Alþýðublaðið - 01.02.1945, Blaðsíða 5

Fimmtudag 1. Febrúar 1945
ALÞTÐUBBJIÐIH
Stríði lokið bráðum — En hvað er í vændum?—Dökk
ský — Og leikur að blómum — Brúðuheimilið og heim-
sókn Akureyringanna enn.
SXYRJÖLDINNI við Þýzka-
land er að Ijúka. Það er ó-
mögulegt að sjá annað en að það
sé aðeins spursmál um vikur þar
til henni er .Iokið, eða réttara sagt
þar til þýzki herinn verður sigr-
aður í reglulegum hernaði. En
margt bendir til þess að það sé
ekki sá friður, sem við áttum von
á sem í vænaum er. Margar þjóð-
ir sæta kúgun, frelsisvinir og lýð-
ræðissinnar eru fangelsaðir og
teknir af lífi.
ÞAÐ ERU sannarlega dökk ský
á himninum við stríðslokin. Það
virðist ekki vera heilög reiði yfir
hörmungum liðinni ára sem nú
heltekur þjóðir heldur að eins
blóðugt hatur og ekki að eins það
heldur ásælni og yfirgangur, yfir-
drottnun og kúgunarvilji. Um leið
og nasistar og fasistar með þeim
þjóðum sem kúgaðar hafa verið
eru dæmdir til lífláts, eru lýð-
ræðissinnar og frelsisvinir teknir
með og slátrað, ekki til þess að
fullnægja réttlætinu heldur til
þess að ryðja einræðis- og ofbeld-
isstefnum braut.
OG VIÐ ÍSLENDINGAR leik-
um okkur að blómiun í sólskyni
meðan þetta er að dynja yfir, við
dönsum á götunum og brosum
framan í tunglið og gleymum því
að hættan er hérna við húshorn-
ið. — Allir freliselskandi menn
hafa þráð þann dag, er hin brúna
pest nazismans yrði gerð að engu
og nú er sá dagur að nálgast. í
lengstu lög vonum við að nýr og
betri heimur rísi upp úr blóðhaf-
inu. En við skulum fylgast með
skýjafarinu. Það eru eins og ó-
veður sé í aðsigi.
ÞAÐ FÓR eins og mig grunaði,
að Reykvíkingum myndi leika for
vitni á því að sjá Akureyringana
á leiksviði höfuðstaðarins. Á éin-
um degi seldust upp allir aðgöngu
miðar að leiksýningunum fimm,
sem ákveðið var að halda. Ein
sýning hefur verið ákveðið að
'hafa til viðbótar, en ekki verða
hægt að hafa fleiri leiksýningar
með þeim, enda eru gestaleikir
allt af takmarkaðir og ekki hugs-
að um það að „tæma möguleik-
ana“ meðal leikhúsgesta.
BRÚÐUHEIMILIÐ er mikið
listaverk og það tekur til meðferð
ar efni sem allt af er nýtt. Leikrit-
ið eldist því ekki. Það hefur boð-
skap að flytja til okkar allra, en
ég vil ráðleggja ráðríltum og eig-
ingjörnum eiginmönnum- ef þeir
þá skilja það að þeir séu það, að
fara ekki með konuna sína í leik-
húsið til að sjá Brúðuheimilið. Ég
er enginn leiklistargagnrýnandi,
en um heildarleik allra Akureyr-
inganna fannst mér, eins og þeir
væru allt af að hugsa um að leika
ekki um of.
ÞAÐ VAR álveg eins og þeir
byggju yfir miklu meiri tilþrif-
um en þeir vildú sýna, eins og þeir
óttuðustu eitthvað, annað hvort á
bak við töldin eða í salnum. Það
getur vel verið að þessi tilfinn-
ing mín sé ekki hin rétta mynd af
leik þeirra, en þetta fanst mér.
Ef þetta er rétt, þá er það ekki
nema skiljanlegt- og síst til dóm-
áfellis fyrir Akureyringana. Ég
er viss um að ef ég sæi
þá leika heima á Akureyri,
þá myndu þeir vera frjáls-
ari, hreyfa sig meira, og það er ég
handviss um að meðal þessara
gesta eru bráðefnilegir leikarar,
sem standa mörgum leikurum okk
ar fyllilega á spori.
NÚ ERU eftir þrjár sýningar á
Brúðuheimilinu. Þessi heimsókn
Akureyringanna er mikill og ágæt
ur viðburður í leiklistarlífi okkar
og vonandi verður hún, eins og
j ég hef drepið á áður til þess að
meiri og betri kynning og sam-
starf hefjist meðal íslenzkra leik-
ara og leiklistarunnenda en áður
hefur verið, en það verður áreiðan
lega til þess að auka og hækka
leiklistarmenningu okkar.
Hannes á horninu.
Strassburg
■ '
Stírassburg, æm steMdiur við Rín að vestan, cr stærsta borgin í Elsass. Hafa Frakkar hana
nú aÆtur á vaMi sírau, en 'barizt hefir verið vibuim saman á grenmd við borgina og hafa Þjóð-
verj.ar gent'ítre'ka'ðar tilrafunir til að ná henni aif'tur í Elínar foendur. Myndin sýnir Eleber
itorgið, Piace Bkiber, í SitraBSÍburg; en yfir hú lariöðánni við það til ifoæigri sóst twmjsm á hitmi
frætgiu dómikirikju borgarimnar.
Kennslukonan mín, fröken
Moxon leit upp úr skxifum sín
um og sagði:
„Sjötti jiúflá 1912”’.
Þetta virtust orð í tíma töl-
■uð. Manni iborniu til fougar barða
ntórir foattar, sikreyttir marg-
litum blómum, — silkisólhlítar,
— og dunandi músik. Frá strönd
inni þar sem fólkið lá í sól-
baði, át kökur og amnað sæl-
gæti og horfði á mergðina af
smábátunum úti á sjónum,
heyröust skerandi, háværar
raddir. Þarna var földi bama í
sumarfríinu sínu. Aftur á móti
var ég vanur sjónum og bjó
við ströndina árið um kring. En
við ætluðum að fara í skemmti
ferð eitthvað ‘út fyrir borgina,
taka ofckíur hváld frá borgarailíf
inu. Viö iströndm'a sá maður ann
að umihverfi beldiur en venju-
lega. Maður var'ekiki umkrindiur
sömu húsabáknunum, hótelun-
orim veizíuíhicildu'nium og alls
ikocnar óiífrænni féilagaritanfsemi.
Maður losnaði við fólkið sem
fvrir löngu var orðið leiðigjarnt,
— gömlu hefðarfrúrnar með
nyrtilegu kjölturakkana. —
Við .ströndina var yndislegt
■að dvelja. An,gan af fersku sjáv
arloftinu, "ilmur úr skógi, —
allt lagðist á eitt með að gera
staðinn sem. eftirsóknarverðast
an. Og á þessum stað var hægt
að skemmta sér á margan og
mismunandi hátt: Happidrættis
vélini — sjálvirk, — við inn-
ganginn að baðstaðmim; — svo
nefnd sé dæmd. Ef maður keypti
eiér md'ða fyrir þrjá' pemnypien-
inga hafði maður aðgang að
beztu stökkpöllunum við strönd
ina. Hægt var að fá skemmti-
bát leigðan svo að segja hve-
nær sem var og majður gat siglí
um spegilsléttan sjóinn, langt
undan landi, oft og tíðum.
En hinum megin við sjóndeild
arhringinn, — á ströndinni hand
an við sundið, þar lá Frakkland.
„Þar vex mönnum fallegt svart
yfirskegg,“ sagði fröken Mox-
on og brosti.
Svo einn góðan veðördag lögð,
um við af stað frá bryggjunni
á Ermarsunds-ferjunni, — sigld
um lengra út á sjóinn heldur en
nokkru sinni fyrr, — fjarlægð-
|_J ÖFUNDUR þessarar
-8. greinar er Terence
Dennis. Biríist hún fyrst í
„Manchester Guardian“ og
„Worlds Diegest“ og víðar.
Segir hér frá ferðalagi til
norðurstrandar Frakklands,
sumarið 1912. Sem framhald
þessarar greinar mun á næst-
unni birtast hér önnur grein,
sem segir frá ferð til Erakk-
lands það herrans ár 1944.
umst ströndina okkar meira og
meira. Það var verulega spenn
andi ferðlag. Bryggjurnar og
stökkpallurinn, baðstaðurinn
með öllum sínum skemmtilegu
sóibyrgjum og bryggjum hvarf
smám saman úr augsýn.. í fyrst
unni fannst manni eins og
ströndin sem maður lagði frá.
vaggaði upp og niður, — það
var undarlegt í augum okkar,
sem ekki höfðum verið á sjó
áður svo heitið gæti. En von
bráðar komumst við að raun
um að það var skipið, sem tók
smá dýfur og vaggaðist örlítið.
Innan skamms vorum við
stödd úti á rúmsjó; það var
hvergi land í augsýn um stund.
Seinna bar okkur að strönd
Frakklands.
'Skipið, sem við vonum á, vakti
eftirtekt okkar á ýmsan hátt.
Niðri í stóra salnum, þar sem
stólarnir voru klæddir rauðu
og borðplöturnar voru hvítar
eins og marmari, satu öldur-
mannlegir ferðamenn með pan
ama'hatta, drukku létt vín og
reyktu vindla sína. Konurnar
þeirra voru önnum kafnar hver
við aðra að tala um þennan ó;
þolandi hita og blævægnirnir
gengu aftur og fram í sífellu.
— Það var nú meiri hitinn. —
— í öðrum enda salarins, þar
sem pálmar stóðu á renndum,
útskornum súlum og Ijósin voru
í daufara lagi, lék ung stúlka á
píanó nokkur úrvalslög úr nýj
ustu söngleikjum. Glaðlegir tón
arnir liðu í stöðugu hljómfalli 1
um salinn eins og léttur bátur
klýfur lognasléttan sjávarflöt-
iun á björtum sumardegi.
Sömuleiðis var leikið þarna
á fiðlu og tónar hennar liðu
angurværir í samræmi við pí-
anóið. Það var yndisleg músik.
Fröken Moxon hafði tekið sér
sæti á rimlabekk nærri loftlúg
| unni. Þar sat margt fólk og
horfði út á sjóinn. Lágvært suð
I ið í skipsvélinni lét illa í eyr-"
um sumra á skipinu. Einstöku
sinraum heyrðist manni vélin
taka einkennilega kippi, —
ganga ýmist hraðar eða hægar
en venjulega.
Ungar stúlkur sem sátu þama
í salnum voru yfirleit þögular
og fálátar, en frúmar héldu
stöðugt áfram að tala um hitann.
Þetta var víst fjarska mikill
foiti, jbsigar á allt vax litið! —
Mennirnir þeirra lágu nú í
móki og höfðu breitt vasaklúta
yfir andlitin. Sumir þeirra hrutu
sem ákafast.
Þeir sem sátu við loftlúguna
og horfðu út á sjóinn voru nú
farnir að sjá móta fyrir strönd
inni handan við sundið. Að
skammri stundu liðinni var kom
in hreyfing á hópinn. Allir vildu
sjá strönd Frakklands, þar sem
hún birtist manni úti við sjón-
deildarhring. Bjöllur í skipinu
tóku að hringja hver í kapp við
aðra, stólum var velt um koll,
— fiðuleikarinn og stúlkan við
pianóið tóku að leika létta mús
ik, — og állir þyrptust á þann
enda skipsins þar sem bezt sást
til strandarinnar.
Vél skipsins hægði gang sinn.
Við sáum fól’kið greinilega þar
sem það var á gangi á hafnar-
bakkanum og beið þess að skipið
legði að landi. Brátt vorum við
krökt af fiskibátum, sem ýmist
'kiomin inn á hötfniina. Þar var
lágu við bryggjur eða margir
samhliða úti á höfninni. Síðan
var stigið í land.
1 fis geikk áisaimt fröken
Moxon um steinlögð borgar-
istræfin og við heyrðum fyrir
'syrum okkar sameikonar ys og í
borginni heima, — en þó var
eithvað öðruvísi, — það var
málið. Hér var taiað annað
Framh. á 6. síðu.