með vasaljósi og sagði: — Þetta
er misgáningur; það er ekki hann.
Og svo reiddist þessi náungi yfir
því að hafa tekið misgrip og gaf
mér annað högg í bakið. Það
liggur einhvem veginn í eðli
mannsins, að hann er alt af að
taka misgrip fram í andlátið.
Svona var það með manninn,
sem að næturlagi fann hund,
hálfdauðan úr kulda, og fór með
hann heim og stakk honum ofan
í rúmið til konunnar. Þegarhund-
urinn var búinn að ná sér aftur,
gerði hann sér lítið fyrir og beit
alla fjölskylduna, og brjóstmylk-
inginn, sem lá i vöggunni, reif
hann á hol og át hann, ánminsta
samvizkubits. Svo get ég líka
sagt ykkur dæmisögu af því,
hvemig þreskjari nokkur í mín-
um heimahögum tók misgrip.
Hann opnaði Padoli-kirkjuna með
útidyralyklinum sínum, af því
hann hélt að hann væri kominn
heim til sín, fór úr stígvélunum í
skrúðhúsinu, af því hann hélt að
hann væri í eldhúsinu heima hjá
sér, lagði sig upp á altarið, af
því hann hélt að hað væri rúmið
hans, breiddi yfir sig nokkra
dúka með heilagri áletrun, laum-
aði biblíunni og fleiri vígðum
bókum undir höfuðið, svo að
hann gæti nú legið hátt með
höfuðið. Um morguninn fann
kirkjuþjónninn hann. Þegar mað-
urinn rankaði við sér, sagði hann
mjög kurteislega, að þetta væri
misgáningur. — Það er lagiegur
misgáningur að tama, sagði
kirkjuþjónninn, — því að nú
verðum við að gera svo vel og
vígja kirkjuna upp á nýtt. Svo
kom þreskjarinn fyrir réttarlækn-
ana og þeir sögðu, að hann væri
með fullu viti og hlyti að hafa
verið ófullur, því að öðrum kosti
hefði hann ekki hitt skrána með
lyklinum. Svo dó þessi þreskjari
í Pankrác. Ég get líka sagt ykk-
ur sögu af því, hvemig lögreglu-
hundur í Kladno tók misgrip.
Það var hinn frægi úlfhundur
Rotters riddarahöfuðsmanns. Rott-
er riddarahöfuðsmaður tamdi
þessa hunda. og æfði þá á flæk-
ingunum, þangað til allir flæk-
ingar fóru að sneiða hjá Kladno-
héraðinu. Svo gaf Rotter hermönn
unum skipun um að koma með
einhvern flæking, hvað sem það
kostaði.. Svo komu þeir einu sinni
með vel klæddan mann, sem
þeir fundu í Lany-skógunum,
sitjandi á viðarbol.. — Þeir létu
óðara skera stykki úr frakkan-
um hans, lofuðu hundinum að
þefa af pjötlunni og fóru svo
með manninn út úr borginni og
földu hann. Svo slepptu; þeir
hundinum og létu hann rekja slóð
ina. Hundurinn fann nxanninn og
kom með hann. Svo mátti þessi
maður klifra upp stiga og henda
sér yfir múrinn á höfuðið ofan í
tjörn og hundurinn á eftir. Loks-
ins upplýstist, að maðurinn var
tékkneskur þingmaður, sem hafði
farið . iskógartúr út í Lány-skóg*
inn, af því að honum var farið
að leiðast í þinginu. Því segi
ég það, mönnunum getur yfir-
sést, þeim hlýtur að yfirsjást,
hvort sem þeir hafa náð stúdents-
prófi eða eru hálfbjánar. Jafnvel
ráðherrunum getur yfirsést.
I sérfræðingadeildinni, sem
átti að dæma um það, að hve
miklu leyti Svejk væri ábyrgur
gerða sinna, voru alvörur
gefnir menn, sem hver um sig
mynduðu sér skoðanir, sem fóru, í
bága við skoðanir hinna tveggja.
Þeir höfðu lært í þrem mis-
munandi skólum, og voru fulltrú-
ar sinnar sálfræðikenningarínnaj'
hver.
En þar sem þeir urðu nú alllr
á einu máli um Svejk, þá er *ð-