Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 01.11.1936, Blaðsíða 3

Cora Sandel:
Konstansa.
NO ER eyrðarleysið aftur kom-
ið yfir frú Gabrielsson, —
svo igömul sem hún er.
Hún er gripin þessum óróa,
þegar daginn fer að lengja, þeg-
ar áin stynur milli skara austur
á heiðum, þegar snjóinn fer að
leysa og moldarþefurinn stigur
upp af mörkinni.
En þó er það einkum birtan,
. sem veldur henni óróleika. Pegar
nóttlaust er or&ið á vorin.
. Kvöldskýin purpurarauð svífa
undir gagnsæjum himni og mold-
arþefurinn magnast. Og fuglamir
syngja.
Frú Gabrielson er á kvöld-
,göngu. f>að fylgir þessu eyrðar-
leysi. Kápan situr laus á herð-
um hennar og hún stiklar á stein-
unum i bröttu brekkunni, sem
þau kalla „garðiim“. Hann ligg-
ur sunnan við húsið og þar er
orðið snjólaust og þurt og bráð-
um fer að grænka. Bjarkimar
bak við útihúsin teygja sig upp,
til þess að ná í sólina sem skín
yfir þakið. Bráðum standa þær
iíka í laufgrænum skrúða, enda
þótt ræturnar séu faldar í snjón-
lum frá í vetur. Þær eru eins og
við, vesælar manneskjur, hugsar
frú. Gabrielson.
Hún á fáein beð með gulrótum
•Og reddikum þarna efra. Hún á
þar líka persillur, hringblóm og
lautinantshjarta, sem gott er að
íhafa í blómmvönd á laugardög-
um. Það er net í kring um þessi
beð, og hún stefnir þangað.
— Hann er svo brattur, þessi
Garður, segir Andrés stundum,
þegar hann er í góðu skaþi. Og
þegar krakkarnir hafa hnuplað
•einni gulrót, segja þeir:
— Ég fann þetta neðan viö
garðinn, það hefir vist dottið út
fyrir girðinguna.
En einmitt núna hefir Andrés
skrúfað frá útvarpinu og hljóm-
sveit Jack Hyltons er í útvarp-
inu. Andrés kemur út og hröp-
ar á eftir henni. Hann er líka á
þeirri skoðun, að kveldloftið sé
full svalt ennþá. Hún segir já,
já, og heldur áfram.
Efst í garðinum er bekkur. —
Þaðan er hægt að sjá yfir
bryggjuna og alt þorpið. Þakið á
útihúsinu hans Flemmings er tek-
ið að grænka. Það er eitt af
þeim fáu torfþökum, sem eftir
earu. Vindur er af austri, svo að
ámiðurinn er sterkari. Bjarkar-
skógurinn uppi í fjallinu hefir
skift um lit. Á hverjum degi ber
«aitthað nýtt fyrir auga, eða er
það bara þannig, að nýtt líf fær-
ist yfir það gamla? Það er eins
og hver tekur það.
Áætlunarskipið liggur við
bryggjuna með gufuna uppi. Hvít
gufusúlan stígur án afláts upp úr
reykháfiinum. Það er fagurt til-
sýndar. Hún heyrir fótatak um
borð.
Og svo þessi sífielda birta, þó
að maður vaki langt fram á nótt.
Eftir einn mánuð er siólin á lofti
allan sólarhringinn. Hljóðfæra-
leikur, hlátrar og áraglamm beyr-
ist alla nóttina. Þá sefur maður
létt og iáðeins í smádúrum.
Bara að veturinn væri kominn
aftur, myrkur og djúpur snjór.
Það sefaði. Frú Gabrielson hristir
höfuðið, eins og flugur ásæktu
bana. Gömul kona, um fertugt,
og henni er innanbrjósts eins og
hún hafi fengið einhvern görótt-
an drykk. Hún er utan við sig,
fjarhuga. Henni veitist erfitt að
vera eins og hún á að vera við
Andrés og börnin.
Þetta órólega blóð mátti Kon-
stansa ekki erfa. Hvílíkan heila-
spuna hafði hún ekki ofið; í öll
þessi ár, sem hún hafði verið hér
hjá Andrési og börnunum. En
Konstiansa á að verða hamingju-
söm; hún á að fá að ferðast út
í heiminn, hún á ek!ki að þurfia
|að giffiast í þessu þorpi.
Og þarna er hann Andrés kom-
inn aftur út á eldhúsþrepin: —
Þú kvefast af að sitja svona ber-
höfðuð. Komdu nú inn; ég hefi
háð í Berlín, Göbbels er að fiala.
— Æ, lofum honum úð tala,
tautar frú Gabrielsion, en upphátt
segir hún: — Það fier vel um
mig, og situr kyr.
Þarna kemur hann Pétur. Hann
fleygix frá sér vindlingsstúf um
leið og hann kemur áð hliðinu og
stígur á hann, hann hefir ekki
hugmynd um, að möðir hans sit-
ur og horfir á hann. Svio lítur
hann upp, sér hana og lætur sem
ekkiert sé.
— Maturinn er í steikarofnin-
um! En að þú skulir ékki koma
á réttum tíma í matinn.
— Ja, iss, segir Pétur og ýtir
opnu hliðinu með öxlinni.
Frú Gabrielson fær nærri því
andúð á bessum svni bennax og
Andrésar. Habn er nærri því of
likur Andrési. Dálítið kiðfættur,
ofurlítið siginaxla. En ef hann
verður jafnmikið göfugmienni iog
fáðirinn, þá má frú Gabrielsion
vera ánægð.
Iðrast hún nokíkurs?
Hún þarf ekki annað en líta á
hana Konstönsu, til þess að um
hana streymi alt önnur tilfinning
en iðrun. Það var sælt að syndga.
Og hún hefir gert skyldu sína
gagnvart Andrési og börnunum.
Þau eiga sjálf húsið, sem þau búa
í, iog verzluniria. Árið sem Andrés
byrjaði fyrir eigin reikning hafði
húb enga stúlku baft. Þá áttu
þau tvö bprn yngri en Pétur og
þriðja vair á leiðinni. Fimta barn-
ið áttu þau fyrir fimm árum. Þá
hafði, hún stofustúlku og létta-
stúlku. En hún hafði aldrei fiengið
að ferðast. Andrés hafði reyndar
talað rnn, að þau skyldu fara
suður einhverntíma — en.
Hvað skyldu húsin í útlöndum
vera há? Hærri ien banka-
húsið, skólinn og kirkjan. Him
veit, að þau eru margar hæðir.
Skyldi það vera satL sem raarg-
ir halda fram, að við lifum eftir
dauðann? En þá vill hún heldur
sjá París og pyramidana en
. himnaríki.
Það er dálítið hættulegt að vera
ung, falleg ög fátæk. Það var það
að minsta kosti í hennar ung-
dæmi. Þá var svo margt fallegt
sagt við mann og sumt tekið of
alvarlega.
Það eru bráðum nítján ár síðan
þetta var. FerÖamennirnir voru
vanir að standa við dyrnar á hót-
elinu, þegiar hún og vinstúlkur
hennar gengu um götuna og
leiddust. S
Hann hafði svart iog hrokkið
hár iog húðin hvít og fín, eins og
á Konstönsu. Hann hafði mosa-
græntan flókahatt og talaði þýzku.
Reyndiar kunni hann nokkur orð
í norsku og hann sagði þau svo
fiallega. Hann var farandsali og
seldil skóhiífar. Hún fékk einar til
reynzlu.
Syndin var sæt. En hann kom
ekki við í bakaleiðinni, eins og
hann hafði iofað, og skrifaði ekki
heldur. Nokkrum vikurn seinna
varð hún áð leita til Andrésar.
Hún fór til hans. Hún hefði get-
að leitað til annara, en hún fann
þáð á sér, að hún átti einmitt að
leita til hans. Hún sagði honum
alt eins log var og hann var ráð-
■ínn hjá Öyen. Þau giftu sig svo
fljótt sem þau gátu. Hann átti fal-
legustu konuna' í þorpinu og hon-
um hafði aldrei dottið í hug, að
hahn fengi hana. En nú var svo
komið, enda þótt það væri efcki
eins og hann hefði helzt kosið.
Það er ekki þar fyrir, hann
hefir aldrei á þetta minst, en það
vaf nú líka hann Andrés, sem hún
leitaði til.
Andrés var göfugmenni, reglu-
samur og bragðaði aldrei vin. En
hann gat ekki sagt falleg orð mcð
jafn faliegri rödd og hún heyrði
kvöld nofckuxt í höteli fyrir löngu
síðáh. Að vísii skildi hún ekki
alt, sem hann sagði, en hún man
þau samt.
Svoleiðis orð á Konstansa að fá
að hlusta á og þau eiga ^að vera
■sögð í alvöru. En liér í þorpinu.
kann enginn að haga orðum sín-
um þannig, Konstansa á að ferð-
ast. !
Konstansa, sem ö eins og kvik-
myndaStjarna — eins og Kay,
Fráncis.
— Hann kjökrar hann litli And-
rés. Það er Gabrielson sem-stend-
ur á eldhúsþrepunum. — Þú verð-
ur að koma inn.
— Það er ekki svo hættulegt,
segir hún og leggur af stað.
F~\ AÐ er óbærilegt áð verá inni
á svona kvöldi. Grá dags-
birtán í lágum stofunum, og svo
þetta látlausa þvaður í útvarp-
inu. Baira að Andrés vildi nú
skrúfa fyrir ikariakórinn, en hann
vill fá áð hlusta á alt.
Loks verður. alt þögult. Hann
ætlar snemma á fætur, annar eins
reglumaður og hann er.
— Párðu nú að hátta!
— Ég bíð eftir Konstönsu!
— Það er engin hætta meö
Konstönsu!
— Ég bíð samt!
— Jæja þá!
Frú Gabrielson situr ein í stof-
unni. Hún leggur prjónana frá
sér og situr með hendár i skauti.
Það heyrist enginn á ferli lengur
á götunni.
— Nei, það er engin hætta með
hana Konstönsu. Hún er hjá
skólasystur sinni áð lesa. Kón-
stansa er dugleg stúlka og á að
taka stúdentspróf í vor. Frú Ga-
brielson gekk ekki einu sinni á
gagnfræðaskóia. Það lenti alt í
útúrdúrum.
En æskati nú á tímum er hygg-
in og lætur ekki gabbast. Samt
sem áður langar hana til a& segja
Konstönsu hltt og þetta, en hún
fær aldrei tækifæri til þess.
Fótatak úti á götunni. Þama er
hún hjá lyfjabúðdhni. Hún þekkir
hana á fótatakinu Langa leið. Hún
gengur ©ins og frú Gabrielson
gekk einu sinni, og svoleiðis get-
ur hún igenglð ennþá, ef hún vill
það viðhafa.
Hún er iiá og grönn eins og
móðir hennar, og þessi fallegi
yfirlitur, ja, það dettur víst eng-
[um í hug, að hann sé frá And-
rési. Augun eru dimmblá, eins
og augu móðurihnar, og þá skift-
ir engu með yfirlitinn.
Og hvemig hún fær þennan
iiila hatt til að sitja. Það er ekki
ein-s og á liinum stúlkuntim hér £
bænum, það er eins -og klipt út
úr tízkublaði. Nei, það er ekkí
eins og Konstansa sé alin upp £
Frh. á 6. síðu. '