Alþýðublaðið - 12.01.1945, Síða 5

IFíístndagur 12. janúar 1945.
ALÞYÐUBLeiO
s
Churchill á hersýningu í Frakklandi.
Útvarpið — Leikritin enn og kvöldvökurnar — Um-
raaæli Sigurðar Einarssonar — Bréf frá dreng í sveit
á Vesturlandi.
ÉG HELD að það hafi verið
Sig.urður Einarsson,. sem
íraeddi í deginum og veginum svo
9ítið um dagskrá útvarpsins síð-
ast liðið mánudagskvöld. Hann
ræddi aðallega um iQÍkritin og
var ég honum að mestu sammála.
Að vísu bar okkur svolítið á milli
um smekk útvarpshlustenda hvað
viðvíkur leikendunum sjálfum, en
ég er honum algerlega sammála
um það, að efni leikritanna, sem
fflutt eru, eru aðalatriðið fyrir út-
varpshlstendur. Vil ég og benda
i það að útvarpshlustendur gagn-
rýna töluvert einstaka leikendur
sem mistekst í útvarpinu.
EN ÞESSI ágæti fyrirleáari
ræddi lítið um aðra dagskrárliði
og vil ég nú minnast ofurlítið á
kvöldvökurnar. Þær hafa í vetur
verið með miklum ágætum og ég
vil sérstaklega lofa starfsmenn út-
varpsins fyrir það hversu vel þær
ihafa verið skipulagðar og á ég
3>á sérstaklega við það hverfnig
lögin á undan og eftir hverjum
kafla kvöldvaknamia hafa verið
valin. Sérstablega vil ég þakka
fyrir það þegar Lárus Sigurjóns-
son skáld hefir verið fenginn til
að lesa kvæði kvöldvökunnar.
Það heyrir að vísu undir kvæða-
volíð og val þeirra, sem fengnir
eru til að lesa þetfta hefir tekizt
með mikilli prýði eins og val lag-
anna.
KVÖLDVAKAN á miðvikudags
kvöldið var ágæt. Þáttur Guðna
Jónssonar var einmitt éins og það
•efni sem hlustenduir vilja helzt
heyra á kvöldvökum og hið sama
sná segja um erindi Árna Óla.
Hins vegar er það ekki tiltöku-
,má! þó að steindauður þáttur sé
í kvöldvökunni, eins og upplest-
ur Sigurðar Skúlasonar úr hinni
hundleiðinlegu bók jÞúsund og
einni nótt“ og gat hinin ágæti upp
lesari ekki einiu sinni blásið lífi í
|>á frásögn.
ÉG VEIT, að útvarpsráð myndi
hljóta miklar þakkir fyrir það, ef
það gæti hagað svo til, að sem
mest yrði flutt á kvöldvökunum,
sem eftir pru í vetur af þjóðlegu
efni. Það er vinsælast og eftirsótt
ast. Útvarpsráð má ekki halda það
að þetta sé að eins sérvizka úr
mér. Það getur hæglega hvenær
sem er leitað mnsagnar um þetta
efni meðal útvarpshlustenda og
ég er sannfærður um að úrslit
þeirrar rannsóknar á almennings
álitinu verða í samræmi við álit
mitt.
í GÆR fékk ég bréf frá ungum
lesanda minum í sveit á Vestur-
landi. Bréf hans er skrifað é ann
an í jólum og mér þótti sannar-
lega gaman að fá bréfið frá þess
um vini mínum: ,,í dag er annar
í jólum. í fyrradag hlustuðum við
á messuna klukkan 6 í útvarpinu.
Það var ditthvað hátíðlegt. Ég
ttefi eigijnlega aldrei hlustað á
messu fyrr, svona í alvöru. Svo
var kveikt á jólatré hjá okkur og
allir fengu jólagjafir. Núna þegar
ég er að skrifa þetta bréf til þín,
sem birtir bréf frá öllum, er af-
skaplega vont veður og það þýt-
ur svo mikið í svörtum klettunum
hérna fyrir ofan bæiim. Það eru
nefnilega kolsvartir klettar hérna
og það iþýtur svo ægilega í þeim
þegar veðrið er vont.“
ÉG hjálpaði til að gefa skepn-
unum éðan og við gáfum þeim
aukatuggu af því að það eru þessi
jól. Mér er sagt að allir eigi að
eiga frí á jólunum en við sem
erum í sveit megum ekki gleyma
vinum okkar í fjósinu, í fjárhús-
inu eða í hesthúsinu. Við verðum
að muna eftir þeim og við verð-
um líka að muna eftir því að gefa
þeim -svolítil jól, með því að gefa
þeim aukabita."
BRÉF ÞESSA lesanda míns var
nokkuð lengra. Hann skrifar dá-
lítið um barnatímana og þykir
framhaldsagan góð, en virðist
gefa minna fyrir hitt efnið. Þó er
hann ánægður með barnatímana
á jólunum.
Hannes á liorainu.
Unglinga
vantar nú þegar til að bera blað-
ið. til .áskrifenda. í .eftirtalin
hverfi:
Laugaveg efri og
Barónssfíg
Aíþýðublaðið. — Sími 4900.
Á mynd þæsari sést ChurchiÚ ÆorisEetisráðherra Breifclandis og De Gaulle 'hershöfðingi, við
'herisýninigiu á fJuigvelli einum í grend við Báríis Mýtndin var tekin ler iforsætisráðherraaui
vatr á ferðalaigi í Frankiklandi síðasfcliðið 'hauist eftir að bandaimenn höfðu hrakið öÞjóðverja
úr Frakklandi.
ðir á Englandi
AUGLÝSIÐÍALÞÝDUBLADINU
GÖMUL VOPN, konungleg
tignarmerki, ýmiskonar
gullmunir, spánskar myntir; —
enn þann dag í dag eru auðæfi
þessarar tegundar órannsakað-
ur fjársjóður, því Bretland á
feiknin öll af þessháttar mun-
um, sem ekki er ennþá vitað
um til fulls. Fyrir fáeinum ár-
um síðan, var gerð gangskör að
því að safna gömlum munum
saman í grennd við Knaresbor
ough í Yorkshire. Fyrir tæpum
þrem öldum var Karl I. sviptur
völdum og tekinn af honum
skrúði hans og heiðursmerki,
áður en hann var fluttur til
London, og leiddur fyrir dóm,
og líflátinn. Þessi athöfn fór
fram í Knaresborough-kastala.
Tignarmerki hans voru metin á
30.000 sterlingspund, og álitið
er að flestum þessum munum
hafi verið haldið kyrrum í kast-
alamum og faldir þar. Á þessum
um tímum var'gerður uppdrátt
u!r aif kastalanum, dreginn á
asnaleður, eftir þeirra tí-ma
venju, og á þessum uppdrætti
vorú greinilega merktir þeir
staðir, þar sem munirnir voru
geymdir. Síðar lagðist kastal-
inn í eyði og upþdrátturinn
týndist. En árið 1937 komst sá
orðrómur á kreik, að uþpdrátt-
urinn væri ekki með öllu úr sög
unni. Þetta varð til þess að sagn
fræðingar gengust fyrir því, að
leitað var að uppdrættinum all-
víða um Norður-England, en
leitin bar engan árangur.
Þegar púrítanar gerðu árás
sína á Corfekastala í Dorset á-
kváðu konungssinnarnir, sem
vörðu kastalann, að koma gulli
því og silfri, sem geymt var í
kastalanum, á öruggan stað,
þar sem það finndist ekki. Öll-
um dýrmætum munum var
fleygt niður í kai4talasíkið, í
þeirri von, að kastalinn yrði
ekki rændur öllum auðæfum
sínum, en. púrítanar hertóku
kastalann og fylltu síðan síkið
með grjóti og rusli. Þess vegna
má slá því nokkurn veginn
föstu, að gullið og silfrið liggi
þar óhreyft enn þann dag í dag.
Það hefur ekki verið hreyft,
sokum þess, að enginn veit
veit gjörla hvar helzt á að grafa
niður. En einhvern tíma kemur
að því, að hamingjusamur ná-
GREIN ÞESSI birtist í
tímarítnu „ World Ding
est“ og er eftir Arthur
Grannt. Hún f jallar um verð
rrfæti þau sem talin eru
meira og minna glötuð eða
falin víðsvegar á Einglandi.
Hafa rannsóknir á því leitt
ýmislegt í ljós, en um margt
er emiþá óvitað með öllu.
ungi, sem verður á ferð í ná-
munda við kastalamúrana, kem
ur niður á felustaðinn, kannski
fyrr en varir.
Kastalasíki hafa oft og tíð-
um verið notuð sem felustaðir
fyrir dýrmæta muni á tímum
styrjalda og óeirða. Og á dög-
um Cronvells var öllum gull og
silfurmunum í borginni Brid-
port í Dorset, varpað í hallar-
síki eitt skammt þar frá. Árið
1938 ákváðú borgarbúar að
rannsaka, hvort sögusögnin urn
þetta væri á rökum reist. Síkið
var þurrausið og forarleðjan
mokuð upp úr því í stórum
hlössum. Borgarstjórinn og einn
ráðherranna með honum, fylgd
ust nákvæmlega og fullir eftir
væntingar með rannsókninni.
Því miður var ekki hægt að
komast til botns í síkinu, og
rannsóknin léiddi því ekki neitt
í ljós, sem sannaði það bein-
linis, að þarna fælist gull og
silfur í jörðu.
En tilraunir til þess að ná í
glötuð auðæfi, hafa ekki alltaf
orðið árangurslausar. Lengi vel
gekk sú sögusögn manna á með
al, að feilknin öll af dýrmætum
munum væru fólgin í jörðu ein
hvers staðar nálægt Ribbleánni
grennd við Ribchester í Lancas
hire. Verkamenn, sem dvalizt
höfðu áður á þessum slóðum, á-
kváðu að gera hvað þeir gætu
til þess að komast niður á ein-
hverja muni, sem bent gætu tii
þess hvar fjársjóðurinn væri
fólginn. Loks kom að því, að
einn grafaranna rakst á gamla
mynt og skömmu seinna kom
fyrirferðarmikil kista í ljós. í
henni var hvorki meira né
minna en 8,000: silfurpeningar
frá dögum Alfreds mikla; Sömu
leiðis voru í henni hringar úr
silfri og öðrum dýrmætum
málmum, hálsmen, nælur, keðj
ur og aðrir silfur- og gullmunir.
Vinnumennirnir fengu álitleg-
an hluta af því sem fannst, sem
þeir síðan skiptu á milli sín,
en megnið af þessu fór í British
Museum.
Haldið er að auðæfi þessi hafí
verið skilin eftir af hersveitum,
sem hafi yfirgefið staðinn á
flótta, og síðan séu a. m. k.
þúsund ár liðin. Ágizkun þessi
stafar af því, að á þessum tím-
um (fyrir um 1000 árum síðan)
og reyndar löngu seinna, tíðkað
ist það, að hersveitir hefðu dýr-
mæta muni og peninga í fórum
sínum. Og þegar herir sáu fram
á ósigra, létu þeir að jafnaði
verða sitt fyrsta verk, að fela
verðmæta muni og fjárhirzlur.
Síðar meir fólu konungar og
barónar trúnaðarmönnum sín-
um í virðingarstöðum innan
hersins að geyma f jármuni sína.
Stundum voru peningarnir
sendir erlendis frá og settir á
land í kyrrþey. Ósjaldan kom
það fyrir að verðmætar sending
ar fóru ranga leið, eða hernum
láðist að veita þeim móttöku,
^vo að enn í dag má gera ráð
fyrir því, að sendingarnar bíði
j þess, að einhver heppinn finn-
I andi rekist á þær einn góðan
veðurdag---------. Þegar „Rík-
iserfinginn ungi“ beið ósigur í
omstunni við Culloden árið
1746 vildi svo til, að allstór fjár
upphæð, sem hann átti von á
frá Prakklandi, barst honum
ekki í hendur, og ýmsum þykja
miklar líkur vera til fyrir því,
að fjársjóður þessi liggi gleymd
,ur og grafinn einhvers staðar
í grennd við Moray-fjörðinn.
•
Skotland býr sömuleiðis
yfir týndum fjársjóðum. Skip
nokkurt úr spánska flotanum
sökk í Tobermoryfirði árið
1588. Allt frá þei mtíma og til
dagsins í dag, hefur flakið af
skipi þessu dregið til sín þá,
sem leitað hafa að týndum verð
mætum og komið hefur það fyr
ir, að menn hafa rekizt þar á
muni úr skíru gulli, sem þeir
i Fpél ai e