Alþýðublaðið - 10.03.1945, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 10. marz 1945
Útgefandi Alþýðuflokkurinn
Ritsjóri: Stefán Pétursson.
'Ritsjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar ritsjórnar: 4901 og 4902
Símar afgreiðslu: 4900 og 4906
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Unga félkii og íþrólt-
irnar
ÞAÐ ER VISSULEGA fagn
aðarefni, hversu áhugi fyr
íþróttum virðist um þessar
mundir vaxandi með íslending-
um. Veldur því að sjálfsögðu
bætt aðstaða til íþróttaiðkana
svo og hinir ágætu árangrar,
sem ýmsir lijþróittamenin okkar
hafa unnið á síðustu árum, enda
þótt því fari enn fjarri, að í-
þróttaæsku landsins hafi verið
búin viðunandi starfsskilyrði.
Þessa dagana gætir mjög á-
hrifa vetraríþróttánna bæði
hér í höfuðstaðnum og úti á
landi. Ungir menn og konur
flykkjast til fjalla um helgar
með skíði og skíðastafi og
þreyta þar glaðan og hollan
leik. Skíðamót standa yfir, og
undirbúningur stærstu skíða-
móta ársins er hafinn og jafn-
vel langt kominn. Unga fólkið
æfir sig af kappi, spáir um það,
hverjir verða muni sigurvegar
arnir í ár, og bíður úrslitanna í
eftirvæntingu. Einnig er kapp-
samlega unnið að því, að skóla-
börn fái notið skemmtunar og
hollustu skíðaíþróttarinnar og
leitað til almennings um full-
tingi og fjárgjafir í því skyni.
*
Þegar rætt er um skíðaíþrótt
ina ber sannarlega að láta þess
að miklu getið, hversu mikið
íþróttafélög og íþróttafrömuðir
hafa á sig lagt til þess, að unga
fólkið geti notið þessarar fögru
og hollu íþróttar. Almenningur
í landinu og jafnvel margir
þeir, er skíðaíþróttarinnar
njóta, gerir sér sennilega eng-
an veginn í hugarlund hvílíkt
starf og hvílík fórnfýsi býr að
baki þeim framfcvæmdum, sem
lefnt hefir verið til í íþessum efn
um hin síðari ár. Skíðaskálar
hafa verið reistir og ýmis önnur
ímannvirki, sem nauðsynleg eru
til þess, að unnt sé að æfa og
keppa í skíðaíþróttinni eins og
vera þarf. Unga fólkinu í skól
unum hefir verið gefinn kostur
á því að kveðja skólastofurnar
og skyldunámið öðru hverju og
bregða sér á skíði*í faðmi fann-
krýndra fjalla. — Skrifstofu-
maðurinn, verkamaðurinn og
menntamaðurinn kveðja borg-
ina á laugardögum og fara á
skíði um helgar. Á mánudags-
morgnum mætir þetta fólk aft
ur til skyldustarfa sinna eftir
að hafa notið hollustu og gleði
leiksins og eignazt minningar
ævintýra hans og atburða.
*
Áhuginn fyrir íþróttunum er
efalaust gleggsta sönnun þess,
að ýmsar þær sakir, sem íslenzk
æska er boirin, exu ifjarri því
að vera á’rökum reistar. íslenzk
æska lætur vissulega holl við-
fangsefni til sín taka, sé henni
gefinn kostur þeirra. En margir
þeir, sem kveðið hafa æskunni
áfellisdóma, suma verðskuld-
aða, en aðra'■hróplega rangláta,
hafa engan veginn gert sér þá
grein, sem skyldi, fyrir því, að
Þriðja grein togarasjómanns:
Hin ga
og „hin nýja iorusia"
Á segir E. Þ.: „Sigurjón
hallmælir Alþýðusamband
inu fyrir aðgerðir þess í ör-
yggismálum sjómanna og má
segja, að stjórn -Sjómannafé-
lags Reykjavíkur hefur síður
en svo gengið fram fyrir
skjöldu i þeim efnum.“
Hallmæli Sigurjóns eru þessi:
„Alþýðusambandið hafði einn
ig lagt sitthvað til þessara mála
(öryggismálanna) og sumt af
þvi óraunhæft og lítt eða ó-
framkvæmanlegt. Yirtist þar
skorla á þekkingu á málunum.“
-Mér þótti dálítið undarleg't,
að fyrrverandi stjórn Alþýðu-
sambandsins hefði þurft að
kasta fram „óraunhæfum og
lítt eða óframkvæmanlegum“
tillögum i öryggismálum sjó-
manna, þar sem i henni sátu
fyrrverandi formaður Sjómanna
félags Hafnarfjarðar og Sæ-
mundur Ólafsson, velþekktur
félagsmaður í Sjómannafélagi
Reykjavikur. Báðir þessir menn
hafa nokkuð látið öryggismál
sjómanna til s.ín' taka óg ekki
sýnt neinn barnaskap í þeim
málum. Ég spurði þvi Sæmund
Ólafsson um þetta og sagði hann
eftirfarandi:
„Skömmu eftir Pempertons-
slysið var á fundi í sambands-
stjórninni skri^stofunni falið að
skrifa ríkisstjórninni um örygg
ismálin í tilefni af hinu nýskeða
slysi. Það féll i hlut Jóns Rafns
sonar að framkvæma þetta og
gerði hann það á mjög skáld-
legan hátt. Það var sérstakléga
tvennt í þessu bréfi til ríkis-
stjórnarinnar og tillögum þeim
er i því fólust, sem var fráleitt.
I fyrsta lagi b. liður 2. tillög-
unnar, sem hljóðar þannig:
„Eftirlit með framkvæmd ör-
yggismálanna verði aukið og
endurbætt, og fulltrúum stétt-
arsamtaka sjómanna fengið það
í hendur, að mestu eða öllu
leyti“, og nr. 3 útlegging á til-
lögum, sem hljóða þannig:
„Nefnd sú, sem fyrr var getið,
verði skipuð hið allra fyrsta og
hafi hún við hlið ríkisstjórnar-
innar og skipaeftir 1 itsins æðsta
vald í öryggismálunum.“
„Fyrir sambandsstjórnina var
þetta bréf aldrei lagt,“ sagði
Sæmundur, „og ég fékk að vita
innihald þess frá öðrum aðil-
um en skrifstofu sambandsins.
Á sambandsþingipu var nokk-
uð deilt um þetta, sem kunnugt
er.“
Að fengnum þessum upplýs-
ingum fannst mér Sigurjón vera
mildur í dómum' um tiliöigur
Alþýðusambandsins, því slíka
bölúaða vitleysu lætur enginn
óvitlaus maður frá sér fara.
Með sama hugsanagangi væri
bezt að fela verðlagseftirlitið í
hendur félagi 'islenzkra stór-
kaupmanna, og láta Snowa
gamla annast fyrir okkur land
helgisgæzluna.
það er ekki nóg að áfellast unga
fólkið og þruma yfir því siða-
predikanir. Það verður að fá
æskunni holl og göð viðfangs-
efni við hennar hæfi og hjálpa
henni þannig til þess að forð-
ast freistingar og varast víti.
Það er satt og rétt, að marg-
ur Ihláski isteðjár að unga fólkinu
á íslandi um þessar mundir. En
það verður að leggja mun meiri
áherzlu á það, að firra æskuna
þeim hættum, en gert hefir ver
ið til þessa. Þess vegna ber að
leggj'a imifcla rækt við íþrótta
hxeyfinguna í landinu og ©læða
láhu'ga æskunniar fyrir hollum
V'erlkefnum sliíkum, sem þeim, er
hún og önnur hliðstæð samtök
Þáltur Sjómannajiélagsins í
öryggismálunum er samkvæmt
skýrslu Sigurjóns og sannleik-
anum þessi, eins og segir í
skýrslunni:
„Á síðasta aðalfundi Sjó-
mannafélagsins óskuðum við
eftir endurskoðun laga um eft-
irlit með skipum. Alþingi tók
röggsamlega í það mál og hafði
núverandi dómsmálairáðherra
forystu í því máli. Alþingi sam
þykkti að skipa milliþinganefnd
til að endurskoða lögin, og átti
félag okkar ásamt Sjómannafé-
lagi Hafnarfjarðar völ á að til-'
nefna einn mann í nefndina, en
hún var skipuð fimm mönnum
undir forystu Bárðar Tómasson
ar skipaverkfræðings. Varð for
maður þessa félags fyrir valinu.
Nefndin lauk störfum siðari
hluta nóvembermánaðar s. 1. og
afhenti siglingamálaráðherra
frumvarpið. Frumvarp þetta
var lagt fyrir Alþýðusambands
þingið og hlaut ágæta dóma
þingsins og áskorun um, að það
yrði sem íyrst gert að lögum.“
E. Þ. heldur áfram: „Þá má
og minnást þeirra tilrauna, er
Alþýðuflokksmenn gerðu á al-
þingi í fvrra til að bregða fæti
fyrir aðgerðir Alþýðusambands
ins og Far- og fiskimannasam
bandsins í örýggismálum sjó-
manna.“
Þetta ætti að orðast þannig:
Þakka ber Alþýðuflokknum fyr
ir það, að hann bjargaði örygg
ismálum sjómanna á aliþingi úr
því öngþveiti, sem asnaskapur
Jóns Rafnssonar og Halldórs
Jónssonar var búinn að koma
þeim í, eftir að þessir tveir
kommúnistafulltrúar frá A. S.
í. og F. F. iS. ií: voru búnir að
læðast aftan að stolfnunum
þeim, sem þeir unnu hjá, og
kasta fram tillögum, sem eng-
inn vildi eða gat nýtt að neinu.
Og enn segir E. Þ.: „Að
minnsta kosti hafa sjómenn á
flotanum séð allt önnur vinnu-
brögð í sína þágu hjá hinni
nýju forystu Sjómannafélags
Hafnarfjarðar, iheldur en af
hendi Sigurjóns.“
Ég hef á síðasta ári siglt um
hríð á hafnfirzkum skipum, og
satt að sagja ekki. o.rðið vax við
neina nýja forystu þar. Sjó-
menn á hafnfirskum skipum,
eins og aðrir sjómenn, álíta Sig
urjón Á. Ólafsson forustumann
sinn, bæði nýjan og gamlan.
Breyting á forystu Sjómannafé-
lags Hafnarfjrðar héfur ekki
orðið önnur en sú, að Þórarinn
Kr. Guðmundsson, sem verið
hefur formaður félagsins mörg
án, haétti formennisiku vegna van
heilsu árið 1944, og varaformað
urinn tók við. Ef það er þessi
nýi formaður, sem E. Þ. kallar
hina ,,nýju forystu“ í Sjómanna
félagi Hafnarfjarðar, ja, þá má
segja „það er smátt, sem hunds
tungan finnur ekki.“ Þrátt fyr
færa henni að höndum. Unga
fólkið hefir löngu sýnt, að það
kann vel að meta gildi þeirra,
og mun þó betur gera, ef aðstæð
ur þess til leikja og íþrótta eru
gerðar slfkar, sem verða þarf.
Það er mikið fagnaðarefni,
hversu vænlega horfir um það,
að íþróttahreyfingin í'slenzka
verði almenn, þegar fram líða
stundir. Og vissulega ber að því
að isiteÆína, að flþró'ittirnar verði
ekki fáírri eiígn, hie'ldur' alhienin
ings í landinu. Þá -rnun iþað sann
asr, að ibæ.r koma tiil með að eiga
mikiiin þátt og góðan í því að
ala uþp hraustar og heilbrigðar
kynslóðir, sem þekkja land sitt
og unna því.
ir hina „nýju forystu“, er það
nú svo, að ýmislegt, sem við
sjómenn teljum okkur til hags
bóta, eins og hafnarfrí og vöku
lög, er ekki betur haldið í
Hafnarfirði eða á hafnfirzkum
skipum, heldur en annars stað-
ar, og sama er kaupið þar og í
Reykjavík.
Vill ekki E. Þ. og „nýja for-
ustan“ taka þetta til vinsam-
legrar alhugunar.
Hinn nýi formaður Sjómanna
félags Hafnarfjarðar hefur unn
ið sér þrennt til frægðar:
í fyrsta lagi gerði hann sig
sjálfan að skipaeftirlitsmanni
og gekk í það að láta taka upp
fisk úr ofhlöðnum skipum, sem
voru að koma af veiðum í Hafn
arfirði; sérstaklega var hann
röggsamur, þegar skip bæjarút
gerðarinnar áttu í hlut. Um
þetta er allt gott að segja.
En hitt er svo aftur lakara,
að jafn mikla frægð hefur hann
hlotið fyrir það, að þrauthlaða
af ísfiski gamlan ryðkláf n'orð-
ur á Húsavík, þótt bót sé það
i máli, að sú þrauthleðsla mun
hafa verið gerð til þess, að
TÍMINN minntist i gær á þá
alþjóðasamvinnu, sem nú
er verið að undirbúa eftir stríð
ið, og leggur áherzlu á, að við
verðum að knýja á til þess að
verða þátttakandi 1 henni, þótt
svo 'færi, að okkur yrði ekki
boðið sæti á ráðstefnunni í San
Francisco. Tíminn segir:
„Fyrir þjóð, ,sem hefir jafnmik-
il utanríkisviðskipti og íslendingar
er það mikil nauðsyn að geta tek-
ið þátt í alþjóðlegum samtökum,
iþar sem verzlunar- og framleiðslu
mál eru rædd. Þess vegna verða ís
lendingar að leggja kapp á að geta
orðið aðilar í samtökum þeim, er
stofnuð verða á ráðstefnunni í
San fransisco, því að vafalaust
munu þau m. a. fjalla um þessi
mól. Hins verður svo að gæta, að
kostnaðurinn af þessari þátttöku
verði ekki gerður öþarflega dýr
með því að senda fjölmennar
sendinefndir og ætti að nægja, að
sendiherra eða sendim-enn íslands
í þeim löndum, sem ráðstefnurnar
eru haldnar, væru fulltrúar lands
ins á þeim.
Fari svo, að íslendingum verði
ekki boðið á San-Francisco-ráð-
stefnuna, mega þeir ekki leggja ár
ar í bót í þessum efnum. Þeir
verða að fylgja heilræðinu: Knýið
á og fyrir yður mun upplokið
verða. Vafalaust kemur\það mjög
vel til greina, að senda fulltrúa
á ráðstefnuna í iSan-Fransisco og
óska eftir því að það verði borið
undir hana, hvort íslendingar fái
þar sæti. Væri fróðlegt að sjá,
hvaða _riki greiddu atkvæði gegn
þátttöku íslendinga eftir að þeir
hefðu greint ástæður sínar. Það er
t. d. ótrúlegt, að Bretar og Banda
ríkjamenn verði í þeim hópnum,
ef dæmt er eftir fyrri vinsemd
þeirra í garð íslendinga.
Það er veigamikill þáttur í sjálf
stæðisbaráttu íslendinga, aþ þeir
verði viðurkenndir hlutgengir í
samstarfi þjóðanna í framtíðinni.
Það er líka veigamikill þáttur í
fjárhagslegri viðreisnarbaráttu
þeirra, því að eftir öllum líkum
Auglýsingar,
sem birtast ©ig« i
Alþýðublaðicu,
verða að vera
komnar til Auglý*-
ingaskrifstofuunar
' f Alþýðuhúsinu,
H /erfisgötu)
fyrir kl. 7 a$ kvöldl.
Sími 4906
reyna aS rétta fremur slæman
fjárhag rússnesk-íslenzka stjórn
málaflokksins og> blaðaútgáfu
hans hér á landi.
Það þriðja, sem þessi ágæti
formaður, sem raunar heitir
Kristján Eyfjörð, hefur unni'ð
sér til frægðar, er eftirfarandi:
í lögum Sjómannafélags
Hafnarfjairðar er ákveðið, að
það félag og Sjófnannafélag
Reykjavíkur vinni saman í
kaupgjaldsmálum. Þetta er sjá
anlega mjög hagkvæmt fyrir
sjómannastéttina og hefur orð
i Etfi. á C. síðu
að dæma verðúr reynt eftir stríð-
ið að leysa sem flest þýðingarmik-
il viðskiptamál á grundvelli al-
þjóðlegrar samvinnu."
Þetta er vitanlega rétt, og
heldur engin ástæða til að nein
ar tilraunir verði gerðar til þess
að halda okkur fyrir utan vænt
anlegt alþjóðasamstarf yfirleitt
þó að við vildum ekki uppfylla
það furðulega skilyrði, sem okk
ur var sett fyrir sæti á ráð-
stefnu hinna sameinuðu þjóða
í San Franciseo; eða það væri
þá eitthvað eihkennilegt, ef
halda ætti utan við það sam-
starf öllum þeim þjóðum, sem
ekki hafa verið stríðsaðilar.
*
Timinn minntist í gær einn-
ig enn einu sinni á þá sérstöðu,
sem kommúnistar höfðu til
styr j aldaryf irlýsingarinnar
og áfellizt þá hart fyrir að
rjúfa þjóðareiningu í svo alvar
legu utanríkismáli. Timinn seg-
ir:
„Það er ekki ofsagt, að flokk-
urinn, sem ihér rauf brýna þjóðar-
einingu íslendinga, hafi unnið sér
til algers óhelgis. Með því að berj-
ast fyrir því, að íslendingar með
einum eða öðrum hætti gerðust
stríðsaðilar hefir hann unnið að
því, að þjóðin yrði sér til athlægis
og smánar, jafnframt og ihún skap
aði sjómönnum sínum stóraukna
hættu og léti hneppa nokkur hundr
uð íslendinga í þýzkar fangabúðir.
Með því að berjast fyrir þessari
stefnu hefir hann jafnframt spillt
þeirri einingu, sem -var líklegust
til að geta áorkað því, að íslend-
ingar fengju sæti á ráðstefnunni í
San-Francisco, án stríðsþátttöku.
Með þessu framferði sínu hefir
flokkurinn sýnt, að 'hann metur
einskis íslenzka hagsmuni, heldur
fer beint eftir erlendum áskorun-
um, þegar visst erlent stórveldi
stendur að þeim.“
Já, en þetta kalla kommún-
istar þjóðfrelsishreyfingu og
s j álfstæðisbaráttu!