Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 15.11.1936, Blaðsíða 4

a
ALÞÝÐUBLAÍMÐ
Uppreisnin á Spáni:
Kormrnar í spönsku borgarastyrjöldinni.
¥ EFTIRFARANDI gr£in er sagt frá kjörum verka&veim-
* anna á Spáni af blaðamanninum Kurt Singer, sem er
vel kunnugur högum þar og hefir verið á Spáni frá því'
borgarastyrjöldin brauzt út. Lýsir hann einnig þátttöku
kvennanna í borgarastyrjöldinnj, og eru þær sízt deigari en
karlmennirnir. Einkum mun verða eftirminn'Ieg frásögnhans;
af „Libertaria", dóttur málarans Laftunta. Hún var aðeins
16 ára gömul, en yfirgaf þð ekki vélbyssuna sína, fyr en
Márarnir lögðu hana í gegn m£ð byssustiig.
SYNIRNIR Á VIGSTQÐVUNUM VIÐ SARAGOSSA, MÆÐURN-
AR HALDA VÖRÐ HEIMA.
Eftir Kurt Singer
HINNI sönnu spönsku konu
mætum við hvorki í Alcala
né við spönsku baðstaðina. Nei,
við finmim hana í verkamanna-
hverfunum í Madrid. Þær ganga
þar um götumar dökkar á brún
Dg brá með þreytulega andlits-
drætti. Þær kannast við hungrið,
þær þekkja erfiðið í verksmiðj-
unum, í sveitxrmi, í námunum.
Þær þekkja neyðina. Þær kann-
ast við lénsskipulagið, sem hefir
ríkt á Spáni og pint verkalýð-
inn, einkum verkakonumar.
1 dag heimtar þetta fólk að
fá að lifa sæmilegu lifi. Þær
krcfjast þess á sama hátt og
maður, sem er að kafna, heimt-
ar hreint loft.
Á hæðunum við Albasin beint
á móti Granada búa þessar kon-
Sir í fátæklegum kofum og þvo
þvotta fyrir ókunnugt fólk. í
Lorca búa þær ekki í mannabú-
stöðum, held'ur í hellisskútum úti
á víðavangi. Og fátækrahverfin
í Baroelona em hræðileg útlits.
Rétt við hliðina á máriskum
höllum, sem gnæ:a við himininn,
þar sem auðmennimir búa, era
fátæklegar íbúðir, þar sem hvorki
«r ljós, vatn né loft. Á gólfinu
i þessum híbýlum fæðast börn-
in, eða mæðurnar deyja af barns-
fararsótt. Og kjör verkakvenn-
anna eru i fdag jafn bágborin og
fy.lr 503 árum. Og hver veit,
ne :ia það séu einmitt þær, sem
Dante kvað um í scngvum sinum
um Vííi. Og þær hafa enga samn-
inga. Þær vita bara, að það á
áð vinna frá sólaruppkomu til
só!arlags. I Graiiáda, hinu dá-
samlega héraði, vinna dökk-
hærðar, fallegar konur viðvinnu-
bekkina. Þúsundir kvenna vinna
þar í verksmiöjunum, þar sem
loftið er kveljandi. Þær vinna í
12 tíma á dag. Því að hvað vita
þær um það, að sums staðar í
Evrópu er að eins 8 tíma vinnu-
og samt sem áður eru launin ekki
meira en 1 króna á dag eða 9
aurar á tímann.
Og hvað er svo verið að tala
um kínversku kúlíana eða iauna-
lækkanirnar í Japan.
Konurnar í Las Hurdas voru
dvergvaxnar. Þær höfðu aMrel
á æfi sinni bragðað kjöt og
sjaldan brauð.
í fangelsunum í Estramadura
sátu þúsundir kvenna, dæmdar
fyrir þjófnað. Þær höfðu leyft
sér að rífa hrís í skógi einhvcrg:,
greifans, sem þær höfðu aldrel
heyrt getið um að væri tik
Sumar. höfðu líka tekið eikar-
hnetur, því að þegar þær fá ekki!
brauð, þá borða þær eikarhnetur.
Neyðin hefir kent þeim að bjarga
sér á einhvem: hátt, og þær eru
dregnar út úr hinum. fátaiklegu
kofum sinum o.g varpað í fang-
elsi. Jafnvel á götunum ■ í Se-
villa rnætir maður konu, sem er
að borða eikarhnetu.
Sevilla er tiltöluiega., auðug
: borg og þar eru nokkrar þúsund-
ir manna, sem. lifa sæmiiegu Iíri.
Þessir menn eru fjandmenn al-
þýðufylkingarinnar. í • lénsslkipu,-
Lagi, eins og er á Sjiáni,. eru mót-
seíningarnar ennþá meiri milll
s téttainna og hatur þeirra ■: hvor á
annari hlutfallslega jafnmikið. A.f
þeirri ástæðu ■ verður baráttai
þeirra skarpari. Og það er vegha:
þessa, sem baráttan milii þeirra:.
er svo heiptarleg. Það skap-
ast aldrei friður i þessu landi,,
• svo lengi, • sem þetta skipulag;
helzt. Hinir fátækuslu ha'fa nú
gripið til vopna, af því, að her-
og neyðinni. ••■.■■
: Fátæk og óupplýst spönsk
verkatoona sagði rétt ef:ir að upp-
reisnin bráuzt út: „Spanska þjcð-
in, sem naumast hefir nokkuð að
lifa á, þarfnast ekki jarðeiganda
og murika. Við viljuim fá að lifa
lika.“
Eeint á móti Sevilla, öðru meg-
in fljót.sins, er Triaina. Þar-eru
ekki sungin kveldljóð framar.
Þar ganga-konur um í r\ kugum
og rifnum •fötum. Á þessum stað
rennur það máske ljósast upp
fyrir monni, að fólkið vi'l ekki
lengur !Da skort í slámum íbúð-
um. Það viil þjóðfélagslegar um-
bætur, eins og þær, scm sjálf-
Isajgðar þykjr í öðrvm löndum Ev--
rópu: En baráttuna fyrir þessum.
umbótuim er ekki hægt að hugsa:
eér, án spönsku konunnar. í bar-
áttu þeirri, sem nú stendur yfir
og heflr krafið spönsku alþýðuna
avo stórra fóma, hefir konan ■
STOLKURNAR í MADRID, VOPNAÐAR BYSSUM Á LEIÐ TIL VIGSTÖÐVANNA.
inn og afðræningjarnir ætluðu
með valdi og vopnum að halda
dagur. Þær vinna 12 tíma á dag þeim eftirleiðils í sömu fátæktinni