Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 05.12.1936, Blaðsíða 4

4
AJL Þ Ý-&mBfL,A ShM)
Æfintýrakonan, sem st
og hafði nærri pví k(
HINIR léttúðugu Márar kröfð-
ust þess, að sú kona, sem'
'ætti að teljast verulega fögur,
hefði 27 fullkomin fegurðarein-
'kenni. Af peim áttu prjú að vera
hvít: húð, hendur og tennur,
prjú rauð: varir, kinnar og negl-
ur, prjú löng: vöxturinn, hárið
og hendurnar, prjú stutt: eyru,
tennur og haka, prjú breið:
hrjóst, enni og bilið milli augn-
’anna, prjú grönn: mitti hendur
ög fætur, prjú lítil: fingur, hæl-
ar og nasir og að lokum prjú á-
völ: varir, armar og mjaðmir.
Þetta voru strangar kröfur, sem
aðei.ns fáar konur geta uppfylt.
Jafnvei Lola Montez, ein fræg-
asta æíintýrakona síðast liðinnar
'aldar, hafði aðeins 26 af pessum
27 fegurðareinkennum, og pó
lagði hún heiminn fyrir fætur
sér. Auk pess var hún svo í-
smeygileg og hyggin, að hún öðl-
aðist frægð og umtal í öðrum
heimsálfum og var hylt sem
Skjaldmær frelsisins í Ameríku.
'í PóIIandi hafði hún nærri pví
Valdið stjórnarbyltingu. I Bayern
setti hún alt á annan endann,
Steypti premur ráðuneytum og
gerðist ástmær konungsins og
ráðgjafi hans. En Iok hennar urðu
pau, að hún lézt í mestu eymd
og fátækt í New Yo/rk fyrir 75
á,rum.
HÚN var komin af bláfátæk-
um foreldrum og hét upp-
haflega Dolo;res Elisa Gilbert, og
faðir hennar var liðsforingi í
enska hernum. Hann var ekki
áðalborinn og átti engar eignir,
fen petta hvorttveggja pótti nauð-
synlegt til pess að hækka í ,tign-
inni í hernum. Aðeins lítilfjör-
legustu stöðarnar stóðu honum
opnar, og tíma sínum skifti hann
milli æfingavallanna og heimilis
síns í litlu setuliðsbo;rginni Li-
mejrick. Út úr leiðindum hafði
hann kvænst fátækri stúlku af
írska sveitaaðlinum, og árið 1818
fæddist peim pessi dóttir.
Móðirin réði nafni dótturinnar.
Hún var mjög hrifin af öllu, sem
spanskt var. Spánn réði tízkunni
í pá daga.
Svo fluttist faðirinn til írsku
setuliðsborgarinnar í Indlandi,
sem pá var paradís hinna ensku
liðsforingja. Þar áskotnaðist hon-
um fé' og hann var í miklum
metum. Á sumrin fór hann með
fjölskyldu sína í sumarleyfi til
Simla. Lífið í hinu framancli
landi, hin langa sjóferð, siglingin
upp eftir hinu heilaga Ganges-
fljóti og hinn leyndardómsfulli
heimur Indverjanna hafði djúp-
tæk áhrif á hina hrifnæmu Lola.
Tveim árum eftir komu hennar
til Indlands deyr faðirinn úr kó-
leru. Einn af vinum hans, Craigie
kapteinn, sér aumur á ekkjunni,
tekur hana að sér og kvænist
henni. Craigie var auðugur mað-
ur og átti áhrifamikla vini og
með aðstoð peirra varð hann
brátt gerður að ofursta. Nú fékk
móðirin einskorðað áhrifavald
innan ensk-indverska setuliðsins,
og dóttirin var í miklu eftirlæti
meðal liðsmannanna. Svo var hún
send heim, til pess að öðlast
uppeldi hjá foreldrum stjúpföð-
urins, kaupmannsfjölskyldu í
Skotlandi.
En heima í Skotlandi fór likt
<pg í Indlandi. Allir urðu hrifnir
af fegurð hennar, og hún var alin
upp í taumlausu eftirlæti. Gamall
hershöfðingi, vínur fósturforeldra
hennar, varð svo hrifinn af henni,
að hann kostaði dvöl hennar í
París, og fór hún pangað ásamt
dóttur hershöfðingjans.
BREYTINGARNAR voru mikl-
ar og Dolores kunni að aka
seglum eftir vindi. Hún varð
fljótt nákunnug skemtanalífi pess-
arar töfrandi borgar. Hér öðlaðist
hún pann skilning á ástinni, sem
hún síðar mótaði í svofeldum
orðum í dagbók sinni: „Hjóna-
bandið er aðeins gamall vani, en
á’stin er hið mikla takmark i lífi
séfhverrar konu.“
Þó breytti hún ekki samkvæmt
pessu. Þvert á móti — hún gifti
sig. Reyndar hafði móðir hennar
ætlað henni að ganga að eiga
ríkan nábúa sinn í Indlandi, en
prátt fyrir ráðagerðir móðurinnar
um ríkt og tigið gjaforð hljóp
dóttirin beirtt í fangið á fátækum
og umkomulausum liðsforingja,
sem hét James. Hún meira að
segja flýði með honum bUrtu frá
móðurinni, sem var komin til Pa-
rísar, til pess að sækja dótturina
og færa hana hinum indverska
auðmanni.
Með öðrum orðum: Dolores lék
nú æfihlutverk móður sinnar; að
eins hét hún nú frú James, í
staðinn fyrir frú Gilbert. Einnig
Dolores varð að pola fátækt og
basl í írskri setuliðsborg, og að
pví loknu fluttu pau hjónin til
Indlands. James liðsroringi og
Gilbert liðsforingi voru mjög lík-
ir, aðeins var James dálítið vín-
hneigðari og meiri æfintýramað-
ur í ástamálum. Hjónabandihu
lyktaði pannig, að hann strauk
að heiman með konu eins vinar
síns.
Áður hafði verið mikið rætt
um Dolores, en nú kastaði fyrst
tólfunum. En Dolores lét pað
ekki á sig fá; nú vildi hún fara
heim til Evrópu. Hún stígur um
borð í skip undir nafninu Lola
Montez. Hún er aðeins 23 ára
gömul, hefir rnikla lífsreynslu og
er ágætum gáfum gædd.
Það, sem Lola tök sér fyrir
hendur á heimleiðinni, varð til
pess, að fjölskylda hennar vildi
aldrei framar við hana kannast
og móðir hennar klæddist sorg-
arbúningi. Lola valdi sér elsk-
huga meðal farpeganna. Það var
mjög lítilfjörlegur náungi, en
pað var ekki hægt að halda sam-
bandi peirra leyndu. En pegar
pau komu saman til London,
purfti elskhuginn skyndilega að
hafa hraðann á og par hvarf
hann eitthvað út í buskann.
í London dvaldi hún um hríð,
en naut lítilla vinsælda par. Hún
hafði fengið stöðu við His
Majestys Theater sem spönsk
danzmær, en fyrsta kvöldið var
hún hrópuð niður. Daginn eftir
flýði hún til Bryssel, af pví að
hún hafði ekki næga peninga til
pess að komast til Parísarbiorg-
ar.
T HÖFUÐBORG Belgíu neydd-
A ist hún til þess að vinna
fyrir sér sem götusöngkona.
Kvöld nokkurt var pýzkurfræði-
maður á reiki par um göturnar
og heyrði hana syngja spanska
pjóðvísu. Hann varð svo hrifinn
af pessari ópektu söngkonu, að
hann bjargaði henni út úr krögg-
um hennar. Hún kunni líka tök-
in á pessum náunga og endir-
inn varð sá, að hann hafði hana
með sér til Varsjá.
Nú purfti hún ekki framar að
kvíða fátækt og niðurlægingu.
Þjóðverji þessi var heiðarleg-
asti maður. Hann yfirgaf hana,
þegar hún bað hann um það, en
áður hafði hann útvegað henni
stöðu við óperuna í Varsjá.
Þetta var árið 1842 og Lola stóð
þá á hátindi frægðar sinnar. Með
fegurð sinni og danzkunnáttu
hafði hún slík áhrif á karlmenn,.
að þeir máttu naumast líta á
hana.
I Póllandi hafði verið mikill
pólitískur órói eftir að Rússar
sigruðu pólska herinn. Þegar
Lola var við óperuna var Pas-
kevich fursti einvaldi í Póllandí.
Hann var harðstjóri, hataður og
fyrirlitinn. Jdegn honum reis
mikil andúðarbylgja fyrir tilstilli
Lolu. Það var þó ekki vegna
þess, að hún berðist fyrir neinum
pólitískum hugsjónum, heldur
vegna þess, að henni fanst hann
bæði ljótur og leiðinlegur. En
samt sem áður var það í fyrsta
sinni við þetta tækifæri, sem hún
stóð í ljóma frelsisgyðjunnar.
Hinn sextugi Paskevich, sem var
grimmur og fáfengilegur dverg-
ur, grófgerður og ofan í kaupið
drepleiðinlegur, varð bráðskotinn
í hinni ungu og töfrandi danz-
mey. í ástarvímu sinni bauð
hann hinni bláfátæku æfintýra-
konu auðæfi sín, titil sinn og
völd, ef hún vildi þýðast sig. í
fyrstu gaf hún honum ákveðna.
neitun, en seinna, þegar hann fór
að hafa í hótunum við hana,
hló hún að honum. En hann
hafði leikhúsið á valdi sínu, og
leikhússtjórinn og jafnvel lög-
reglustjóri borgarinnar gerðu alt,
tsemi i þeirra valdi stóð, til þess
að fá hana til að láta að vilju
gamla mannsins.
piNS OG STUNDUM áður,
þegar mikið var í húfi,
misti Lola nú alt vald á sjálfri
sér. Hún gneip písk og rak þá
báða út úr búningsklefanum.
Svo hófst sýningin, en Lola var
hrópuð niður af hópi manna,
sem harðstjórinn hafði leigt til
þessa starfa. En í þetta skifti gafst
Lola ekki upp. Hún hljóp fram
á leiksviðið aftur og skýrði leik-
húsgestum frá því, að hún hefði
hryggbrotið Paskevich fursta og
að hann hefði haft í hótunum
við sig. Svo vel flutti hún mál
sitt, að flestir gestir leikhússins
tóku hennar málstað.
Þeir sem höfðu hrópað hana
niður samkvæmt boðí furstans,
voru teknir; þeim var misþyrmt
»g að lokum fleygt út, en leik-