Alþýðublaðið - 11.12.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ULÞÝÐUBL4ÐIÐ
< keraur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
< Hverfisgötu 8 opin trá kl. 9 árd.
J til kl. 7 siðd.
< Skrifstofa á saraa stað opin kl.
9*/« — lO'/s árd. og kl. 8—9 síðd.
* Ssraar: 988 (afgrei&slan) og 1294
J (skrifstofan).
« Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
j mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
; hver mm. eindálka.
] Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan
| (í sama húsi, sömu simar).
Atvmnuleyslð.
Haustið er komið fyrir nokkru
og fylgjur þess, kuldi, átvinnu-
leysi og skortur, háfa ekki látið
sig vanta. Kuldínn er eðlileg af-
léiðing af stöðu lands yors á
hnettihum, en öðru máli er að
gegna um atvinnu'.eysið og skort-
ihn, því að hvort tveggja er bein
afleiðing þess, að vér kunnum
ekki að stjórna því landi, sem
vér byggjum.
Hver maður er í heimilnn borinn
til vinnu. Hún er bæði skylda
háns og réttur, - - skylda gagnvart
þetm, sem þurfa á vinnu hans að
halda, réttur vegna þess, að hún
er undirstaðan og skilyrðið fyrir
lííi hans og þeirra, er honum ber
að a'a önn' fyrir, - fæða og
klæða og gleðja.
En nú er svo farið í þjóðfélagi
vóru, að margir mehn — mikul
f jöldi manna — fær ekki að vinna
þetta skykluverk, fær ekki að
njóta þessá réttar síns.
Það er til stoínun í þjóðfé-
lagi voru, er nefnist ,rífci“. Þetta
ríki er æðsta stofnunin, sem til er
með hverri þjóð, og stjórn „rík-
isins“ er æðsta vald landsins. En
hvert er hlutverk þessarar stofn-
unar? Hlutverk ríkisvaldsins er
þáð að bera umhyggju fyrir lífi
og velferð þegnanna, vernda þá
á öllum sviðum. En hvernig tekst
■rífcisvaldinu þetta?
Svarið hlýtur að verða: Vesál-
lega, og það er eðlilegt.
Það eru til tvær stéttir meðal
mannanna, sú, sem hirðir auðinn,
og, hin, sem skapar auðinn.
Þeir, sém hirða auðinn, ákveða
oftast laun vinnumannanna, og
þaú eru
aldrei svo mikil,
áð hinn vinnandi maður — auð-
skápandinn — geti lifað af þeim
og fjölskyida hans.
Laun vinnuíólksins hér í
Reykjavík eru svo lág, að undr-
um sætir, að eigi sfculi hrynja
hér úr hungri á hverjum vétri
fólk í tugatali. Það er auðvitað,
að velgju- og kjöt-lýður hö/uð-
síaöarins segir, að hér sé ofrnikð
,sagt, en gaman væri að bregða fá-
einum staðreyndum upp fyrir
augum hans og reyna að fá hann
til að skilja.
Laun vinnufólksins hér í
Reykjavík erti kr. 69,20 á viku,
það erað segja, ef því eru grekld-
kr. 1,20 um kl.st. Segjum nú, |
áfí meðal-húsa'eiga verkamanna
sé 20 kr. á viku: verða þá eftir
kr.: 49,20. Fyrir þessa upphæð
á fjölskyldan svo að kaupa fæðu,
klæðnað, skemtánir, skóíatnáð,
Ijós, hita og yfirleitt allar Jífs-
nauðsynjar. Getur nokkur maður
verið svo staurbiindur að búast
við því, að það sé hægt? En
nú er eftir að taka það með í
reikninginn, að 5 mánuði ársins
að meðaltali er verkalýðurinn
atvinnulaus,
og því óskiljanlegTÍ verður af-
koma hans. Þótt hún sé næsta ó-
skiljanleg, þá veit maðúr samt,
hvernig hún er. Líf verkalýðsins
(er x raun og veru sultarlíf. Verka-
mannaheimilin líða skort til fæðis
og klæðis. fbúðirnar eru ekki
bjóðandi sem mannabústaðir; þær
eru kjallaraholur og hanabjálka-
loft, loftlítil og saggasöníT
Atvinnuleysi, fátækt og skortur
kreppir nú að alþýðustétt þessa
bæjar. Margar hendur bíða hand-
íaksins. Vinnan er að eins ekki
fáanleg. Margt þarf aö laga og
byggja. Kraía verkaiýðsins er
vinna, og atvinnuleysisbætur er
hauðsynlegt að gera, ef ekki á illa
að fara.
Þar verþuj; þæjarstjórn og rík-
isstióm að ha'a framkvæmdir á
J -• I,' .. ji U' ,
hendi, en íhald bæjarstjómarinn-
ar heíir nú samþykt að bregðast
skyldu sinni.
Nj- rikisstjórn fer nú með völd
á landi hér. Henni hefir verið haélt
fyrir mannúðiegri skoðanir en
fyrirrennari hennar, íhaldsstjórnin,
haf'ði. Nú reynir á þolrif henn-
ar. Hverju svarar húp vinnu-
Jausa verkamannafjölcíánum í
þessum bæ? Hverju svarar hún
kveini alþýðubarnanna um brauð?
Hverju svarar hún támm alþýðu-
mæðranna yíir skorti og fátækt
sinni?
Líf verkamannsins er ekki danz
á rósum. Það er ferð gegnum
þyrniskóga.
Nú verður yfirráðastéttin að
sýna, að ríki hennar er máttugt.
Nú verður landsstjórnin að
sýna, að hún sé velviljaðri hin-
urn vinnandi lýð en íhaldsstjörn-
in.
Mxinið!
Það eru atvinnubætur, sem
vinnulýðuTinn krefst nú.
ieimaiesísií skólabarna.
\ i •
Oft hefi ég spurt kunningja'-
konur mínar á þessa leið: „Af
hverju eT barnið þitt ekki í skól-
anum? Er það Iasið?“ Og svarið
heíir þá oft verið á þessa leið:
„Það þolir efcki að vera í skól-
anum; það er svo blóðlítið." Mér
hefir fundist þetta svo- eðlilegt,
ekki hugsað neitt frekar út í það
þangað til núna í vetur, að elzta
barnið xriitt, 10 ára, fór að fara
í hamaskólann.
Barnið mitt er ekki fluglæst;
það er langt frá því (það lés við-
r 1 ■■ : " S,
stöðulítið Iétt almént mal), svo

-1
, ■
•kkabiili
hefir fengið miklar og fjölbreytt-
ar birgðir af margs konar vam-
ingi, svo sem;
SoSíka við allra hæfi.
Nærfatnað Do.
Golfíreyior, sraekklegar,
Maírósafot, ódýr.
Enskar húfnr.
Hanzka og Vettlinga.
Axiabönd.
Handtoskur (Htiar)
og ýras Leikíöno O. m. fl
Þetta verður því áreiðanlega
bezta jólasalan í ár.
pva fýrst f

maður.
Nýlega ferðaðist um á Norður-
lönduxn enskur kvenlögreglu-um-
sjónarmaður, ungfrú Edith Tanc-
red. Hélt hún marga fyrirlfestra
í Danmörku, Svíþjóð, Noregi og
Finníandi um kvenlögreglu. Taldi
lxún nauðsynlegt að táka fleiri
konur inn í lögregluna, og sagði
hún, að reynslan hefði sýnt, að
konur væru í mörgum atriðum
færari i rannsókn glæpamála en
karlmenn.
að þaý datt alveg ofan yfir mig,
þegar ég sá, hvað því var sétt
mikið fyrir að læra, heima. Ég
hélt nú kann ske, að þetta yrði
ekki nema fyrst, á meðan kenn-
arinn væri að athuga, hvað bömr
in gætu lært mikið, eða hvort þau
gœtii lært það, sem þeim var sett
fýrir að læfa heima. En þetta
fór á aðra leið en ég hafði búist
við; heimalærdómurinn er jafn-
mikill og hann var í fyrstunni,
ef ekki meiri. Það er * ekki svo
ýkjalangt, síðan barnið mitt átti
að lesa ðVs blaðsíðu í Islands-
sögu, sem er skrifuð á mali, sem
er gerólíkt daglega málinu nú á
tímum, máli, sexn 10 ára barn
skilur ekki nema það sé vand-
lega útskýrt fyrir því; þaf að
auki átti barnið að lésa undir
næsta dág 41/2 bláðsíðu í bibl'u-
sögum og læra 2 vers úr sálmi.
Er þétta ekki fullmikið lá^t á
10 áTa gamált barn? Og er það
ekki ofureðlilegt, áð bömin verði
blóðlítil af erfiði og of mikium
inniverum við lesturinn?
Mér íinst þetta ekki mega vera
svona. Eitt af þrennu hlýtur að
leiða af þessu:
1. Að foreldramir verða aö láta
le;a með bömúm sínum, en fæst-
ir hafa tíma til þess að gera það,
sjálfir né efni á að kaupa mann-
eskju til þess.
2. Að iðin og ástundunarsöm
böm verða úttáuguð eftir vetur-
ihn, af því að þau hafá erigari
Það borgar sig.
Sími 662. Laugavegi 42.
tíma afgangs frá lestrinum, og
oft þola þau ekki -að vera allan
veturinn, heldur veikjast áður.
3. Að börnin verða kærulaus um
lærdóminn, af því að þau vita,
að þau geta hvort éð er aldrei1
komist yfir alt það, sem þeim
er sett fyrir að læra.
Algengast af þessu þrennu er
nú líklega það, að þau verða
kærulaus, og ég læt,það ósagt,
hvort það er nokkuð verra fyrir
okkur foreldrana en hitt, að þau
slíti sér út á lestrinum, eins og ég
veit að iðin börn gera.
Ég viidi nú megá biðja skóla-
nefndina að athuga þetta, því áð
eins og er, finst mér börnin ofckar
hafa meiri skaða éri ábáta áf
sfcólaverimni, en það múh eklá
vexú tilætlunin.
Kona^
Khöfn, FB., 8. dez.
Frá Póllandi og Litauen-
Frá Genf er símað: Stórveldin
hafá ráðlagt Woldemáras áð lýsa
yfír því, áð ðfriðarástandinu á
milli Litáúen órg Póllandá sé lók-
ið. Vafasamt er taíið, að Wolde-
jnaras failist á þessar tillögur
stórveldanna. Málið var rætt á
ráðsíundi Þjóðabandalagsiris í
gær. Woldemaras hafði lagt það
til, að nefnd manna, kosin af
Þjóðabandalaginu, væri falið á
henclur að gæta friðarins á landa-
mærum Póllands og Litauens. Enn
fxemur væri henni falið á hendur
að
ga!
sem búsettir erú á Vilná-svæðinu.
~ Rússar og Frakkár.
Frá Paris er símað; Sagt er,
að Briand sé að gera tilraunir
til þess. að koma því til leiðar,
að gerðir verði öryggissamning-
ránnsafcá ofsóknir L’ölverjá
tíixa'úérimÓú'núm, þéim,