Alþýðublaðið - 26.06.1945, Side 5

S»riðjudagur 26. júuí 1945
ALÞyPUBR-Ar-^
5
Strfðið við Japan
HÖFUNDUK eftirfarandi
greinar er ókunnur, en
upphaflega hirtist hún í
„The English Digest.“ Segir
hér í stórum dráttum frá
gangi Kyrrahafsstyrjaldar-
innar og ástæðum fyrir því,
að Japanir hrökluðust frá
þeim löndum. sem þeir
höfðu náð á skömmum tíma.
AÐFÖR Japana ' gegn
Bandaríkjunum veturinn
1941—’42 stafaði ekki frekar
af óstjórnlegum geðofsa en
fyrirfram nákvæmri áætlun,
sem einskis sveifst. Það er
sama sa-gan, sem endurtekur
í:ig, þegar þetta stórveldi
Austurlanda gerir tilraunir til
að auka áhrifasvæði sitt. Á
þessum tíma hafði hið mikla
bandaríki Japana, Þýzkaland,
bugað Vestur-Evrópu, -var í
þann veginn að kljúfa Rauða
herinn skammt frá Leningrad,
einnig hjá Moskva og í Ukra-
ínu. Bretaveldi hafði ekki
lengur nein ítök á meginlandi
Evrópu, en brezka þjóðin sát
næstum vopnlaus í heimalandi
sínu. Bandaríkjamenn sáu'
vel, hvernig komið var, en
.aðhöfðust ekki neitt, enda
þótt þau yrðu vör við rénandi
mátt Breta, t. d. ekki aðeins í
Evrópu, heldiur einnig í Aust-
ur-Aisíu.
Atburðirnir í Pearl -Harbour
réðu úrslitum. Aldrei í ver-
-aldarsögunni hefur jafn níð-
ingsleg árás valdið algjörum
ófriði millum rí’kja. En á eftir
þessari árás fylgdu líka aðr-
' ,ar og stærri, — heil lönd
vonu herniumin, — Wakke,
Malaya, Hollenzku Austur-
Indiiur, Filippseyjar, Nýja Gu
inea. Japanir fóru eins og
engisprettur yfir gróðursælustu
löndin á Vestur Kyrrahafis
svæðinu; — gerðu skaðvænar
árásir á brezka flotann, eins
og orusturnar bera með sér,
þegar Repulse og Prince of
Wales var sökkt.
*
Japönsku hershöf ðing j ar nir
höfðu gert nákvæma áætlun
fyrirfram um landssvæði
þau, sem mynda skyldu aðal-
varnarlínu þeirra. Varnarlína
þessi liá um Kína, suður eftir
Malaya-skagaUum, — um Hol-
lenzku Austur-Indlíur og til
Nýju Guineu. Þaðan átti að
gera árásir á eyjarnar á Bis-
marcks-eyjahafi og Salo-
mons-eyjar og tengja þær við
yfirráðasvæðið á Gilberts- og
Marshalls-eyj aklösunum. Japan
ir gerðu fastlega ráð fyrir,
að varnarbelti sem þetta,
hlyti að hindra hverskyns á-
rásir á Suðvestur-Kyrrahafs-
svæðið. Með töku Guam og
Wakke þóttust Japanir vissir
um, að gagnárás frá Ameríku
væri óhugsandi.
Þetta var all-djarfleg áætl-
un, mikil fyrir sér á allan hátt
og jafnvel ekki óhugsandi, að
Japanir hefðu algjörlega á
réttu að standa. Þó var enn
ekki séð fyrir, hvernig Japön-
um myndi takast að gera þetta
varnarbelti sterkbyggt utast
sem innst. En hvar var veilan?
Allt virtist þetta svo sterk-
byggt að sjá, — en þó hlaut
einhver veikur blettur að finn-
ast. Og í raun og veru voru
þeir líka fleiri en einn. Það
voru að minnsta kosti tvær
höfuðskyssur auðsjáanlegar,
sem Japanir höfðu gert. Önnur
lá í því, að fullgjöra ekki
varnarlínuna, og hin var sú,
að gera varnirnar eins mis-
traustar og þeir- gerðu. — Eg
skýri hér nánar, hvað ég á við:
Japanir hagnýttu sér hvergi
nærri til fulls sig-urmögu-
leika þeirra í Nýju Guineu.
Japanir gerðu rangt í því að
gera ekki ráð fyrir því, að
flugtækni Bandaríkjamanna
myndi aukast og fullkomn-
ast á allan hátt og komast
langt fram úr Japönum á
því ‘sviði, jafnvel á skömm-
um tíma.
*
Mistök Japana á Nýju Gui-
neu eru einhver hin söguleg-
ustu í styrjöldinni. Það hefði
átt að vera hægðarleikur einn
íyrir Japani að leggja undir
sig hverja eyjuna á fætur ann-
arri í Indonesiska-heltinu. —
Bretar höfðu gefizt upp á Ma-
iaya-skaganum. Hollendingar
börðust hraujstlega á' iSiumatra,
Borneo og Celabes, en áttu við
ofurefli að etja. Japanir kom-
ust á norðurströnd Nýju Gui-
neu fyrr en varði. Ástralíu-
menn háðu strangar orustur til
þess að verja Port Moresby,
sem er einkar mikilyæg höfn.
Það er langt frá því, að þessi
tilraun þeirra til þess að halda
síðasta varnarvirkinu, svo Jap-
anir gætu ekki ráðizt á még-
inland Ástralíu, væri auðveld.
En þá var það á bápunkti or-
ustunnar, að Japanir lögðu á
flótta, — án ástæðu, að því er
virtist, því aðstaða Banda-
ríkjamanna var hin hörmuleg-
asta og só’knarmöguleikar fyrir
þá bókstaflega engir. En hvern-
ig sem stóð á þessu. lögðu Jap
anir á 'flótta, skyndilega og
fyrirvaralaust norður á bóg-
inn. Þett varð til þess að gjör
breyta .gangi .allrar Kyrra
hafsstyrjaldarinnar
Skömmu eftir undanhaldið
frá Port Moresby, reyndu Ja-
panir að bæta upp ósigur sinn
með því að senda flotadeild
suður fyrif Nýju Guineu.
Flotadeildinni var fylgt' eftir
af bandarískx-i flotadeild; síð-
an hófust þarna hinar fyrstu
aivarlegu orustur fyrir jap-
anska flotann á Coral Sea.
Orusta þessi var fyrsta veru-
lega gagnráðstafun banda-
manna á bessum vígstöðvum.
Japönum hafði láðst að styrkja
vztu varnarlínur sínar til fulls.
Árás Bandaríkjamanna á Gu-
fiaupum
tómar ffösknr
Móttaka í Nýborg.
áfeitgisverzlun ríkisins.
ú
IVAR LO-JOHANSSON
hið frsðga nsÉia skáld o| rithöhmdur á ferl
Lesl greinar feans frá Danmörku og Horegi,
sea
í AlþýðublaSinu
einu ailra isienzkra blala.
Fyrsfa greinin kemur í þessari viku.
adialcanal vei'k'ti þó aðstöðu Jap
ana enn meira en áður hafði
verið gert.
Amerískir vísindamenn störf-
uðu af nákvæmni og stöðugu
áframhaldi að því að full-
komna og samhæfa getu flug-
hers og flota sem mest í á-
tckunum við Japani. Flughar
og floti Bandaríkjanna- komst
nin þetta leyti á það stig, ssm'x
xyllilega er sambærilegt við
beztu íandherdeildir þeirra. Á-
rangur . allra þessara framfara
og. tæknisaukningar eer sá, að
Japanir hafa orðið fyrir hverri
árásinni og innrásinni á fætur
annarri, sem þeir þó alls ekki
bjuggust við.
Það kom þó ekki allt í ljós í
fyrstunni, sem Bandaríkja-
menn höfðu á prjónunum í
stríðinu við þá gulu.
Meira en fjögur þúsund míl-
ur liggja frá undii'búnings-
stöðvunum á strönd meginlands
Ástralíu til sumra árásar-
siöðvanna. Mikii hætta stafaði
a-f óvdnaflotanum, einkum þar
sem hann var í mikilli nlálægð
en siglingaleiðir Bandaríkja-
manin'a ilangar og hættulegar.
. En hugrekki og geta þeirra
amerísku virtist aukast við
hverja raun. Bandaríkjamenn
framleiddu fjöldann allan af
dlls konar hjálparskipum, sem
- aðstoðuðu herskip og önnur
! fíutningaskip Bandaríkja-
manna á hinunx löngu og erf-
xðu siglingaleiðum. Framleidd
voru olíustöðvaskip, spítala-
skip og alis konar skip önnur í
því augnamiði. Floti Banda-
ríkjamanna varð á þennan hátt
miklu óháðari heimahöfnum
sír.um heldur en hann vkr áð-
ur. FÍugliðið' hjiálpaðd flotan-
um einnig mjög mikið. Sam-
vinna jókst milli flotans, flug-
herslhis og landhersins meira en
nokkru sinni fyrr.
Áætlanir Japana hafa verið
gerðar að engu; ?— því nú er
svo komið, að hersveitir banda-
manna leggja undir sig bvert
landssvæðið á fætur öðru • og
. nálgast Japan óðfluga. Ekki er
því að neita, að árangúr þessi
'nefur - náðst einungis með gíf-
urlegum átökum og fórnum í
orustum, — eyju af eyju. En
bandamenn hafa sett sér það
mark-mið að hika aldrei. Banda-
ríski flotinn treystir aðs-töðu
sína sífellt betur á Kyrrahafi
og lið-ssveitir þeirra á eyjunum,
en á meðan fara Bretar inn urn
,,bakdyrnar,“ — Kínamegin.
Nú þegar hefur verið ráðizt
á eitt af innstu virkjum Jap-
ana, —- Ryukyu-eyjiarnar.
Það er með Japani eins ög
apann, sem ekki náði hnetunni
upp úr krukkunpi forðum; —
iþeir hagnýta sér ekki. o.g kunna
ekki að verja aðstöðu þá, sem
þeir álpast til að sikapa sér um
hríð. Svo alvarlegt var ásta-nd-
ið orðið, að Japanir réðu einir
Austur-Asíu og áströlsku eyj-
unum.
Maður þarf ekki mikið að
beita ímytxdunaraflinu til þess
að sj'á, hvernig fara muni í
Kyrrahaf'sstyrjöldinni. Jap-
anska heimalandið er nú þegar
komið í gifurlega hættu. Banda
•ríkjamenn sjá þegar takmarkið.
Þfeir eru begar farnir að beita
einföldum og auðveldum hern-
aðaraðferðum. > Þegar síðustu
hindruninni, Okinawa hefur
verið rutt úr vegi, eru lóka-
átökin ein eftir.
Nú, þegar Evrópustyrjöld-
inni er lokið, ættu átökin gegn
Japan að verða auðveld-ari en
elia og styrjöldinni við þá að
verða lokið innan mjög langs
tíma. Stöðugar árásir eru
gerðar á bækistöðvar og iðn-
aðarsvæði Japana, bæ$i dag og
nótt, sem Japanir ráða ekkert
við.
Japanir mega sjá fram á það
þcgar, — hafi þeir ekki séð það
fvrr, — að barátta þeirra er
öldungis vonlaus og aðstaða
þeirra fer hríðversnandi með
degi hverjum.
Japanir stofnuðu löndum og
þjóðum Kyrrhhafssvæði'sins og
Austurlanda í mikla hættu með
brölti sa'nu 1941. Síðan hefur
framkoma þeirra orðið til þess,
að þeir hafa sjálfir komizt í þá
kröppu gildru, sem þeir munu
ekki losna úr héðan af. Hætt-
an færist óðum nær heimalandi
þeirra. Lokaorustan, — dauða-
stríðið, — hún er að nálgast.