Alþýðublaðið - 31.01.1945, Page 6
ALÞYÐUBLAÐðÐ
Miðvikudagur 31. janáar 1S4S.
Tilbynning frá Nýbyggingarráði
msókn
Nýbygginigarráð óskar eftir því að allir þeir, sem
hefðu í hyggju að eignast fiskiskip, annaðhvort með
því að kaupa skip eða láta byggja þau, sœki um inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi til Nýbyggingarráðs fyr
ir marzlok þ. á.
Umsóknum skulu fylgja uppLýsingar, svo sem hér
segir:
a. E£ um fulismíðað skip er að ræða: aldur, smá-
lestatala, skipasmíðastöð, fyrri eigendur, vélar-
tegund, veiðiútbúnað og" annan útbúnað, verð,
greiðsluskilmála o. s. frv.
b. Ef um nýsmíði er að ræða, sem óskað er eftir
innan lands eða utan: stærð, gerð, teguiid, vélar-
tegund, hvort samninga hafi verið leitað um
smíði og hvar, verðtilboð, greiðsluskilmála o. s.
frv.
Taka skal fram, ef óskað er aðstoðar Nýbyggingar-
ráðs við útvegun skipanna.
NýbyggingarráS
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. af 4. síðu.
ævintýramenn og liðhlaupar úr
ððrum flokkum. Stjórnin hefur
sætt mikilli mótspyrnu í þeim
héruðum, sem hún hefur stjórnað
undanfama mánuði, og myndi
hafa misst allt úr hendi sér, ef
ekki hefði notið Við fulltingis
rússneska hersins. Fylgi pólsku
sljórnarinnar í London virðist
hins vegar mjög traust og leyni-
hreyfingin stendur óskipt með
henni. Má bezt marka það á upp-
reisn Varsjárbúa síðastl. sumar,
hve öflug leynihreyfingin muni
vera.
Samningur sá, sem Lublinstjórn
in hefur gert við Rússa, um að af
henda þeim nær helming Póllands
og þar á meðal hinar alpólsku
borgir, Vilna og Lwow, hefur
héldur ékki orðið til að efla vin-
sældir hennar. Það eykur þessa
óánægju, að stjórnin hefur einnig
fallizt á, að Pólverjar leggi und-
ir sig mikið af Þýzkalandi, en Pól
verjum þykir engan veginn fýsi-
legt að bæta tjón sitt með því, að
ganga á rétt annarra og skapa
jafnframt ófriðarefni milli þeirra
og Þjóðverja, sem leitt gæti til
nýrrar styrjaldar. Telja Pólverjar,
að Rússar beiti sér fyrir því, áð
Pólverjar hernemi þannig þýzkt
land, í þeim tilgangi að Pólverjar
verði í framtíðinni að leita sér
stuðnings hjá Rússum gegn Þjóð-
verjum,
Með því áð afhenda Lublinstjórn
inni völdin í Póllandi, hafa Rúss
ar fullkomlega brotið það fyrir-
heit Atlantshafsyfirlýsingarinnar, •
að hver þjóð skuli sjálf ráða
stjórnskipulagi sínu, því að þessi
stjórn hefir ekkert umboð frá
kjósendum og hagar sér á engan
hátt eins og bráðabirgðastjórn,
er ætlar aðeins að fara með völd
fram til kosninga, því að hún hefir
þegar gert víðtækar breytingar á
stjórnárháttúm ög leyfir engin
pólitísk samtök, sem eru henni and
víg. Jafnframt er það fullkomið
brot á Atlantshafssáttmálanum að
landamærum sé breytt, án þess að
jþað sé samþykkt með atkvæða-
greiðslu hlutaðeigandí íbúa.
PólsÉa stjórnin í London hefir
lýst sig fúsa til að samþykkja þær
landamærabreytingar, sem sam-
þykktar séu af íbúum hlutaðeig-
andi héraða við atkvæðagreiðslu,
sem fari fram undir alþjóðaeftir-
liti. Einnig hefir hún lagt til, að
alþjóðanefnd verði falin stjórn í
Póllandi, unz kosningar geti farið
fram og því ekki krafizt að fá þar
vöid, a. m. k. ekki eins og sakir
standa, þótt hún telji sig hina lög
legu stjórn Póllands. Þetta tilboð
gerir hún til að greiða fyrir lausn
deilumálanna um Pólland.
Rújssar virðast ætla að hafna
þessu boði. Afleiðingarnar eru öll
um auðsæjar. Taki eitt stórveldi
sér vald til að gera stórkostlegar
landamærabreytingar og þvinga
fylgisiausum stjórnum og óvinsæl
um stjórnarformum upp á smáþjóð
irnar, þá er friðurinn eftir styrj-
öldina tapaður, a. m. k. i þeirri
mynd, sem flesta hefir dreymt úm.
í stað bróðurlegrar alþjóðasam-
vinnu, kemur þá hnefaréttur stór
veldanna, því að þegar eitt byrj-
ar að brjótast þannig til yfirráða,
er hætt við því, að hin komi á'
eftir."
Það er vist alveg óhætt að
taka undir það með Tímanum,
að framkoma Rússa í Póllands-
málunum muni hafa alvarlegar
afleiðingar fyrir þann frið, sem
þýóðirnar vænta eftir styrjöld-
ina, ef ekki tekst að koma fyrir
þá viti í þeim málum áður en
óbætanlegur skaði er skeður.
Yegjir framtíðarinnar
Frh. aí 5. sáðw,
í frönsku nýlendunum í Vest
ur-Afríku hafa franskir verk-
fræðingar einnig unnið að vega
lagningTi undanfarið ár. Alls
hafa verið lagðir vegir á þeim
slóðum um á að gizka 15.000
mílur, alla leið til Súdan og
Kenýa.
Sömuleiðis hafa verið lagðir
vegir í Persíu og þaðan til Ind
lands. Að stríðinu lo'knu mun
það óefað verða mikill flutn-
ingavegur, bæði á þungavörum
og ferðafólki. Segja má, að slík
ir vegir séu á sinn hátt lífæðar
heilla landa og tengiliðir milli
heimsálfanna, eða ýmsra hluta
þeirra.
Segja má að langflestir, þeir
\ægir sem lagðir hafa verið um
víða veröld á undanförnum ár-
um séu e. t. v. ekki mikils virði
í ©aimbaaidi við einn veg, sem
hér skal minnzt á og margir
eflaust kannast við: Það er
Ruirmahautin. Bu,rmaibrauitin er
óneitanlega aðaltiengiliðiurinn
við hið afskekkta Kínaveldi
og m'un hafa mikla þýðingu
jaífnit í fraimtíð eieim fiontíð. (
Um Enjrmaiveginn hefur
xnangt verið ritað. Hars er
getið d írásiöignum Maroo Po
los; — þar er hann nefndur
„Vegurinn endalausi". Ekki
má gleyma veginum um Gobi-
eyðimörkina og Turkestan.
Hann hefur verið fullkomnaður
nú í styrjöldinni, svo að nú
- komast þriggja tonna flutninga
vagnar frá hinni nýtízku rúss
nesku borg Alma Ata til kín-
versku borgarinnar Chungking
á.hálfum mánuði; og þeir koma
færandi hendi til hinna bág-
stöddu Kínverja.
Við járnbrautina til mið-Ind
lands og Calcutta hafa unnið
fjölmennir hópar verkfræðinga
cig verkamanm'a af svo að. segja
öILum þjóiðum .heims — Kínverj
ar, Indíánar, Ameríkumenn,
Bretar, — jáfnvel negrar, —
svo dæmi séu nefnd. Járnbraut
þesGi iiggtur frá afskekktustu
hénuðum Himalayja. Jafnframt
er unnið að vegalagningu frá
Himalayja til naerliggjandi land
svæða,—: til Yunnan, til Chung
king og, víðar.
Segja aiá, að Kínverjar hafi
á ýmsum sviðum vaiknað af
alda-löngum svefni við þetta
stríð. Sömuleiðis hafa þeir feng
ið tækifæri til þ>ess að kynna
sér, sumpart af eigin reynslu,
nýjustu tækni á ýmsum áður
óþekktum sviðum. Óefað munu
þessir tveir vegir, sem hér hef
ur verið minnzt á, — vegurinn
frá Sovétríkjunum og vegurinn
fiá Indlandi, — flytja ekki ein
ungis alls konar varning til
Kína, — heldur sömuleiðis fersk
pg óþekkt menningaráhrif Kín-
verjum til handa. Það hefði ver
ið gott út af fyrir sig, að Kín-
verjar hefðu sloppið við þján
ingar stríðsins, ■— en allt hafur
til síns ágætis nokkuð. Báðir
! þessir vegir hafa verið endur-
y n n i n
Opna í dag skóvinnustofu í Laufásvegi 58
(gengið inn frá Njarðargötu)
i •
áneiasf alfskonar skéwiiefir
Virðingarfyllst
Jón H. BárÓarson
bættur stórlega núna á ófriðar
tímanum svo að segja má, að það
séu nýir vegir.
Allt til síðustu tíma voru veg
ir í Ástralíu tiltölulega slæm-
ilr og lútið kerfisibuntdnir. Olli
þetta að vonum hindrun á verk
legum ,og menningarlegum
framkvæmdum. Um nokkurn
'hluta meginlandsins gekk járn
braut, en á miðri eyðimörkinni,
eða um það bil, var endastöð
h)Einin®r. Þegar . Japa'nir voru
komnir á Nýju-Guiníu var það
vitað mál, að stórfelldar ráð-
stafanir þurfti að gera til flutn
ings að og frá norðurströnd
Ástralíu. Gerð var áætlun um
vegalagningu og innan nokk-
urra mánaða hafði verið lagður
nýtízku þjóðvegur mörghundr-
uð mílur, þvert yfir eyðimörk-
ina.
Ekki voru neinir vegir svo
'heitið gæiti í Q.uenslandi fyrr
heldur er farið var að leggja
þá í yfirstandandi styrjold;
sama máli gegnir um Nýja Sjá
land eins og áður hefur verið
iminmzit á. í báðorm þessum lönd
um hafa verið lagðir vegir sem
samanlagt eru mörg þúsund míl
ur að lengd. Að vegagerðinni
hafa unnið mestmegins innfædd
ir menn, — menn sem áður
höfðu unnið að garðyrkju og
kvikfiárrækt. Þarna lærðu þeir
að umgangast vélar, margir
hverjir í fyrsta skipti.
Bætt samgöngukerfi með lagn
ingu nýrra vega hafa stórum
auírið möguleikana fyrir því, að
í framtíðinni muni aukinn
straumur ferðamanna geta
kynnt sér þessi lönd, sem mörg
hver hafa al'lt til þessa dags ver
i!3 fiurðiu lítið þekkt.
Og Evrópa mun einnig þurfa
endurbóta við. Eftir stríðið verð
ur vonandi hægt, að snúa sér
betur að þeim málum, heldur
en áðui hefur verið gert.
Úrslif Dagsbrúnar-
kosningarinnar
Frh. af 4. siðu.
þinginu í haust kommúnistum
í vil. En hvað sýna svo úrslit
hinnar nýafstöðnu Dagsbrúnar-
kosningar? Þau sýna, að ef rétt
hefði verið að farið og Alþýðu-
flokksverkamenn í Dagsbrún
ekki aðeins átt að fá sex, held-
ur átta af fulltrúum félagsins á
Alþýðusambandsþingið í haust!
Þetta og margt annað óþægi-
legt fyrir 'kommúnista hefur
kom.ið i ljós við kosninguna í
Dagsbrún. Það óttuðust þeir
líka, þrátt fvrir öll mannalæt-
in; og þess vegna vildu þeir
helzt engar kosningar háfa 'í fé-
laginu. Það er auðveldara að
ljúga og blekkja, þar sem eng-
inn félagsvilji fær að koma í
ljós.
*
List'i hina óháðu verka-
manna, sem við þessa kosningu
risu upp gegn svikum og ein-
ræði kommúnista í Dagsbrún,
náði fullkomlega tilgangi. Eng-
um datt i hug, að hægt yrði
með honum að brevta um
stjórn í félaginu í þetta sinn,
En hann hefur vakið verka-
menn í Dagsbrún til vitundar
um það, að einræði og ofbeldi
■kommúnista í félagi þeirra
styðst ekki við neinn meiri
hluta, enda þótt þeir 'hafi ber-
sýnilega óskiptan stuðning í-
haldsins þar til hvers, sem er.
Og hin nýju - verkamanna-
samtök í Dagsbrún eru aðeins
byrjun. Þau munu halda áfram
baráttunni þar til lýðræðið
hefur yerið rétt ,við í félaginu
og yfiráðin vfir því endur-
heimt úr ræningjahöndum.
sjálfri sér lík
Það er Simone Simon, hin fræga
franska kvikmyndastjarna, sem
nú dvelur í Hollywood.
Brúðuheimiiið...
Frh. af 4 hIOu.
Jónina Þorsteinsdóttir leikur
frú Linde mjög snoturlega, röddt
hennar er hljómsterk og skýr
og skilningur hennar á hlut-
verki hinnar lífsreyndu konu 6-
yggjandi.
Anna Snorradóttir hsfiír (í
hlutverki stofuþernu Helmers
litið hlutverk og reynir þvi
ekki mikið á leikhæfileika
hennar, en framkoma hennar
er einörð og gefur til kvnna, að
hun mýndi fær um að leysa af
hönduni veigameira hlutverk. •
■ ■ '' • ■ ■ . , •. ; •■■' . : ■i, I" ■ ‘
Anna Guðmundsdóttir, er
reykvískum leikhúsgestum
löngu kunn og hefur margt vel
gert á lieikEiviðimi oim <lagana,
en arm hlutverk lnenmiar, sem
Anina Ma'ría, barmifóstra hjá
HelmDershjiómumimi, er sama
að segja og um hlutverk stofu-
þernurnar, að það gefur ekki
tækifæri til mikilla tilþrifa eða
persónusköpunar.
Eins og áður er sagt, er leik
ur.inn í heild áhrifaríkur og mun
lemgi d,eiita huga'ns, eftir að mað
iur hisfur sóð hamm. Oig sýning
ar Akureyringanna hér á
,,Brúðuheimilin.u“ mun líka
lengi getið, sem viðburðar í leik
listarlífi höfuðstaðarins og er
til acrna öllum þeim er áð sýra
iir.igumm.i standa.
I. K.
Nýjar, fallegar
TVÖFALDAR KÁPIIK
teknar upp í dag
Skólavörðustíg; 5.
Sími 1035
Áuglfsiííg:
Saumavélanálar, sauma-
vélareimar, saumavélaolía,
bezta tegund og gúmmi-
hringar fyrirliggjandi., .
Magnxts Benjamínsson & Co.