Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 06.08.1939, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
■; \ ^LIR, sem þekktu Jóakim
Jósafatsson, vissu, að hann
var gainall brennivínsberserkur.
Enda væri synd að segja, að
hann færi dult með pað, gamli
í'maðurinn. Þegar hann var orðinn
: vel hreyfur, átti hann pað oft
= tit, að segja frá afrekum sínum
frá fyrri árum, og var hann pá
gafnan í essinu sínu.
Jóakim var einn af pessum
gömlu mönnum, sem lifðu í elli
sinni á afrekum fyrri ára. For-
* tiðin er heimur peirra og vitund.
iEnn í dag upplifa peir svaðilfarir
- ]k sjo og landi, enn í dag eru þeir
sjálfir miðdepill æskudáða og at-
hafna i pessu þorpi. Og því
skyldu þeir ekki vera það? Höfð«
þeir kannske ekki drepið nógu
marga hákarla og drukkið nógu
mikið brennivín til þess að eign-
ast stöðugan þegnrétt í ríki
minninganna?
Þetta kvöld —■ það var í þorra-
byrjun — sat hann hjá eina fé-
laga sínum frá fyrri árum, sem
enn var á lífi, Þórkatli í Hjalli.
— Jóakim sagði honum sögurfrá
fyrri árum, þegar hann hafði far-
ið í kappdrykkju við tvo Norð-
menn, drukkið þá út báða tvo
og síðan drukkið erfi þeirra í
vænni mörk af brennivíni. „Því
þá drakk maður brennivín, eins
og þú manst, en ekki sætinda-
gutl eins Oig nú“ bætti hann við
og spýtti fyrirlitlega út í horn.
Þórketill hafði að vísu heyrt
þessa sögu og aðrar slíkar á
hverjunr degi í fjörutíu ár, en
aðdáunin var jafnauðsæ á andliti
hans, eins og þegar hann heyrði
hana í fyrsta sinn. — Þeir höfðu
drukkið margt staupið saman,
kaflarnir, og löngum komið vel
saman. — Þórketill hafði lengst
af verið lítill fyrir sér, hann hafði
ætíð verið heldur veikbyggður og
gert sér fátt til frama. Það var
því ekki að furða, þó. að þeim
kæmi vel saman; Jóakirn hafði
ailtaf frá nógu að segja, og Þór-
ketill var hinn ákjósanlegasti á-
heyrandi.
Þórketill gamli var heldur eng-
inn brennivínsberserkur; hann átti
vanda til að fá klígju af því,
sem hann drakk (og stundum
uppsölu). — Það var víst mag-
inn, sem farinn var að bila. —
En Jóakim hafði sjálfsagt göðan
n«ga, — og Þórketill bar ótví-
ræða virðingu fyrir hinum ágætu
hæfiíeikum vinar síns — á því
sviði sem öðrum. —
Jóakim dró pytlu upp úr vasa
sírnyn. „Það er „petta“ af apó-
tekinu,“ sagði hann; „pað er
þó allténd bragðmeira en bölvað-
ur ekki sen spanjólinn. Satt að
segja hefi ég ekki smakkað al-
mennilegan sopa, síðan þeir
bönnuðu brennivínið.“
Þórketill gamli saup furðu
hraustlega á og gretti sig hroða-
lega. — „Já; það má rnikið vera,
ef peir taka ekki upp á pví að
banna að flytja sykur og kaffi —
eða jafnvel tóbak! Það má skoll-
inn vita, hve langt þeir geta
komist í þessum afstyrmiskredd-
um.“ — Þórketill gamli andaði
þungt, er hann hafði haldið þessa
ræðu; — hann var óvanur slikum
hluturn — og skellti krukkunni
niður á borðið, orðum sínum til
áherzluauka. —
Jóakim varð hálf hvumsa við
þessari mælgi vinar síns, því satt
að segja gaf hann ekkert um slík
staffírugheit í karlhróinu. — En
svo kinkaði hann brosandi kolli,
gáfaður á svip, eins og prófessor
í sálarfræði. — Vertu í eilífri
náðinni; þeir eru ánægðir, höfð-
ingjarnir, meðan þeir geta náð í
eítthvað handa sjálfum sér, ein-
hverja góða lö'fg, eða heldurðu
kannske, að þeir leggi sér
„lampaspritt“ til munns? — Nei,
ónei, fuglinn minn, það geturðu
sótbölvað pér upp á.“ —
Gömiu mennirnir þögðu um
stund og dreyptu öðru hvoru á
krukkunum sínum. — Þetta voru
annars ljómandi fallegar krukkur,
og Þórketill gamli tímdi aldrei
að taka þær fram, nema þegar
Jóakim vinur hans kom til hans.
Það voru límdir á pær rósóttir
miðar með einhverjum útlenzkum
áletrunum. Saga þeirra var ekki
síður merkileg en útlitið. Þær
höfðu endur fyrir löngu komið
frá útlandinu með sultutau á
tertu, sem sjálfur kaupmaðurinn
át með kaffinu sínu. — Það var
því ekki að furða, þó að Þórketill
gamli reyndi eftir getu að vernda
þessa dýrgripi frá tímans sínag-
andi tönn.
— Þannig héldu þeir áfram,
unz flaskan var tóm. — Þórketill
hallaði sér fram á hendur sínar,
sem hann hafði lagt upp á borð-
ið- Hann starði um stund niður á
kvlstóttu greni-borðplötana sína,
eins og hann væri að reyna að
lesa einhverja hulda sögu út úr
öllum rifunum og sprungunum í
plötunni. — En brátt sigu augna-
lokin niður yfir gömlu augun
hans, sem ekki hafði tekizt að
leysa hina huldu sögu borðplöt-
unnar, — og seig mók á Þór-
keúl gamla. —
Jóakim réri fram og aftur í
stólnum. „Sjáðu til, Ketill minn,
svona er heimurinn, sjáðu, sko;
það er ekki nóg til af brennivíni
handa öllum, nei, ónei, sko;
mennirnir eru orðnir svo margir.
— Það er ekkert afgangs handa
okkur, körlunum, — nema „þetta“
af apótekinu. Önnur var öldin,
Ketill minn, þegar við drukkum
upp úr brennivínskútnum sæla á
tveimur sólarhringum; manstu
það? Eða pegar „franzmaðurinn"
strandaði á Eiðinu og við lifðum
ekki á öðru en hákarli og brenni-
víni í hálfan mánuð; manstu það,
karlinn minn, ha? — Ertu sofn-
aður, fuglinn minn, ha? ■— O-
jæja; þú hefir jafnan ræfill verið
garmurinn."
Jóakim gamli Jósafatssen stóð
upp og rölti út og heimleiðis.
Hann var nokkuð reikull í spori,
en komst þó heim hjálparlaust;
— hann var vanastur því. —
Honum gekk illa að sofna, þegar
hann var lagstur fyrir. Hann
bylti sér fram og aftur, en hann
gat með engu móti sofnað, —
það gerði bansettur hóstinn. —
Brjóstið var farið að gefa sig,
virtist alveg vera að bila. Ojæja,
það var að vonum, því allt bilar
í henni versu, fyrr eða síðar.“
Jóakim fékk slæma hóstahviðu
og hann kófsvitnaði. — Það
hrikti harkalega í kofanum hans,
— hann var svo sem farinn að
gefa sig líka, sem von var; hann
var líka orðinn gamall, kofa-
hróið.
Jóakim gamli reis upp í rúm-
inu sínu. Hann strauk skeggið
sitt, sem nú var oröið næsta ótót-
legt, og hlustaði á stonninn, sem
gnauðaði við gluggann. Stonnur-
inn hafði jafnan verið förunautur
hans í lifinu og fiutti hann hon-
um jafnan fornar myndir, skugga
liðinna - daga. Myndir frá góðu
árunum, þegar hann var ungur
og hraustur og bakið beint- —
Enginn hafði getað drukkið eins
fast og Jóakim Jósafatsson, —
það vi«sa allir. — Hann byltí s«r
Krónprinsessa
50 ára.
Louise krónprinsessa í Sví-
þjóð átti 50 ára afmæli 13. júli
síðastliðinn.
nokkrum sinnum í bólinu sínu,
gamli maðurinn, og stundi við.
Hann hóstaði, svo að brjóstið
ætlaöi að rifna. — Loks sofnaði
Jóakim gamli Jósafatsson óg
dreymdi um forna frægð — frá
þvi ham var æðstiprestur i nrust-
eri Bakkusar.
Jóakim gatnla fór dagversnandi
hóstinn og þyngslin fyrir brjóst-
inu. — Honum var ráðlagt áð
fara til læknis, en hann var í
fyrstu mjög mótfallinn því, en
loks lét hann þó tilleiðast, fyrir
prábeiðni Þórkefils gamla.
Læknirinn „hlustaði“ hann og
skoðaði lengi og rækilega og
muldraði eitthvað í kampinn á
meðan. „Þetta er búið; þér meg-
ið fara í.“ — Læknirinn settist
við skrifborðið og skrifaði eitt-
hvað á pappírsræmu, setn hann
fékk svo gamla manninum.
Jóakinr gantli hélt sig kunna að
lesa, eins og hvern annan, en
petta var ofvaxið Iestrarkunnáttu
hans. — „Hvað á ég að gera
við þetta?“ spurði hann.
„Þér farið með þenna seöil á
apótekið og fáiÖ svo þar glas
með meðulum, — en munið, að
þér eigið ekki að drekka úr því
í einu, heldur „eina matskeið
þrisvar á dag,*“ eins og á lyf-
seðlinum stendur. — Og veriö
þér nú sælir;-----vesgú næsti.“
Jóakitn gamli fór með lyfseðil-
inn heirn til sín og reyndi að lesa
jtað ,sem á hann var skrifað.
En þetta voru eintóm krákustrik
og óskiljanlegar rúnir, svo haiin
var engu nær eftir.
Jóakim gainli rölti með seðil-