Alþýðublaðið - 15.02.1945, Page 2

s
ALÞYÐUBL&ÐIÐ
Fimmtudagur 15. febrúar 1945
Ríkinu heimilf að
segja leigjendum
sínum upp húsnæði
ÍtUMVAKP til laga um
* breytiiigar á húsáleigu-
lögunum kom til þrið.ju um-
ræðu á fundi efri deildar al-
þingis í gær. Var frumvarpið
samþykkt að lokinni umræðu
með sjö atkvæðum gegn sex og
þannig afgreitt sem lög frá al-
þingi.*
í frumivarpi þessu er þannig
fyrir mælt, að ríkisstjórnin geti
sagt upp leigusamningum um
húsnæði, sem ríkið hefir eign-
azt fyrir 9. september 1941, sé
aðkallandi nauðsyn á að rýma
fyrir opinberum starfsmanni
eða starfsfólki, sem lögskylt er
eða óhjákvæmilegt að sjá fyrir
húsnæði, eða ef brýn þörf er
fyrir húsnæði vegna skrifstofu-
halds eða annarrar starfrækslu
í opinberra þágu eða vegna ný-
bygginga eða breytinga á hús-
eignum ríkisins.
nn, sem
í Frakkla
Vegna árshátíðar
hárgreiðslukvenna og rakara,
sem var í gærkveldi, eru hár-
greiðslu- og rakarastöfur lokaðar
til kl. 1. e. h. í dag.
Viðtal Tið Þorstein EHon Jénsson orusfuflug-
mann, sem skofiS hefur niur 7 þýzkar flug-
vélar og hloiið hæsfu heiðursmerki
E'lNI ÍSLENDINGURINN, sem berst í flugliði banda-.
manna er nýkominn heim. Það er Reykvíkingurinn
Þorsteinn Elton Jónsson, sonur Snæbjarnar Jónssonar bók-
sala hér í bæ. Hann er fliight -lieutenant að nafnbót og hefir
getið sér góðan orðstír fyrir dirf'sku og dugnað, enda hefir
hann verið sæmdur heiðursmerkinu DFM, eða „Distinguis
hed Flying Medal“. Hann er kominn hingað.til þriggja mán
aða dvalar og mun starfa hér í brezka flughernum.
Hann hefir barizt víða á vígstöðvunum, tekið þátt í niörgum
loftorrustum, var imeð, er innrásin var gerð í Frakkland í sumar
og barðist einnig frækilega yfir vígstöðvunum í Tunis. Hann hef-
ir skotið niður 7 þýzkar flugvélar með vissu, ef til vill fleiri.
Þorsteinn hefir einnig farið í marga árásarleiðangra i-nn yfir Ev-
róþu og fylgt ffúgvirkjum til sprengiárása meðal annars inn yfir
Berlín og Miinchen.
ABþmgi í gær: ... '±
Verða lögin um skatífrelsi Eimskipa-
íélagsins framlengd fil fveggja ára?
Hariar umræSur uni máS þetfa í neðri deilci
’p1 RAM ER KOMIÐ á alþingi frumvarp til laga um fram-
lengingu á gildi laga frá 7. maí 1928 um skattgreiðslu
h. f. Eimskipáfélags íslands, þar sem þannig er fyrirmælf,
að lög þessi skuli gilda árin 1945 ag 1946, enda verji félagið
tekjuafgangi sínum, þá er það héfur greitt hluthöfum 4%
arð, venjuleg sjóðstillög og útsvar samkvæmt framangreind
um lögum, til kaupa á skipum eða á annan hátt í þágu sam-
göngumála.
í greinargerð frumvarpsins
segir svo:
„Eins og kunnugt er, hefur
h/f Eimskipafélag Islands með
vissum skilýrðum undanfarið
notið undanþágu frá greiðslu
tekju- og eignarskatts og frá
greiðslu hærra útsvars en 5%
af nettó'ágóða, þar sem það hef
ur aðsetur sitt.
Undanfarið hefur félagið
bætt hag sinn, en þrátt fyrir-
það virðist ekki ástæða til að
fella niður hlunnindi þau, er fé
lagið hefur notið. Rétt þykir þó;
að ákveðið sé í lögunum, að
tekjuafgangi sé Varið eingöngu
til samgöngubóta."
Má þetta kom til fyrstu um-
ræðu á fundi neðri deildar í
gær, og urðu um það mikiar
umræður. Kvöddu sér hljóðs
þeir Pétur Magnússon fjármála
ráðherra, Eysteinn Jónsson, Ó1
afur Thors forpætisráðherra,
Emil Jónsson samgöngumála-
ráðherra og Pétur Ottesen.
Pétur Magnússon fylgdi frum
; varpinu úr hlaði af hálfu ríkis-
stjórnarinnar og rakti sögu
þessa máls í stærstu þáttum allt
frá því, að lögin um skáttfrelsi
Eimskipafélgasins komust fyrst
á.
Eysteinn Jónsson flutti langa
ræðu og fór hinum þyngstu orð
um um afstöðu ríkisstjórnarinn
ar til máls þ'essa og ræddi auk
þess ýtarlega um rekstur Eim-
skipafélagsins. Kvað hann óger
legt að átta sig á því, hversu
Huthafar Eimskipafélagsins
væru margir nú orðið og léí
orð um það falla, að örfáir
menn réðu lögum og lofum í
félaginu. Benti hann á það, að
sannazt hefði, að Eimskiþafé-
lagið hefði safnað geysigróða á
liðnum árum, og sá gróði hefði
að sjálfsögðu því aðeins feng-
izt, að neyzluvörur almennings
í landinu héfðu verið mun dýr-
ari en þurft hefði að vera. Taldi
ræðumaður, að það væri meira
en títið furðulegt, að félagsskap
eins og Eimskipafélaginu skyldi
heimilað að safna tugmilljóna
gróða árlega og binda alþjóð
bagga hins háa vöruverðs jafn
fram því, sem ríkissjóður verði
tugum milljóna til þess að reyna
að halda niðri vöruverði í land
inu eftir mætti. Kvað Eysteinn
Eimskipafélagið öllum öðrum
fremur geta greitt skatlta, því
að gróði þess væri meiri enn
nokkurrar annarrar stofunar í
landinu. Fór hann hörðum orð-
um um þá stefnu ríkisstjórnar-
innar, sem fram kæmi í því
að leggja þ'ungá skatta á allan
atvinnurekstur en láta jafn-
framt stórgróðáfyrirtæki kom-
ast hjá því að greiða skatta og
vitnaði til fyrri afstöðu stuðn-
ingsflokka ríkisstjórnarinnar til
þéssa máls.
Framhald á 7. síðu.
♦ Fréttamað,ur Alþýðuhiaðsins
hMiti Þorstem Jónsson að máli
í gær, á heimili Snæhjarnar föð
ur hams og ratob&ði við hann um
ýmislegít sem á daga hians hief
ir drilfið. Þiorsteinn er kornung
ur maðiur, 23 ára að aldri, yfir-
iætislaus4 ojg karlimannlegur.
Hann var klæddur einkennis-
búninigi brezíka fluiglherisins, en
á hvora öxl hans var saumað
orðið „Icelanid“. Þorstteinn kær
ir sig lítið xam að tála um það,
sem fyrir hann hiefir borðið síð
an hann gerðiist fliugmaðiur, en
efitir nokkra Btund fer hann
samit að seigja fortvitoum frétta
manni ýmisieigt um hið ævin-
týrafega og á'hætííusama starf
orrustufilugmanna, en hann hef
ir lengst af flogið Spitfire-vél-
xim, en sóðaEÍt flauig hann orr-
uistixxíflugvél af gerðinni Must-
anig.
Úb* SVBesiifttaskéia
cireyrar í ferezka
— Hvenær fóruð þér utan?
„Ég fór til Bretlands í april
1940, en hafði áður stundað
nám við menntaskólann á Ak-
ureyri og var í 5. bekk þegar
ég fór. Fékk ég svo eftir nokkra
bið inntöku í hrezka flugher-
inn.“
— Iívernig er um Inntöku-
skilyrði og nám til þess að verða
flugmaður?
. „Þau eru mjög ströng,“ seg-
ir Þorsteinn. „Læknisskoðunin
tpk til dæmis fjórar klukku-
stundir, en það tekur að minnsta
kosti níu mánuði að verða full-
gildur orrustuflugmaður. Svo
byrjaði ég í virkri þjónustu í
Skotlandi vorið 1941, en þar var
lítið u-m að vera, litlar loftórásir
og var ég svo fluttur til Suður-
Englands, en þá byrjuðu Bretar
á skyndiárásum sínum á stöðvar
Þjóðverja í Frakklandi og Nið-
urlöndum og tók ég oft þátt í
þeim. Eg flaxig Spitfireflugvél,
en þær eru áreiðanlega ein-
hverjar beztu orrustuflugvélár,
sem völ er á. Um hríð flaug ég
næturo.rrustuflugvél.“
Fyrsta Beftorustan
—- Gegið mér frá fyrstu loft-
orrustunni, sem þér lentuð í.
Var yður ekki órótt og undár-
lega innanbrjósts?
Þorsteinn E. Jónsson.
„Það mun hafa verið í októ-
ber 1941, sem ég lenti í kasti
við þýzkar flugvélar í fyrsta
skipti,“ segir Þorsteinn. „Við
höfðum verið í árásarleiðangri
í grennd við Lille í Norður-
Frakklandi. Við vorum eitthvað
50 Spitfireflugvélar saman,
þegar álíka stór hópur Messer-
schmjtflugvéla réðist allt í einu
á okkur. Ég var sánnast að
segja dauðhræddur, en svo mun
vera um flesta flugmenn í
fyrstu loftori'ustunni. Ég man
nú eiginlega lítið eftir, hvern-
ig allt fór, allt gerðist með svo
skjótum hætti. Ég varð við-
skila við félaga mína og varð
að bjarga mér upp á eigin spýt
ur og það tókst og ég komst
heim. En enga flugvél skaut ég
niður.“
— Ilvemig var það, þegar
þér skutuð niður fyrstu flug-
vélina?
„Ég Vár þá í Tunís. Það var
um það bil, er bandamenn
gengu á land í Norður-Afríku.
Þennan dag var ég svo heppinn,
að mér tókst að granda tvéim
þýzkum flugvélum. Við vorum
þá miklu fáliðaðri í lofti e-n
Þjóðverjar og gerðu þeir iðu-
lega loftárásir á flugvöll okk-
ar. í fyrra skiptið var ég á lofti,
er Þjóðverjar komu og tókst þá
að skjóta eina flugvél þeirra
niður, er hún ætlaði að ráðast
á flugvöllinn. í hitt skiptið var
ég á flugvellinum, er þeir
komu, en tókst að hafa mig á
löft og sá þýzka flugvél af gerð
inni' Junkers 8ð, all-Iangt í
burtu. Ég elti hana og náði
henni eftir um hálftíma flug. Ég
hæfði annan hreyfil hennar, en
þær eru sem kunnugt er tví-
hreyfla. Kviknaði í honum og
hrapaði hún til jarðar á fjall
fyrir neðan. Nokkrar kúlur frá
þýzku flugvélinni komu í ann-
an váenginn hjá mér,- en það
var samt ekki vei-ra en svo, að
ég komst vel heim aftur til
bækistöðvarinnar. Annars var
ég svo heppinn, að fá að vera
í flugsveitinni nr. 111, „Squa-
dron 111“, en hún mun hafa
skotið niður flestar flugvélai-n
ar á þessum slóðum.“
. Krappasti dansinei
— Hvernig er það annars að
vera í stöðugri lífshættu og geta
búizt við því að hraþa logandi
til jarðar á hven'i stundu, eða
fá hyssukúlu gegnum sig? spyrj
um véi’ í barnalegum ókunnug
leika.
„Maðui' hættir að hugsa um
slíkt, enda væri það ómögulegt,“
svai'ar Þorsteinn og brosir.
„Þetta verður að vana, eins og
hvert annað starf, sem verður
að vinna.“
— Hyenær hafið þér komizt
í hann krappastan?
„Ég held að það hafi verið í
árásarferð yfir Frakklandi. Við
Fríh. á 7. síðu.

26. ársþing Þjéð-
rækniifélags Vesf-
ur-í
Haldið í Winnipeg
26.--2S. þessa
mána^ar
Tuttugasta og sjötta
ársþing Þjóðræknisfélags
Vestur-íslendinga verður hald-
ið dagana 26. — 28. fehrúar £
Winnipeg. Dr. Helgi P. Briem,
aðalræðismaður íslands i New
York og Hjálmar Björnsson rit
stjóri verða gestir á þinginu.
Fyrsta kvöld þingsins annast
Icelandic-Canadian Cluib, þjóð-
ræknisdeild ungra íslendinga,
og er frú Hólmfriður Daníels-
son forseti þess' félagsskapar.
Annað kvöld þingsins er árs-
mót Winnipeg-þjóðræknisdeild-
arinnar, og er Guðmann Levy
forseti hennar. Síðasta þing-
kvöldið er svo almenn samkoma
Þjóðræknisfélagsins undir for-
sæti dr. Richards Beck forseta
þess. Á þeirri samkomu verður
lýðyeldishátíðarkvikmynd Lofts;
Guðmundssonar 'sýnd með frá~
sögn dr. Richards Beck.
Dr. Richard Beck prófessor
hefur birt greinar um lýðveldis
hátíðina í blöðum og tímarit-
um norskra Ameríkumanna og
aðra greín um 'hátíðina í tíma-
ritinu „The Friend“ í Minnea-
polis. ?> '»■■% V
Árni G. Eylands, fox'maðuir
Þjóðræknisfélags íslendinga, er
nýlega farinn vestur um haf,
og. mun hann að sj álfsögðu
reyna að korna því við að sitja
Þ j óðræknisþihg Vestur-Í slend-
inga. ý
vegua nýrra síid-
____ ': ií j
P RUMVARP til laga um.
breyting á lögum frá 25/
sept. 1942 u mað reisa nýjar
síldarverksmiðjur kom til
þriðju umræðu í efri deild í
gær. — Var frumvarpið sam-
þykkí með tíu samhljóða at-
kvæðum og þannig afgreitt
sem lög frá alþingi.
Með lögum. þessum er ríkis-
stjórninni heimilað að taka iim.
anlands lán fyi'ir hönd ríkis-
sjóðs að upphæð allt að 20 millj.
króna til byrjunarframkvæmda
að því að reisa nýjar síldar-
verksmiðjur, er hefjist svo
fljótt, sem ástæður leyfa.
Háfnarfirði aaglýsf
D ÆJARSTJÓRASTAÐAN í
Hafnarfirði 'hefur nú ver-
ið augiýst laus til umsóknar
og er umsóknai'fresturinn út-
runninn á hádegi næstkomandi
þriðjudag.
Upplýsingar um launakjör
og annað þaA er að starfinu
lýtur, gefur bæjarstjórinn í
Hafnarfirði.