Alþýðublaðið - 12.01.1945, Qupperneq 6

Föstudagur 12. janúar 194$»-
AUÞYPUBLAÐiÐ
Pétur SSgurésson:
Opið bréf lil ríkisstjérnarinnar og
alþingis
HÁTTVIRTA rikisstjóm og
háttvirtu alþingismenn.
Nýlega heyrði ég einn bæj-
arfulltrúa þessa lands segjá
yfir miklu fjölmenni, eitthvað
á þessa leið:
Ef ríkisstjómin kæmi hér,
tæki 20—30 menn, kastaði
þeim ut af bryggjunni í sjóinn
og drekti þeim, þá yrði hún á-
kærð fyrir glæp. En nú eru að
farast hér 20—30 menn í áfeng
isflóði, sem ríkisstjórn og al-
þingi veitir yfir þetta land.
Þetta er óþægilegur sann-
leiki, en óþægilegri þó, þegar
þess er gætt, að það em ekki
aðeins 20—-30 menn í einu kaup
túni, sem eru að farast, heldur
menn svo hundmðum skiptir
viðsvegar á landinu, konur og
karlar, fullorðnir og ungling-
ar. Það er auðvelt að bregða
upp fvrir augu hvers einasta
sjáandi og heilvita manns
hræi*ilegri mynd af þessú á-
standi í landinu. Ríkisstjórnin
og alþingi er vel kunnugt um
þetta: Fjöldi manna í Reykja-
vík stundar drykkjuskap, hóp-
ar ungra manna bætast í sveit
hdnna auðnulausu og aumustu,
heimili leysast upp, samkvæmi
og samkomur manna enda í
áflogum og hreinni villi-
mennsku, slys verða á sjó og
landi, og hvað eftir annað hef
ir komið fyrir að skip hafa
ekki getað lagt úr höfn á sett-
um tíma, þótt allt haf verið
til reiðu, einungis -vegna of-
drykkju yfirmanna skipanna.
Margt fleira af slíku mætti
telja, en er óþarft, því að stór
þáttur ósómans fer fram fyrir
opnum tjöldum og er illt um-
talsefni.
Það sem máli skiptir er
þetta: Ætla ráðamenn þjóðar-
innar að láta þessa meinþróun
halda áfram tálmunarlaust?
Treystir hátvirt ríkisstjórn og
alþingi sér ekki til þess áð hefja
neinar úrbætur? Getur þjóðin
borið traust til manna í öðrum
málum, sem láta þetta þjóðar-
böl afskiptalaust? Það snertir
svo marga og ristir svo djúpt
í menningarlíf þjóðarinnar. Það
veldur svo miklum harmkvæl
um, að séu menn kaldir og
kærulausir fyrir slíku, þá eru
þeir áreiðanlega ekki leiddir
af hinum rétta anda — anda
mannúðar og réttlætis, og þeim
verður þá ekki trúað né treyst,
þótt þeir segist bera hag al-
mennings fyrir brjósti í öðrum
málum.
Fjöldi mann-a í landinu er
orðnir þrælar áfengisnautnar-
innar. En hitt er ekki síður á-
hyggjuefni, að stjóm landsins
er að verða þræll áfengisgróð-
ans. Á hverri fjárhagsáætlun
ríkisins er afgreiðsla menning-
armála og afkoma ríkisins mjög
undir því komið, að mikið selj
ist af áfengi. Með þessu er þjóð
in að binda stjórn sinni við-
bjóðslega og stórhættulega
snöru. Með hverju árinu sem
líður festist stjórn og alþingi
ver í þessar þrældómsviðjar.
Eftir hverju er að bíða? Er
ekki sjálfsagt að snúa við? Ég
segi aftur snúa við. Þótt ekki
fáist skrúfað algerlega fyrir
þessa skaðvænu eiturlind, virð
ist óhjákvæmilegt að snúa við
af þeim breiða vegi, sem til
glötunar leiðir og taka stefnu
í rétta átt — að minnsta kosti
í rétta átt.
Ekki er hægt að fara fram
á minna, en að ríkisstjórn og
alþingi hefjist nú handa og taki
að færa áfengissöluna og á-
fengisgróðan niður með ein-
hverjum ráðum. Svo skal hald
ið áfram og stefnt markvist að
fullkominni og viðunandi lausn
málsins, en það er, að losa
þegna þjóðarinnar úr þrældóms
fjötrun áfengisneyzlunnar, en
sjálfa ríkisstjórnina úr þræla-
tökum áfengisgróðans.
Getur háttvirt ríkisstjórn og
alþingi þvegið hendur sínar í
þessu máli? Geta þessir forystu
menn þjóðarinnar staðið
frammi fyrir sinni eigin sam-
vizku, frammi fyrir hugsandi
og sjáandi þegnum þjóðarinnar
frammi fyrir hinu ægilega á-
fengisböli og frammi fyrir guði
alls réttlætis og talið sér trú
um, að þeir geri skyldu sína
og breyti rétt, er þeir láta
þetta viðgangast án þess að
hafast frekar að.
Á ekki réttlætið að vera
mælikvarðinn á breytni manna
og þá ekki sízt forystumanna
þjóðarinnar? Hvað gagnar allt
tal manna um bjargráð heim-
inum til handa og öll umbrot
í þá átt, ef hinn eini sanni grund
völlur þess er fyrirbtinn og
réttlætið fótum troðið? Vilji
menn binda enda á þjáningar
og ógnir mannkynsins, verður
siðalögmál þeirra að vera rétt
lætið. Það nægir enganveginn
að mælikvarðinn sé: samþykkt
dr flokksins, hagsmunahyggja
og eigingirni.
Sagði ekki meistarinn: „Þá
mun allt þetta veitast yður að
auki?“ Er ekki allur heimuxinn
að berjast um „allt þetta“, eða
með öðrum orðum, um nauð-
synjar mannanna og skiptingu
gæðanna? En því að berjast, ef
hægt er að fá „allt þetta“ auð-
veldlega með hægu móti? Því
ekki að reyna 'heilræði meist-
arans? Eru menn hræddir við
það af því að það er skráð í
heilagri ritningu? Halda menn
að það sé einhver loftkennd hug
sjónaþynka? Því ekki að reyna.
Hafa menn ekki reynt að leita
tækninnar og vísindanna? —
Hvernig hefir það gefist? En
‘að reyna nú „guðsríkið og rétt
lætið?“ Hvað er það að leita
guðsríkis, annað en það, að
efla góðvild, bróðurhug og
sanngirni? Reynum það og sjá
um svo hvort við fáum ekki
allt hitt.
Mönnum getur aldrei vegnað
vel í heimi manna, nema þeir
breyti rétt gagnvart náungan-
um. Hinn mikli og flókfii hnút
ur heimsvandamálanna leysist
aldrei á annan hátt. Og nú, hátt
virtu alþingisipenn, haldið þér,
að þér breytið rétt gagnvart
þjóðinni, börnum hennar, guði
yðar og vðar eigin samvizku
meðan þér látið áfengisflóðið í
landinu granda fjölda manna,
eyðileggja heimili kvenna og
barna og skapa böl siðspillingar
í þjóðlífinu, og hafist ekkert
frekar að til úrbóta?
Á það að reynast satt, að
innlehd stjórn daufheyrist eins
eða ver, en erlent kúgunarvald
við óskum og bænum Iandsins
sona í þessum efnum? Vér bíð-
um eftir hinu rétta svari.
Arum saman höfum vér,
bindismenn, knúið á dvr vald-
stjórnar landsins viðvíkjandi
þessu óleysta vandamáli. Vér
erum ákveðnir í því að láta
ekki kyrrt ligga og vonum að
stjórn landsins hefji réttar að-
gerðir áður en til meiri vand-
ræða kemur.
Pétuv Sigurðsson.
Huldir fjársjóðir á Englandi
Frh. af S. «í&u.
hafa tekið á brott með sér það-
an; enálitið er, að mikill meiri
hluti hins vermæta farms þess
liggi ennþá óhreyfður. Spánsk-
ar myntir frá öðrum skipsflök
um, hafa borizt á land og það
með jöfnu millibili, hvarvetna
við strendur Bretlands. Meðal
þeirra staða, þar sem einna
mest hefur rekið á land, er
ströndin umhverfis Flambor-
ough-höfða í Yorkshire, Dorset
ströndinni og meðfram
Cornvell. — Skip eitt sökkti
akri sínum nálægt Lanthony
ough-höfða flutti með sér 3,
000,000 sterlingspund í gulli.
Myntir þær, sem hægt var að
ná í, voru aðeins örlítill hluti af
öllum farminum, svo áð gera
má ráð fyrir því, að enn um
mörg ár, muni halda áfram að
reka á land peningar úr þessum
dýrmæta skipsfarmi.
*
Til viðbótar eru svo auðæfi
þau, sem gera má fyllilega ráð
fyrir að finnast kunni í gömlum
klausturrústum. Áður en Hin-
rik áttundi sá svo um, að þess-
konar stofnanir skyldu lagðar
niður, kornu abbadísir og ábót
ar því oft til leiðar, að verð-
mætum gripum klaustranna
var komið á öruggan felustað.
Sagt er að ýmiskonar dýrmæt-
ir munir séu faldir einhversstað
ar í grunni Kirkstall-klausturs
ins nálægt Leeds.
Fyrir ekki ýkja mörgum ár-
um fullyrti maður nokkur, sem
hafði rannsakað staðinn, að dýr
mætir málmar væru faldir þar
í jörðunni. Þegar grafið var
þama skömmu seinna, komu í
ljós klausturmunir, sem auðsjá
anlega höfðu legið þarna í
jörðu í næstum því fjórar aldir.
Auk þess bar það til að bóndi
no'kkur, sem var að plægja á
akri sínum nálægt Llanthony
Abbey í Suður-Wales, kom nið
ur á tvo fyrirferðarmikla flösku
skápa, sem áður fyrr höfðu ver-
ið notaðir í einhverju klaustri.
Ekki má gleyma verðmætum
þeim, sem borizt hafa til lands
ins með smyglurum og stiga-
mönnum. Alls staðar meðfram
ströndum Kent, Aussex, Hamps
hire, Dorset og Devonshire fyr
irfinnast gömul hús, sem búa
þögul yfir lenihólfum í stofu-
borðum og skápum, þar sem
ræningjar áður földu þýfi sitt.
Slíkir felustaðir hafa að jafnaði
fundizt af tilviljun. í innri hér-
uðum landsins er ekki síður leit
andi fyrir þá, sem hafa áhuga
á slíku, Dick Turpin faldi t. d.
ýmsa merka gripi hingað og
þangað, sumir beirra hafa fund-
izt: í Bath Road fannst skápur,
sem innihélt hvorki meira né
minna en 1000 sterlingspund.
Skápurinn fannst inni á gamalli
veitingakrá. Enginn hefur þó
ennþá fundið verðmæti það,
sem hann hefði með sér frá
Epping Forest.
Nálægt vegamótunum þar
semWenlock Edge- vegurinn og
Staffordshire-brautin mætast,
stendur Ippikin-steinninn,
feykistór steinn, sem við er
kennd ein af sögusögnunum
um týnda fjársjóðií Ippkin var
einskonar Hrói höttur, — rændi
þá sem ríkir voru, en hjálpaði
fátækum. Haldið er, að hann
hafi falið allmikið af ránsfeng
sínum í holum hluta þessa
steins, sem nú ber nafn hans.
Sagan segir frá því, að dag nokk
urn hafi hann verið að telja
saman þýfi sitt, þegar skriða
af lausagrjóti féll ofan á hann;
síðan gangi hann aftur og dvelji
að jafnaði á staðnum, þar sem
slysið vildi til. Það er almenní
álitið að hægt sé að
særa hann fraim með
þvi að standa uppi á klettinum
og mæla eftirfarandi af mxmni
fram: „Ippikin, Ippikin! snáf-
aðu á brott með þína löngu
höku, Ippikin!“ Ég ráðlegg hátt
virtum les,anda að trúa ékki
þessum töfraorðum eins og
nýju neti, — en aftur á móti
er það víst, að fjöldinn allur af
ránsfeng fyrri-tíma ræningja er
einhvers staðar falinn enn í dag.
Þekktasta sagan af týndum
fjársjóði er sagan um John kon-
ung. Margar tilraunir hafa ver-
ið gerðar til þess að ná í þau
auðæfi, sumar ekki fyrir svo
mörgum árum síðan, en engan
árangur borið. Árið 1936 var
stofnað félag ‘í þessu skyni og
ásetti það sér að nota í starfi
sínu alla nýjustu tækni, eftir
því því, sem með þyrfti: teknar
voru myndir úr lofti af Wash-
fljótinu, en þar var haldið að
auðæfin lægju á botninum; og
myndirnar voru rannsakaðar
nákvæmlega, ef ske kynni að
þær gætu leitt í ljós, hvar flutn
ingavagnar konungs lægju á
botninum. Alls var 20,0,00 sterl-
ingspundum eytt í þessar fram
kvæmdir og til undirbúnings
þeim, en e(kki snefill af hinum
týndu gersemum gafst í aðra
hönd, þrátt fyrir allt. En nú
hefur nýafstaðin rannsókn leitt
það í ljós, að allmiklar líkur eru
til fyrir því, áð auðæfin liggi
ekki á botni Wash-fljótsins eft-
ir allt! Sönnunargögn hafa
fundizt, sem gefa til kynna, að
Rockingham-kastali í North-
amptonshire muni vera sá stað
ur, sem auðæfin hafi verið fal
in í, því einmitt frá þeim kast-
ala flýði John konungur í átt-
ina til Wash, — og sú skoðun
öðlast meira og meira fylgi, að
hann hafi skilið auðæfi sín þar
eftir.
*
Ekki má gleyma því, að forn
leifar þær sem eru eftirstöðvar
Rómverja á Bretlandseyjum
eru fyrirtaks rannsóknarefni
fyrir fornleifafræðinga nútím-
ans. Seint á öldinni sem leið var
stofnað félag, sem vann að því
að grafa upp rústir af gamalli
bækistöð Rómverja, nálægt I
Carrawburgh í Northumber- |
landi. Brátt komust grafararnir
niður á brunn, sem gerður hafði
verið af Rómverjum. Fregnin
af þessum fundi barst til eyrna
fornleifafræðings eins, og hann
ákvað að rannsaka þetta, —
ekki til þess að taka að sér for-
ystuna í framkvæmdunum,
heldur eingöngu vegna þess,
að hann hafði áhuga á menningu
Rómverja til forna. Undir
þykku steinalagi fannst heilt
safn af dýrmætum munujn, þar
á meðal 16,000 gull- og silfur-
myntir, og skrautgripir, margir
hverjir alsettir dýrindis stein-
um og perlum.
FuM verkamanna
forseíi bæjarsijórnar
Þórshafnar í Færeyj
um
INS og áður hefir verið
skýrt frá, fóru nýlega fram
bæjarstjórnarkosningar í Þórs
höfn í Færeyjum og hefir for
seti bæjarstjórnar nú verið val
inn til 4 ára, er það Johan
Pauli .Hennriksen, .úr .flokki
Verkamannafélags Þórshafnar.
Johann Pauli er jafnaðar-
maður og hefur um margra ára
Vikureinangnm
fyrirliggjandi
Vikursieypan
Lárus IngimarssoE
Sími 3763
Minningarspjöld
Barnaspítalasjóðs Hrings
ins fást í verzlun frú
Ágústu Svendsen, Aðai
stræti 12
Nýkomið:
Svissnesk gardínuefni
Kjólaefni og sokkar
Verzlunin
- Unnur.
(Horni Grettisgötu og Basv-
ónsstígs).
Öngþveitið í verölags-
málum
Frh. á 4. síðu.
tölufyrirkomulag það, sem haft
hefir verið við útreikning launa
og raunverulega líka við ákvörð
un á verðlagi landbúnaðaraf-
urða, þó að því væri ekki fund-
ið fast form fyrr en haustið
1943. Hækkun á öðru hefir hér
leitt til hækkunar á hinu á víxþ
pg hefir verðlag og kaupgjald
á þann hátt skrúfað hvort ann
að upp svo um hefir munað,
einkanlega af þeirri ástæðu, að
launþegavísitalan er mjög við-
kvæm fyrir breytingum á verði
landbúnaðarvara.
Þó að hin umtaláða röskun 4
tekjuskiptingunni verði að telj
ast aðalorsök verðbólgunnar,
verður að hafa það í huga, að
þróunin hefði orðið önnur, ef
vissar aðrar aðstæður hefðu
ekki verið fyrir hendi. Starfs-
sveitir þjóðfélagsins hefðu ekki
haft nema takmarkaða mögu-
leika á að knýja fram óskir sín
ar, ef ekki hefði komið upp
skortur á mannafla til atvinnu
starfsemi. Hér hefir setuliðsvinn
an haft mikla þýðingu, en auk
hennar hefir aukin starfsemi í
flestum atvinnugreinum og ekki
sízt hin mikla byggingarstarf-
semi síðan 1942 valdið því, að
ekki hefir verið jafnvægi á
vinnumarkaðinum milli fram-
boðs og eftirspurnar. Annað atr
iði hefir líka haft mikla þýð-
ingu: Útflutningsskilyrðin hafa
verið það góð, að útflytjendur
þafa, þrátt. fyrir vaxandi til-
kostnað, getað haldið áfram.
rekstri og meira að segja borið
mikinn hagnað úr býtum sumir
hverjir. — Kapphlaupið, sem
starfssveitir þjóðfélagsins hafa
þreytt á undanförnum árum urn
það, að auka tekjur sínar sem
mest, hefir þannig þróazt ,við
hin ákjósanlegustu skilyrði,
enda hefir árangur orðið eftir
því.
(Niðurlag á morgun).
skeið staðið í fremstu röð í
verkalýðssamtökunum í Færeyj
isku.
Hann er 42 ára gamall og
nýtur mikils trausts í bæjar-
stjórninni.
(Sámal).