Alþýðublaðið - 08.04.1945, Side 5

Sumradagur 8. apríl 1945.
ALÞY0UBLAÐ1Ð

Þegar vorblærinn fer um Norðurland — Um ástandið í
Rauðarárholti — Skýring á atkvæðagreiðslu í félagi.
VEBKAMAÐUR Á AKUREYRI
sendir mér þetta vorbréf:
„Sumar í nánd. Hið beizka gall
vetrarins, grænt í skæninu móti
daufri skammdegisbirtu, er að
renna út. Vaðlaheiðin hefur af-
klæðzt hvíta serknum og tekið
annan rauðflekkóttan. Ljóminn í
heiðríkjunni verður glaðari og
öiðir vatna verða þrungnir af
söng. Enn á ný kveður vorið okk-
ur Norðlendinga til starfa. Sveit-
irnar okkar og strendurnar fyll-
ast af skógarilmi og sævarangan.
Kliður vorfugla ómar. Sólskinið
vermir. Blóðið verður þynnra og
fagurrauðara undir hvítum inni-
setuskinnum, sem bráðlega verða
veðurtekin. Og svo eru störfin
hafin. Ný lífsbarátta gegn næsta
vetri.
SVEITAKARLARNIR eru kái-
astir. Þeir tala við fuglana, lömb-
in og follöldin. Ef til vill síðborna
kálfa, eða nýjan hvolp á heimil-
inu. Sjómennirnir eru þyngri á
brún. Úti fyrir er enn svalt á
seltu. Og golþorskarnir eru ekki
falíðir í gælunum.“
ÞÓ ER MINNI LÍFSGLEÐI hjá
landverkamönnunum, eyrarvinnu-
feörlunum með tóma vasa og at-
vinnuleit í augunum. Engum mönn
um er eins þröngvað frá frjáls-
mannlegu Mfi. Jafnvel vorið verð-
ur ‘þeim til minni ánægju en örð-
um. Þá vaknar spurningin um,
ihvað gera • eigi í sumar. Og sól-
skinið fer fyrir ofan garð og neð-
an, meðan leitað er úrlausnar.
Krakkanórurnar, þessi bláhvítu
angatetur, sem auðmaðurinn gerir
grín að, lifa eða deyja eftir því,
hvort nokkur hafnargarður verður
byggður, nokkur grjótkvörn iátin
ganga, nokkrar vegagerðir fram-
kvæmdar.
SVO FER TÖÐUGRESIÐ að
gróa úti í sveitinni, alsett gulln-
um. blómum. Malbikið á borgar-
götunni hitnar og bráðnar. Skó-
sölamir og nefin fá að vita af
því. Misjöfn er æfin mannanna.
Yfir hvelfist himinninn, heiður og
blár. Hafið úti fyrir er skínandi
fojart. Stríöndin grýtrt. Suma daga
er ský og regn. Stundum ef til vill
kaldur vindur. Laufin í Lystigarð
inum hvíslast á. Við ættum að
íbiðja þau að tala við allar stjórn-
irnar og nefndirnar.“
RAUÐARÁRHOLTSBÚI skrifar.
„Fyrir nokkru las ég greinarkorn
i einhverju dagblaðinu, sem skýrði
frá því, að göturnar í Rauðarár-
höltinu væru gjörsamlega ófærar
og var.la væri hægt að fá foíla til
að sækja fólk þangað, þótt brýna
nauðsyn bæri til.
ÞEGAR ÉG LAS ÞETTA grein-
arkorn, þá vaknaði hjá mér von-
ameisti í þá átt, að brátt myndi
rætast úr þessu hörmungarástandi
sem raunar hefur varað í allan vet
ur. Og viti menn. Dagimi eftir varð
ég var við það, að nokkrum skófi-
um af gi-jótmulningi hafði verið
fleygt niður í eitt hvarfið, sem er
í Meðalholtinu á mótum þess og
Þverholtsins. Ekki vissi ég hver
hafði gert þetta, en taldi þó víst
að réttir aðilar væru þar að verki
og nú væri bráð úrbót í vændum.
En þar reyndist ég æði bjartsýnn.
Síðan þetta gerðist er nú iliðinn
hálfur mánuður og enn er allt
sama botnlausa ófæran og verri
þó. Ég 'tel nú þýðingarlaust að
fara að lýsa ástandi þessara gatna
frekar.
ÞEIR, SEM EINHVERN TÍMA
hafa verið í sveit ó íslandi og muna
eftir gömlu moldartröðunum, eiga
auðvelt með að mynda hugtök, sem
hæfa þeim. Það hefur reyndar oft
foorið á góma hér meðal manna,
hvers vegna nothæfar götur með
gangstéttum og sæmilegum götu-
ljósum séu ekki lagðar hér 1 nýja
hverfinu í Rauðaráráholti eins og
öðrum nýjum hverfum í bænum.
En látum það nú vera.
ÞAÐ, SEM VIÐ gerum kröfu til,
er að bifreiðum og gangandi fólki
sé gert kleift að komast að hils-
um pkkar með góðu móti. Frekari
kröfur teljum við þýðingárlaust að
gera að sinni, því okkur ef ljóst,
hvaða framfarastefna er nú ríkj-
andi í þessum bæ. Ef göturnar
verða ekki lagfærðar núna næstu
daga, sé ég ekki önnur ráð en að
þau hundruð manna, sem hér búa,
verða að taka sig saman um að lag
færa þær upp á eigin spýtur og'
gera síðan bænum reikning fyrir
tilkostnaðinum. Þ<*tta hörmungar-
ástand verður ekki þolað lengur.“
ÞÓRGNÝR sendir mér skýringu
við fyrirspurn um atkvæðagreiðslu
í félagi einu, sem ég gerði nýlega
að umtalsefni. Hér er bréf hans:
„Út af fyrirspurn og svari í dálk-
um þínum í Alþýðublaðinu 6. þ.
m. varðandi atkvæðagreiðslu í ó-
nefndu félagi hér í bænum, lang-
ar mig til að gera fram eftirfar-
andi upplýsingar og spurningar.
ATKVÆÐATÖLUR A B og C
eru rétt tilgreindar í fyrirspurn-
inni, sömuleiðis er það rétt að sam
kvæmt lögum félagsins, sem um er
rætt, skál hlutkesti ráða ef at-
kvæði eru jöfn. — Hér stóð þann-
ig á, að kjósa átti formann í fé-
laginu. Samkvæmt lögum þessa
Framh. á 6. síðu.
Unglinga
vantar nú þegar til bera bla&ið til kaupenda í eftir
talin hverfi:
Austurstræti
Hverfisgötu.
Barónsstíg
Lindargötu.
AWiýðublaðfð. — Simi 4900.
Á leið til Japan
Þau eru ekki árennileg, þessi oruituskip sj "a i.rjdaiúkj^aflotans, ®ean nú hafa fenigiS
bækistöðvar á Filippseyjum; og það er skilj "' legt, að Japanir séu farnir að hugsa til þess
með töluverðum kvíða, að verða innan skamms að horfast í augu við fallbyssukjafta þeirra
úti fyrir ströndum síns heimalands.
■
Aslandi
HYERNIG er ástandið í Jap-
an í dag? Hvað hafa Jap-
anir sér til munns að leggja?
Hvert er viðhorf þeirra, —-
hvernig er fréttaflutningi varið
og hvað er að segja um ritfrels-
ið? Hverju skyidu þeir kvíða,
hvers skyldu þeir vænta?
Ken Suzúki, — sem er eins-
konar John Smith Japans —
leggur nú meira að sér, hvílist
minna og afkastar meiru heldur
nokkru sinni fyr. En allt þetta
er honum til lítils gagns. Birgða
skemmurnar eru harla snauðar.
Samkvæmt fregnum frá Rúss-
landi blómgast svartur tnarkað-
ur allvel í Japan um þessar
mundir.
Þeir sem ekki kaupa'á svört
um markaði leggja fé sitt í verð
mætar eignir.
En fólk, sem eyðir 100 yen-
um í eitt skrautlegt postulíns-
ker virðist ekki vita hvað það
á við peningana að gera. Þó
gengur það e. t. v. ekki betur
til fara en snauðasti almenning
ur. Allur fatnaður er skammt-
aður, en um það bil fyrir ári
síðan var allur fataskammtur
.minnkaður um helming. Fólk
innan þrítugsaldurs fær fimm-
tiu fatamiða árlega, en þeir,
sem eru komnir yfir þrítugt, fá
ekki nema fjörutíu.
Til frekari glöggvunar má
taka það fram, að frú Suzuki
þarf að afhenda þrjátíu skömmt
unarmiða fyfir eina búmullar-
úlpu.
*
Menn neita sér um hverskyns
þægindi. Hverskyns járnmunir
og tæki úr öðrum málmum eru
látnir renna til smíða á „flug-
vélum keisarans“. Konur verða
að neita sér um fegrunarlyf,
eilífðarbylgjur í hárið og hvers
kyns skartgripi. Karlmennirnir
fá ekki tóbak nema af skornum
skammti og föt fást ekki press-
uð utan heimilis.
Drykkjumennirnir þjást. Vín
skammturinn var minnkaður
um helming árið sem leið, en
FTIRFAKANDI GREIN
■*-“* er tekin upp úr „Daily
Mail“ og er eftir Mark Gayn.
Er hér rætt um innanlands-1
ástandið eins og bað nú er í
Japan. Undanfarið liafa Jap-
anir farið hallóka í viðureign
inni við Bandaríkjameim, en
allt virðist benda til þess að
þeir niuni berjast þar til yfir
lýkur, enda þótt baráítan sé
auðsjáanlega vonlaus.
er nú enginn, þareð ekkert vín
er til.
En það sem Ken Suzuki skort
ir mest, eru matvæli. Hrísgrjón
eru nú ekki lengur flutt inn frá'
Suður?Asíu. í þessu landi, þar
sem aldrei hefur fram að þess-
um tíma vaxið nægilega mikið
eti hrisgrjónum til að nægja
landsmönnum, eru nú uppi hó-
værar raddir um það, að þjóðin
þurfi sjálf að rækta handa sér
það ,sem hún þurfi með. Gerðar
hafa verið tilraunir í þessa átt,
en mistekizt. Síðastliðið ár var
grjónaskammturinn ca. 500
grömm á dag, en nú er hann
ekki nema 330 grömm. Um
tveggja ára skeið hafa Japanar
haft hrísgrjón frekar af skorn-
um skammti. Stjórnin hefur
hvatt þjóðina til að neyta meira
af kartöflum og hveiti. En
Suzuki gefur því lítinn gaum.
Hann vill hrísgrjón, en engar
refjar. En skömmtunin er undir
aiÞströngu eftirliti og eftirlit er
haft með vörum sem ekki eru
skammtaðar alveg eins og hin-
um, sem skammtaðar eru.
Japan vantar starfskrafta til
framleiðslunnar. Samkvæmt ná
kvæmum athugunum rúss-
neskra fréttaritara vinna nú
2.000.000 gamalla manna og
kvenna við iðnaðinn og auk
þess börn innan við tólf ára ald
ur, á aðra milljón Kóreubúar
og yfir 60 þúsundir Kínverja.
n í dag
Vegna skorts á stanfskröftum
hafa Japanar gripið til þess
,,óyndisúrræðis“ að láta konur
vmna meira við framleiðslu og
önnur mikilvæg störf héldur en
áður var gert. Þó hefur þetta
ekki gengið slysalaust, — því t.
d. hafa hástéttakonur þverneit
að að vinna með konum lægri .
stétta ó. s. frv.
En það er stöðugt skortur á
mannafla, — skortur á matvör-
um og öðrum nauðsynjum. Stöð
ug minnkar innflutningur á
járni og öðrum málmum. Kola-
og rafmagnsneyzla er miklum
annmörkum háð. Vélar og far-
artæki ganga úr sér án þess að
hægt sé að endurnýja þær nema
að litlu leyti. Hingaðtil hafa
Japanar lagt eins ftaikið að sér
og þeir hafa getað við skipa-
smíðar, en nú er allt útlit fyrir
því, að þær hljóti að minnka ,til
muna á næstunni.
*
Sumir hafa haldið því fram,
að dugnaður Japana við skipa-
smíðar myndi jafnvel bjarga
þeim og leiða þá fram til sigurs
í styrjöldinni. En nú hafa Banda
ríkjamenn sýnt þeim fram á
þoð, að flugflotanum verður'
ekki síður að gefa ærinn gaum,
ef vel á að fara. Að ýmsu leyti
hafa Japanar lagt aðdáanlega
hart að sér. En slíkt borgar sig
ekki, á þann hátt sem Japanar
hafa gert. Ken Suzuki mun
súpa seiðið af því.
Japanar hafa brýnt fyrir
æskulýðnum að gera allt sem
hann gæti til þess að efla flug-
fiotann því „innan skamms
myndi hann gera innrás í Banda
ríkin“.
Flugfloti er í augum Japana
eingöngu árásartæki, en ekkert
annað. Og sjálfir éru þeir t. d.
mjög hræddir við loftárásahætt
una í Tokió og öðrum japönsk-
um borgum. Þeir hafa undir-
búið flótta fólks úr heilum borg
um, skólahverfum og verksmiðj
um. Komið hefur verið upp
birgðaskemmum á öruggum
Framði. á 6. wðu.