Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 05.12.1936, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ust fregnimar um prælaveiðarnar
ura alla Austfirðina, og fól'k flýði
5nn í landið. Ræningjamir höfðu
|jví ekkert að gera þar lengur
og héldu á braut. Þeir höfðu tek-
fð 110 fanga og drepið marga.
Frá Berufirði sigldu svo þessi
tvö skip suður með ströndinni
og mættu þar þriðja sjóræningja-
skipinu. Nú ákváðu sjóræningj-
arnir að ráðast til fanga í Vest-
mannaeyjar, því að þar var mjög
þéttbýlt á þeim tíma. En þetta
Var mjög hættulegt, því að mjög
Var erfitt að lenda við eyjarnar.
Á leiðinni hittu ræningjamir
enska fiskiskútu, og var þar um
borð Islendingur, Þorsteinn að
nafni. Hann hafði verið í Vest-
mannaeyjum og var því kunnug-
Ur þar. Ræningjarnir tóku skút-
'una, en lofuðu að sleppa skips-
höfninni, ef þeim yrði vísað til
vegar til Vestmannaeyja. Þor-
steinn gekk inn á þetta til þess
að bjarga lífinu.
IVESTMANNAEYJUM höfðu
menn fengið fregnir um rán-
ið J Grindavík. Ibúamir urðu
ðttaslegnir og bygðu sér virki úr
grjóti og hnausum við dönsku
verzlunarhúsin. En þegar tíminn
leið og engir ræningjar komu,
urðu menn rólegri, fyltust of-
■dirfsku og gerðust stórorðir. Þeir
•þóttust hvergi varbúnir að taka á
móti „Tyrkjanum". í fyrsta lagi
var mjög erfitt fyrir ókunnuga
að komast í land og auk þess
hafði danski kaupmaðurinn eitt-
hvað af vopnum, sem átti að út-
býta, ef hættu bæri að höndum.
Ög svo var virkið, sem þeir ætl-
uðu sér að verja, hvað sem á
tíyndi.
Einn góðan veðurdag, fjórum
Vikum eftir ránið í Grindavík,
sáu Vestmannaeyingar þrjú skip
og eitt fiskiskip koma siglandi
"úr austurátt. Allir.voru kallaðir
til vopna og menn fylktu sér við
idönsku verzlunarhúsin. Skipin
fóru ekki inn á höfnina, en fóru
suður fyrir eyjarnar og stefndu
því næst í vesturátt. Mönnum
hægði; þetta voru áreiðanlega
tíönsk og ensk herskip, sem
höfðu verið send til þess að
vernda landið. Hver maður fór
heim til sín og menn voru settir
á vör.ð, til þess að hafa auga með
skipunum.
Alt í einu tilkyntu varðmenn-
irnir, að skipin hefðu snúið við
og nálguðust eyjarnar. Danski
kaupmaðurinn, sem nú hafði öðl-
ast herforingjatign, hraðaði sér
til strandar. Skipin höfðu þegar
varpað akkerum og voru að setja
á flot stóran bát, sem þegar var
róið. í áttina til lands. Kaupmað-
urinn hleypti af á þá úr byssu
sinni, en sjóræningjamir bara
hlógu að honum og veifuðu
framan í hann höfuöfötum sín-
um. Þá varð hann óttasleginn og
flýði sem hraðast heim til dönsku
verzlunarhúsanna, og 300 sjóræn-
Íngjar voru settir á land á eynni.
Kaupmaðurinn, sem sá að öll
vörn var árangurslaus, náði sér í
róðrarbát og flýði ásamt skip-
stjóranum af danska verzlunar-
skipinu og nokkrum öðmm til
lands.
Þegar menn fréttu að skipin
væru komin aftur, streymdu þeir
að dönsku verzlunarhúsunum.
Menn vom gripnir mikilli sfeelf-
ingu og hver hugsaði fyrst og
fremst um að bjarga sjálfum sér,
ög menn flýðu í dauðans ofboði
upp í hellana. En ræningjarnir
dreifðu Sér brátt um alla eyjuna
Konumar og bömin grétu, en
kaxlmennirnir sátu þögulir. Til-
finningar sínar gátu þeir ekki látið
í ljós með orðum. Annar prestur-
inn í eyjunum hafði verið drepinn,
en hinn presturinn, ■ Ólafur Egils-
son var meðal fanganna. Hann
reyndi að hugga bæði sjálfan sig
og aðra með guðsorði.
Smám saman færðist ró yfir
faingana. Það var þegar alt kom
til alls, dálítið spennandi að sjá
sig um; í heiminum.
Það var ekki farið mjög illa
með fangana á leiðinni. Hugrekk-
ið jókst, log smám saman fóru
fangamir að kynnast- ræningjun-
um. Aðeins sumir þeirra voru í
raun og vem Tyrkir eða Márar.
Margir þeeirra voru æfintýra-
menn og glæpamenn frá ýmsum
Steinn Steinarr:
Götuvísa.
í múrgrárri auðn
undir mánans sigð
geng ég. —
Ekkert lif ekkert hljóð,
ekki visnandi blað,
ekki blaktandi strá,
ekkert,
nema ég
i múrgrárri auðn
undir mánans sigð.
— Og ekkert er til nema ég.

í smáhópum, 4—10 í hverjum hóp,
og rændu fólkinu, þangað til þeir
voru búnir að fara mn alla eyj-
una. Aðeins fáir björguðu sér með
því að flýja í hella í kllettunum
og fela sig þar. Að lokum kveiktu
rsEiningjarnir í dönsku verzlunar
húsunum og kirkjunni og brendu
inni gamalmennin, sem leitað
höfðu hælis þar, og ekki þótti
borga sig að hafa á braut sakir
elli.
240 manna tóku ræningjarnir
til fanga í Vestmanniaeyjum, og í
þessum þrem skipum vom alls
350 þrælar, sem teknir höfðu ver-
ið hér á Islandi. Um leið og
sjóræningjamir vóru komnir um
borð með fainga sína, undu þeir
upp segl og sigldu hraðbyri frá
Islandsströndum.
RVÆNTINGUNNI, sem gneip
þetta vesalings fólk, er ekki
hægt að lýsa, þegar það sá hin
bláu fjöll landsms hverfa sjónum.
þjóðum. Foringi fararinnar, Murat
Reiss, var þýzkur liðhlaupi, fræg-
ur um allan heim fyrir grimmd og
hugrekki. Tyrkimir sjálfir voru
ekkert nema vingjarnleikinn við
faingana, en sumir hinua voru
mjög grimmir .
Ferðalagið stóð yfir í fjórar
vikur. Á leiðinni ól prestsfrúin
þarn og skýrði prestur það með
mikilli leynd, áður en Tyrkimir
komust að raun um, að barnið
var fætt. Þegar þeir fréttu það,
komu þeir til þess að fá að sjá
bamið iOg gáfu föngunum nokkrar
gamlar skyrtur, til þess að sveipa
það í.
Á leiðinni dóu fjögur gamal-
me|nni, sem tekin höfðu verið til
fanga á Austfjörðium. Segli var
sveipað um líkin og þeim síðan
^ökt í hafið. Ræningjamir foomust
hjá öllum hættum og sluppi gegn
um Gibraltarsund án þess að hitta
Spánverja, sem alltaf reyndu að
ná ræningjaskipunum frá Algier,.
þegar þeir fóra gegn um sundið.
ÞEGAR skipin foomu til Algier
voru fangarnir reknir á land
eins og fjárhópur. Svo voru þeir
fluttir á torgið, þar sem þræla-
markaðurinn var. Hér kom það í
Ijós, að hinar ljóshærðu, íslenzku
bændadætur voru ágæt markaðs-
vara. Falleg stúlka var þegar seld
fyrir 600 ríkisdali og kaupandinn
seldi hana strax aftur fyrir 1000
ríkisdali kristnum manni, s;m bjó
(skamt frá Algier-borg. Tyrkirnir
máttu nefnilega ekki hafa kristnar
konur, og ef að það sannaðist á
þá, urðu þeir að láta lífið.
Áður en fangarnir voru boðnir
upp, hafði æðsti maður borgarinn-
ar rétt til þess að velja sér átt-
unda hvern fanga. Þegar prest-
urinn var fluttur á torgið, valdi
höfðinginn þegar son hans, 11 ára
gamlan, sem þannig skildist frá
föður sínium. Presti þótti afar
vænt um þennan son, því að hanra
var fluggáfaður.
Drengurinn var fluttur burtu,
en presturinn, bona hans og tvö
börn þeirra, annað tveggja ára
og hitt hafði fæðsí á leiðinni, urðu
að bíða í sal höfðingjiáns í tvo
tíma, ein voru síðan fluitt í fang--
elsi.
DAGINN eftir komu tveir
menn, Dani og Þjóðverji,
báðir fangar, til þess að flytja
þau á annan stað. Þar var bamið
látið í Ivöggu og konan fékk föt.
Þau fengu líka nógan mat og á--
vexti.
En presturinn fékk iekki að'
dvelja hjá konu sinni og bömum
meira en einn dag. Daginn eftir
var hann fluttur í annað hús,
þar sem fyrir voru tveir fangar
frá yestmannaeyjum. Um þetta
leyti var búið að selja flesta fang-
ana, mönnum, sem bjuggu langt
frá Algier-borg. Sumir fangarnir
veiktust af hinum hræðilega hita,
sem þeir voru svo óvanir og 31
dóu skömmu ef.ir að þeir komu til
Algier .
Presturinn dvaldi aðeins fáa
daga á þessum nýja stað. Hann
fékk dag nokkurn skipun um það,
að fara til Kaugmannahafnar, tií
að reyna að fá Kristján IV. til
þess að leysa út fangana.
Fjórir sióræningjar komu til
þess að sækja hann og hann bað
þá svo ákaft um að mega kveðja
konu sína og böm, að þeir létlu
loks tilleiðast. Hann fékk aðeins-
sð siá þau stutta stund og svo'
farið með hann aftur af stað.
Ðg með bréf frá „Tvrkiunium" á
svo óskilianlegu máli, að iafnvel
..erkibiskuoinn í Kaunmannahöfn"
qat ekki lesið bað. var han»í
Frh. á 6. siðu.