Alþýðublaðið - 10.03.1945, Blaðsíða 6

9
ALÞÝPUBLAÐiÐ
Latigerdagur 1>. marz IjMBB
Tilkynning frá Máli og menningu
í dag kom út h]á félaginu:
Skáidsagan
INNAN SVIGA
et&tir Halldór Steíánsson
HaOMáir Sttiei&ánsBon íhefir einkaim lagt stund á smlásagnageorð, og
er með sinjölustu ritihöiknucLum í þeirri 'listgrem. :Fynsta Biruásagna
isarfVi; sitt galf Ihiairmi fút í Berliín, og sögur eftir baim 3iafa verið þýdd
ar á ensíku oig Norðurdiananaáilin.
ENNAN SVIGA er fynsta) skáldsaigan, sem birtist eftir bann, cvg
fyrsta skáldsagan, setm iMláil og menning gefur út eftir líslenzkian
höffiund.
Verð bókarinnar í laiusasölu: kr. 15,50 íheffit, 22 kr. í bandi.
TÍMARIT MÁLS 06 MENNINGAR
heíst með kivæði, í ÚGFDÖLUM, effitir Snorra Hjartarson. Flytur
ritgerðir eftir dr. Jón Hielgason, próffessor í KaJupmannaihöÆn. Hall
dór Kiljan Laxness. Henry Vollery, sendiiherra Frakka, Hauk
Þorleifsson, Pálma Haranesson. raktor, Bjöm Franzsoin, Sámal
DavMsen o. ffl. Enniffremur eru a Chefftinu ritdómiar um allmargar
nýjar biækur.
Hjeftið er náu arkiir (1.44. bls) að stœrð, 'þéttprentað.
AÐRAR NÝJAR BÆKUR,
seotn Mál og mennimg iheifir geffið út: LEIT EG SUÐUB, TIL
LANDiA. Hin tffögru ævintýri ffrá miiðöldium. Dr. Einar Ó1 Sveins
son sá um útgáffuna. KVÆÐI, efftir Snorra Hjartarson. Þessi bók
klom úr rétt ffyxir jóliin, og var aðeins jxrentuð í litlu upplagi. Eng
inn Ijóðavinur má imissa atf þessari einstakliega ffögru bók.
UNDIR ÓTTUNNAR HIMNI, ljóðabók efftir Guðmund Böðvars
son, eitt vinsælasta IjóðskáM jþjöðariimiar.
Mál og menning
Sfriil effir eiiefu missiri
Gúmmísfakkar
Olíustakkar
Sjóhattar, enskir.
SIÍDofélaéið
Sökum þess hvað mikið
heffir borizt að af vörum verð-
nur ferð skipsins breytt þannig,
að það fer fyrst til Breiðaffjarð-
ar og Vestíjörða, endaShölfn
Ísaíjörður, þaðan beint til
Reykjavíkur og verður þá
hlaðið til Norðurlandshaffna.
Vegna þessarar breytingar
verður tekið á móti flutningi
til Vestfjarðahafna og Stykkis-
hólms fram til kl. 3 síðdegis í
dag.
„Hermóður"
Tekið á móti flutningi til
Snæfellsnesshafnar, Gilsffjarð-
ar og Flateyjar til hádegis í
dag.
Frh. aí 5. siðu.
ganga Bandaríkjamanna á Fil
ipseyjum og hertaka Manila,
höfuðtoorgar eyjanina. Þessi inn
rás heppnaðist vegna skipulags
tækni Bandaríkjamanna og
hinna algeru yrirráða þeirra á
sjó og í lotfti. Fyrir skömmu
gerðu Bandaríkjamenn aðra
djarflega innrás á japönsku
Ivojima, og tókst hún vel. Með
þeirri innrás var í fyrsta sinn
barizt á japanskri grund. Flug-
vélaskip Bandaríkjanna réðu
úrsiitum við báðar þessar inn-
rásir. Flugvélar þær, sem ný-
lega gerðu stórárásir á iðnstöðv
ar í Japan voru og flestar frá
ílugvélaskipum. Sumar þeirra
voru þó frá flugvöllum í Kína
og Saipan. Bandaríkjaflotinn
hefir yfirleitt verið mjög at-
haffnasamrar á Kyrrahaffi .Hann
hefir ’sökkt fjölda japanskra
flutningaskipa. Skipatjónið er
Japönum miklu tilfinnanlegra
en manntjónuð. sem hefir ekki
bagað verulega, enn sem komið
er. Til höfuðorustu hefir ekki
komið, því að Japanir hafa ekki
viljað leggja til atlögu við
Bandaríkjafflotann, enda haffa
hafa þeir farið mjög halloka
í öllum yiðu.reignium vi!ð hann
fram til þessa.
NIÐURLAGSORÐ
Hve, lengi stendur Evrópu-
styrjöldin enn? Flestum er það
miklu meira áhugamái en að
vita um lok Kyrrahafsstyrjald-
arinnar. Mjög er erfitt, að svara
þe«su með neinni vissu, Stríðið
ið hefir borizt inn í Þýzkaland
sjálft. Það veldur Þjóðverjum
nú miklu meira manntjóni og
hergagnatjóni en áður. Mann-
tjón Þjóðverja (fallnir og fang-
ar) heffir verið áætlað um 6—7
millj. Engin leið er nú lengur
að fylla skörðin. Þjóðverjar
hafa kvatt í herinn kornunga
drengi, gamalmenni, sjúklinga
og hálfigerða kryppldnga. Það er
heldur engin leið fyrir Þjóð-
verja að hæta sér upp hergagna
tjónið, sér í lagi, þar sem þeir
hafa misst mikil iðnaðarhéruð.
Hins vegar eykst æ styrkur
bandamanna bæði að mannafla
og hergögnum. Fyrir skömmu
var því lýst yfir, að Bandaríkja
ir.enn hefðu kvatt næstum 12
millj. manna í herinn. Rúss-
neski herinn mun vera svipað-
ur að styrkleika.
Hve lengi getur þjóð haldið
áfram að berjast í svona kring-
umstæðum? Krímráðstefnan
sýnir greinilega, að bandamenn
eru staðráðnir í því að halda
styrjöldinni áfram, þar til öll
mótspyrna er brotin á bak aft-
ur. Þeir munu fara eftir sameig
inlegri hernaðaráætlun. Þjóð-
verjar geta ekki gert sér vonir
um, að neitt þríveldanna sker-
izt úr leik, eða að þeir komizt
að samkomulagi. Með ofstæki
og harðstjórn einni saman er
ekki unnt að halda styrjöld á-
fram mjög lengi. Það hlýtur að
reka að því, að allt hrynji. Þetta
getur orðið, þegar minnst varir,
jafnvel eftir nokkrar vikur,
einkanlega ef bandamenn halda
áfram að sækja hratt inn í
Þýzkaland. Sennilegra er þó, að
stríðið standi fram á sumar,
Það er jafrível hugsanlegt, að
Jón Emasson:
Nýjar upplýsingar um gróðafélag
kommúnisfa í háskólanum
„HIutfaafarngr“ játa á sig reikningsfals í bók-
um Stúdentafélags háskóians!
FJÓRCBR „HLUTHAFAR“
gróðraibralisféla'gKÍras Ár
vaks í háskólairuum létu ljós sitt
skfina í Þjóðviijainum í gær, en
gleymdu „félaga“ Sigurhirti
Béturssyni, lögfræðmgi.
Gera iþeir þar náikvæana greiin
fyrir Æélaginu, og vill svo vel
tii að Iþaið sainnar að öllu leyti
mál rnlitt í Alþýðúblaðinu í
fiyrradag.
En til viðbótar upplýsa þeir
reikningfals sitt í bókum
Stúdentafélags háskólans.
,,Sverta“ iþeir þvá málstað
sinn enn meira en ég gerði.
Halli ;af rússagildi.nu 1943,
sem þeir stóðu fyrir, varð 1900
krónur. Þeir iskammaist siín fyrir
þetta mikla tap af óskiljairuleg
um éstæðum, borga '1500 krón
ur fyrst úr sínum eigin vasa, en
vilja síðan fá eitthvað fyrir sinn
snúð og stofna þennan illaþokk
aða félagsskap.
Hefði, ekki verið mun eðli
legra að stúdentafélagið héldi
þennan dansleik og gneiddi
skuldunautum skuMir þeirra?
Það er noktouð vafasöm aðferð,
að stj órnarmeðlimir eins félags
skuli verzla með eignir og
skuldir þess eims og gamiar bif
reiðir ieða aðrar gjaMgengar
vörur.
Og stud. jur. Sigurður R.
Pétursson viðurkenndi það á
stúdentafundinum á þriðju
dag, að tilgangur félagsins
hefði verið sá að græða.
Ef tii vi’ll varðar það ekki við
lög sikólans, að startfriækja slíkt
félag innan veggja hans, en ail
ir Ihljóta þó að sjá, að það er
gersamlega gagnstætt öllum al
memeum skólareglum.
OÞá’ er þess getið, að tveir með
timir félagsins séu frjálslyndir
stúdentar. Er ég áitti viðtal við
Ailþýðuiblaðiið, var mér ekki
kunmugt um fimmta manninn,
Einar Ágústssion, stud. júr. Tel
ég illa ffarið, að svo góður dreng
ur sfeuli. hafa látið leiða sig út í
þetta.
Um Eggert 'Kri,stjánssoon er
það að segja, að han.n er víst
enn á fél-agi frjálslyndra stúd
enta, en margir félaigar þar vilja
varf líta á ha:nn sem flokks
toróður sinn, svo kommiúnástísk
ar eru sfeoðanir hans. S. 1. haiust
neitaði hann að taka sæti á sam
eiginlegum lista Alþýðuflokks
ffiélags háskólastútienla og sins
eigin félags.
Hvað 'það smerfir að upplýst
he'fi veri.ð úm félagið, þá er það
fixra eins. Þegar darasleiifeurinn
var toaldimm, spurðiisitj ég víða
fyrir 'Uim félagið, semlHléldi hann
en fékk ekkerf svar.
Umimæli mín um gróðabrailli'ð
.stamda ,þdí lóbögguð, en til við
toiótar toafa Ártvafespilt'amir nú
upplýst eiinnig reikningsfals
sitt.
Komrnúnistarnir telja atburð
þennan eiinstæðam ií íslemzfeu
stúdentalífi. Ég er þeim alveg
sammála í því efni. Þessi
umdiarilega félagsstofnun þeirns
todfir að vonum vakið amdúð
‘flestra toáskólatoorgara og
tomeyksli þeirra mun iemgi verða
í möranum hafft.
Jón Emilsson
Hin gamla og hin
„nýja iorusta".
Frh. af 4. síðu.
ið til þess, að alltaf hefur verið
sama kaup og kjör á toafnffirzk
■um og neykrváskum sfcipum. Það
stingur í stúf við misræmið,.
sem verið hefur á kaupi verka
manna í Reykjavík og Hafnar-
firði, hafnfirzkum verkamönn-
um í óhag.
Á síðast liðnu hausti fór K,
E. að vinna að því, að koma
fram lagabreytingum í Sjó-
mannafélagi Hafnarfjarðar, sem
imiðuðu að því, að veikj'a lög
bundið samstarf þess við Sjó-
mannafélag Reykjavíkur.
Samkvæmt vinnulöggjöfinni
er .verkalýðsfélögunum toeimilt
að kjósa trúnaðarráð, sem fer
með málefni féiagsins í kaup-
deilum og fleiri málum og
koma í stað félagsfundar. Þessi
trúnaðarráð geta verið viðsjár
verð, og verður að beita þeim
af mikilli varfærni. Ósvífin fé-
lagsstjórn getur tekið einræðis;
völd í verkalýðsfélagi, í skjóli
trúnaðarfáðsins. Kristján Ey-
fjörð vildi fá trúnaðarráð í Sjó
mannafélagi Hafnarfjarðar, og
var kominn nokkuð á veg með
það. En á aðalfundi, sem hald-
inn í janúarmánuði 1945 ópnuð
ustu augu félagsmanna allt í
einu fyrir því, að varasamt gæti
reynzt að fá toinni „nýju for-
ystu“ í hemdur þann möguleika
til einræðis í félaginu. Hut
myndinni um lrúnaðarrá®í!®P
því toafnað, én 4 menn kosnir
til þess að fylgjast með gerð-
um stjórnarinnar og „aðstoða1*
hana í stjórnarframkvæmdum
og fleiri framkvæmdum félags
ins. í þessari 4 manna nefnd er
Þórarinn Kr. Guðmundsson,
fyrrverandi formaður Sjómanna
félags Hafnarfjarðar.
Það áður óþekkta fyrifbrigði
í samtökum sjómanna sunnam
lands toefur því gerzt í Sjó-
mannafélagi ' Hafnarfjarðar, að
félagsfundur hefur sett félags-
stjórnina undir sénstakt eftirlit.
Það er ekkert leyndarmál, að
4 menn í stjórninni njóta fulls
trausts félagsins, og var því
þéssi eftirlitsnefnd ekki sett á
laggirnar til þess að vaka yfir
gerðum þeirra, heldur er það
„nýja forystan“, formaðurinn
Kristján Eyfjörð, sem félagið
telur vissara að hafa strangara
eftirlit með en venja er um
trúnaðarmenn verkalýðsfélag-
anna.
(Fjórða grein á morgun).
Þjóðverjar haldi enn lengur á-
fram að veita viðnám í sumum
héruðuð landsins, t. d. í Alpa-
héruðunum. Vonandi er þó, að
ekki rætist hrakspár bölsýnis-
mannanna, sem telja, að stráðið
muni standa lengi enn. Því að
hverm dag, sem stríðið stendur
4il viðbótar bíða þúsundir
frianna bana, og óbætanleg
menningarverðmæti fara for-
görðum, og þessi lenging stríðs
ins er aðeins til þess, að Hitler,
Himler og kumpánar þeirra
geti lafað örlítið lengur við
völd og haldið lífi. Hundruð
rnilljóna manna hafa hag af því,
að stríðið sé sem fyrst á enda
kljáð. Vonandi er, að blóðsút-
hellingunum sé nú senn lokið.