Alþýðublaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 5

AU»YOUBLAPfg
Fosiíudagur 1. jtmi 1945.
6
Fer okkur að vanta ýmsar fæðutegundir? — Heimsókn
í kaffihús, bar sem hvorki var hægt að fá sykur né smjör
— Gestir, sem koma með sykur með sér — Líkneskin
•g útlit heirra — Almenningur hneykslast — Krían í
Tjarnarhólmanum — Þrastarhreiður við Álftavatn —
Ruslið í t jöminni.
VSÐ ÍSLENDINGAR getnm ekki
kvartað um skort á matvör-
«0». Að vísu höfum við stundum
«afí minna af smjöri en við vild-
mm feafa og ýmislegt annað hefur
verið erfiðara að fá en við hefð-
sm viljað. Athyglisvert hefur það
verið, að aðallega hefur okkur
vantað landbúnaðarafurðir, eða
það sem við framleiðum sjálfir.
Korn og- aðra erlenda matvöru höf
um við haft nægilega.
UTAN ÚR HEIMI berast okkur
ötaglega fréttir um skort og vax-
andi skort. Bandamenn telja að
yfirvofandi sultur sé víða á meg-
inlandinu og er nú verið að
minnka matarskammtinn, jafnvel
1 Bretlandi og Ameríku, til þess
að geta látið þjóðir meginlands-
ins fá meira. Þó verður matar-
skammturinn þar svo Mtill, að
toann rétt heldur lífinu í fólkinu,
e£ hann þá nægir til þess.
EKKI ÞYKIR mér það ótrúlegt,
að nú fyrst fari að bera á erfið-
leikum með ýmsa matvöru. Væri
það sannarlega eðlileg afleiðing af
ákortínum úti í heimi, en nú, jþegar
löndin hafa verið opnuð, vex þörf-
in fyrir matvöruna margfaldlega.
Eins og kunnugt er hefur verið
boðað að mikill skortur verði á
aykri. Nú þegar vantar hann til-
fínnanlega, svo að jafnvel í kaffi-
húsum hér í bænum er engan syk-
«ir að fá.
MÉR ÞÓTTI EINKENNILEGT
að sjá það í kaffihúsi, þar sem ég
kom í gærmorgun, að enginn syk-
ur var borinn með kaffinu, en
gestir, sem oft drekka morgunkaff
ið á þessum stað, voru með bréf-
gtoka með sér og í þeim var syk-
ur. Var einn bréfpokinn merktur
einum gestinum, en kaffihúsið
geymir pokann. Annar gestur bjó
svo vel, að hann var með nokkra
sykurmola í bréfi og miðlaði mér
einum. Þá varð ég líka hissa á því,
að sjá smjörlíkisklípu borna með
brauðinu, en það vildi gesturinh
ekki og fékk kjötsneið' ofan á brauð
ið í staðinn.
ÞETTA HYGG ÉG að sé aðeins
byrjunin. Það er ótrúlegt, að okk
ur takizt að ná í nægar mafcvörur,
þegar þjóðirnar í kringum okkur
Mða skort. Væri vel, ef fólk hugs-
aði um'þetta nú þegar, svo að það
geti sparað það, sem helzt mun
vanta og treint sér með því það
sem Iþað hefur til verri tíma.
Bruðl okkar með sykur er al-
þekkt. Mun margur til dæmis geta
sparað sér þá fæðutegund alger-
lega að skaðlausu. Þá hygg ég að
erifiðlega muni ganga fyrir okkur
að flytja imi kartöflur í stórum
sfcíl á næsta ári, en það höfum
við gert á undanförnum árum, og
okkur til lítils sóma.
Á HVERJU VORI hneykslast
almenningur á útliti Jóns Sigurðs
sonar, Jóns Vídalíns og annarra
merkismanna, sem standa hér í
borginni, svipmiklir og fagrir og
minna okkur á verk sín. — Þetta
bréf fékk ég í, gær frá „Vegfar-
anda“: „Bak við dómkirkjuna býr
Jón Vídalín í bergkufli sínum.
Höfuð ihans er allt sjógrænt á lit-
inn og særir okkur sem fram Ihjá
göngum. Líkt má segja um aðra
minnisvarða, sem ihér eru í borg-
inni. Þeir eru illa hirtir. Vil ég
mælast til þess. að þú rumskir við
þeim sem eiga að sjá um þessi
mál.“
ÞEGAR ÉG gekk meðfram tjörn
inni í gærmorgun sá ég kríuna
kúra sig í hólmamim. Hún lá þama
í breiðu, kyrrlát og hljóð og hólm
inn var allur hvítur og blágrár.
Það var gott verk, sem unnið var,
er tjarnahhólminn var lagaður og
stækkaður. Það er auðséð, að krí-
an unir sér vel í honum. Það er
næstum því ótrúlegt að þetba skuli
vera hérna inni í miðri borginni,
innan um allan skarkalann og læt-
in.
EFTIR HVÍTASUNNUNA birti
ég smápistil um menn, sem þótt-
ust hafa fundið hreiður með eggj-
um á Þingvelli. Ég kvaðst ekki
hafa trúað því. Einn af lesendum
mínum hringdi til mín og sagðist
einmitt um hvítasunnuna hafa
ctvalið við Álftavatn og hefði hann
fundið þar þrastarhreiður með
þremur ungum. Þetta mun vera ó-
venjulega snemmt, að minnsta
kosti taldi hann það.
EN ÉG VAR að tala um tjörn-
ina. Hvers vegna í fjáranum eru
riðgaðar tunnur, sem liggja við
bakann, ekki teknar burtu? Það
er fallegt við tjörnina, en slíkt og
þvíUkt skemmir mjög þessa feg-
urð. Burt með tunnur, brúsa,
og kassa og annað rusl, sem stend
ur upp úr vatninu.
Haanes á horninu.
Sumarkjólar stuttir og sfðtr.
Verð frá kr. 149,09
;/ j. ■; Ragnar Þórðarson i Co.
Aðalstræti 9. — Sími 2315.
áskriflaními Afþýðnblaðilns er 4900.
Kemur hún til með að staiida auð
eða fær einhver önnur starfsemi þar aðsetur?
Hvar verður nýja Þjóðabandalagið!
San Francisco i slaðinn fyrir Genf?
TU| EÐ ÞVÍ að velja San
i»l Francisco, „borgina við
Gullna hliðið,“ sem samkomu-
stað fyrir bá, sem skipuleggja
heim framtíðaxinnar, er borgin
orðin nokkurs konar framtíðar
„heimkynni“ hinna sameinuðu
þjóða og arftaki þjóðabanda-
lagsaðsetursins í Genf.
Líklega hefur fáum dottið
San Francisco (“Frisco”) í hug
í þessu sambandi. Satt að segja
hafði hún trl skamms tíma ekki
komið til móla sem slík, er rætt
var um þetta atriði. Sú bbrg
sem til mála hafði komið og
sem lengst lá frá „Gamla heim-
inmn“ og austurhveli jarðar,
var Quebec, — og það af þeixri
augnabliks-ástæðu, að Roose-
velt forseti hafði mætur á
þeim stað.
Það er að minnsta kosti
ekki með öllu ómerkilegur
hlutur, að svo mikill hluti af
óhrifaöflum þeim, sem í fram-
tíðinni munu láta bvað mest til'
sín taka í heimspólitíkinná,
skuli nú vera setzt að innan
iandamæra Bandaríkjanna. —
Þetta mun a. m. k. hafa all-
mikið að segja fyrir þátttöku
Bandaríkjanna í þessum mál-
um. Slíkt mun aftur á móti að
líkindum verka illa á einangr-
unarsinnana, — þrátt fyrir
það, að San Francisco er ein-
mitt sú borg, sem einna bezt
er fallin til þess að vera al-
he.imsmiðstöð á slíkum vett-
vangi, sökum legu sinnar, ,
Aftur á móti mælir sumt á
móti því, að svo mikil' alheims-
yfirráð séu staðsett innan
Bandarikjanna.
Ástæðurnar eru til samans
nokkuð margar, — en þó sér-
staklega þrjár, :.em taka skal
hér fram:
a) Kyrrahafsströndin er nokk-
uð fjarri (7000 mílur) þeim
stað sem óróleikinn hefur
hefur verið mestur á.
b) Hið ameríska auðmagn og
stórveldisetefna er ekki.
heppilegt „andrúmsloft11
fyrir heimsmiðstöð.
• c) Hin alþekkta notkun á
blöðum og útvarpi, sem er
einkennandi fyrir Banda-
rikjamenn, og er mjög frjáls-
leg, gæti hæglega valdið því,
að eitthvað glopraðdst út úr
einhverjum, sem bezt
væri í þögrdnni geymt
Sömuleiðis gæti þetta dreg-
EEIN þessi er eftir
” Ferdinand Tuoky og
birtist hún í „Engiish Dig-
est“ nýlega. Segir hér frá
máli einu, sem nú er ailof-
arlega á döfinni, en það er
spumingin um það, hvar
setja skuli niður þjóða
bandalagið nýja. San Fran-
cisco hefur komið til mála
sem aðsetursstaður þess, en
einnig Vínarborg, London,
og fleiri staðir. Greinin er
örlítið stytt.
ið úr og kippt fótunum und-
an hvers kyns samtökum og
Viðleitni til friðaröryggis og
jafnaðar í samningagerð
ummi.
Þar sem ég hefi dregið þrjú
gtriði fram, þykir mér vel
hlýða, að ég geri nánari grein
fyrir þeim, áður en lengra
verður haldið.
*
Þjóðabandalagið eldra var
stofnað í Sunderland House af
Enc Drummond, sem fór frá
Genf síðla árs 1919 ásaslt
nokkrum öðrum embættis-
mönnum. Samkundan varð loks
sett alls 800 fulltrúum, sem
höfðu jafnan atkvæðisrétt og
voru valdir sem einkar hæflr
menn til þess að undirbúa þetta
fyrsta þing sinnar tegundar í
veraldarsögunni. Það mun
mörgum kunnugt, að þessir
inenn hafa oft og tíðum neitað
að taka við hvers kyns auka-
þóknunum og mútum og sýnt
þar með, að þeir voru trausts-
ins verðir.
Wilson forseti hafðd haft
augastað á Genf sem aðseturs-
stað Þjóðabandalagsins. Eng-
inn vafi er á því, að Genf hef-
ur komið honxun vel fyrir sjóa-
ir sökum friðsældar og menn-
ingarbrags og þess lýðræðis-
sinnaða andrúmslofts, sem þar
var meðal alls þorra manna.
Hún var eins og hvíldarstaður
eftir hinar erfiðu friðarsamn-
ingagerðir og átök í París
skömmu áður. Aðrar borgir,
sem til mála gátu komið, voru:
London, Briissel, Kaupmanna-
höfn, Haag og Vínarborg, — og
íilfellið er, að Vin átti mestu
fylgi að fagna í þessu sambandí
og Kaupmannahöfn þarnæst.
Fraœfe. á 6 aíðu.
Gulina hiiðið við San Francisco.
Það er innsigiingin til San Franoisco, sem nefnd er þessu nafni
og sést hér á myndinni