Alþýðublaðið - 18.04.1945, Blaðsíða 6

MJÞwmiAÐíB
, Miðvifcudagur 18. apríl 184S-
S K U T U L L
á ísafiirðd hefir nýlega stækkað, svo að bláðið flytur
nú tvöfált meira efni en áður. Jafnframt hafa verið
gerðar þær breytingar á blaðinu, að það flytur miklu
fjölbreyttara efni en áður og við hæfi lesenda hvar
sem er á landinu.
Blaðið leggur sérstaka álherzlu á að fylgjast vel með
því, sem gerist á hverjum tíma og hefir í því skyni
tryggt sér aðstoð manna í Reykjavík.
Blaðið flytur ítairlegar fréttir af Vestfjörðum, og er
þvá nauðsynlegt öllum Vestfirðingum.
Flugsamgöngur við Vestfirði tryggja að blaðið kemst
reglulega og fljótt til kaupenda hvar sem er á
landinu.
Skutull hefir komið út í 22 ár og jafnan getið sér orð
fyrir einarðlegan málflutning.
SKUTULL á erindi til allra landsmanna.
Hringið í síma 5020 og gerizt áskrifendur að Skutli.
Stúlkur
vantar að Vífilsstaðahæli nú þegar eða 14. maí. Upp-
lýsingar hjá yfirhjúkrunarkonunni kl. 9—3,30. Sími
5611 og í skrifstofu rákisspítalanna, sími 1765.
Tillögur um skólamál.
Minnrngarorð um
Jón Jónsson frá Hlíðarenda
FramhaiW af 4 síðu.
Verknámsdeildunum er ætl-
að að annast námsþarfir alls
þorra unglinganna, þeirra er
sækja ekki menntaskóla eða
aðra hliðstæða bóknámsskóla.
í>ær eiga t. d. að sjá um undir-
búning undir iðnnám og annað
verklegt atvinnunám. Að sjálf-
sögðu verður allmikil bókleg
kennsla i þessum deildum, svo
sem í islenzku, þjóðlegum fraio
um, reikningi, eðlis- og efna-
fræði o. fl.
. Næst gagnfræðastiginu kem-
ur menntaskóla- og sérskólastig
ið og þá háskólastigið. Hér verð
ur ekki rætt um skóla þessara
stiga, m. a. vegna þess, að minna
hefur verið um þá fjallað af
nefndinni enn sem komið er, en
skóla tveggja hinna fyrri stiga.
Nú mundi sumum þykja, að
ekki væri öllum þeim spurning
um svarað, sem bornar voru
upp hér að framan, ei.ikum
spurningunum varðandi stunda
skrárnar. Ég get ekki eytt miklu
rúmi í útskýringar. Verð því
að láta nægja staðhæfingar ein-
ar. Tillögurnar verða ekki fram
kvæmdar, nema skólunum vcrði
ætlað rýmra húsnæði en nf,
það er óhugsanlegt að margsetja
eins kennslustofur og nú t.íðk-
ast. Við það leysist stundaskrár
málið að verulegu leyti. Annars
horfir mun betur um núsnæð’s
mál skóla hér í bæ en það gerð'
um sinn vegna hinna lofsverðu
framkvæmda í þessum efnum,
sem bæjarfélagið hefur þegar
hafið eða gert ráðstafanir !il að
hefja, þó að betur megi, ef duga
skal.
*
Vafalítið verður tillögum þess
um fundið ýmislegt til foráttu.
Hættulegasta mótbáran verður
tvímælalaust sú, að framkvæmd
þeirra kostar mikið fé. Ég bev
ekki 'brigður á það. Lúxusbílar,
munaðarvörur og hégómi, sem ■
keyptur er til landsins, kostar i
einnig mikið fé. Þau kaup eru I
leyfð. Ætli eðlileg og liauðsyn- (
leg þróun íslenzkra skóla geti
talizt svo miklu skaðsamlegri
hamingju þjóðarinnar, að hana
þurfi að banna, meðan hitt er
leyft? Þetta ættum við öll að
hugleiða. Ég hygg, að þetta sé
ekki alls kostar ótímabært um
hugsunarefni, þótt undirtektr.’
þáer, sem skólamálatillögurnar
hafa fengið fram að þessu,
bendi á allt annað en óvinsæld-
ir meðal landsmanna. En út-
gjöld til skóla og annarra menn
ingarmála er gamall ásteyting
arsteinn.
Þess má geta, að í frumvarp-
inu lil hinna nýju fræðslulaga
Breta var lagt til, að algjör
skólaskylda næði frá 5—15 ára
aldurs og skólaskylda að nokkru
leyti til 18 ára aldurs. Fyrrá
atriðið náði samþykki þingsins.
Hið síðara var afgreitt á þá
lund, að öllum fræðsluhéruðum
var gert að skyldu að hafa gert
allar nauðsynlegar ráðstafamr
fyrir 1. april 1948 til þess að
öllum unglingum á aldrinnm
15—18 ára, sem sæktu ekk.i
aðra skóla, skyldi séð fyrir að
minnsta kosti 330 kennslustund
um árlega. Þessi löggjöf er ugg
Laust ekki sett út í bláinn, held
ur til þess að verða við þeim
kröfum, sem nútíma þjóðfélag
hlýtur að gera til mennkinar
þegna sinna. Gæti það ekki ver
ið andvaraleysi af okkar hálfu,
að þykjast þurfa miklu minna
að okkur aðleggjaumundirbún
ing undir líf og störf í okkar
þjóðfélagi? Andvaraleysi gefur
einnig orðið útlátasamit.
JDN JÓNSSON fyrrum hrepps
stjóri frá Hlíðarenda, and-
aðist hér í bænum iþann 10. þ,
m., 94 ára og 8 mánaða gam-
all, fæddur 6. ágúst 1850 í Ós-
eyramesi. Foreldrar íhanis, Jón
Sturlaugsson og Margrét Jóns-
dóttir, voru bæði af Bergsætt,
út af sonum Bergs í Brattholti,
Jóni og Ingimundi, og verður
ætt hans ekki rakin hér frekar
að öðru leyti en þvi, að þeir
vor,u hálfbræður Jón ag PáDil,
faðir Jóœ Pálssonar; fyrrum
bankaféhirðis. Hann ólst upp
hjá frændfólki sínu að Syðra-
Seli við Stokkseyri til 12 ára
aldurs, en fluttist þá með fóst-
urmóður sinni að Austur-Meðal
holtum í Gaulverjabæjarhreppi
og dvaldi þar í 6 ár, en fór það
an 18 ára gamall að Óseyrar-
nesi vinnumaður til Bjarna
Hannes’sonar og vaæ þar á nokk
ur ár. Á þessum þroskaárum
sínum stundaði hann jöfnum
höndum landvinnu og sjóróðra
á vertíðum og er mér það minn
isstætt, að ég heyrði á barns-
aldri til þess tekið, hver af-
burðamaðiur hann hetfði Verið
bæði til sjós og lands. í endur-
minningum, sem hann skrifaði
sjálfur fyrir allmörgum árum
(ca. 27 ár,um) telur banin að rúm
lega 7 ára gamall hafi hann
komið fyrst á sjó á Stokkseyri
og eftir það hafi hann verið
hálfdrættingur á hverri vertíð
til 14 ára aldurs, en þá til hálfs
hlutar, enda hafi hann oft haft
eins mikinn afla i ,,hálfdrætti“
hlut sinn og hásetarnir höfðu.
Hann reri á Stokkseyri hjá
merkum formanni,. Páli i íra-
gerði, þar til að hann fór 18
ára að Óseyrarnesi, en eftir það
í Þorlákshöfn hjá Þorkeli Jóns-
syni í Óseyrarnesi, þar til að
hann byrjaði formennsku í Þor
lákshöfn 1873 og var hann einn
af allra fremstu formönnum
þar um 46 vertíðir.
Þann 7. nóvember 1879 gift-
ist Jón heitmey sinni, Þórunni
Jónsdóttur, óðals'bónda og dbrm. ■
Árnasonar i Þorlákshöfn, á-
gætri konu og duglegri eins og
hún átti kyn til. Þórunn andað-
ist háöldruð fyrir 10 árum.
Þeim fæddust 8 börn og mistu
þau þrú þeirra í æsku, og fimm
komust til fullorðins ára, tveir
synir og þrjár dætur. Annar
sonur þeirra, Magnús, ándað-
ist á bezta aldri fyrir rúmum
20 árum, ágætur dugnaðarmað
ur, kvæntur Guðrúnu Jónsdótt
ur ættaðri úr Borgarfirði, og
var Jóni, eða þeim hjónum báð
um, fráfall hans mjög þung-
bært.
Börn Jöns ag Þórunnar á lífi
eru:
Jón skipasmiður, nú í Kefla-
vik, kvæntur Þorbjörgu Svein-
björnsdóttur. j
Helga, gift Halldóri Magnús- j
$yni verkstjóra í Reykjavík.
Arndís, gift Sigurði Steindórs j
syni, bónda að Hjalla í Ölfusi. j
Jórunn, búsett að Grettisgötu
63 hér i bænum.
Allt er þetta mesta myndar- ,
og dugnaðar fólk og börn þeirra j
hin mannvænlegustu, öll upp-
komin. Magnús heitinn á einn-
Sendisveinn óskast
í ritstjórn Alþýðublaðsins frá mánaðamótum.
Upplýsingar hjá ritstjórninni kl. 1—7 í dag.
Jón Jónsson.
ig uppkomnar mannvænlegar
dætur.
Hjá Jórunni naut Jón ágætr-
ar umönnunnar og umhyggju
síðusfu æviárin, síðaista árið al
gjörlega blindur, og var sú um-
hyggja framkvæmd með góð-
fúslegri aðstoð hjónanna Frið-
jónis Guóbjörnssonar og Gumn-
varar Halldórsdóttur, fóstudótt
ur Jórunnar. Einnig hefur Guð
rún ekkija Maignósar reynst Jóni
í ellinni eins og umhyggjusöm
dóttir á margan hátt,- Oll eru
börn þeirra Jóns og Þórunnar
myndar og dugnaðarfólk. Þau
hjónin reistu bú að Hlíðarenda
í Ölfusi vorið 1880 og var heim
ili þeirra mesta myndar- og
rausnarheimili um mörg ár, og
bú iþeirra all umsvifamikið og
gagnsamt, en Jón stundaði kapp
samlega formennskuna i Þor-
láksh'öfn allar vetrarvertíðir og
kom þá í hlut húsmóðurinnar,
að stjórna hinu stóra búi, þeg-
ar hann var fjarverandi, og var
orð á því hafl, að það hefði hún
gjört með ágætum.
Vlon bráðar blóðuist á Jón ýmis
opinber sitörf, hann var um
rnörig ár íhrteppstjóni Ölfuis
hrepps ag oddiviti hrieppsniefnd
ar, og er mér það kunnugt aif
líttlislhiáttair samviinnu við hann
í hireppsneifnd, að íbann rækti
þau störf vél ag riöigiglsiaimliega,
enda var hann mijög samivizku
samur í hverjlu, sem hann hatfði
með ihöndum, ag ágætur til
samvinnu í öllum greinum. Af
formenmsku ‘hans ag sijósókn
fór aiUa tíð mikið orð, að mak-
leglekum, oftast var hann
einna mestur aiflaimaður, ag
einihver mesti sjósókuarinin
í veiðrstöðunni, og var aldrei
fyrir neiniu slysi, var Ikjárki
hans oig isniarræði viðibruigðið, ag
skiprúm íhijá honum mjög etfit-
insótt, Tiil harus vöMust þvá,
hraustir og samíhentir menn,
endia segir svo á einum stað í
endurminninjgium, er ég áður
nefndi: ,,Ég var idka svo iánsam
ur að fá þá ágætismenn, sem
gerðu mér aiUt til 'geðs“, oig emn
fremur setgárþar: „ogafilaheppni
oikkar þafcka ég þeim næst Gúði,
enigiu Siíður en mér“. iSiumir há'
setanna vioru h.já ihonum lenigst
aí hams formennsfcutíð, þeir,
;sem ekki 'gjörðóist is'jáltfir tfor-
miénh, (len það gerðu margir
þeirra) og má fuililyrða að tfé-
lagsláf sikiipshafnarin'nar var á-
gætt, Oig tii fyrirmyndar, og að
flestir hásetarnir virtu hann
miikið, og bundu við hann
trauista vináttu, og 'isivio hygig ég
að seigjja mieiigi uim margia aðra,
stem honum kynntuist á sam
starlfi á sjó oig landi, enda var
hann á margan hátt með
mestu ágiætiamönnum, sem ég
befi. fcynnist uim dagana.
Lófsskoðanir Jóns kotmu. fram
á mörgum stöðium í endurminn
inigum 'hans áður netfndum, með
ai anniars í iþesisum setningum.
„Stooðun mín ag sanntfærinig
byggð á rteynslu er sú, að mienn
veot mifclu hiuigglaðarr og
öruggari. <ef þeir gæfú því ígæst
ur, hversu oft það voru efclri
þeir sjálfir, sem réðu fram úr
hættum og tortfærum jarðEbfe-
ins“. 'Eif menn gerðu það, muinrií
bænnæfcnim aufcast dag frá dtegþ
og verða að sörmum ánægju
stundum, hjá 'þeim, sem hetfðiu
þá viísisiu von, að éllt væri lítfið
föðurieg handleiðsla“. Af kymr
um mlínum vi.ð hann, meiri og
minni lum1 nærtfelit 60 ára, skeið,
veit ég að þetta segir hann ekki
út í blájnin, heldur af fasitri
samnifiærirngu, og einnig vteit ég
það,, að öllu aðkasti iog ónaar-
gætni, sem hann kann að hafa
miæitt á efri, á'rum, tók hann með
ró ag umiburðarlyndi, eirns1 og
kristið kadkntenni. — Um
þetta leyti áns, stýrði. Jón skipi
stfnu 'Otft heiOu í hötfn, í gamla
daiga, hlöðnu atf atfla, sem hann.
tnúði að iguðleg for&jión betfðí
■getfið, og nú heffiur sú sama iguð
lega tfOnsjón stýrt fari hane
„heilu heim í hötfn á tfríðar
landi“ letftir lanigt og dáðhíkt ævi
startf hér í heimi. Farðu vei.
viniur ií ffiegri iheiim! ,
Sigurður Þorsteinssoö.
msb;
Hryðjuverkin í
Framh. af. 5. síðu
það hefur þolað af óvinum sín-
um .... Gmíska stjórnin hefur
lýst því yfir, að engum ein-
staklingi verði refsað, hafí
hann nýlega lent í skærum,
nema þeim er reynast sekir um
brot gegn herlögum eða al-
mennum hegningarlögum . . .‘e
Að svo mæltu sagði Leeper
nákvæmltega frá þjáningum
þeirra gísla, er teknir höfðu ver
ið af E.L.A.S. og þeirri grimmd,
sem þeim hefði verið sýnd, sem
jafnvel á þessum óaldartíma
telst hin hræðilegasta.
„Grískir kommúnistar hafa
stælt ekki aðeins Þjóðverja i
því, að taka gísla. Þeir með-
höndla líka fanga sina af
miskunarlausri grimmd líkt og
Gestapo.“
Þann 27. janúar skýrði Leep-
er Eden frá því, að fjöldi and-
kommúnista væri að yfirgefa
E.L.A.S. og almenningur væri
svo að segja óskiptur á móti
E.L.A.S.-mönnum.
HVAÐ SEGJAHIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðu.
land leyfir sér, eða hin litls.
Danmörk.
Þjóðviljinn skrifar á sunnu-
daginn í tilefna af fréttinni um
það, að von Papen hafi verið
tekinn ti'l fanga í Ruhrhérað-
inu:
• „Von Papen er heimskunnur
klækjarefur og bófi.“
Já, það er hverju orði sann-
ara. En við þennan fína
mann gerði sovétstjórnin vin
áttus'áttmálann fræga, sem und
irritaður var af þeim Molotov
og Ribentrop í Moskva í ágú&t
1939.
Hjónaband
Nýlega voru gefin saman í hjóna
band af séra Árna Sigurðssyni
ungfrú Fríða Helgadóttir og Páli
Magnússon, Höfn, Kringlumýri.
Hjónaband
Nýlega voru gefin saraan í hjóna
band af séra Árna Sigurðssyni
ungfrú Soffía Ólafsdóttir og Ing-
jalduii’ Jónsson byggmgameistari
Miðtúni 53.