Alþýðublaðið - 24.04.1945, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 24. apríl 1945
ALg»YOUBLAQIfy
u
Slysin í strætisvögnunum — Strákarnir sem fljúkast
á — Þeir eiga ekki að fá að aka með vögnunum — Börn
in, sem þjóta að vögnunum er þeir fara af stað —
Berlín að þagna — Hrópað að íslendingum — Mjjólk—
urbúð gagnrýnd.
Tvö SLYS hafa nýlega orðið
í sambandi við strætisvagn-
ana, sem vert er fyrir fólk að veita
athygli. í annað sinni hrökk strák
ur út úr vagni, út um afturdyrnar
er hann var að fljúgast á við ann
an og meiddist illa. Hefi ég oft
furðað mig á því hversu ósiðsam-
lega og óvarlega drengir haga gér
í vögnunum og virðist ekkert ann
að vera til ráða en að reka slíka
pilta úr vögnunum. Ég þykist vita
að það sé erfitt fyrir vagnstjórana
sem yfirleitt hafa mjög þröngar á-
ætlanir að standa oft upp til að
reka strákana út, en þetta verður
að gerast og ekki víst að það þurfi
að gera það oft svo að reglan skap
ist.
í HITT SINNIÐ varð lítil telpa
undir aftuéhjóli strætisvagns og
beið bana af. Það er miklu erfið-
ara að afstýra slíkum slysum. $g
hefi oft orðið vottur að því að börn
fara alveg að vögnunum, er þeir
nema staðar við biðstöðvarnar og
. hefi satt að segja furðað mig á
því, hver'su sjaldan slys hafa hlot
izt af. Vagnstjórarnir eiga næst
um ómögulegt með að fylgjast
með börnunum, er þau þjóta að
vögnunum. Þau standa kannske
kyrr á gangstéttinni meðan bíll-
inn er kyrr, en er hann fer af stað
jþjóta þau að honum.
BERLÍN er svo að segja þögnuð.
Stuttbylgjuútvarp er líkast til al-
_ gerlega þagnað þar, að minnsta
kosti gat ég hvorki náð Berlín á
sunnudag eða í gærmorgun. Mig
iangaði að iheyra síðustu hróp
nazismans, þegar barizt er á göt-
■um Berlínar, þar sem áður voru
skotnir niður ver.kainfenn, gyðing-
ar barðir niður og dregnir eftir
göturæsunum, bækur brenndar og
öskur hins nazistiska skríls kváðu
við. En ekkért heyrðist. Hver borg
in í Þýzkalandi hefir fallið ó fæt
ur annari fyrir hersveitum banda
manna. Þar ríkja nú aðrar reglur
en áður var. v
í ÞÝZKUM BORGUM hafa
bandamenn frelsað tugi 'þúsunda
fanga og lýsingarnar á aðbúð
þeirra er hroðaleg. Einn af frétta
riturum brezka útvarpsins skýrði
frá því j fyrra dag, að þáð hefði
vakið furðu amerískra hermanria
og fréttaritara, er forstöðumaður
einna fangabúðanna, þar sem líkin
lágu í hrönnum og hin hörmuleg-
asta sjón mætti mönnum við hvert
fótmál, gengu meðal hörmung-
anna eins og ekkert væri. Hörm-
ungarnar voru sjálfsagðar í hans
í augum.
ÞESSA DAGANA er San Frans-
isco-ráðstefnan að hefja fundi
sína. ísland verður ekki með á
þeirri ráðstefnu. Af því tilefni
hrópar reykvískt blað á sunnudag
inn ,,einangrunars.innar“, „land-
ráðamenn:11 Eru þessi nöfn gefin
þeim mönnum, sem ekki óskuðu
eftir því að segja öðrum þjóðum
stríð á hendur til þess áð geta
fengið sæti á þessari ráðstefnu. —
Hætt er við að þeir séu nokkuð
margir ,,einangrunarsinnarnir“ og
,,landráðamennirnir“ í þessu
landt. — Hvernig myndi ástandið
vera hér, ef aðstandendur blaðs-
ins, sem þannig hrópar, réðu hér
lögum og lofum?
HÚSMÓÐIR í Vesturbænum.
skrifar mér á þessa leið: ,,Það er
iangt síðan ég ætlaði að skrifa þér
um dálitið málefni. Hér í nágrenn
inu er mjólkurbúð. Þar er sá sið-
ur hafður, þegar ofmælt er í brúsa,
eða önnur ílát, að hella úr ílátun
um í mjólkurgeymsluna. í dag kom
drengur inn í búðina. Mjólk var
hellt í brúsann, en þá kom í ljós
að brúsinn var hriplekur. Konan,
sem afgreiddi mjólkina gerði sér
lítið fyrir og hellti úr brúsanum
saman við hina mjólkina.“
„ÞETTA TEL ég alv§g ófært,
því að ílátin koma misjafnlega
hrein frá heimilunum og sum eru
meira að segja mjög óhrein. Heil
birgði er og misjafnt á heimilun-
um og er þessi aðfgrð, sem höfð
er í þessari mjólkurbúð, því stór
hættuleg.“
Hannes á horninu:
vantar nú þegar til bera blaðið til kaupenda í eftir
talin hverfi:
Ausfurstræti
Túngötu
Lindargötu.
Laugaveg efri
Alþýðublaðið. — Sími 4990.

AUGLTSID íALÞÝÐUBLAÐINU
Heim úr þýzkum fangabúðum
Þes'si rnynd var tekin um borð á sæns'ka farþcg /k ..G' f i.iokn11 þega.r það var að koma
til N-sw Yorik eklki aiLts fyrir löngu. Úti vio -b, .. ...irn starrda særðir a>m.srí©kir herimenn,
sem með famgaisikiiptium Ihafa verið leystir ú • .r Æárigabúðum og Æliuttir ttiiejm. Þeir
veifa aif fögnuði. yifir iþví að vera ikcœinir hoi . t»| aftur skýjiaiklijiúfana í New York.
EiG hefi reyr.it að finna svar
við 'Spurmnigiunni: „.Hivað er
Ameríkani? — Hivers vogna er
hann á vissan 'hiá'tt öðruviisi. en
annarria þjióða- menn?“ — Iþví
(það er íhann. Hann er, eins'oig
Fraikikinn Crevecæ'ur hef ur tom
izt að orði, „hina nýju mann-
tegund.“.
'En Ibann er ekki aðairas „nýr“,
heldur mun ihann, er fram Mða
stundiý, verða stöðugt áhiriifa-
meiri á 'gang heimisimálanna.
Þess vegna er það óm.a:ksi.ns
vert að igera sér grein fyriir því,
hver hamn er.
Það ifynsta, sem ihægt er að
hyigglja é', við þá athug.un, er
það, að Ameríkiumenn eru sam
bland margra ‘þjóða. í Banda-
ríkjunuim ify.ririfinnast filekj
þjóðalbrot og tungur en í nokkyu
öðru ríki eða landi, — að Ind-
landi e. t. v. undanskildu. Ár-
ið 1930 var svo að sagjia þriðj-
unguir amierískna ílbúa fæddur í
öðrum iheimsálifium eða aif út-
lendum Æioreldmim. Meðlimir ,
eldri fijiöliskiyildna í landimu hafa
giifzt 'innifLybjiendium.' Ma-ður,
ssm. dvalizt héfur á Ameriku í
10 — 12 iár getur allra hluta
wagna talizt Amerlílkani.
'Fjöldamarigt einkennir par-
sónuleika álMle&tra Ameríkana.
Þeim er á iblóð foorið sjlálifeöryggi
og jafnvel st'órmennska. Þei.r
;geta átt Iþað til að toæira siig
kollótta um, hvenskynis siði og
reglu og virzt ósiðaðir í tfraim-
komu. En þannig hiaif-a Ame-
ríkuraenn jaifnan verið.
I gamalli heimild sfendur eft
irfarand i: *
„í Washington standa út-
lenzkir 'Siendimienn í strömgu við
þénara isína. Eniginn Ameríkani
fæst tiil iþesS að foera 'ei.nkennis-
foúning þjóna'nna. Sendimenn
irndr neyðaist til þess að ráða
til is'ín þjóna atf útlenzkium ætt-
um, — en isarat má maður vera
viss ium, að einnig þeir yíir-
getfa stairf sitt svo ÆLjótt sem
þeir Ifcomast í .eitithivert annað
startf, Iþar sem iþ.eh’ iþurtfa ékki
að jfoera ei nfcenniisibúninigia. ‘ ‘
í foókum tfrá 17. öld er fosegt
er að lesa um sa'mskonar Ihiugar-
far meðal Amerikana, — and-
stöðu igegn hverijiu þvií, er nefn
FTIRFARANDI grein er
fyrri hluti greinar sem
birtist í nqrska blaðinu
„Fram“ nýiega, og er eftir
ameríska sag'nfræðinginn
Jemes Truslow Adams. Segir
hann liér álit sitt á sérkenn-
um Ameríkumanna, einkum
íbúum Bandaríkjanna, með
tilliti til sögu þeirra sem í-
búa þessarar „nýju heims-
álfu.” Framhald greinarinnar
biríist á morgun.
ast kann „uip,pslkafni.ng“ eða friá
briigði frá ihiimu venjulega og ó-
brotna, — og Ifyrst og fremst
ber þar á vilja til þess ,að lifa
sjláltfstæðu Jífi án íhLutunar eða
tiil'styrikls .annarra.
Þeir, sem námu Ameníiku,
vor.u andistæðir hversibonar
yf.irriáðuim og lagaifyririmæli og
kreddiur vor,u Iþeim á móti
skapi. Eniginn þeirra var met-
arðaigjarn eða eirðarilaius, — en
allir íþráðu Jþeir tfrelsi, — frelsi
til þ,e,s,s að velija óg njióta. Á
landn.ámisö'ld Ameríku mynd-
uðust jatfnt hópar auðnuleys-
i,n'gjia oig slæpiugija ein,s og
manna. sem .fremstir istóðu og
voru .sannar hetjur, — en al'lit
þrláði 'þefta fólk frelsi, — ósk
aði að ráða sér sj'álft, Það viður
toenndi enga stjórn utan þá, sem
v.eitti 'þvlí frelsi .til athafna.
Hver isá, setm gerði ifilir.aiun til
þesis að öðlaíst vöLdin með það
fyrir augum að toomast í þá að
stöðu að eiga íhluitunarvald í at
hafnavilja .fólksins, þurfti éktoi,
að gera sér vonir um langt valda
tíimalbiil.
'Þessi lífsskoðun. toemur firam
í isvari Igamila land'nemans frá
New 'England, er hann var að
svara forétfi frá vini isínum, er
'lét mjög atf því, hvers'u hrif-
inn (hann væri áf samvinnufyr
irkomuil'aginu, — ! .hlversu ná-
kvæmt istarf samvinnunnar
væri 'oig vel s'kipulagt. Gamli
maðurinn skrifaði: „Mifelum
tíma held ég að þú eyðir í það
að ski.pta þér af annarra manna
málefn.úm, vinur sæll.“----------
Meginhilutverfe þess fólks, er
kom til Amerífcu tiil' þess að
setjaB't þar að var miðstétta-
•fólk oig fátæfeilingar úr „gamla
beiminum“. Baráttan ifyrir lififis
viðurværi í hinuim ,nýja heimi'
hleypti, fej'arki i þetta fólk og
aenndi því að 'hugsa upp á eig
in ispýtur. Og þar .sem* það
hefði setzt að, — fjarri Evrtópu
með a.llri stéttaskiptinguinni og
hi.nu vanalbundna lífi, — dofn-
aði virðinigm tfyrir þjóðfélags-
legum mismuni. i>ess vegna
hefði fr.jáis landnemi í Vi.rgin-
íu igetað kallað Baltimore lávarð
lygara upp í eyfoun og gefið
ið Ihonuim uianundir, etftir at
vilkum. CirkuiSHstjlórinn Barnum
sat að viðræðum við Victoríu
drottningu í Buckiuighaim Palace
jatfn- öruiggur og Jones í
GranviliLe, — hversu ame-
ríkanskt er þetta ekfei?---------
Li.ðinn itáni hefur ekki mifeið
•að isegja fyrir Amériífeanann.
Hann »er vanu.r iþvf að liífa og
stariía í nútiíðinrii, en þó <stöð-
uigt með tilliti til 'framtíðarinn-
ar. Þó hefur bann mifeið yndi af
gamla tímanum og gerir mifeið
að jþví að reiisa hverskyns minja
tciflur í foorgum Ojg ibæjium. —
En ihiánn yfirigefur oig selur
kannsfee :h.ús sitt mieð öilu inn-
foúi ;á ári. hverju, etf hann heldur
að hann hatfi fundið eitthvað
betra, — nýrra og hentugra. —
iFljótt feemsit maður að rann
um það, að Ameríkianinn er
þanniig 'gerður, að hembuigar og
gróðavænl'egar verzlunaraðferð
ir og fjlármál, ásamt á'litlegum
nýmælum, eru hlutir, sem hon
um er einikar tamt að ífouigsa um.
Hann heifur dóleeti á hveirsfeon-
ar verklegum þæigi'nduim og upp
finn,ingum á því Isviði, sem geta
sparað horauim eða feonunni hans
enfiði, enda þótt hann verði.
stunduim miikið á siig að léggrja
til Iþess að aifla sér Iþessiarra þæg
Lnda. Hann vtM, að biíl.linn hans,
— ioig hvaðeina á heimiilimu, sé
„tfyrsta flokfes" oig eftir nýjustu
gerð.
OÉg held, að relfejia megi þenn
Framh. á 6. Hðu