Alþýðublaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 6

Alþýðublaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 6
Shiriey Temple trúiefuð Hún varð 17 ára 23. apríll s. 1. qg er hér áisaimjt kærastan um sínium, John George Algiar, sem er 24 ára oig í filíugiher Bandariik]janna í Kaliforni'u. að sikoöa trúáiof’uinarih.riiniginin sinin. Þaiu æítia ©kíki að giifitaist fiyrr en efitir tvö eða þrjú ár. I HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN’ Frh. af 4. síðu. að reka sína fyrrverandi vini af höndum sér. í vöm og sókn Rú'ssa höfðu allir íslendingar samúð með þeim að undanteknum nokkrum íslenzkum nazistum, sem 6ðu í sömu villu gagnvart dýrkun á Hitler eins og kommúnistar gagn- vart Stalin. Við þessa atburði breyttist af- staðia kommúnista til Breta og Bandaríkjamanna. Á meðan þeir börðust fyrir frelsi og lýðræði án Rússa, var landráðasök að mæla baráttu þeirra bót eða veita þeim nokkurt liðsinni, en eftir að Rúss- ar lentu í stríði við bjóðverja, féll landráðaskraf kommúnista niður og svo enduðu þeir feril sinn með því að vilja,- að íslendingar færu í styrjöldina á síðustu stundu, þegar fullkomlega var séð fyrir um sigur bandamanna yfir naz- ismanum. Þeir skeyttu ekki um það, þó að íslendingar yrðu sér til háðungar með stríðsyfirlýsingu sinni frammi fyrir öllum heirnin- um fyrir það eitt, að þeir töldu það vilja Rússa, að íslendingar lýstu sig stríðsaðila. Loks gugna þeir fyrir andstöðu mikils meiri- hluta þjóðarinnar, hlaupa í öðru orði frá yfirlýstri stefnu sinni og neita, að þeir hafi nokkurn tíma viljað láta íslendinga fara í stríð- ið.“ Allt er breytingum háð — og hugörfar kommúniste einnig- Nú eru þeir, sem svíVfrtu bandatmenn í árdögum styxjald arinnar, háværastir aðdáendur þeirra og látasi alltaf hafa æskt þeim sigurs í styrjöldinni. Og ekki vanda kómmúnistar hin- um fyrri samherja félaga Stal- ins, Adolf Hitler, dánarminn- inguna. Tónlhiarfcvöld á Akranesi TÓNLISTAKVÖLD var haldið í Bíóhöllimxi á Akranesi 21. og 22. mai s.l. Verkefnaskráin var á þessa leið: Helgi Þorláksson kennari flutti ávarp. Kirkjukór Akra- ness, stjórnandi Ólafur B. Björnsson, organleikari Bjarni Bjarnason, söng þrjú lög. Ingi- björg Ólafsdóttir lék tvö lög á píanó. Frú Sigríður Sigurðar- dóttir söng tvö lög. Frú Hulda J ónsdóttir söng tvö lög. Guð- mundur Egilsson lék á fiðlu tvö lög. Undirleik hjá einsöngvur- um og fiðlu'l'eikara annaðist frú Guðmunda Guðmundsdóttir. — Söngflokkur Gagnfræðaskóla Akraness, stjórnandi Helgi Þor láksson, söng þrjú lög. Helgi Þorláksson lék á orgel tvö lög. Karlakórinn Svanir, söngstj. Helgi Þorláksson söng fjögur lög. Þá var dagskrárliður er nefndist: Frelsun frændþjóð- anna. Framsögn og kórsöngur (Bjarnfríður Leósdóttir, Hálf- dan Sveinsson, skólakórinn, karlakórinn og kirkjukórinn); a) ísland, kvæði eftir Örn Arnarson, flutt af Hálfdáni Sveinssyni. b) Lýðveldissöngur 1944, — kvæði eftir Huldu; lag eftir Emil Thoroddsen; flutt áf skólakórnum r) Minni Danmerkur, kvæði eftir Matthías Jochumsson, flutt af Bjarnfríði Leósdótt- ur. d) Þjóðsöngur Dana, sunginn af karlakórnum Svanir-. e) 17. maí 1940, kvæði eftir Nordahl Grieg. þýtt af M. Ásgeirssyni, fiutt af Ilálfdáni Sveinssyni. f) .Þjóosöngur Norömanna, — sunginn af karlakórnum. g) Island. kvæði cftir Margréti Jónsdóttu.r, rlutt af Bjarnfríði Leósdóttur. h) Þjóösöngur' íslendinga, — sun-ginn af kirkjukórnum. Meðan bessi dagskráriiður fór fram, stóðu fánaberar sinn hvorum megin á söngpallinum og hélt annar uppi dönskum xána en hinn norskum. I bak- sýn, fyrir miðju, var komið fyr- ír þrem ísl. fánum. Húsáð mátti heita fullskipað áheyrendnm fyrra skiptið, en nokkru minna hið síðara. Á- AL»YÐUBlAPiP San Francisco fyrir Genf! i. Framh. af. 5. síðu í Haag var alþjóðadómstóll- inn settur. Þjóðabandalagið í Genf var fyrst skipað 11 með- limum og voru 5 þeirra til bráðabirgða og sem nokkurs konar sendimenn bandalags.ins. Ferðir þeirra og erindi vöktu þó harla litla athygli meðal al- mennings. Þjóðabandalaginu var skipt í margar deildir fyrir verkalýðsmál, viðskiptamál, heilbrigðismál, fjármál og flutninga- og samgöngumál. * Fyrstu fundirnir voru haldn- ir í Nationái Hotel og í höll er nefndist „Endurreisnar- höllin.“ Hún var aðallega notuð fyrir skrifstofur bandalagsins. Skömrnu síðar fluttist banda- lagið í geysistóra hvíta bygg- ingu í Ariana-hlíðunum skammt íyrir ofan borgina við vatnið. Sökum íburðarmikillar innan- hiússskreytingar kostaði bygg- ingin hvorki meira né minna en tvær milljónir sterlingspunda. Byggingin var nýlega fuilgerð, er síðari heimsstyrjöldin hófst, — en nú er það helzt á döfinni að nota hána undiir alþjóðahá- skóla. Því nú er Genf úr sög- unni sem aðsetursstaður þeirrar slofnunar, er varðveita skal íiiðinn og byggja upp nýjan hoim. í hinu nýja Þjóðabandalagi verða fimm aöskildar höfuð- deildir: Ellefu-manna-ráðið á- samt herráðinu, sem því fylg- ir; viðskipta- og félagsmála- ráð; stjórnin; alþjóðadómstóll- inn og sérstök ráðherradeild. Fyrsta spurningin, sem vakn- ar í huga manns, er augljós: Eiga þessar deildir að vera dreifðar ýmist um Evrópu eða Ameríku, -— eða eiga þær að verðá staðsettar til frambúðar á eiin'hvern ákveðinn stað — allar til samans? Nú sem stendur em ýmsir hlutar eldra Þjóðabandalags- ins dreifðir hingað og þangað: í Princeton, Bandaríkjunum, Genf, Montreal og London. — Þetta stafaði af völdum ófrið- arins. En verst er, að deildin þessar halda, að þær séu til frambúðar, en svo er ekki. Það mælir stöðugt fleira á móti því, að það sé á nokkurn hátt til góðs, að deildir bandalags- ins séu dreifðar bæði á vestur- og austurhelmingi jarðar. Allmargir þeirra, sem fylgj- andi eru dreifingu deilldanna, telja, að nóg sé, að U.N.R.R.A. og láns- og leigulagastofnunin hafi aðsetur í Bandaríkjunum, þótt Þjóðabandalagið sé þar ekki líka. Margir vilja, að al- þjóðadómstóllinn setjist aftur aö í Haag. Einnig segja sumir, að hinum ellefu-ráðs-mönnum muni standa á sama, hvar þeir mæti til funda, og þótt banda- lagsdeildirnar væru dreiíðar. Vegna bess arna er ómögu- iegt að segja nema bandalags- deildirnar verði dreifðar, eftir allt; en þó að slíkt myndi or- saka margs konar snúninga og vafstur, myndu ílugsamgöngur ei' til; vill geta bætt mjög úr því. En hafa verður Evrópu- vandamálin jafnan í huga með tilliti til f járhagsatriða, þ\n þar þarf mest að þyggja upp. — Nauðsynlegt er einrrig, að Eil- efu-manna-ráðið hafi nóið og áframhaMandi samband við fé- lagsmála' og viðskiptadeild bandalagsins. Viðhorf það, sem Roosevelt forseti virtist hafa á sínum tíma var á þá leið, að hann taldi nauðsynlegt, að bandalag- ið yrði jafnan reiðubúið að flytja stað úr stað, — og jafn- vel á meðan á stofnun þess stæði. Sannleikurinn er þó sá, að bandalagið hlýtur jafnan að væra bundið einhverjum á- kveðnum stað fyrst og fremst. Sem sagt: San Francisco hef- ur verið athuguð sem hugsan- leg aðalbækistöð hins nýja Þjóðabandalags og sem arftaki Genfar. En hvaða borgir aðrar komu til mála? London til dæmis. London hefur geysimikiil áhrif á megin- landsmálefni, eða getur a. m. k. haft þau. Margra hluta vegna væri þægilegt fyrir Þjóða- bándalagið að hafa aðsetursstað sinn einmitt þar. Enhvað er að segja um‘ Lux- emburg? Þetta litla ríki, með ea. '300,000 íbúum af ýmsum þjóðernum, er tiltölulega framarlega í iðnaði og menn- ingu miðað við stærð þess. —■ Einnig mælir f jölda margt með því, að þjóðábandalagið setjist þar að. Margir aðrír staðir hafa kom- ið til mála. Sem dæmi má nefna: Fiume, Ruhr-héraðið Potsdam og Vín. Og hvað er að segja um Vin? — Ef til vill verða átök um það, hvort Vín eða San Francisco verða fyrir va)inu, rétt eins og deilt var um Vín og Gen-f í sama tilefni fyr- ir ' aldarf jórðungi síðan. Aðalfumfcir Kaupfél. Suður-Borgflrðiiip AÐALFUNDUR Kaupfé- lags S.-Borgfirðinga var haldinn 22. maí. Fundinn sátu 14 fulltrúar auk stjórnar, framkvæmdastjói’a og endur- skoðenda. Framkvæmdastjóri gaf skýrslu inn rekstur félags- ins. Vörusaia erlendra vara nam 1.198 þús., o^ hafði auk- izt á árinu um 280 þús. Félagsmönnum hafði fjölgað um 73 og voru í árslok 275. Samþykkt var að úthluta 11% arði. til félagsmana, þar af 4% stofnsjóð en 7% til útborgun- ar á ágóðaskilda úttekt. Fund- urinn samþykkti að gefa 5000 krónur til landssöfnunar til bág staddra Dana og Norðmanna. Svofelld tillaga var samþykkt um áburðarverksmiðju hér á landi,: Aðalfundur K. B- S. tel- ux brýna nauðsyn á að komið verði upp áburðarverksmiðju hér á landi se.m allra fyrst og helzt að hafizl verði handa um byggingu verksmiðjunnar á næsta ári, og beinir þeirri á- skorun !il S.Í S., að taka málið i sinar hendur til fyrirgreiðslu og framkvæmda. Úr síjórn félagsins áttu að ifan«!i Svayá.r Þjóðbjörrísson cg Hólfdán Sveirísson og voru þeir báðir endurkosnir. Aðrir stjóm armenn eru: Sigurður Sigurðs- son Stóra-Lamibhaga, Júlíus Bjarnascn Leirá og Sæmundur Ergerf.sson Akranesi. Kaupfé- lagstjóri er Sveinn Kr- Guð- múndsson. , heyrendur létu í ‘ljós mikla hrifningu yfir meðferð og fyrir- komulagi dagskrárinnar. Ákveðið var að ágóði af síð- ara tónlistarkvöldinu rynríi ti'l skynd'isödnunári’nnár til Dana og Norðmanna og nam upphæð- in um 2000 kr., þar af var nokk uð beinar gjafir, má þar nefna, að einn gamall maður borgaði aðgöngumiða sinn með 100 kr, SVÉINÚJÖBN. Fösáudagíií' L júní 1945., Rykfrafckat léttir og ódýrir. Kristján Gisðmundssoit verkamaður á Eyrar- bakfca sexlugur KRISTJÁN GUÐMUNDS- SON, verkamaður á Eyr- arbakka, er sextugur í dag. Hann er einn eftir af þeim í verkamannafélaginu Báran, sem stofnuðu það og er eim í því. Nú er hann formaður fé- iagsins og hefur raunar verið oft áður, en ætíð hefur hann verið í fremstu röð verka- manna þar eystra. Hann hefur og átt sæti í stjórn Alþýðu- sambandsins og síðan skipting- in varð milli sambandsins og flokksins hefur hann verið í miðstjórn Alþýðuflokksins. Kristján Guðmundsson er prýðilega gáfaður maður, vmnusamur með afbrigðum og traustur. Hann hefur alla tíð verið mjög gjörhugull og þó aS hann hafi verið maður nýs tíma og mikilla breytinga í fé- lagslífi og samtökum fólksins, atvinnuháttum og hugsjónum, hefur hann ætíð hugsað sig um áður en hann aðhylltist breyt- •ngarnar; en ekki tekið þeim aðeins ve.gna þess að þær voru breytingar. Þetta er mikill kostur, ekki sízt hjá verka- mönnum, sem hafa komizt í forystusveit stéttar sinnar og þurfa að gæta fyrstu skrefa veigalítilla og fátækra sam- taka alþýðunnar. Það er heldur ekki tilviljun að Báran á Eyrarbakka er raunverulega eina verkalýðsfé- lagið, sem er arftaki fyrstu al- þýðusamtakanna — sjómanna- félagsins Báran, sem stofnað var hér nokkru fyrir aldamót- in. Nokkru síðar var Báran á Eyrarbakka stofnuð, enda komu margir sjómenn frá Eyr- arbakka suður á skúturnar. Bárufélög voru víðar stofnuð, en félögin lognuðust út af alls staðar nema á Eyrarbakka. Fé- lagið naut og alltaf mjög góðr- ar forusíu og eru þar í fremstu röð Bjarni Eggertsson, Krist- ján Guðmundsson og Einar Jónssoti. Kristján Guðmundsson tek- ur ekki aðeins virkan þátt í fé- Lagslífi verkamanna á Eyrar- bakka, heldur hefur hann og inikil afskipti af ýmsum þðrum íélagsmálum. Hann er til dæm- is lífið og sálin í leikfélaginu á Evrarbakka og hafði á hendi hlutverk Sigvalda prests í .Manni og konu“ í vetur. Hann er og ætíð hrókur alls fagnaðar og segir betur frá en flestir aðrir. Það er mikil gæfa íyrir verkamannafélag og alþýðu- samtökin í heild að eignast menn til forustu eins og Krist- j.in Guðmundsson. Það liggur í skapgerð þeirra að gerast for- ustumenn stéttar sinnar, en sjáLfir gera þeir engar kröfur fyrir sjálfa sig. Barátta þeirra er lífsbarátta þeirra sjálfra, en metorðagirnd þekkja þeir ekkL — í dag munu Eyrbekkingar hylla Kristján Guðmundsson og allir félagar hans hvar sem eru á landinu senda honum hugheilar árnaðaróskir. Flokksbróðir.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.