Alþýðublaðið - 01.06.1945, Side 4
fttÞYÐUBLAPIÐ
Pösludagur 1. jújoi 1945.
Hvað sagði Morgnnblaðið!
Otgefandi A l þýðaflok kurlan
Ritstjóri: Stefán Pétarsson.
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu viS Hverfisgðtu
Simar ritstjórnar: 4901 og 4902
Simar afgreiðslu: 4900 og 4906
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðj an h. f.
Þrjú vitni á inóti
Þjóðvíljanum.
SEINHBPPINN ætlar Þjóð-
viljinn að verða í stríðsyfir-
lýsingarmálinu svokallaða.
Flestir munu vera þeirrar
skoðunar, að hyggilegast hefði
verið fyrir hann, að lofa því
máli, og þá ekki hvað sízt fram-
komu kommúnista í sambandi
v5ð það, að falla í gleymsku, ef
unnt væri. Svo almenna undr-
un og fyrirlitningu vákti það,
þegar það vitnaðist, að þeir
hefðu ætlað sér að Áeka hæði
þingið og þjóðina út af braut
yfirlýsts hlutleysis í ófriði og
gera okkur, vopnlausa smá-
þjóð, hlægilega í augum alls
heimsins til þess eins að þókn-
ast Rússum með stríðsyfirlýs-
ingu á hendur Þýzkalandi, þeg-
ar stríðinu var að verða lokið
hér í Evrópu.
En Þjóðviljinn virðist enn
e'kki vera farinn að gera sér
þetta ljóst; því að síðast í gær
er hann enn að minna á þetta
mál og er hinn hróðugasti af
framkomu sinna manna í því.
Er helzt svo að sjá, að hann
haldi, að menn séu nú búnir að
gleyma svo öllum málavöxtum,
að hægt sé að ljúga að lesend-
um biaðsins hverju, sem er.
Tekur hann því upp hina fyrri
lygi sína, sem fyrir löngu er
búið að reka ofan í hann, að
„alls engrar stríðsyfirlýsingar
hafi verið krafizt" af okkur til
þess að fá sæti á ráðstefnunni í
San Francisco, heldur „aðeins
einhuga stuðnings við málstað
bandamanna.“
*
Hér skal nú, með tilvitnun -í
þrjá aðila, enn einu sinni sýnt,
hve ósvífnar blekkingar kom-
múnistablaðið ber á borð fyrir
þjóðina um þetta atriði.'
Hinn fyrsti er meirihluti al-
þingis, eða allir þingmennirnir,
að fulltrúum kommúnista, þ. e.
Rússa, einum undanteknum. —
Þeir voru ekki í neinum efa um
það, eftir að ríkisstjórnin hafði
skýrt málið og þær orðsend-
ingar, sem á milli höfðu farið,
fyrir þeim, að sú yfirlýsing,
sem gerð var að skilyrði fyrir
sæti á San Francisco ráðstefn-
unni, væri raunveruleg stríðs-
yfjrlýsing. Og þe^s vegna neit-
uðu þeir að gefa hana.
En nú viíl Þjóðviljinn að
vísu halda því fram, að þing-
meirihlutinn hafi verið blekkt-
ur £ þéssu máli — að vísu ekki
af ríkisstjórninni, heldur af
„afturhaldsblöðunum," eins og
hann orðar það. Veit han þó
ofurvel, að allir ráðherramir,
nema ráðherrar kommúnista,
voru alveg sammála þingmeiri-
hlutanum um það, að svara
neitandi. En hvað segir Þjóð-
viljinn þá um þá umsögn um
þetta mál, sem Morgunblaðið
birti 19. maí s.l.? Ekki er það í
töiu „afturhaldsblaðanna“ á
máli Þjóðviljans, og þó segir
það:
MORGUNBLAÐIÐ segir það
vera lygi, að þaðhafinokkra
sinni verið „nazistasinnað“ eða
flokkur þess, Sjálfstæðisflokk-
urinn, gert sig beran að nokkru
„daðri við nazismann“ eins og
afstaða hans til nazismans hef-
ur verið vægilega orðuð hér á
landi.
Morgunblaðið virðist treysta
svo vel gleymsku lesenda siirna,
að það þykist þess umkomið að
fara með ögrunarorð í garð Al-
þýðublaðsins fyrir það, að það
birti nýlega ummæli nafn-
greinds mann-s í öðru blaði um
nazistadekur Morgun’blaðsins
og Sjálfstæðisflokksins á fyrri
árum. Skorar Morgunblaðið á
Alþýðublaðið í Reykjavíkur-
bréfi sínu sáðastliðinn sunnu-
dag að finna þeim ummælum
stað.
Alþýðublaðið vill iþví í dag
rninna Morgunblaðið, til að
byrja með, á nokkur ummæli,
sem það flutti árið 1933,
þegar nazisminn brauzt til
valda í Þýzkalandi og afleggj-
ari hans hér á landi, hinn svo-
kalfaði „flokkur þjóðernis-
sinna“ var að byrja að ganga
hér urn göturnar með haka-
krossbindi um handíegginn og
Hitlerskveðju á vörum.
Þegar fregnin barst hingað
um íkveikju nazista í ríkis-
binghúsinu þýzka í Berlín, sem
notuð var sem álylla til fyrstu
ofsóknaröldunnar gegn flökk-
um lýðræðisins í Þýzkalandi,
skrifaði Morgunblaðið í rit-
stjórnargrein 1. marz 1933:
„í gærmorgun bárust hing-
að þær fregnir, að þýzkir
kommúnistar hefðu í fyrra-
kvöld gert hina stórkostlegu t
íkveikju í þinghúsi þýzka j
lýðveldisins, sem skýrt er
fró á öðrum stað hér í blað-
inu. Átti þinghússbruninn
að verða uppreisnartákn
fyrir gervallan byltingarlýð
Þýzkalands.
En hvað gerir stjórnmála-
ritnefnd Alþýðublaðsins við
fregn þéssa?
Hún snýr henni við. Það
eru ekki kómmúnistar, sem
kveikt hafa í þinghúsinu í
Berlín, segir hr. alþingismað-
ur Héðinn Valdimarsson.
Öðru nær. Það eru þýzk yf-
irvöld, sem lagt hafa hina
glæstu þinghöll að miklu
leyti í rústir.(!) Eins og hann
viti þetta ekki langtum het-
ur en t. d. Iögreglan í Ber-
lín.(!)
„Okkur var 'boðin þátttaka í
fyrstu undirbúningsfundunum
undir samstarfið, sem ■ haldnir
voru vestra. Þangað til kemur
að San Francisco ráðstefnunni..
Þá er þess krafizt, að gerðar
verði sérstakar yfirlýsingar um
að hernaðarástand væri ríkj-
andi hér og var þeirri yfirlýs-
ing ætlað að jafngilda beinni
stríðsyfirlýsing annarra þjóða.
Alþingi leit svo á, að þetta væri
ekki hægt. Almenningur var á
sama máli.“
Þannig farast Morgunblaðinu
orð. En máske Þjóðviljinn vilji
rú einnig vefengja orð jþess og
saka það um ,,blekkingar“ og
,afturhald“ í þessu máli? —
Því skal hér að lokum vitnað í
þriðja aðilann, sem hafinn ætti
að vera ýfir öll slík brígsl í
augum kommúnistablaðsins. —
Það er talsmaður sovétstjórnar-
innar, sem sagði í útvarpinu í
Skýriugm er auðfundin.
Alþýðublaðið, skjól og
skjöldur hius íslenzka kom-
múnisma, breiðir í lengstu
lög yfir óvirðlngar erlendra
skoðanabræðra — samstarfs
manna — til þess að alþjóð
manna hér á íslandi gangi
þess sem lengst dulin, að hér
er flokkur manna, sem
hlakkar yfir hermdarverk-
unum í Þýzkalandi og híður
þess með óþreyju, að þeim
takist, að láta loga við Aust-
urvöll.“
Þannig skrifaði Morgunlblað-
ið um ríkisþinghússbrunann í
Berlín, upphafið að ógnaröld
nazismans í Þýzkalandi. Og þeg
ar íþaninig var skrifað af aðal-
blaði Sjálfstæðisflokksins á ís-
landi — hvað var þá eðlilegra
en að ungum mönnum i þeim
flokki fyhdist að einnig þeir
hefðu nokkurt -hlutverk að
vinna hér á landi. Þess var og
ekki. langt að bíða, að „þjóð-
ernissinnar“ færu að sýna sig
á götunum í Reykjavík með
hakakrossbindi um handlegginn
og Hitlerskveðjuna á vörum.
Og hvað sagði Morgunblaðið
þá?
Það flutti 25- maí 1933 langa
grein um „þjóðernishreyfing-
inguna“ svokölluðu eftir einn
af þáverandi og núverandi þing
möpnum Sj álfstæðisflokksins.
Þar segir meðal annars svo:
„Því er ekki að neita, að
síðari árin hefur þjóðleg
vakning, þjóðemis- og end-
urreisnarhreyfing farið um
hin helztu þjóðlönd álfunn-
ar, og hefur ekkert staðizt
við. Er hún eðlilegt endur-
kast gegn niðurrifs-, sið-
spillingar- og trúleysisöld
þeirri, sem á undan er geng-
in. Um norðanverða álfuna
hefur hreyfingin að sjálf-
sögðu mótazt í anda þess
þjóðemis, er þar ríkir að
stofni, hins germansk-
n o r r æ n a , og til þess
stofns heyrum vér íslend-
ingar. Sú stefna er því
hvorki né getur verið „er-
lend“ hér, hún er blátt á-
fram vort og allranor
rænna þjóða innsta
líf . . .
Með þeim fonnála hjóð-
um vér þjóðernishreyfing-
una velkomna — hvort sem
Moskva 12. apríl s.l. í árás sinni
á ísland í sambandi við þetta
mál:
„Það er villandi, að gefa í
skyn, að hægt sé að komast til
himnaríkis án þess, að vökna í
fæturna, það er, að vera boðin
þátttaka í San Francisco ráð-
stefnunni án þess að gefa út
stríðsyf irlýsingu. “
En það er einmitt þetta, sem
Þjóðviljinn er að berjast við,
— að reyna að villa þjóðina
með þeim lygum, að hún hefði
enga raunveruléga stríðsyfir-
iýsingu þurft að gefa út til þess
■að fá sæti á ráðstefnunni í San
Francisco. Betri löðrungur hef-
ur því ekki verið réttur Þjóð-
vijjanum og flokksmönnum
hans í þessu máli, en sú yfir-
lýsing sjálfra húsbændanna
aastur í Moskva, sem hér hefur
síðast verið vitnað í.
þeir, er að henni standa,
kallast þjóðernissinnar, eða
annað þvílíkt. eiga þeir að
tilheyra hinni íslenzku sjálf-
stæðisstefnu — og eru
hluti af Sjálf-
stæðisflokknum . .“
í athuga&emd Morgun'blaðs-
ritstjórnarinnar við þessa grein
er tekið undix hana og hún lof-
uð fyrir það, hve „sköruleg“ og
„einbeitc" hún sé.
Og til þess að árétta slíka af-
stöðu sína til hins íslenzka naz-
istaflokks skrifar Morgunblaðið
í ritstjómargrein viku seinna,
2. júni 1933:
„Hvernig, sem starfsemi
íslenzkra þjóðemissinna
verður háttað í framtíðinni,
og hvort sem þeir bera á
sér Þórshamarsmerki til
flokksauðkenningar lengur
eða skemur . . . til þess að
henda á stjórnmálaskyld-
leika sinn við erlendan
flokk manna, þá er eitt víst,
að þjóðernishreyfing íslend-
DAGUR gerir 24. mai að um
ræðuefni afstöðu Sovét-
rússlands og íslenzku kommún
istanna til styrjaldairinnar og
málstaðar bandamanna áður og
eftir að Rússar fóru í stríðið.
Kemst Dagur þannig að orði,
er hann ræðir um upphaf styrj
aldarinnar:
„Tvö stórveldi í Norðurálfunni,
Bretland og Frakkland, gátu ekki
horft ó það aðgjörðalaus, að villi-
dýrið, sem skapast hafði í Þýzka-
landi, træði hverja smáþjóðina af
annarri undir jámhæl sínum. Þau
skárust því þegar í leikinn og
sögðú Þýzkalandi stríð ó hendur,
þó að þau væru lítt viðbúin að
mæta mesta herveldi áifunnar á
vígvöllunum. Eftir nokkra rnánuði
var Frakkland gjörsigrað af Þjóð-
verjum, og stóðu þá Bretar einir
uppi gegn iþeim og héldu barátt-
unni áfram með miklum fórnum
og frábærri þrautseigju. Það
skipti miklu fyrir þó að halda yfir
ráðum á Norður-Atlantshafi. Þess
vegna hertóku iþeir ísland og urðu
fyrri til en Þjóðverjar, sem höfðu
leitað hér leyfis um flugvallagerð
og flughafnir fyrir stríðið. Sem bet
ur fór neituðu íslendingar þeim
um þessi hiunnindi, því nu vitum
við í hvaða tilgangi iþessa ■ var
leitað.
„Drottinn rétttrúaðra manna“,
Stalin hinn rússneski, fór öðruvísi
að en Bretar. Hann hafði skap til
þess að horfa rólega á villidýrs-
aðfarir nazista, enda hafði hann
látið sér þau orð um munn fara,
að hann ætlaði ekki að brenna á
sér fingurna fyrir fórnarlömjb naz-
ista og lýðræðisþjóðirnar. Hann
lét sér meira að segja sæma að
gera vináttusáttmiála við böðla
smáþjóðanna og óvini menningar-
innar og lýðræðisins gegn því, að
hann fengi óáreittur af nazistum
að hernema hálft Pólland og ráð-
ast á Finnlendinga og afsakaði
það níðingsverk með því að segja
„mannkyninu ævintýrið um litlu
bióðþyrstu Rauðhettuna, sem legst
á meinlausa úlfinn til þess að
gleypa hann.“
MyndaspjaM
Hailvðigarsiaða
/ .
af hramá. fötgm höggna&nd
,VERNDIN“ eftir Einar Jóns
»on fæst í bókabúðunum.
Sömuleiöis í skrifaboÆu
KVENNFÉLAGASAM-
BANDS ÍSÍLANDS, Læfcjaaig.
14 B og hjá fjáröfl'Uinanaefnd
Hallveigiaistaða.
Minningarspjðtd
Barnaspítalasjóðs Hringa
ins fást í verzlun frú
Ágústu Sven«isen, A5al
stræti 12
inga . . . er sprottin ér al-
ísleiizkum jarðvegi, — a£
innlendri nauðsyn.“
. Þannig leit Morgunblaðið á
þýzka nazismann og hinn ís-
lenzka afleggjara hans ári.ð
1933.
ÍEn máske það vilji fá meira
að heyra?
Það var um þessar mundir að
Rússadindlamir á íslandi fiuttu
þá kenningu, að það væri bara
„smekksatriði", hvort menn væru
með eða móti nazistum.“
Um afstöðu kommúnLstanna
eftir að Bretar höfðu herntun-
ið Íslandi segir Dagur svo:
„Endir stríðsins fyrir okkur ís-
lendinga myndi hafa orðið nokkuð
á annan veg ef ráðum kommúnista
hefði verið hlýtt. Þeir lögðu til
að mólstað bandamanna í stríðinu
yrði sýndur fullur fjandskapur f
orði og verki. Þeir kröfðust þess
að brezka hernum yrði gert allt
svo erfitt fyrir sem í okkar valdi
stæði. Þeir kröfðust þess að iagt
yrði blátt bann við því, að lands-
menn ynnu nokkurt verk í þjón-
ustu Breta. Þeir kröfðust jþess, að
íslendingar gerðu sitt til að svelta
brezku þjóðina, þegar hún hélt
ein uppi baráttunni gegn nazism-
anum, með því að hætta að flytja
fisk til Bretlands. Loks leituðust
kommúnistar við að koma á stað
uppreisn í hernxun og ráku það
starf svo freklega, að nokkrir for-
kólfar þeirra voru handteknir og
útkoma blaðs þeirra bönnuð a£
Bretrum.
Ekki þarf að ,efa, að öll þessi
iðja íslenzkira kommúnista hafi
fallið nazistum Þýzkalands mæta
vel í geð En þá voru nazistar líka
í vinfengi við Sovétstjórnina."
En þegar Hitler h'afði svlkið
Stalin í tryggðum og Rússland
var komið í stríð við Þýzika-
land og komið í tölu banda-
manna breyttist afstaða ís-
lenzku kommúnistanna á
skammri stundu til Breta og
Bandaríkjamanna. Um þá hug-
arfarsbreytingu kommúnista
segir svo í grein Dags: _____
„Síðan kom að því að Þjóðverj-
ar sviku Rússa í tryggðum og réð-
ust á land þeirra. Rússar• vörðust
af mikiil hreysti, og sú vöm varð
að lokum að sókn og þeim tókst
Framh. á 6. síðu.