Alþýðublaðið - 14.06.1945, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 14. júní 1945.
ALÞYÐUEUDiP
5
«ft
Ungt fólk á skólaferðalagi — Bréf um ókurteist ferða-
fólk — Gangstéttir og bílabrautir.
UNGT FÓLK úr skólum hefur
undanfarið og er einmitt nú
að' fara í ferðalög um landið. J»etta
er gott og gagnlegt fyrir það. Það
ríður á að alls staðar, þar sem
unga fólkið kemur, sýni það góða
og kurteisa framkomu. Af því til-
efni birti ég bréf, sem ég fékk
nýlega um þetta efni........
EYRBEKKINGUR SKRIFAR:
. ,,Það komu tveir stórir bílar frá
bifreiðastöð Steindórs að Eyrar-
bakka á sjómannadaginn og hygg'
ég að fólk þetta sé úr einfhverj-
um skóla í Reykjavík, sökum þess
að á öðrum bílnum var hvítur
fáni á stöng með sönglagsnótu á.
Þetta-fólk álít ég hafa einhverja
meiri menntun en almennt gerist,
' eða á leið til meiriháttar mennt-
unar, en ekki var hægt að heyra
það á framkomu þess, að svo hafi
verið.
ÉG, ÁSAMT FLEIRI DRENGJ-
UM, var að ganga úr kirkju að
messugerð lokinni, og gengum við
framhjá bílnum þeirra, og sat fólk
ið í þeim. Um leið og við gengum
framhjá þustu nokkrar ungar
stúlkur, sem aftast sátu í öðrum
bílnum, út að rúðu þeirri, er við
hlið þeirra var, og opnuðu hana
og kölluðu eins og hálf-trylltar
manneskjur: ,,Að sjá þessa sveita-
menn, en sú sveitalykt af þeim.“
Við horfðum fyrst í stað á þetta
prúða kaupstaðarfólk, hálf hissa,
af því að við Eybekkingar erum
ekki vanir að fá svona gesti, en
til þess að láta þær sjá, að við
værum ekkert feimnír við þær,
þá svöruðum við þeim, þó hitt
hafi verið öllu mannlegra, að
virða þær ekki viðlits, hvað þá
heldur svars.
MÉR FINNST þetta framferði
sæma illa kaupstaðarfólki, sem
umgengst fjölda fólk daglega
bæði sem það þekkir og einnig
það, sem það hefur ef til vill
aldrei séð áður, og það ætti að
kunna allar algengustu kurteisis-
oig siðprýðisreglur, en ekki var
það að sjá á þessum stúlkum, þó
að ég telji mig fullvissan um, að
þær ihafi lært slíkt og það því frem
ur, sem þær eru útskrifaðar úr
barnaskóla og farnar að ganga á
æðri skóla. Þó þessar stúlkur hafi
segðf þetta í meiningar’leysi, sem ég
held, var engin áistæða fyrir þær
að tala svona, því að oft má fara
of langt með gamanyrði, svo að
nái út fyrir álla siðsemi, og hafa
þær getað byrjað gamanyrði sín á
annan hátt, ef þær meta siðferði
sitt nokkurs.
•ÞETTA SÝNIR dálítið yfirlæti,
sem þó ætti ekk'i að vera hjá
Reykvíkingum, þar sem þeir þurfa
mjög að vera upp á sveitafólkið
komnii". Það er augljóst í miklum
snjóa-vetrum, þegar bílvegir verða
ófærir af snjóþyngslum og afurðir
sveitafólksins komast ekki til
Reykjavfkur, og bar síðasti vetur
vitni um það, hvernig Reykviking
ar báru sig í mjólkurleysinu. Eins
fer illa hjá Reykvíkingum að tala
svona, þar sem þeir nota hverjá
frístund til að fara1 upp í sveit
úr ryki bæjarins og anda að. sér
sveitailmnum.
„ÉG TEL framkomu eins og' þá
sem ég hef hér lýst, lítinn sóma
fyrir skólastjóra og skólakennara
að hafa svona fólk í skólum sín-
um, eða að ferðast með það út um
þorp og sveitir og sýna, eða láta
nokkurt almehnilegt fólk heyra til
þessara villinga. Þessi framkoma
þætti ekki prýða stfeitafólk, sem
væri á ferðalagi í Reykjavik, sem
ekki væri heldur neitt undarlegt.
Þetta er ekki eina dæmið um ó-
kurteisa framkomu Reykvíkinga,
sem ferðast út um sveitirnar sér
til skemmtunar og liressingar og
gæti það skemmt sér • vel á þeim
ferðalögum sínum, þó ekki sé
þessi ókurteisi í fari þeirra.'Sem
betur fer er ekki allt fólk úr
Reykjavík, sem hagar sér svona,
og þori ég að fullyrða það, að það
fólk skemmtir sér ekki síður en
hitt, sem ekki getur komið fram
sem heiðarlegt og glaðlegt fólk.“
KJARTAN SKRIFAR MÉR: „Á
leið minni niður Laugaveginn á
fimmtudagsmorguninn, veitti ég
athygli stórum livítum spjöldum,
sem stóðu á götunni aftan og fram
an við bifreið (R-2124), þar sem
hún stóð við gangstéttina. Á þau
var letrað stórum stöfum: Bannað
að stanza hér“. En vegna lágfær-
ingar^á hinni gangstéttinni rýrnar
umferðabreidd götunnar, og því er
bannið sett. Þetta litla dæmi sýn-
ir ljóslega skeytingarleysi öku-
manna fyrir settum reglum. Vel-
flestir brjóta þeir með bann í bak
og fyrir.
ALÞEKKT er að þeir .gera gang
stéttirnar að bílastæðum, og at-
hafnasviði sínu. Innarilega á Lauga
Frh. á 6. sáöu
Hinn nfi
REIN sú, sem hér birt-
ist um hinn nýja Banda
ríkjaforseta, Harry S. Tru-
man, er eftir Denys Smith
og birtisí í ,,DaiIy Tele-
graph.“ Segir höfundurinn
hér í aðalatriðum frá ævi
og starfi forsefans o»' gefur
fáorða en glögga lýsingu á
persónu hans.
HARRY S. TRUMAN, sem
er 32. maður i fbrsetasæti
í Bandaríkjum Norður-Ame-
ríku,' var, um það leyti sem
hann komst til valda, mjög lít-
ið þekktur maður, jafnvel með-
al Bandaríkjamanna. Startf
hans hafði fram að þeim tíma
verið of ópersónulegt og venju-
legt, pólitískt séð, 'til þess að
'þjóðin gæti skapað sér sérstaka
skoðun á honum eða veilt því
nána athygli.
Sex sinnum áður í sögu
Bandarikjanna hefur það kom-
ið fyrir, að atvikin hafa hagað
því þannig til, að varaforsetinn,
! sem ekki hefur að jafnaði gert
j sér miklar vonir um að verða
’ forseti, varð skyndilega kvadd-
ur til þess starfs, sem veitir
viðkomandi persónu meira vald
heldur en jafnvel forsætisráð-
herra nokkurrar annarrar þjóð
ar hefur. Þessir menn voru:
• John Tyler, Miiilard FiHmpre,
Andrew Johnson, Chester Arth-
ur, Theodore Roosevelt o'g Cal-
vin Coolidge. Allir þessir menn
leystu forsetastarfið prýðisvel
af hendi, — og einn þeirra,
Theodore Roosevelt mun verða
talinn einn af sex helztu og
beztu forsetum, sem Bandarík-
in hafa átt.
Enginn 'þeirra, nema ef til vill
Andrew Johnson, sem tók við af
Lincoln, höfðu eins erfiðu og
mikilvægu hlutverki að gegna
og Harry Truman. En þeir sem
þekkja hann bezt og hafá um-
gengizt hann ,og starfað mest
með honum, tölja hann líka
hafa þá þrjá höfuðkosti, sem
muni gera honum kleift að
leysa vandann af höndum svo
heill og velferð hljótist af.
*
Höfuðkostur hans er ef til
vill hin viðkunnanlega hæ-
verska hans og skiiningur á eig-
in takmörkum. Hann er jafnan
fús til að viðurkenna, að lil eru
þeir, sem betur hafa vit á ýms-
ium hlutum en hann 'sjálfur. —
Annar kosturinn er ekki stður
mikilvægur. Hann ef félags-
lyndur,—sáttfús og samvinnu-
liptfr. Á þann hæfileika mun
mikið reyna nú og á komandi
tímum, þegar hin alvariegu
samningsatriði koma til um-
ræðu þjóðanna millum eftii*
stríðið. '
Sem formanni stríðsmálefna-
nefndar öldungadeildarimiar
tókst honum að sameina svo vel
sjónarmið og stefnur repuhlik-
ana og demókrata, að samstarf-
ið bar hinn vænlegasta árang-
ur og nefndin sendi. jafnan frá
sér sammáila álit og niðurstöð-
ur.
Auk þessa er það mjög sterkt
atriði, að það varð samkomu-
lag um það á þingi demókrata-
flokksins í Chicago sl. sumar,
að ti'lnefna hann sem varafor-
setaefni.
Þriðji. höfuðkostur Trumans
er sá, hvað hann er í eðli sínu
viðkunnanlegur, alþýðlegur og
vingjarnlégur í allri framkomu,
Þetta er honum ekki einungis til
Þjóðhátíðarmerki
úr sjlfri,*'nýkomin.
Fást í Pósthúsinu í Reykjavík
og verða einnig seld á götunum
næstu daga. ‘ ,
i
Kaupið hátíðarmerkið fyrir 17. júní
Harry Truman -
Harry Truman.
Þessi mynd af nýja Bandaríkjaforsetanum var tekin á leið til
„Hviílta 'hiússins," forsetastaðarúnís í Wasihingiton. nétt’^eifiLr. að
lát Roosevelts spurðist.
gagns í stjórnmálalífinu, heldur
vekur það athygli hvers eins
sem sér hann og á eitthvað
saman vi.ð hann að sælda.
*
Tæplega er hægt að hugsa
sér meiri mun en er á uppruna
og bei'nskukjörum þeirra Tru-
mans og Roosevelts. Roose-
vélt var kominn af velmegandi
fjölskyldu; forfeður hans og
ættingjar höfðu menntazt í Ha.r
ward og Groton, sem á amer-
íska vísu jafngildir Eton og Ox-
ford í Englandi. Truman er
'bóndasonur frá Missourifylki og
hlaut fræðslu í lýðháskóla og
stundaði síðar laganám í kvöld-
skóla.
Áður en Roosevelt fór að láta
til -sín taka í stjórnmálum, vann
hann skamman tíma á lögfræði
skrifstofu í New York. Truracin
vann. í skrifstofu hjá lyfsala,
var við skriftir hjá dagblaði
einu, — síðar aðstoðarskrifari
í banka, bóndi og kaupmaðu:
í síðustu heimsstyrjöld var'
Rossevelt,, sem þá var 'búinn að
vera í öldungadeildinni, orð-
inn varaflotamálaráðherra. Tru-
man gegndi þá heiþjónusfu og
var í stórskotaliðsfylki; varð
síðar kapteinn.
Efíir stríðið var Roosevelt
varaforsetaefni og landstjóri
New Yorkfylkis. Eftir að fata-
verztun Trumans misheppnaðist
árið 1921, snéri hann sér að
stjórnmálum og var útnéfnd-
ur í fylkisstjórn Missourifylkis.
Svo komst Roosevelt í forseta
stól árið 1932; þá var Truman
enn í fyikisstjórn Missouri-
fylkis; hafði ákveðið að bjóða
sig fram til fulltrúadeildarimi-
ar við næstu kosningar.
Þá var hann nærri fimmtugu;
og satt að segja fannst honum
það ekki amaleg tithugsun að
geta ef til vitl verið þingmað-
ur það sem eftir væri ævinnar.
En stjórnmálateiðtogi.nn í IVIis-
sourifylki, Tom Prendergast,
hafði hugsað sér að stinga upp
á vini s|um Jasper Bell í sætí.
í þingfulltrúadeildinni og 'blés
Truman í brjóst að bjóða -sig
fram ti.l öldungadeiildarinnar.
Bell er enn í íulitrúadeildinni.
Truman ■ komst í cldunga-
deildina og vai'ð þekktur sem
fioi rnaður sl ríðsmálef nanefnd-
arinnar. Hann fór til Chieago,
ákveðinn í að styð.ja James
Byrr.es sem varaforsetaefni
demókra laflokksins; en sjálfur
var hann svo orðinn varaforseti
áður en hann áttaði sig.
Truman hefur yndi af að
segja frá því, hvernig hann
s-tóðst með naumindum giald-
þrot, þegar verzlun hans fór á
hausinn, — og hveimig honum
tókst með samkomúlagi að fá
að borga upp alla-r skuldir sín-
ar, 5,000 sterlingspund, smátt
og smátt á mörgum árum. —
14 árum. Hann var fyrr kominn.'
í öldungadeildina en hann
hafði losað sig til' fulls við
, skuldina.
Truman hefur íýmsu tekið
sér fyrirrennara sinn til fyrir-
myndar í stafi sínu; og fyrsta
opinbera tilkynningin hans, sem
forseta, var sú, að hann myndi
reyna að starfa í sem líkustum
anda og hann hyggði Roosevelt
hafa gert'
Fram að þessu hefur Truman
. lítið rætt um utanriki'smátapóli-
tik. „Amerikumenn g-eta ekki
Iengur setið sjálfsánægjulegir
bak við einhvers konar Maginot
- línu,“ mælti hann í febrúar s.l.
1 Framhald á 6. síðu.