Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 06.08.1939, Side 8

- ' f
AL'ÞÝÐUÍLÁÍIi
Alpjóðamót skáta í Skotlandi.

8
AFTAN ÚR RÖKKRI ALDANNA
Frh. af 3. síðu.
víðs prófasts Guömundssonar að
Hofi í Hörgárdal og Ingibjargar
móður Gucjpiundar Magnússonar
læknis í Rá(prjavík.
Steinn biskup og frú Valgerð-
ur áttu í /ær dætur, Helgu og
Jórunni. Þær giftust báðar, og
er margt stórmenni frá peim kom
ið, svo sem Geir biskup Vídalín.
Helga var hæglynd og spök eins
og faðir hennar, en Jórunn sór
(sig í móðurættina, var stórlynd,
örorð og óstilit í framgöngu.
Meðan þær systur voru í föður-
garði, vandaði biskup oft um
þetta við Jórunni, en hún fór
sínu fram; var hann hræddur um,
að hún mundi láta enhvem skóla-
piltinn fifla sig, því að hún var
oft að tuskast við þá. Aftur var
hann óhræddur um Helgu, því
að hún var stillt stúlka og frá
sneidd öllum solli.
Einu sinni dularbjó biskup sig,
svo að enginn þekkti hann. Hann
gekk því næst til Helgu dóttur
sinnar, þar sem hún var ein á
afviknum stað, og bað hana að
lofa sér að sofa lijá henni. Hún
færðist undan í fyrstu, en bisk-
up sótti málið þeim mun fasíara.
Loksins lét Helga til leiöast og
spurðl „Hvar eigum við þá að
vera?“ Biskup svaraði engu og
gekk á burt, en Helga stóð for-
viða eftir. Hann hitti nú Jórunni
og hafði sömu tilmæli við hana,
én hún varð æf við, sló framan
í biskup og sagði: „Þú verður að
linna mig, áður en þú færð að
sofa hjá mér, karl minn“. Bisk-
«p lét sem sér litist ekki á blik-
ama og fór burt. Skönnnu seinna
gerði hann boð eftir Jórunnidótt-
ur sinni og bað hana að finna
;aág í svefnhúsi sínu. Hún brá við
skjótt, en þegar hún kom til föð-
ur síns, sá hún, að liann var
blóðugur í andliti. Henni varð
bilt við, en biskup sagði henni
Mpp alla sögu. Jórunn bað föður
sinn mikillega fyrirgefningar á
högginu, og kvað biskup hana
vera auðfengna. Eftir þetta vand-
aði hann aldrei um, þótt Jórunn
léki sér við skólasveinana*).
Um það ieyti, sem Jórunn var
um fermingu, var fjósapiltur á
Hólum, sem Síefán hét Einarsson
Hann va ’ ættaður úr Skagafirði,
að því c sumir segja, en lítilla
manna. Ekki var hann fríður sín-
um, en gáfaður ágætavel. Páska-
dagsmorgun einn gekk Stefán til
fækjar, þegar hann hafði mokað
flórínn til þess að þvo af sér
aur. I sama mund gekk Jórunn
*) Sagan um dætur Steins bisk-
ups er tekin eftir óprentuðu þjóð-
sagnasafni Séns Amasoear.
Þessar myndir eru báðar frá
alþjóðamóti skáta, sem haldið
var við Monzie Castle 1 Skot-
landi, en þar höfðu þeir tjald-
búðir sínar. Á efri myndinni
sést indverskur skáti berja
biskupsdóttir líka til lækjar út
um bakdyr bæjarins. Þegar hún
gekk frá læknurn, gekk Stefán
til lækjarins, og mættusí þau.
S'.efán var mykjugur um hend-
urnar, e.i Jórunn var á rauðum
skarlatsupphlut og í fannhvítri
línskyrtu. Stefán yrti á Jórunni
og sagöi: „Má ég nú ekki klappa
þér?“ Hún tók þessu snúðuglega
og sagði: „Því lætur þú svona,
strákur?" eða eitthvað því um
líkt- „Því læturðu svona, Jórunn
mín?“ sagði Stefán, „ég verð þó
maðurinn þinn“. Ekki ræddust
þau meira við í þetta skipti.
Haustið eftir var Stefán tekinn í
skólann á Hólurn, og gekk hon-
um nánrið ágætíega, svo að hann
var útskrifaður með bezta vitn-
isburði, þegar tími var til kom-
inn.
Um sama leyti (1717) giftist
Jórunn Hannesi Scheving sýslu-
Jnanni í Vaðlasýslu, og tók han*
S'.efán til skrifara: Hannes var
fiinn mesti ágætismaður, en lifði
skamnra stund. Hann dó 1. maí
1726, og er mælt, að hann hafi
sagt, að Ste#án mundi kvænast
bumbu, en skozkir félagar hans
þeyta sekkjaflautur sínar. Á
neðri myndinni sjást skátar frá
London bera matvæli til tjald-
búðanna.
Jórunni eftir sig. Hannes sýslu-
nraður bjó að Múnkaþverá og
'Jórunn eftir hann, og var Stefán
fyrir búi hjá henni svo árunr
skipti; fór þá svo, að Jórunn
varð" þunguð af hans völdurn.
Hún skrífaði föður sínum, sagði
honum hvernig komið var og bað
hann að stuðla að því, að hún
fengi að giftast Stefáni. Foreldr-
um hennar þótti gjaforðið of lit-
ilmótlegt fyrir dóttur sína og
drógst því, _ að biskup svaraði
bréfinu. Þegar Jórunn sá, hvað
verða vildi, lét hún söðla best
og reið sjálf vestur að Hólum,
þótt hún væri harðóleitt; hitti
hún föður sinn og talaði svo um
fyrir honum, að hann lét það
eftir, að hún ætti Stefán, og át-
vegaði benni uppreisn árið eftir.
Síðan voru þau gefin saman,
Stefán og Jórunn, og varð Stefán
prestur að Munkaþverá 1730—
34. Ár,ð 1738 fluttu þau búferl-
um að Laufási, ög var Stefán
þar prestur og prófastur í sex-
tén ár.
Pað var elnhverntlma á- prö-
faslsárttm séra Steééirs í Laufási,
áð hanh messaði sunnudag atian
síðla vetrar, en dvöl varð á messu
gjörðinni, því að fólk konr ©kki
lil kirkju; var prestur þá að ræða
við nokkra góða bændur, er voru
staddir þár í kór hjá honum,
um ýmislegt, en einkuni um lífs-
feril sinn; varð honum þá vísa
þessi af munni:
Man ég það ég rnokaði flór
með mjóum fingrabeinunr;
er ég nú korrrinn innstur í kór
með öðrum dáindissveinunr.
Vísan átti að lúta að því, er
séra Stefán var fjósamaður á
ÍHólum í æsku sinni.
Séra Stefán þótti lærdónrsnrað-
ur mikill. Hann dó 1754. Eftir
lát hans flutti Jórunn búferlum
að Grund í Höfðahverfi og bjó
þar 21 ár. Hún andaðist 1775.
Jórunn hafði marga kosti og
rnikla. Þau séra Stefán áttu börn,
senr upp konrust, og lifa afkorn-
endur þeirra enn í dag.
(Þjóðsögur ólafs Davíðssonar.)
Græðslusteinar eru allnrjög
notaðir í Asíu og í afskektum
byggðum hálanda Skotlands, enda
kannast margir við nafnið á
þeim. í þeim er raforka nokkur,
þannig, að þeir draga að sér
sjúkdóma mannslíkamans, þess,
sem ber það á sér, og bati fæst
En ekki er þessu svo varið, nema
í sumunr sjúkdómstilfellum. En
þegar búið er að bera steininn
nokkum tínra, hverfur þassi
kynlegi kraftur hans, svo ekki er
tíl neins: að bera hann lengur.
Urn þetta hefir verið ritað erf
skozkunr fræðimanni.
Miofiist merkiS'
daga í lífi séai
m&ð pví að láta
takd af yður
ný]a Ijósmjnd
á Ijósmyndastofu
^ísrðar Gtdifiinfidsmar
Lækjaagðttt 2. Sími 1986
Helmaetmi 4988.